USTAVNI SUD

KI39/24, Podnosilac: Xhylinaze Rama, Ocena ustavnosti presude [Pml. br. 187/2023] Vrhovnog suda Kosova od 23. maja 2023. godine

KI39/24, Rešenje o nerprihvatljivosti, od 04. septembra 2024. godine, objavljeno 28. oktobra 2024.godine

Ključne reči: individualan zahtev, neblagovremen

Okolnosti konkretnog slučaja pokazuju da sina podnositeljke zahteva A.R. lišio života B.R. nakon fizičkog sukoba između okrivljenog i oštećenog A.R. Podnositeljka zahteva je kao oštećeni svedočio u predmetu kao svedok, pokazujući kako je došao do sukobaa između njenog pokojnog sina A.R. i okrivljenog B.R. Kao oštećeni u predmetu, u svojstvu svedoka, svedočio je suprug podnositeljke zahteva, ujedno i otac ubijenog A.R. Dana 24. decembra 2021. godine, Osnovno tužilaštvo u Gnjilanu – Departman za teška krivična dela (u daljem tekstu: Tužilaštvo) je podiglo optužnicu [PP.I. br.1 28/2021] protiv optuženog B.R. iz Vitine zbog krivičnih dela teško ubistvo iz člana 173 stav 1 tačka 1.5 Krivičnog zakonika Republike Kosovo.  Osnovni sud je proglasio krivim optuženog B.R. i izrekao mu kaznu zatvora u vremenskom trajanju od 30 (trideset) godina gde je uračunato i vreme provedeno u pritvoru od 13. jula 2021. godine pa dalje. Oštećene strane B.B, I.R, XH.R i B.I za ostvarivanje imovinsko pravnog zahteva upućeni su u redovan građanskopravni spor. Apelacioni sud je, presudom [PAKR. br. 733/22], delimično usvojio žalbu branilaca osuđenog i prema službenoj dužnosti preinačio presudu prvog stepena samo u vezi sa pravnom kvalifikacijom krivičnog dela i odluku o kazni, tako da je krivično delo teško ubistvo iz člana 173 stav 1 tačka 1.5 KZRK-a za koje je oglašen krivim, kvalifikovao kao krivično delo teško ubistvo iz člana 173 stav 1 tačka 11 KZRK-a i izrekao mu kaznu zatvora u vremenskom trajanju od 24 (dvadeset četiri) godine, uzimajući kao utvrđenu kaznu izrečenu zatvorom u vremenskom trajanju od 2 (dve) godine za krivično delo neovlašćeno vlasništvo, kontrola ili posedovanje oružja iz člana 366 stav 1 KZRK-a i osudio jedinstvenom kaznom u vremenskom trajanju od 25 (dvadeset pet) godine, gde je uračunato i vreme provedeno u pritvoru od 13. jula 2021. godine do pravosnažnosti presude. Branioci osuđenog su podneli zahtev za zaštitu zakonitosti Vrhovnom sudu. Vrhovni sud je, delimično usvojio zajednički zahtev branilaca osuđenog, preinačujući presudu Osnovnog suda i Apelacionog suda u vezi sa pravnom kvalifikicijom krivičnog dela i odluke o kazni, tako da Vrhovni sud utvrđuje da u postupcima osuđenog, opisanih u izreci presude pod tačkom 1, postoje obeležja krivičnog dela ubistvo iz člana 172. KZRK-a i za to ga osuđuje sa 19 (devetnaest) godina zatvora, dok mu, uzimajući kao utvrđenu kaznu zatvora u vremenskom trajanju od 2 (dve) godine izrečenu za krivično delo neovlašćeno vlasništvo, kontrola ili posedovanje oružja iz člana 366 stav 1 KZRK-a, u skladu sa odredbom člana 76 stav 2 tačka 2.2 KZRK-a, izriče jedinstvenu kaznu zatvora u vremenskom trajanju od 20 (dvadeset) godina gde je uračunato i vreme provedeno u pritvoru od 13. jula 2021. godine pa dalje.

Podnositeljka zahteva je, kao glavni navod pred Sudom, pokrenula pitanje ocene kazne osuđenog od strane Vrhovnog suda, navodeći da je isti nepravično smanjio kaznu sa 30 godina zatvora na 20 godina.

Sud podseća da podnositeljka zahteva osporava presudu [Pml. br. 187/2023] od 23. maja 2023. godine Vrhovnog suda, ali ne precizira koja su joj ustavna prava i slobode povređene. Povratnica koju je Sudu dostavio Osnovni sud dokazuje da je podnositeljka zahteva osporenu odluku primila 11. jula 2023. godine. Podnositeljka zahteva je podnela svoj zahtev Sudu 16. februara 2024. godine, više od 7 meseci nakon prijema osporenog akta.

U zaključku, iz prethodno razrađenih razloga, Sud utvrđuje da zahtev nije podnet u zakonskom roku definisanom članom 49. Zakona i pravilom 34 (1) (c) Poslovnika i, shodno tome, Sud ne može razmotriti meritum slučaja, odnosno da li su osporenom presudom povređena ustavna prava podnositeljke zahteva