Aktvendim për papranueshmëri

Vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktvendimit të Gjykatës Supreme [Rev. nr. 570/2021], të 5 majit 2022

Nr. të lëndës KI96/22

Parashtruesit: Naser Husaj dhe Uliks Husaj

Shkarko:
llogo_gjkk_png_2

Prishtinë, më​​ 30​​ tetor 2023​​ 

Nr.ref.:​​ RK 2290/23

 

 

 

 

 

 

 

AKTVENDIM PËR PAPRANUESHMËRI​​ 

 

 

rastin nr. KI96/22

 

Parashtrues

 

Naser Husaj dhe​​ Uliks Husaj

 

 

Vlerësim i kushtetutshmërisë së​​ Aktvendimit të Gjykatës Supreme​​ 

[Rev. nr. 570/2021], të 5 majit 2022

 

 

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

 

e përbërë nga:

 

Gresa Caka-Nimani, kryetare

Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar

Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare

Safet Hoxha, gjyqtar

Radomir Laban, gjyqtar

Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare

Nexhmi Rexhepi, gjyqtar dhe

Enver Peci, gjyqtar ​​​​ 

 

 

Parashtruesi i kërkesës​​ 

 

  • Kërkesa është dorëzuar nga​​ Naser Husaj dhe Uliks Husaj,​​ me​​ vendbanim​​ ​​ Komunën​​ e​​ Pejës​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: parashtruesit e​​ kërkesës).​​ Parashtruesin e kërkesës​​ Uliks Husaj,​​ sipas autorizimit e​​ përfaqëson parashtruesi​​ i kërkesës​​ Naser Husaj.​​ 

 

 

Vendimi i kontestuar

 

  • Parashtruesit e kërkesës e kontestojnë​​ Aktvendimin​​ [Rev. nr. 570/2021] të 5 majit 2022 të Gjykatës Supreme të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata Supreme),​​ dhe​​ Aktgjykimin​​ [Ac.​​ nr.​​ 1054/2019] e 4 tetorit 2019 të Gjykatës së Apelit të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata e Apelit), në ndërlidhje me ​​​​ Aktgjykimin [C.​​ nr.​​ 67/2017] të 15 janarit 2019 të Gjykatës Themelore në​​ Pejë, Dega në​​ Istog​​ (në tekstin​​ e mëtejmë: Gjykata Themelore).​​ 

 

Objekti i çështjes

 

  • Objekt i çështjes së​​ kërkesës është shqyrtimi i kushtetutshmërisë së​​ Aktgjykimit​​ të kontestuar​​ të Gjykatës​​ Supreme,​​ përmes​​ të cilit​​ pretendohet​​ se parashtruesve të​​ kërkesës​​ u​​ janë​​ shkelur​​ të drejtat​​ dhe​​ liritë​​ themelore​​ ​​ garantuara​​ me nenin​​ 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]​​ dhe nenin​​ 46 [Mbrojtja e Pronës]​​ të Kushtetutës​​ ​​ Republikës​​ ​​ Kosovës​​ (​​ tekstin e​​ mëtejmë: Kushtetuta).​​ 

 

Baza juridike​​ 

 

  • Kërkesa bazohet në​​ paragrafët​​ 1 dhe 7 të​​ nenit​​ 113​​ [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara]​​ të Kushtetutës, në nenet 22​​ (Procedimi i kërkesës)​​ dhe 47​​ (Kërkesa​​ individuale)​​ të Ligjit​​ nr. 03/L-121​​ për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji), si dhe në rregullin 25​​ (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve)​​ të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).

 

  • ​​ 7 korrik 2023, Rregullorja e punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës​​ nr. 01/2023, u publikua në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës dhe hyri në​​ fuqi 15​​ (pesëmbëdhjetë)​​ ditë pas publikimit të​​ saj. Rrjedhimisht,​​ gjatë shqyrtimit të kërkesës, Gjykata Kushtetuese i referohet dispozitave të Rregullores së lartcekur. Lidhur me këtë, konform​​ rregullit 78 (Dispozitat kalimtare) të Rregullores së punës​​ nr. 01/2023, përjashtimisht, dispozita të caktuara të Rregullores së punës​​ nr. 01/2018, do të vazhdojnë të zbatohen në lëndët e regjistruara në Gjykatë përpara shfuqizimit të saj, vetëm nëse dhe për aq sa janë më të favorshme për palët.

 

Procedura​​ ​​ Gjykatën​​ Kushtetuese

 

  • Më​​ 27 qershor 2022,​​ parashtruesit​​ e​​ kërkesës​​ përmes postës​​ e dorëzuan​​ kërkesën​​ në​​ Gjykatën​​ Kushtetuese e​​ Republikës së Kosovës (në tekstin e​​ mëtejmë: Gjykata).​​ 

 

  • Më 7 korrik 2022, Kryetarja e Gjykatës​​ përmes​​ Vendimit​​ GJR. KI96/22 dhe KSH.KI 96/22 e​​ caktoi gjyqtaren​​ Remzije​​ Istrefi-Peci,​​ gjyqtare​​ raportuese​​ dhe Kolegjin​​ shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët:​​ Selvete Gërxhaliu-Krasniqi​​ (kryesuese),​​ Safet Hoxha dhe Radomir Laban​​ (anëtarë).​​ 

 

  • ​​ 5 korrik​​ 2022,​​ Gjykata​​ e​​ njoftoi​​ parashtruesin e kërkesës dhe njëherit edhe ​​ përfaqësuesin​​ Naser Husaj​​ për regjistrimin e kërkesës​​ dhe​​ të​​ njëjtit i​​ kërkoi​​ që të​​ dorëzojë​​ formularin zyrtar të kërkesës​​ dhe​​ autorizimin​​ ​​ dëshmon​​ se​​ e​​ përfaqëson Uliks Husaj.​​ 

 

  • Më 15 korrik 2022, parashtruesi​​ i kërkesës​​ Naser Husaj dorëzoi​​ një​​ dokument​​ në Gjykatë,​​ i cili nuk i adresonte kërkesat e Gjykatës për​​ plotësim të​​ kërkesës së​​ tij.​​ 

 

  • Më 16 dhjetor 2022, gjyqtari Enver Peci dha betimin para Presidentes së Republikës së Kosovës, me ç'rast filloi mandati i tij në Gjykatë.

 

 

  • Më 14 mars 2023, Gjykata kërkoi përsëri nga parashtruesi​​ i kërkesës Naser Husaj​​ që të dorëzojë​​ formularin zyrtar të kërkesës​​ dhe autorizimin​​ që dëshmon se e përfaqëson Uliks Husaj.​​ 

 

  • Më 27 mars 2023, parashtruesi​​ i kërkesës​​ Naser Husaj dorëzoi​​ formularin zyrtar të kërkesës​​ në emër të tij dhe në emër të parashtruesit​​ ​​ kërkesës​​ Uliks Husaj​​ dhe autorizimin​​ ​​ dëshmon se e përfaqëson këtë të​​ fundit. ​​ 

 

  • ​​ 28 prill 2023, Gjykata njoftoi​​ Gjykatën Supreme për regjistrimin e rastit. ​​ 

 

  • ​​ 29​​ gusht​​ 2023, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e​​ gjyqtares raportuese dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës papranueshmërinë e kërkesës.

 

Përmbledhja e fakteve

 

  • Gjykata fillimisht vë​​ në​​ pah se parashtruesi i kërkesës​​ Naser Husaj​​ ishte në​​ cilësinë​​ e parashtruesit të​​ kërkesës​​ para Gjykatës edhe në rastet KI22/16, KI128/17, KI46/19, KI08/20​​ KI183/20​​ dhe KI151/21,​​ megjithatë​​ rrethanat faktike dhe ato​​ juridike të kërkesave të mëparshme nuk ndërlidhen me kërkesën​​ aktuale.​​ 

 

  • Nga dosja e lëndës rezulton që, më 12 shkurt 2012,​​ pronari i ngastrës kadastrale​​ [nr.14/4]​​ në​​ fshatin Vitomiricë​​ të​​ Komunës së​​ Pejës,​​ M.​​ M.​​ kishte​​ ndërruar jetë.​​ 

 

  • Parashtruesi i kërkesës Naser Husaj,​​ në cilësinë e përfaqësuesit të pretenduar të​​ pronarit M.​​ M.,​​ kishte lidhur kontratën për shitjen​​ e ngastrës​​ kadastrale [nr.​​ 14/4],​​ me​​ parashtruesin​​ tjetër të kërkesës Uliks Husaj, respektivisht të​​ birin e​​ tij, në cilësinë e blerësit në​​ vlerë​​ prej 10.000 euro.​​ 

 

  • Më​​ 26 korrik 2012, Gjykata Komunale në​​ Istog përmes​​ Vendimit​​ [Vr. nr. 1138/012]​​ legalizoi kontratën​​ e shitblerjes për pronën e​​ lartcekur.

 

  • Më 7 qershor 2017, Prokurori i Shtetit​​ në​​ Prokurorinë​​ Themelore në​​ Pejë, Departamenti për Krime te Përgjithshme, ndaj parashtruesit të​​ kërkesës​​ Naser Husaj​​ ngriti​​ aktakuzë​​ [PP/II Nr.​​ 759/2016]​​ për shkak të​​ dyshimit të​​ bazuar për​​ kryerjen​​ e​​ veprës penale​​ nga nenin 342 [Keqpërdorimi i besimit], ​​​​ të​​ Kodit​​ [nr. 04/L-082]​​ Penal​​ të​​ Republikës së Kosovës. Në​​ aktakuzën​​ e lartcekur, parashtruesi i kërkesës Naser Husaj akuzohej​​ se:​​ me datën 17.08.2011, në Pejë, në cilësinë e të autorizuarit të autorizuesit, këtu të dëmtuarit​​ M.​​ M.​​ nga Bari,​​ Republika e Malit të​​ Zi, ka keqpërdorur​​ autorizimet e dhëna nga i dëmtuari në​​ fjalë, me nr.​​ 7569-11, i vërtetuar në Gjykatën Themelore në Bar, ashtu që​​ patundshmëria e të​​ njëjtit, e cila gjendet në​​ fsh.​​ Vitomericë K.​​ e Pejës, parcelat me nr.​​ 7351-1, 7351-2, 736, 737 dhe 738 ZK Vitomericë, me sipërfaqe prej 02.34.82ha në​​ mënyrë​​ të​​ paautorizuar e ka përkthyer​​ ​​ emër​​ të djalit të​​ tij, Uliks Husaj, dhe atë në bazë​​ të​​ kontratës së​​ shitblerjes​​ e lidhur me dt.​​ 17.08.2011, nen OV-NR-6335-2011, pa​​ dijeninë, pa​​ asnjë pagesë​​ të​​ çmimit​​ të shitblerjes dhe në​​ mungesë​​ ​​ respektimit të vullnetit të autorizimdhënësit, me ç’​​ rast djalit të tij Uliks​​ Husaj i ka mundësuar​​ dobi pasurore të​​ kundërligjshme, në​​ kuptim të​​ fitimit të të​​ drejtave pronësore​​ referuar patundshmërive të​​ lartcekura [...]”.

 

  • Bazuar në​​ sqarimet e dhëna​​ në kërkesën e​​ parashtruesve të​​ kërkesës të​​ dorëzuar​​ në​​ Gjykatë,​​ rezulton se ndaj parashtruesit të kërkesës, Naser Husaj,​​ ishte zhvilluar një procedurë penale​​ [bazuar në​​ aktakuzën e Prokurorit të​​ Shtetit të​​ 7 qershorit​​ 2017] lidhur me keqpërdorimin e autorizimeve të​​ M.​​ M., respektivisht dyshimin për falsifikim​​ të​​ nënshkrimit​​ në​​ tri dokumente në​​ lidhje me kontratën​​ për​​ shitblerjen e​​ pronës në​​ fjalë​​ (dy deklarata të​​ pretenduara​​ për pranimin e të​​ hollave nga M.​​ M.​​ dhe një autorizimi të​​ pretenduar të​​ M.​​ M. kundër uzurpatorit të​​ pronës në​​ fjalë​​ L.​​ Sh.), e cila procedurë​​ penale sipas parashtruesit të​​ kërkesës ishte parashkruar (Sqarim: Gjykata nuk ​​ disponon me dokumente dhe informata zyrtare​​ në​​ lidhje me​​ këtë​​ procedurë).​​ 

 

  • Në një datë të​​ paspecifikuar,​​ trashëgimtarët​​ [G. M., B. M., T. M ] e të​​ ndjerit M.M., pronarit të​​ ngastrës​​ kadastrale​​ [nr. 14/4]​​ parashtruan​​ kërkesëpadi në Gjykatën Themelore duke​​ kërkuar anulimin e kontratës,​​ së​​ 26 korrikut 2012​​ me arsyetimin se parashtruesit e kërkesës, kontratën​​ e lartcekur e kishin​​ lidhur​​ pa një autorizim valid të pronarit të ngastrës kadastrale [nr.​​ 14/4], të​​ ndjerit​​ ​​ M.​​ M.​​ 

 

  • Më 15 janar 2019, Gjykata Themelore përmes Aktgjykimit [C.​​ nr.​​ 67/017]​​ vendosi që​​ të:

 

“I.​​ ANULOHET kontrata e vërtetuar me dt. 26.07.2012, pranë Gjykatës​​ Komunale në​​ Istog,​​ sipas protokollit Vr.​​ nr.​​ 1138/012, e lidhur në​​ mes të​​ M.​​ M.​​ nga fshati Vitomericë​​ komuna Pejë, e të​​ cilin e ka përfaqësuar Naser Husaj nga Peja, si shitës​​ dhe Uliks/Naser Husaj, nga fshati Qyshk​​ K. Peja,​​ si blerës,​​ mbi shitblerjen e patundshmërisë ngastrës kadastrale me nr. 14/4 në​​ sipërfaqe prej 400 metër​​ katror dhe e regjistruar në​​ fletën poseduese nr.000 14/20 ZK​​ Carrallukë.

 

II.​​ URDHËROHET shërbimi Kadastral i Komunës së​​ Istogut, të​​ bëj​​ ri-​​ regjistrimin sipas​​ gjendjes së​​ mëparshme kadastrale​​ dhe​​ atë​​ ​​ ​​ regjistron​​ patundshmërinë​​ nga pika I (një) të​​ këtij diapozitivi të​​ këtij​​ Aktgjykimi, e në​​ emër të M.​​ (B.) M.​​ ish nga Vitomerica​​ K. Pejë.

 

III.​​ OBLIGOHEN të paditurit Naser Husaj e Uliks/Naser/Husaj​​ nga fshati Qyshk K. Pejë,​​ që paditësve​​ t’​​ ia​​ kompensojnë​​ ​​ gjitha shpenzimet e​​ procedurës kontestimore e në​​ lartësi​​ prej​​ 1.585,00 euro e të​​ gjitha​​ këto​​ nën​​ kërcënim të​​ përmbarimit me dhunë”.

 

  • Gjykata Themelore​​ në​​ Aktgjykimin e saj​​ arsyetoi​​ se:​​ Autorizimi me të​​ cilin​​ është​​ autorizuar avokati - i padituri Naser Husaj është jo valid sepse​​ pronari​​ ​​ M.​​ M.​​ ka​​ vdekur me dt. 12.​​ shkurt 2012 në​​ Beograd, Qukurica sipas​​ certifikatës nga libri amzë​​ i të vdekurve lëshuar në Beograd, Qukurica me nr. vijues 134 për vitin 2012 Kontrata e shitblerjes e lidhur në​​ mes të Naser Husaj, në cilësi të shitësit e i cili e ka përfaqësuar M.​​ M.,​​ është​​ lidhur në​​ Gjykatën Komunale në Istog me shenjën Vr.nr. 1138112 e dt. 26.07.2012, pra kjo​​ kontratë​​ është lidhur plotë​​ mbi 6 muaj nga vdekja e pronarit M.​​ M.​​ (12.02.2012),​​ ndërsa është vërtetuar në Gjykatë me dt. 26.07.2012”.

 

  • Në një datë të paspecifikuar, parashtruesit e​​ kërkesës​​ kundër Aktgjykimit të​​ lartcekur të​​ Gjykatës Themelore​​ paraqitën ankesë në​​ Gjykatën e Apelit​​ për shkak të​​ shkeljeve​​ thelbësore të procedurës kontestimore, konstatimit të​​ gabuar dhe jo​​ të​​ potë​​ të​​ gjendjes faktike​​ dhe​​ zbatim​​ ​​ gabuar të​​ së​​ drejtës materiale.​​ 

 

  • Më 4 tetor 2019, Gjykata e Apelit përmes Aktgjykimit [Ac.​​ nr.​​ 1054/2019]​​ ankesën e parashtruesve të​​ kërkesës e refuzoi si të​​ pathemeltë​​ dhe vërtetoi Aktgjykimin [C.​​ nr. 67/20 17] të​​ 15 janarit 2019 të​​ Gjykatës Themelore.

 

  • Më saktësisht, Gjykata e Apelit vërtetoi se bazuar në nenin 94 të Ligjit për Marrëdhëniet e Detyrimeve të vitit 1978 autorizimi përmes të cilit ishte nënshkruar kontrata kishte​​ “pushuari se dhëni efekt që nga data 12.02.2012 kur edhe ndërron jete edhe autorizim dhënësi”.​​ ​​ 

 

 

  • Në​​ një​​ datë​​ të​​ paspecifikuar, kundër Aktgjykimit​​ [Ac.​​ nr.​​ 1054/2019] të​​ 4 tetorit​​ 2019​​ të​​ Gjykatës së​​ Apelit,​​ parashtruesit e​​ kërkesës paraqitën​​ revizion në​​ Gjykatën Supreme​​ me propozimin​​ që​​ Gjykata ​​ e Apelit​​ të​​ ndryshojë​​ dy​​ aktgjykimet​​ e lartcekura ashtu që​​ kërkesëpadinë e tyre ta refuzojë​​ si të​​ pabazuar​​ dhe​​ lëndën ta kthejë​​ në​​ rigjykim në​​ shkallën e parë.

 

  • Më 5 maj 2022, Gjykata Supreme përmes Aktvendimit [Rev.​​ nr.​​ 570/2021]​​ revizionin e parashtruesve të​​ kërkesës e hudhi si​​ ​​ të​​ palejuar. Gjykata Supreme konstatoi se nuk ishin plotësuar kriteret e përcaktuara me paragrafin 3 të​​ nenit​​ ​​ 211 të​​ Ligjit nr. 03/L-006 për Procedurën Kontestimore ​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: LPK) për paraqitjen e revizionit. Më​​ specifikisht, Gjykata Supreme specifikoi se:​​ “revizioni nuk lejohet në kontestet pasurore-juridike në të cilat kërkesëpadia nuk ka të bëj me kërkesat në të holla, me dorëzimin e sendit, ose me përmbushjen e ndonjë premtimi tjetër, po​​ që​​ se vlera e objektit të kontestit e treguar në​​ padinë e paditësit nuk e kalon 3.000 €”.

 

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës

 

  • Gjykata rikujton se parashtruesit e​​ kërkesës​​ pretendojnë​​ se​​ përmes​​ Aktvendimit​​ [Rev.​​ nr.​​ 570/2021] të 5 majit 2022​​ të Gjykatës Supreme​​ dhe Aktgjykimeve të​​ Gjykatës së​​ Apelit dhe asaj Themelore​​ atyre u​​ janë​​ shkelur​​ të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me nenin​​ 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]​​ dhe nenin​​ 46 [Mbrojtja e Pronës]​​ ​​ Kushtetutës. ​​ 

 

  • Përkitazi​​ me pretendimet​​ për​​ shkelje​​ ​​ nenit 31​​ ​​ Kushtetutës, parashtruesit e kërkesës,​​ ​​ esencë,​​ pretendojnë​​ se:​​ Palëve në​​ procedurë, paditësve, pastaj, të dëmtuarave, në​​ çështjen​​ penale, ju​​ mungon​​ legjitimiteti​​ aktiv, nuk kanë pasur​​ autorizim, nuk kanë​​ pasur​​ aktvendim mbi​​ trashëgiminë, dhe gjykatat ka​​ qenë​​ dashur ti refuzoj​​ paditë​​ si të​​ palejuara, se pronat​​ janë​​ shitur​​ me autorizim, ku provat i keni në​​ këtë​​ lëndë, që​​ jua​​ kam​​ dërguar. Kam​​ kërkuar​​ nga gjyqtari D.D.,​​ në​​ Istog, që​​ ta rrit vlerën e kontestit, mbi 3000 euro dhe nuk ka pranuar, dhe​​ për​​ shkak të​​ kësaj​​ Gjykata​​ Supreme duke vendosur​​ për revizionin, e hedh si të palejuar,​​ për​​ shkak të vlerës së​​ vogël të​​ kontestit, mbi 3000 euro dhe nuk ka pranuar, dhe​​ për​​ shkak të​​ kësaj​​ Gjykata​​ Supreme duke vendosur​​ për​​ revizionin, e hedh si të​​ pa lejuar,​​ për​​ shkak të​​ vlerës së​​ vogël​​ ​​ kontestit, ka qenë​​ dashtë​​ të​​ jetë, së​​ paku 3500​​ euro – Pastaj më​​ kanë futur​​ mua​​ në​​ padi, si i autorizuar i​​ shitësit, që​​ i autorizuari, nuk​​ mund​​ ​​ paditet​​ as​​ ​​ akuzohet, dhe​​ kjo është​​ baza​​ r​​ përsëritjen​​ e​​ procedurës​​ që kam​​ kërkuar.

 

  • Parashtruesit e kërkesës në​​ vazhdim​​ theksojnë​​ se:​​ Padia ka​​ qenë​​ e palejuar, toka ka qenë​​ e shitur me autorizim;​​ Palët,​​ paditësit​​ dhe të​​ dëmtuarit, nuk kishin​​ legjitimitet aktiv. S’​​ kanë​​ pasur​​ autorizim, aktvendim mbi​​ trashëgiminë​​ apo​​ aktvendim​​ mbi mbajtjen e përjetshme.​​ Nuk ka aktgjykim penal, se​​ unë​​ jam​​ kryes​​ i veprës penale shpërdorim, në​​ besim, asht parashkruar​​ lënda.​​ Grafologjija​​ i paraqiti​​ tre​​ nënshkrimet​​ e​​ shitësit​​ si të rregullta.

 

  • Parashtruesit e kërkesës pretendojnë se:​​ “Gjykata e​​ shkallës​​ së​​ parë​​ dhe e​​ dytë​​ janë thirr në​​ fals sipas aktakuzës, dhe nuk e​​ kanë​​ marr parasysh sqarimin e grafologes​​ V.​​ M.. Nuk e ka caktuar​​ gjykata vlerën e kontestit mbi 3500 euro nuk​​ është​​ respektuar​​ neni-13-14 i LPK-së. Të ndërprehet procedura në kontest civil derisa të përfundon procedura penale, ku ajo​​ veç​​ është​​ parashkruar​​ lënda. Nuk​​ e ka​​ respektuar​​ gjykata nenin​​ – 46/3 LMD-1978 dhe nenin​​ 82/3 LMD i tashëm”.

 

  • Parashtruesit e kërkesës​​ pretendojnë​​ shkelje të të drejtës​​ së​​ tyre në​​ pronë​​ si rezultat i​​ mospërfilljes neneve të theksuara më​​ lart.​​ Kontrata e shitblerjes në emër të Uliks​​ Husajt është ndërprerë.​​ 

 

  • Parashtruesit e kërkesës​​ në esencë pretendojnë​​ se kanë lidhur kontratë me një​​ autorizim ​​ valid dhe​​ ​​ pajtim​​ me nenin 49 të Ligjit mbi Marrëdhëniet e Detyrimeve të vitit 1978 dhe me nenin 82,​​ paragrafi 3​​ të Ligjit​​ nr. 04/L-077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve të​​ vitit 2012.

 

  • Parashtruesit e kërkesës pretendojnë se kontrata e 26 korrikut 2012 është e ligjshme me arsyetimin se:​​ [...] Sipas nenit 49 LMD i vitit 1978 dhe ligji i tashëm​​ i​​ marrëdhënieve​​ detyrimore,​​ paragrafi 3.​​ thotë​​ autorizimi vlen edhe pas vdekjes së​​ autorizimdhënësit kur puna e filluar duhet përfunduar​​ ose karakteri i punës është asisoji, edhe kur ekziston vullneti i palës​​ që autorizimi vlen edhe pas vdekjes​​ së​​ autorizimdhënësit”.​​ 

 

  • Përfundimisht, parashtruesit e kërkesës kërkojnë​​ nga Gjykata që:​​ (i)​​ kërkesën e tyre ta​​ shpallë​​ si​​ të pranueshme; (ii) të konstatojë​​ se Aktgjykimi [Rev.​​ nr. 570/2021] i 5 majit​​ 2022​​ të Gjykatës Supreme në lidhje​​ me​​ Aktgjykimin [Ac.​​ nr.​​ 1054/2019] e 4 tetorit 2019 të Gjykatës së Apelit dhe Aktgjykimin [C.​​ nr.​​ 67/2017] të 15 janarit 2019 të​​ Gjykatës Themelore,​​ janë nxjerrë në shkelje të​​ neneve​​ 31 dhe 46 të Kushtetutës,​​ dhe (iii) të njëjtat​​ ti shpallë​​ të pavlefshme.​​ 

 

Dispozitat​​ relevante​​ kushtetuese dhe​​ ligjore

 

Kushtetuta e Republikës së Kosovës

 

Neni 31

[E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]

 

1. Çdokujt i garantohet mbrojtje e barabartë e të drejtave në procedurë para gjykatave, organeve të tjera shtetërore dhe bartësve të kompetencave publike.​​ 

2. Çdokush gëzon të drejtën për shqyrtim publik të drejtë dhe të paanshëm lidhur me vendimet për të drejtat dhe obligimet ose për cilëndo akuzë penale që ngrihet kundër saj/tij brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.

 ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ [...]​​ 

 

Neni 46

[Mbrojtja e Pronës]

 

1. E drejta e pronës është e garantuar.

 

2. Shfrytëzimi i pronës rregullohet me ligj, në pajtim me interesin publik.

 

3. Askush nuk do të privohet në mënyrë arbitrare nga prona. Republika e Kosovës ose autoriteti publik i Republikës së Kosovës mund të bëj eksproprijimin e pronës nëse ky eksproprijim është i autorizuar me ligj, është i nevojshëm ose i përshtatshëm për arritjen e qëllimit publik ose përkrahjen e interesit publik, dhe pasohet me sigurimin e kompensimit të menjëhershëm dhe adekuat për personin ose personat prona e të cilave eksproprijohet.​​ 

 

4. Kontestet që lindin nga akti i Republikës së Kosovës ose autoritetit publik të Republikës së Kosovës për të cilat pretendohet se përbëjnë eksproprijimin, do të zgjidhen nga gjykata kompetente.​​ 

 

5. Prona intelektuale mbrohet me ligj.​​ 

 

LIGJI NR. 03/L-006 PËR PROCEDURËN KONTESTIMORE

 

Neni 95

 

95.1 Me vdekjen e personit fizik, gjegjësisht me shuarjen e personit juridik shuhet edhe prokura të cilën ai ​​ e ka dhënë.

 

 

KREU XIV MJETET E JASHTËZAKONSHME TË GODITJES REVIZIONI

Neni 211

 

211.1 Kundër aktgjykimit të gjykatës së shkallës së dytë, palët mund të paraqesin revizion brenda afatit prej tridhjetë (30) ditësh nga dita në të cilën u është dorëzuar aktgjykimi.​​ 

211.2 Revizioni nuk lejohet në kontestet pasurore-juridike në të cilat kërkesëpadia ka të bëjë me kërkesat në të holla, me dorëzimin e sendit, ose me përmbushjen e ndonjë premtimi tjetër, po që se vlera e objektit të kontestit në pjesën e goditur të aktgjykimit nuk i kalon 3.000 Euro.​​ 

211.3 Revizioni nuk lejohet në kontestet pasurore-juridike në të cilat kërkesëpadia nuk ka të bëjë me kërkesat në para, me dorëzimin e sendit apo me përmbushjen e ndonjë premtimi tjetër, po që se vlera e objektit të kontestit e treguar në padinë e paditësit nuk e kalon shumën prej 3.000 Euro.​​ 

211.4 Përjashtimisht edhe kur është fjala për kërkesëpadinë nga paragrafët 2 dhe 3 të këtij neni, revizioni gjithmonë është i lejuar: a) në kontestet për ushqim; b) në kontestet për shpërblimin e dëmit për ushqimin e humbur, për shkak të vdekjes së dhënësit të ushqimit; c) në kontestet nga marrëdhëniet e punës të cilat i fillon i punësuari kundër vendimit për shuarjen e marrëdhënies së punës.

 

Vlerësimi i pranueshmërisë​​ së​​ kërkesës

 

  • Gjykata së pari vlerëson nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur​​ kriteret​​ e ​​ pranueshmërisë, të​​ përcaktuara​​ me Kushtetutë dhe të specifikuara më tej me Ligj dhe me Rregullore të punës.

 

  • Në këtë drejtim, Gjykata,​​ fillimisht​​ i referohet paragrafëve 1 dhe 7 të​​ nenit​​ 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, që përcaktojnë:​​ 

 

“1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.[…]

 

Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.”

 

  • Në vazhdim, Gjykata gjithashtu shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, siç përcaktohet me Ligj. Në lidhje me këtë, Gjykata së pari i referohet neneve 47​​ (Kërkesa individuale),​​ 48 (Saktësimi i kërkesës) dhe 49 (Afatet) të Ligjit, të cilët përcaktojnë:

 

 

Neni 47

(Kërkesa individuale)

 

1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tija individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.

2. Individi mund të ngrejë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.”

 

Neni48

(Saktësimi i kërkesës)

 

"Parashtruesi i kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësojë saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj."

 

Neni 49

(Afatet)

 

"Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë që nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor ...".​​ 

 

 

  • Sa i përket përmbushjes së këtyre kritereve, Gjykata vëren se parashtruesit​​ e​​ kërkesës janë palë të autorizuara, të cilët kontestojnë një akt të një autoriteti publik, përkatësisht​​ (i)​​ Aktvendimin [Rev.Nr.570/2021] të 5 majit 2022, të Gjykatës Supreme, dhe​​ (ii)​​ Aktgjykimin​​ [Ac. nr. 1054/2019] e 4 tetorit 2019 të Gjykatës së Apelit, në ndërlidhje me ​​ Aktgjykimin [C. nr. 67/2017] të 15 janarit 2019 të Gjykatës Themelore​​ pasi i kanë shteruar të gjitha mjetet juridike në dispozicion, sipas nenit 113.7 të Kushtetutës dhe nenit 47.2 të Ligjit;​​ dhe​​ i kanë specifikuar të drejtat e garantuara me Kushtetutë, të cilat pretendojnë se i janë shkelur, në pajtim me kërkesat e nenit 48 të Ligjit. Para se Gjykata të​​ vazhdojë​​ me vlerësimin e​​ kritereve​​ të​​ tjera të​​ pranueshmërisë​​ së​​ kërkesës, ajo fillimisht​​ ​​ do të rikujtojë esencën e rastit që ngërthen kjo kërkesë dhe pretendimet përkatëse të parashtruesit të kërkesës.

 

  • Gjykata, në vijim, ​​ do të​​ shqyrtojë​​ nëse parashtruesit e kërkesës i kanë përmbushur kriteret e pranueshmërisë të përcaktuara në paragrafin (2) të rregullit 34 (Kriteret e pranueshmërisë) të Rregullores së punës. Rregulli 34 (2) i Rregullores së punës përcakton kriteret në bazë të të cilave Gjykata mund të shqyrtoj kërkesën, duke përfshirë kriterin që kërkesa të mos jetë qartazi e pabazuar. Rregulli 34 (2) specifikisht përcakton që:​​ 

 

Rregulli 34

(Kriteret e pranueshmërisë)

 

"(2) Gjykata mund ta konsiderojë kërkesën të papranueshme, nëse kërkesa është qartazi e pabazuar, kur parashtruesi/ja nuk dëshmon dhe nuk mbështetë në mënyrë të mjaftueshme pretendimin e tij/saj."

 

  • Bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së por edhe të Gjykatës, një kërkesë mund të shpallet e papranueshme si​​ “qartazi e pabazuar”​​ në tërësinë e saj ose vetëm përkitazi me ndonjë pretendim specifik që një kërkesë mund të ngërthejë. Në këtë drejtim, është më e saktë t’iu referohet të njëjtave si “pretendime qartazi të pabazuara”. Këto të fundit, bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së, mund të kategorizohen në katër grupe të veçanta: (i) pretendime që kualifikohen si pretendime​​ “të shkallës së katërt”;​​ (ii) pretendime që kategorizohen me një​​ “mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”;​​ (iii) pretendime​​ “të pambështetura apo të paarsyetuara”;​​ dhe në fund, (iv) pretendime​​ “konfuze dhe të paqarta”.​​ Këtë ​​ koncept të papranueshmërisë mbi bazën e një kërkese​​ të vlerësuar si “qartazi të pabazuar”, dhe specifikat e katër kategorive të lartcekura të pretendimeve të kualifikuara si “qartazi të pabazuara”​​ të zhvilluara përmes praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, Gjykata i ka përvetësuar edhe në praktikën e saj gjyqësore përfshirë por duke mos u kufizuar në rastet​​ KI40/20, parashtrues​​ Sadik Gashi, Aktvendim për Papranueshmëri, i 20 janarit 2021;​​ KI163/18, parashtrues​​ Kujtim Lleshi, Aktvendim për Papranueshmëri, i 24 qershorit 2020;​​ KI21/21, parashtrues,​​ Asllan Meka, Aktvendim për Papranueshmëri, i 28 prillit 2021,​​ KI107/21, parashtrues​​ Ramiz Hoti, Aktvendim për Papranueshmëri, i 21 tetorit 2021).

 

  • Gjykata rikujton që rrethanat e rastit konkret ndërlidhen me lidhjen e kontratës për shitjen e pronës​​ së të ndjerit M.M. [i cili kishte ndërruar jetë më 12 shkurt 2012]. Kontrata e shitblerjes, e 26 korrikut 2012 ishte lidhur​​ në mes të ​​ parashtruesit të kërkesës Naser Husaj në cilësinë e përfaqësuesit të pretenduar të pronarit M.M​​ dhe të​​ shitësit​​ me parashtruesin tjetër të kërkesës Uliks Husaj, të birin e tij,​​ në cilësinë e blerësit, e cila kontratë​​ ​​ më​​ 26​​ korrik​​ 2012​​ ishte​​ vërtetuar nga Gjykata Komunale në Istog. Lidhja​​ e kontratës së​​ shitblerjes​​ u kontestua nga trashëgimtarët e M.M., të cilët parashtruan padi në Gjykatën Themelore duke kërkuar anulimin e kontratës për shkak se e njëjta ishte lidhur pa një autorizim valid të pronarit të paluajtshmërisë,​​ babait të​​ tyre,​​ të ndjerit M.M.. Si rezultat i kësaj, Gjykata Themelore përmes Aktgjykimit [C.nr.67/017] anuloi kontratën e 26 korrikut 2012 me arsyetimin se autorizimi me të cilin​​ ishte​​ autorizuar parashtruesi i kërkesës Naser Husaj ishte jo valid për faktin se pronari i paluajtshmërisë kishte ndërruar jetë para nënshkrimit të saj. Si rezultat i ankesës së paraqitur nga parashtruesit e kërkesës kundër Aktgjykimit të lartcekur të Gjykatës Themelore në Gjykatën e Apelit, kjo e fundit përmes Aktgjykimit​​ [Ac. nr. 1054/2019] të​​ 4 tetorit 2019​​ ankesën e tyre e refuzoi si të pabazuar dhe vërtetoi ​​ Aktgjykimin [C.nr.67/017] të 15 janarit 2019 të Gjykatës Themelore. Në vijim, si rezultat i revizionit të paraqitur nga parashtruesit e kërkesës kundër Aktgjykimit të lartcekur të Gjykatës së Apelit në Gjykatën Supreme, kjo e fundit përmes Aktvendimit të kontestuar​​ [Rev.Nr.570/2021] të 5 majit 2022​​ revizionin e parashtruesve të kërkesës e hudhi si të palejuar për shkak se​​ “vlera e objektit të kontestit e treguar në padinë e paditësve dhe e pa ndryshuar gjatë zhvillimit të procedurës në këtë çështje juridike kontestimore, është në shumë prej 3000 €, që do të thotë nuk është mbi ​​ 3000€ kusht ligjor”.​​ 

 

  • Parashtruesit e kërkesës, në kërkesën e tyre para Gjykatës kontestojnë​​ (i)​​ konstatimin e lartcekur të Gjykatës Supreme se revizioni i tyre ishte i palejuar, duke pretenduar se ky konstatim përbën ​​ shkelje të të drejtave dhe lirive themelore të tyre të garantuar me nenin 31 të Kushtetutës dhe (ii) në​​ vijim,​​ të​​ njëjtit​​ ​​ kontestojnë​​ edhe konstatimin e dhënë​​ përmes Aktgjykimit të​​ Gjykatës së​​ Apelit dhe asaj Themelore e që​​ ndërlidhet me anulimin e kontratës së​​ shitblerjes për shkak të​​ autorizimit jo-valid.

 

  • ​​ pari,​​ Gjykata do të​​ vazhdojë​​ me shqyrtimin e pretendimit për shkelje të​​ nenit​​ 31 të​​ Kushtetutës, që​​ ndërlidhet me Aktvendimin e Gjykatës Supreme, përmes të​​ cilit revizioni i parashtruesve të​​ kërkesës ishte hudhur si i palejuar për shkak të​​ vlerës së​​ objektit të​​ kërkesës.​​ 

 

  • Parashtruesit​​ e kërkesës, në​​ kërkesën​​ e tyre para Gjykatës kontestojnë​​ konstatimin e lartcekur të​​ Gjykatës Supreme,​​ duke pretenduar se​​ ky konstatim përbën​​ shkelje të të drejtave dhe lirive themelore të​​ tyre të​​ garantuar me​​ nenin​​ 31 të Kushtetutës.

 

  • Gjykata​​ në vijim të kësaj​​ duke​​ iu​​ referuar​​ konstatimit të Gjykatës Supreme se revizioni i​​ parashtruesve të kërkesës​​ ishte i palejuar për shkak të vlerës së objektit të kontestit, fillimisht do të shqyrtojë pretendimin e parashtruesit që ndërlidhet me çështjen e lejueshmërisë së revizionit.​​ 

 

  • Në​​ kontekst të​​ këtij pretendimi të​​ lartcekur,​​ parashtruesit e kërkesës theksojnë​​ se:​​ Kam kërku nga gjyqtari D.D., në Istog, që ta rrit vlerën e kontestit, mbi 3000 euro dhe nuk ka pranu, dhe për shkak të kësaj gjykata supreme duke vendos për revizionin, e hudh si të palejuar, për shkak të vlerës se vogël të kontestit, mbi 3000 euro dhe nuk ka pranu, dhe për shkak te kësaj gjykata supreme duke vendos për Revizionin, e hudh si të pa lejuar, për shkake të vlerës se vogël të kontestit, ka qen dasht të​​ jetë, se paku 3500 Euro – Pastaj me kanë fut​​ mu në padi, si i autorizuar i shitësit, që i autorizuari, nuk mundet mu, padit as mu u akuzu, dhe ashtu bazë për përsëritje të procedurës, që e kam kërku​​ ketë.

 

  • ​​ vijim të​​ pretendimit të​​ lartcekur​​ ​​ parashtruesve të​​ kërkesës,​​ Gjykata​​ fillimisht vë​​ ​​ dukje se​​ çështja​​ e refuzimi apo​​ moslejimit​​ ​​ revizionit për shkak​​ se e njëjta nuk e arrin vlerën e përcaktuar me ligj hyn në kuadër të parimit apo të drejtës për qasje në gjykatë, të garantuar me nenin 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së.

 

  • Thënë​​ këtë, rrethanat e rastit konkret​​ ndërlidhen​​ ​​ me atë​​ nëse Gjykata​​ Supreme duke e shpallur​​ të palejuar revizionin​​ për çështje tërësisht ligjore/procedurale, ka ndikuar në mënyrë disproporcionale në mundësinë e parashtruesve të​​ kërkesës​​ për të marrë një vendim​​ meritor ​​ të​​ rastit të​​ tij nga ana ​​ e Gjykatës​​ Supreme.​​ 

 

  • Gjykata duke u bazuar në​​ praktikën e saj gjyqësore dhe atë​​ të​​ GJEDNJ-së​​ në​​ parim ka theksuar e drejta e qasjes në ​​ gjykatë duhet​​ të jetë "praktike dhe efektive" dhe jo "teorike dhe iluzore" (Shih ndër tjerash rastet e Gjykatës​​ KI20/21,​​ parashtrues​​ Violeta Todorovic, Aktgjykim​​ i 13 prillit 2021,​​ paragrafi 43 dhe​​ KI224/19, parashtrues​​ Islam Krasniqi, Aktgjykim i​​ 10 dhjetorit 2020,​​ paragrafi​​ 39, si​​ dhe rastin e​​ GJEDNJ-së,​​ Famullia Katolike Greke e Lupenit kundër Rumanisë,​​ kërkesa nr. 76943/11, Aktgjykim i 29 nëntorit 2016,​​ paragrafi​​ 84).​​ Sipas praktikës gjyqësore të​​ Gjykatës dhe​​ asaj​​ të​​ GJEDNJ-së​​ kjo e drejtë nuk është absolute, por mund t'i nënshtrohet kufizimeve të cilat nuk guxojnë të zvogëlojnë ​​ qasjen ​​ në gjykatë në atë mënyrë apo deri në ​​ një masë që cenojnë ​​ vetë thelbin e së drejtës.​​ Kufizimet e tilla nuk do të jenë të arsyetuara nëse ato nuk ndjekin një qëllim legjitim ose nëse nuk ekziston një raport i arsyeshëm i proporcionalitetit midis mjeteve të përdorura dhe qëllimit që dëshirohet të arrihet (Shih rastin e Gjykatës KI20/21, të cituar më lart, paragrafi 45; dhe​​ KI54/21,​​ parashtrues​​ Kamber Hoxha, Aktgjykim i 4​​ nëntorit​​ 2021,​​ paragrafët​​ 63-64 dhe rastet e GJEDNJ-së,​​ Sotiris dhe Nikos Koutras ATTEE kundër Greqisë,​​ Aktgjykim i 16 nëntorit 2000,​​ paragrafi 15, dhe​​ Běleš dhe të tjerët kundër Republikës Çeke,​​ kërkesa nr.​​ 47273/99,​​ Aktgjykim i 12 nëntorit 2002, paragrafi,​​ 61;​​ si dhe rastin​​ Famullia Katolike Greke e Lupenit kundër Rumanisë,​​ cituar më​​ lart,​​ paragrafi 89).​​ 

 

  • Thënë​​ këtë, Gjykata i referohet rastit të​​ Dhomës së​​ Madhe të​​ GJEDNJ-së​​ në​​ rastin​​ Zubac kundër Kroacisë​​ [kërkesa nr. 40160/12,​​ Aktgjykim, i 5 prillit 2018]​​ përmes të​​ cilit​​ në​​ lidhje me​​ çështjen​​ e lejueshmërisë​​ së​​ revizionit e që​​ ndërlidhet me prag të​​ vlerës së​​ përcaktuar me ligj,​​ ​​ në​​ parim kishte​​ ritheksuar se​​ “Mënyra se si zbatohet neni 6 paragrafi 1 [të KEDNJ-së] ​​ në gjykatat e apelit dhe të kasacionit varet nga​​ veçoritë e veçanta të procedurës para atyre gjykatave. Kushtet e pranueshmërisë së revizionit mund të jenë më të rrepta se ato për një ankesë të rregullt”​​ (shih ​​ rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Kozlica kundër Kroacisë,kërkesa nr. 29182/03,​​ si dhe referencat e përdorura aty,​​ Aktgjykim i 2 nëntorit 2006, paragrafi 32​​ dhe 82). Në​​ vijim të​​ kësaj, GJEDNJ po në​​ të​​ njëjtin rast kishte theksuar se:​​ Aplikimi i pragut​​ ligjor​​ ratione​​ valoris​​ për​​ revizionin​​ në Gjykatën​​ Supreme​​ është​​ supozim procedural legjitim​​ dhe​​ i arsyeshëm​​ duke pasur parasysh se gjykata merret vetëm me çështje të rëndësisë së veçantë​​ (Shih rastet e GJEDNJ-së​​ rastin​​ Zubac kundër​​ Kroacisë​​ dhe referencat e përdorura në​​ këtë​​ rast,​​ të​​ cituar më​​ lart, paragrafi 83; dhe​​ ​​ ndër tjerash rastin​​ Jovanoviç​​ kundër Serbisë​​ ,​​ kërkesa nr.​​ 32299/08,​​ Aktgjykim, i​​ 2 tetorit 2012,​​ paragrafi 48).

 

  • ​​ këtë​​ kuptim, GJEDNJ​​ po në​​ rastin​​ Zubac kundër Kroacisë​​ dhe në​​ ​​ lidhje me zbatimin e kufizimeve ligjore​​ ratione valoris​​ për qasje në gjykatat më të larta,​​ zhvilloi një​​ test tre hapësh, përmes të​​ cilit duhej të​​ shqyrtohej​​ dhe​​ vlerësohej: (i) parashikueshmëria​​ e kufizimeve, (ii)​​ çështja​​ nëse parashtruesi​​ apo shteti duhet të bartin pasojat e dëmshme të lëshimeve të kryera gjatë procedurës​​ dhe (iii) çështja​​ e “formalizmit të tepruar” në zbatimin e kufizimeve​​ (shih​​ paragrafët​​ 80-86​​ të​​ Aktgjykimit në​​ rastin​​ Zubac kundër Kroacisë,​​ cituar më​​ lart,​​ dhe​​ referencat​​ e përdorura në​​ këtë​​ Aktgjykim).

 

  • Në​​ lidhje me të​​ parën, GJEDNJ​​ specifikoi​​ se​​ (i)​​ çështja​​ e mjetit ligjor në​​ këtë​​ rast ishte i parashikueshëm nga këndvështrimi i palëve ndërgjygjëse. Në​​ këtë​​ kuptim, GJEDNJ plotësoi se (ii) supozimi​​ se​​ kufizimi​​ i​​ qasjes është i parashikueshëm​​ plotësohet nëse​​ ka​​ praktikë koherente gjyqësore dhe​​ (iii)​​ zbatim konsistent të kësaj praktike,​​ dhe në​​ vijim po ashtu vlerësoi se​​ ​​ (iv) merr parasysh qasjen e parashtruesit në​​ ​​ praktikën​​ përkatëse​​ gjyqësore​​ dhe​​ (v)​​ nëse​​ i njëjti​​ përfaqësohej nga një avokat i kualifikuar​​ (shih rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Zubac kundër Kroacisë,​​ cituar më​​ lart,​​ paragrafët​​ 87-89).

 

  • Në​​ lidhje me të​​ dytën,​​ ​​ GJEDNJ theksoi se​​ ​​ duhet të përcaktohet nëse​​ parashtruesi​​ ka qenë i përfaqësuar gjatë​​ procedurave dhe​​ se a kishte​​ treguar​​ zell të nevojshëm​​ ​​ ndërmarrjen​​ e​​ veprimeve përkatëse​​ procedurale, duke​​ vijuar​​ me përcaktimin e asaj​​ nëse gabimet ishin të mundshme​​ të​​ shmangeshin ​​ që në fillim ​​ dhe​​ nëse​​ ​​ gabimet​​ mundeshin që​​ kryesisht të i atribuohen​​ parashtruesit​​ apo​​ autoriteteve kompetente (Shih​​ rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Zubac kundër Kroacisë,​​ cituar më​​ lart, paragrafët 90-98).

 

  • ​​ lidhje me të​​ tretën,​​ ​​ përkatësisht me​​ çështjen​​ e​​ ​​ formalizmit të​​ tepruar, GJEDNJ theksoi se formalizmi i​​ tepruar nga ana e gjykatave​​ ​​ mund​​ të jetë​​ ​​ ​​ kundërshtim​​ ​​ me të drejtën për qasje në gjykatë. Në​​ këtë​​ kuptim, GJEDNJ kishte theksuar se​​ “megjithatë, e drejta për qasje në gjykatë konsiderohet se është dëmtuar në atë moment kur rregullat pushojnë të jenë në shërbim të sigurisë juridike dhe administrimit të duhur të drejtësisë dhe për pasojë krijojnë një barrierë e cila i pamundëson palëve ndërgjygjëse që rasti i tyre të gjykohet në merita nga gjykata kompetente​​ (Shih​​ rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Zubac kundër Kroacisë,​​ cituar më lart, paragrafi​​ 98).

 

  • Në​​ vijim të​​ kësaj, GJEDNJ në​​ rastin​​ Zubac kundër Kroacisë, duke zbatuar parimet​​ dhe testin e lartcekur të​​ zhvilluar në​​ këtë​​ rast​​ ​​ konstatoi se kufizimi i qasjes në Gjykatën Supreme të Republikës së Kroacisë nuk ishte rezultat i rregullave procedurale jo fleksibile,​​ gjegjësisht, ligji dhe praktika e brendshme​​ gjyqësore​​ përkatëse parashikojnë mundësinë e ndryshimit të vlerës së çështjes në kontest në një fazë më të hershme të procesit gjyqësor, gjë që mundëson qasje në Gjykatën​​ Supreme në rast të ndryshimit të rrethanave të çështjes. Përveç kësaj,​​ parashtruesja​​ mund të kishte paraqitur një​​ mjet tjetër të​​ jashtëzakonshëm​​ të​​ përcaktuar me ligj​​ ​​ që​​ asaj​​ do t'i mundësonte ​​ gjithashtu qasje ​​ në Gjykatën Supreme, gjë​​ të​​ cilën ajo nuk e kishte bërë.​​ Në​​ vijim të​​ kësaj GJEDNJ kishte​​ konstatuar​​ se “Funksioni kryesor i Gjykatës Supreme, si gjykata më e lartë në Kroaci, është të sigurojë zbatimin uniform të ligjit dhe barazinë e të gjithëve në zbatimin e tij. Kufizimi i qasjes ​​ në atë gjykatë duke vendosur një prag ligjor​​ ratione valoris​​ justifikohet nga qëllimi legjitim i Gjykatës Supreme ​​ që të merret vetëm me çështje më të rëndësishme. Zgjidhja e parregullsive të kryera nga gjykatat më të ulëta në përcaktimin e vlerës së kontestit synonte gjithashtu ​​ një qëllim legjitim, përkatësisht respektimin e shtetit të së drejtës dhe funksionimin e duhur të sistemit gjyqësor.​​ (shih rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Zubac kundër Kroacisë,​​ cituar më​​ lart, paragrafët 101-125)

 

  • ​​ dritën e të​​ lartcekurave, Gjykata në​​ vijim do t’i aplikojë​​ parimet dhe testin e lartcekur të​​ zhvilluar nga GJEDNJ në​​ rrethanat e rastit konkret, përkatësisht duke vlerësuar nëse (i) në​​ lidhje me kriterin e parashikueshmërisë​​ ​​ kufizimit përmes pragut ligjor, do të​​ vlerësojë​​ nëse praktika gjyqësore e Gjykatës Supreme ​​ është konsistente dhe e qartë në​​ lidhje me lejueshmërinë​​ e revizionit; (ii) nëse kufizimi i qasjes në​​ Gjykatën Supreme​​ mund t’i atribuohej parashtruesve të​​ kërkesës; dhe ​​ (iii) nëse Gjykata Supreme​​ gjatë​​ interpretimit dhe zbatimit të​​ dispozitave​​ ligjore në​​ fuqi që​​ ndërlidheshin me pragun e lejueshmërisë​​ ​​ revizionit kishte përdorur​​ formalizëm​​ ​​ tepruar.

 

  • ​​ vijim të​​ kësaj, Gjykata duke iu rikthyer rrethanave të​​ rastit konkret, në​​ lidhje me (i)​​ çështjen​​ e​​ parashikueshmërisë, vlerëson se Gjykata Supreme ka një​​ praktikë​​ mirë​​ ​​ konsoliduar gjyqësore në​​ lidhje me pragun ligjor për​​ lejueshmërinë​​ e revizionit. Po ashtu, në​​ lidhje me këtë, Gjykata vlerëson se parashtruesi i kërkesës Naser Husaj, në​​ cilësinë​​ edhe të​​ përfaqësuesit ligjor duhet të ketë ditur se, në mungesë të një vendimi të posaçëm nga gjykata e shkallës së parë, ndryshimi i mëvonshëm i vlerës nuk mund të merret parasysh për qëllim të qasjes në Gjykatën Supreme.​​ 

 

  • ​​ dyti, dhe në​​ lidhje me atë​​ nëse ​​ konstatimi se revizioni ishte i palejuar​​ mund ti atribuohet gjykatave apo​​ parashtruesve​​ ​​ kërkesës, Gjykata vlerëson se​​ parashtruesit​​ e kërkesës nuk kanë​​ mbështetur përmes fakteve nëse ata kanë​​ kërkuar ndryshimin e vlerës së​​ padisë​​ përgjatë​​ zhvillimit të​​ procedurave para Gjykatës Themelore dhe asaj të​​ Apelit,​​ dhe nëse ka një​​ vendim të​​ Gjykatës Themelore për ndryshimin e vlerës. Si rrjedhojë, Gjykata në​​ pajtim me parimet dhe​​ kriteret​​ e lartcekura të​​ vendosura përmes​​ praktikës​​ gjyqësore të​​ GJEDNJ-së​​ vlerëson se​​ konstatimi i​​ Gjykatës Supreme se revizioni i​​ tyre​​ është​​ i​​ palejuar ashtu​​ siç​​ përcaktohet me​​ paragrafin​​ 3 të​​ nenit​​ 211 të​​ LPK-së​​ i​​ atribuohet​​ parashtruesve​​ ​​ kërkesës.

 

  • Së​​ treti, në​​ kuptim të​​ vlerësimit​​ nëse Gjykata Supreme ka përdorur​​ apo jo​​ formalizëm​​ të​​ tepruar gjatë​​ interpretimit të​​ dispozitave përkatëse ligjore në​​ fuqi e që​​ ndërlidhen​​ me lejueshmërinë​​ e revizionit,​​ Gjykata​​ vlerëson se konstatimi​​ i​​ Gjykatës Supreme përmes Aktvendimit të​​ saj për refuzim të​​ revizionit nuk përfaqëson​​ formalizëm​​ të​​ tepruar. Thënë​​ këtë​​ Gjykata në​​ pajtim me praktikën e vet gjyqësore dhe atë​​ të​​ GJEDNJ-së​​ thekson​​ se respektimi i rregullave formale në procedurë është më vlerë dhe një rëndësie të tillë që ndalon arbitraritetin, dhe siguron vendimmarrjen efektive përkitazi me një kontest dhe gjykimin brenda një afati të arsyeshëm kohor, si dhe siguron siguri juridike dhe respekt për gjykatën​​ (Shih​​ rastin e Gjykatës,​​ KI54/21, të​​ cituar më​​ lart, paragrafin 67​​ dhe rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Zubac​​ kundër Kroacisë,​​ cituar më​​ lart, paragrafi 96).

 

  • Në​​ fund të​​ kësaj, Gjykata konsideron se kufizimi i qasjes në Gjykatën Supreme nuk ishte rezultat i rregullave procedurale jo-fleksibile, për arsye se ​​ dispozitat e LPK-së, përkatësisht neni 36 i tij parasheh mundësinë e ndryshimit të vlerës së objektit të​​ kontestit në një fazë më të hershme të procesit gjyqësor,​​ përkatësisht​​ gjatë​​ zhvillimit të​​ procedurës para Gjykatës Themelore. Përveç kësaj, parashtruesit e kërkesës në​​ dispozicion kishin edhe mjetin tjetër të​​ jashtëzakonshëm​​ të​​ goditjes, atë​​ të​​ kërkesës për mbrojtje të​​ ligjshmërisë, të​​ përcaktuar me nenin​​ 245 të​​ LPK-së, të​​ cilin ata nuk e kishin bërë. Thënë​​ këtë, Gjykata në​​ pajtim me konstatimin dhe qëndrimin e GEJDNJ-së​​ konkludon se kufizimi i qasjes në​​ Gjykatën Supreme përmes pragut​​ ligjor​​ ratione valoris​​ justifikohet nga qëllimi legjitim i Gjykatës Supreme që të merret vetëm me çështje më të rëndësishme, dhe si​​ rrjedhojë​​ nuk përbën kufizim jo proporcional të së drejtës së​​ parashtruesve​​ të​​ kërkesës për qasje në​​ gjykatë.

 

  • Bazuar në​​ vlerësimin​​ dhe elaborimin si më​​ lart, Gjykata​​ konstaton​​ se pretendimet e​​ parashtruesve​​ të​​ kërkesës për shkelje​​ të​​ së​​ drejtës së​​ tyre për gjykim të​​ drejtë​​ dhe të​​ paanshëm, të​​ garantuar me nenin 31 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së​​ si rezultat​​ konstatimit​​ se revizioni i tyre ishte i​​ palejuar​​ janë​​ qartazi të​​ pabazuar në​​ bazë​​ kushtetuese për shkak të​​ mungesës së​​ dukshme apo evidente të​​ shkeljes​​ ashtu​​ siç​​ përcaktohet me rregullin 34 (2) të​​ Rregullores së​​ punës.

 

  • Në vijim, Gjykata po ashtu rikujton se parashtruesit e kërkesës ngritin pretendime për shkelje​​ të së drejtës së tyre për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, të garantuar me nenin 31 të Kushtetutës dhe të drejtës së tyre në pronë të garantuar me nenin 46 përmes Aktgjykimeve të Gjykatës së Apelit dhe atij të Gjykatës Themelore.​​ Në kuptim të pretendimeve të ngritura nga parashtruesit e kërkesës,​​ Gjykata vëren se Gjykata Themelore dhe ajo e Apelit kanë vlerësuar faktet dhe kanë interpretuar dhe zbatuar dispozitat ligjore në lidhje me kërkesën e parashtruesve të kërkesës. Gjykata për më tepër vëren se parashtruesit e​​ kërkesës para Gjykatës përsërisin​​ të njëjtat argumente që i kishin​​ parashtruar në procedurat pra​​ gjykatave të rregullta, e që ndërlidhen me​​ çështje​​ të​​ ligjshmërisë së vendimeve të Gjykatës Themelore dhe asaj të​​ Apelit.​​ Prandaj,​​ Gjykata​​ konsideron​​ se​​ kërkesa e​​ parashtruesve​​ të kërkesës është e​​ papranueshme, për shkak se​​ pretendimet e​​ tyre për shkelje të neneve 31 dhe 46 të Kushtetutës përmes​​ Aktgjykimit të Gjykatës së Apelit dhe asaj Themelore​​ janë qartazi të pabazuara në bazë kushtetuese​​ si​​ ”pretendime të shkallës së katërt”,​​ ashtu​​ siç​​ përcaktohet me rregullin 34 (2) të Rregullores së punës.

 

  • Rrjedhimisht, Gjykata konstaton se pretendimet e parashtruesve të kërkesës janë pretendime si qartazi të pabazuara në bazë kushtetuese, dhe të njëjtat duhet të refuzohen si të papranueshme ashtu siç përcaktohet me rregullin 34 (2) të Rregullores së punës.

 

 

PËR KËTO ARSYE

 

Gjykata Kushtetuese, në pajtim me nenin 113.7 të Kushtetutës,​​ dhe​​ rregullin​​ 34​​ (2)​​ ​​ të Rregullores së punës, më​​ 29 gusht​​ 2023, njëzëri

 

VENDOS​​ 

 

  • TË DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;

 

  • T'UA KUMTOJË​​ këtë​​ aktvendim palëve;

 

  • TË PUBLIKOJË​​ këtë​​ aktvendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit;

 

  • Ky aktvendim hyn në fuqi në ditën e shpalljes në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës në pajtim me paragrafin 5 të nenit 20 të Ligjit;

 

 

 

 

 

Gjyqtarja​​ raportuese ​​   ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ Kryetarja​​ e Gjykatës Kushtetuese

 

 

 

 

Remzije Istrefi-Peci​​  ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ Gresa Caka-Nimani

 

1

 

Parashtruesit:

Naser Husaj dhe Uliks Husaj

Lloji i kërkesës:

KI - Kërkesë individuale

Lloji i aktit:

Aktvendim për papranueshmëri

Kërkesa është qartazi e pabazuar

Lloji i procedurës së ndjekur para institucioneve tjera :

Civile