Aktvendim për papranueshmëri

Vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit të Gjykatës Supreme të Republikës së Kosovës Pml.nr.607/2023, të 30 nëntorit 2023

Nr. të lëndës KI08/24

Parashtruesit: Gëzim Demolli

Shkarko:
llogo_gjkk_png_2

Prishtinë, më 29​​ korrik 2024

Nr. ref.: RK 2480/24

 

 

 

 

 

AKTVENDIM​​ PËR​​ PAPRANUESHMËRI​​ 

 

rastin nr.​​ KI08/24

 

Parashtrues

 

Gëzim Demolli

 

 

Vlerësim i kushtetutshmërisë së​​ Aktgjykimit​​ Pml.nr.607/2023​​ të 30 nëntorit 2023​​ të Gjykatës Supreme të Republikës së​​ Kosovës

 

 

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS​​ 

 

 

e përbërë nga:​​ 

 

Gresa Caka-Nimani, kryetare

Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar

Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare

Safet Hoxha, gjyqtar​​ 

Radomir Laban, gjyqtar

Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare​​ 

Nexhmi Rexhepi, gjyqtar​​ 

Enver Peci, gjyqtar dhe

Jeton Bytyqi, gjyqtar

 

 

Parashtrues i kërkesës

 

  • Kërkesa është dorëzuar nga​​ Gëzim Demolli,​​ me vendbanim në​​ Krilevë, komuna e Gjilanit​​ (në tekstin e mëtejmë:​​ parashtruesi i​​ kërkesës), përfaqësuar nga​​ Shemsedin Pira​​ avokat.​​ 

Vendimi i kontestuar

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës​​ konteston​​ Aktgjykimin​​ [Pml.nr. 607/2023]​​ e ​​ 30 nëntorit 2023, të​​ Gjykatës Supreme të​​ Republikës së​​ Kosovës​​ (në tekstin e mëtejmë:​​ Gjykata Supreme), në ndërlidhje me​​ Aktgjykimin​​ [PAKR.nr312/2023​​ ]​​ e​​ 18 tetorit​​ 2023​​ të​​ Gjykatës së Apelit dhe Aktgjykimin [PKR.nr.11/2023]​​ e​​ 3 prillit 2023​​ të Gjykatës​​ Themelore në Gjilan​​ (në tekstin e mëtejmë: Gjykata​​ Themelore).

 

Objekti i çështjes

 

  • Objekt i çështjes​​ së kërkesës​​ është vlerësimi i kushtetutshmërisë së​​ Aktgjykimit​​ të​​ kontestuar​​ të​​ Gjykatës Supreme,​​ në ndërlidhje me aktgjykimet e instancave më​​ të ulëta,​​ me​​ të​​ cilat​​ parashtruesi i​​ kërkesës pretendon​​ se​​ janë​​ shkelur të drejtat e tij të,​​ garantuara me​​ nenin​​ 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]​​ të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta)​​ në​​ ndërlidhje me​​ paragrafin 1 të nenit​​ 6 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: KEDNj).

 

Baza juridike

 

  • Kërkesa bazohet në paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, në nenet 22 (Procedimi i kërkesës) dhe 47 (Kërkesa individuale) të Ligjit​​ për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës, nr. 03/L-21 (në tekstin e mëtejmë: Ligji)​​ dhe në rregullin​​ 25​​ (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve) të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).​​ 

 

Procedura në Gjykatën Kushtetuese​​ 

 

  • Më​​ 5 janar 2024,​​ parashtruesi i​​ kërkesës e​​ dorëzoi kërkesën​​ në postë, e cila në Gjykatë arriti​​ dhe u regjistrua​​ më​​ 10 janar​​ 2024.​​ 

​​ 

  • ​​ 25 janar 2024,​​ Kryetarja e Gjykatës, me Vendimin GJR.​​ KI08/24​​ caktoi​​ gjyqtarin​​ Radomir Laban,​​ gjyqtar raportues dhe me Vendimin KSH.​​ KI08/24,​​ emëroi​​ anëtarët e Kolegjit shqyrtues,​​ të përbërë nga​​ gjyqtarët:​​ Remzije Istrefi-Peci​​ (kryesuese),​​ Nexhmi Rexhepi dhe Enver​​ Peci​​ (anëtarë).

 

  • Më 30​​ janar​​ 2023, Gjykata​​ për regjistrimin e kërkesës​​ e​​ njoftoi​​ përfaqësuesin e parashtruesit të​​ kërkesës,​​ nga i cili kërkoi plotësimin e formularit​​ me informata të nevojshme.​​ Të njejtën datë Gjykata një kopje të kërkesës ia dërgoi Gjykatës Supreme.​​ 

 

  • Më 14 shkurt 2024, përfaqësuesi​​ i parashtruesit të kërkesës në Gjykatë​​ dorëzoi formularin e kërkesës, së​​ bashku​​ me dokumentacionin mbështetës.

 

  • Më 11 mars 2024, gjyqtari Jeton Bytyqi dha betimin para Presidentes së Republikës së Kosovës, me ç’rast filloi mandati i tij në Gjykatë.

 

  • ​​ 16 korrik​​ 2024, Kolegji shqyrtues​​ e shqyrtoi raportin e gjyqtarit​​ raportues dhe njëzëri​​ i rekomandoi Gjykatës​​ ​​ kërkesa të​​ shpallet​​ e​​ papranueshme.​​ 

 

Përmbledhja e fakteve​​ të rastit​​ 

 

  • Rrethanat e rastit​​ konkret ndërlidhen me një çështje penale, ku parashtruesi i kërkesës fillimisht ishte akuzuar​​ nga​​ Prokuroria​​ Themelore në Gjilan (në tekstin e mëtejmë: Prokuroria Themelore), për shkak të dyshimit të​​ bazuar se kishte kryer​​ tri vepra​​ penale:​​ (i)​​ “lëndim i lehtë trupor”​​ nga nenparagrafi 3.1 i paragrafit 3 të​​ nenit​​ 185, lidhur me paragrafin 1 të Kodit Penal të​​ Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: KPRK),​​ (ii)​​ “kanosje”​​ nga paragrafi 4 i nenit 181 i KPRK-së,​​ dhe​​ (iii)​​ mbajtje në​​ pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar​​ të​​ armeve”​​ nga​​ paragrafi​​ 1 i nenit 366 të​​ KPRK-së. Për​​ veprat​​ penale​​ në fjalë i​​ njëjti ishte​​ shpallur​​ fajtor​​ nga Gjykata Themelor​​ dhe dënuar me burgim​​ unik​​ në kohëzgjatje, prej gjashtëmbëdhjetë (16)​​ muajve, si​​ dhe me gjobë​​ në shumën​​ prej katërqind (400) euro. Më poshtë përshkrimi i procedurave të ndjekura për këtë rast penal.​​ 

 

  • Më 27 janar 2020, Prokuroria​​ Themelore ngriti​​ aktakuzën​​ PP.l.nr.289/2022,​​ për shkak të dyshimit të bazuar se parashtruesi i​​ kërkesës​​ kishte kryer​​ veprat penale të lartcekura. ​​ 

 

  • Më​​ 3 prill​​ 2023,​​ Gjykata​​ Themelore​​ me Aktgjykimin [Pkr.nr.11/2023],​​ e shpalli fajtor parashtruesin e kërkesë për kryerjen e veprave penale të lartcekura,​​ duke e dënuar të njëjtin me dënim unik në kohëzgjatje prej gjashtëmbëdhjetë (16) muajve​​ dhe me gjobë në​​ shumën​​ prej katërqind (400) euro​​ për armëmbajtje pa leje. Parashtruesit të​​ kërkesës i është llogaritur dhe koha e kaluar në paraburgim, prej 21 dhjetorit 2022 deri më 13 shkurt 2023.​​ 

 

  • Parashtruesi i kërkesës, kundër​​ aktgjykimit të lartcekur​​ parashtroi ankesë në Gjykatën e Apelit,​​ për shkak të shkeljes esenciale të​​ dispozitave​​ ​​ procedurës​​ penale dhe​​ shkeljes së ligjit penal,​​ nëpërmjet së cilës kërkoi anulimin e​​ aktgjykimit të​​ goditur me ankesë dhe kthimin e çështjes në rigjykim.

 

  • Më​​ 18​​ tetor 2023, Gjykata e Apelit me Aktgjykimin [PAKR.nr.312/2023],​​ e​​ refuzoi​​ si të​​ pabazuar​​ ankesën e parashtruesit të kërkesës dhe vërtetoi Aktgjykimin e 3 prillit 2023​​ ​​ të gjykatës së shkallës së parë.​​ 

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës,​​ bredha afateve ligjore,​​ parashtroi​​ kërkesë për​​ mbrojtje të ligjshmërisë në​​ Gjykatën Supreme, kundër aktgjykimeve të​​ Gjykatës Themelore dhe​​ të​​ Gjykatës së Apelit, për shkak të shkeljeve esenciale të dispozitave të procedurës penale dhe shkeljes së ligjit penal, me propozimin që Gjykata Supreme të​​ aprovojë kërkesën dhe aktgjykimet e goditura t’i anulojë dhe çështjen ta kthejë​​ në rigjykim në gjykatën e shkallës së parë.

 

  • Më​​ 22​​ nëntor​​ 2023, Zyra e​​ Kryeprokurorit të​​ shtetit​​ i propozoi Gjykatës Supreme që kërkesa​​ e parashtruesit të kërkesës​​ për mbrojte të ligjshmërisë​​ të refuzohet​​ si​​ e​​ pabazuar.​​ 

 

  • Më​​ 30 nëntor​​ 2023, Gjykata​​ Supreme​​ me​​ Aktgjykimin​​ [Pml.nr607/2023],​​ e​​ refuzoi​​ si të pabazuar​​ kërkesën​​ e parashtruesit të​​ kërkesës për mbrojtje të ligjshmërisë​​ dhe vërtetoi​​ aktgjykimet​​ e instancave më​​ të ulëta, me arsyetimin​​ se të​​ njëjtat​​ nuk janë marrë në shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale dhe të ligjit penal.​​ 

 

Pretendimet e​​ parashtruesit​​ të kërkesës

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës pretendon​​ se​​ aktgjykimi i kontestuar në​​ ndërlidhje me aktgjykimet e gjykatave të instancës me të ulët,​​ shkelin të drejtat e​​ tij të​​ garantuara​​ me​​ nenin​​ 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës, në ndërlidhje me nenin 6 të KEDNj-së.

 

  • Parashtruesi i kërkesës​​ fillimisht thekson​​ se gjykatat e instancave​​ me të​​ ulëta (i) nuk kanë​​ vërtetuar​​ faktet thelbësore të​​ veprës penale​​ (kanosje), pasi qe për tu​​ sajuar​​ elementet e​​ kësaj vepre penale është e domosdoshme që​​ nga​​ një veprim​​ i tillë,​​ ​​ rezultojë pasoja duke shkaktuar frikë​​ apo ankth tek e dëmtuara dhe që​​ kanosja për nga​​ natyra duhet të jetë​​ serioze dhe të​​ krijohet bindja se e njëjta do të​​ mund të​​ realizohej.​​ ​​ këtë kontekst,​​ parashtruesi i kërkesë thekson se Gjykata Supreme në​​ lidhje me pretendimet e tij kishte theksuar se gabimet e evidentuara nuk paraqesin​​ shkelje të​​ natyrës​​ absolute të​​ dispozitave​​ ​​ procedurës penale sepse të​​ njëjtat janë të​​ natyrës​​ relative dhe si të​​ tilla nuk paraqesin bazë​​ për anulimin e aktgjykimeve të goditura.​​ Thënë​​ këtë​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ pretendon se arsyetimi i​​ Gjykatës​​ Supreme nuk​​ është në​​ harmoni me përcaktimet e​​ ligjvënësit​​ kur kemi të bëjmë​​ me përkufizimet se​​ çfarë​​ janë​​ gabimet e natyrës teknike kur​​ behët fjalë​​ për​​ elementet​​ e​​ formësimit​​ të një​​ aktgjykimi gjyqësor.

 

  • ​​ fund, parashtruesi i kërkesë thekson se përfundimi i nxjerrë nga Gjykata Supreme është tërësisht i paqartë​​ dhe i papranueshëm, andaj në​​ këtë kuptim,​​ kërkon nga Gjykata Kushtetuese qe të shpallë të​​ pranueshme kërkesën, të shpallë jokushtetues aktgjykimin e Gjykatës Supreme ​​ Pml.nr.607/2023, dhe​​ çështjen​​ ta​​ kthejë​​ ​​ rigjykim në​​ Gjykatën​​ Themelore, dhe të​​ ndaloje ekzekutimin e dënimit.

 

Dispozitat relevante​​ 

 

KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

Neni 31

[E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]

  • Çdokujt i garantohet mbrojtje e barabartë e të drejtave në procedurë para gjykatave, organeve të tjera shtetërore dhe bartësve të kompetencave publike.

  • Çdokush gëzon të drejtën për shqyrtim publik të drejtë dhe të paanshëm lidhur me vendimet për të drejtat dhe obligimet ose për cilëndo akuzë penale që ngrihet kundër saj/tij brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.

 ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ [...]

 

KONVENTA EVROPIANE PËR TË DREJTAT E NJERIUT

 

Neni 6​​ 

(E drejta për një proces të rregullt)

  • Çdo person ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e krijuar me ligj, e cila do të vendosë si për mosmarrëveshjet në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e tij të natyrës civile, ashtu edhe për bazueshmërinë e çdo akuze penale në ngarkim të tij. Vendimi duhet të jepet publikisht, por prania në sallën e gjykatës mund t’i ndalohet shtypit dhe publikut gjatë tërë procesit ose gjatë një pjese të tij, në interes të moralit, të rendit publik ose sigurisë kombëtare në një shoqëri demokratike, kur kjo kërkohet nga interesat e të miturve ose mbrojtja e jetës private të palëve në proces ose në shkallën që çmohet tepër e nevojshme nga gjykata, kur në rrethana të veçanta publiciteti do të dëmtonte interesat e drejtësisë.

 ​​ ​​ ​​ ​​​​ […]

 

Pranueshmëria​​ e​​ kërkesës

 

  • Gjykata​​ së pari​​ shqyrton​​ nëse​​ janë​​ përmbushur kriteret e pranueshmërisë, të përcaktuara me​​ Kushtetutë dhe të specifikuara më tej me​​ Ligj dhe Rregullore të punës.

 

  • Në këtë​​ drejtim, Gjykata i referohet paragrafëve 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, i cili përcakton:

 

Neni 113

[Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara]

 

“1.​​ Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.

​​ […]

7.​​ Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.

​​ […]

 

  • Gjykata​​ gjithashtu më tej i referohet kritereve të pranueshmërisë, siç specifikohen më tej në Ligj. Në lidhje me këtë, Gjykata së pari i referohet neneve 47 (Kërkesa individuale), 48 (Saktësimi i kërkesës) dhe 49 (Afatet) të Ligjit, të cilët përcaktojnë:

 

Neni 47​​ 

[Kërkesa individuale]

 

“1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tij individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.

 

2. Individi mund të ngre kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.

 

Neni 48

[Saktësimi i kërkesës]

 

“Parashtruesja e​​ kërkesës​​ ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësoj saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj”.

 

Neni 49

[Afatet]

 

“Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë që nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor​​ [...]”.

 

  • Sa i përket përmbushjes së kritereve​​ të lartcekura, Gjykata​​ vlerëson​​ se​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ është​​ palë e autorizuar,​​ dhe se​​ i​​ njëjti​​ konteston një akt të​​ një​​ autoriteti​​ publik, përkatësisht​​ Aktgjykimin​​ [Pml.nr. 607/2023]​​ e​​ 30 nëntorit 2023​​ të​​ Gjykatës Supreme,​​ pasi i ka shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.​​ Parashtruesi i​​ kërkesës gjithashtu​​ ka sqaruar të drejtat dhe liritë themelore që pretendon​​ se​​ i​​ janë shkelur​​ nga autoritetet publike, në​​ pajtueshmëri​​ me kërkesat e nenit 48 të Ligjit,​​ dhe e ka dorëzuar kërkesën në pajtueshmëri​​ me afatet e përcaktuara në nenin 49 të Ligjit.

 

  • Përveç​​ kritereve të lartcekura,​​ Gjykata​​ shqyrton​​ po ashtu​​ nëse​​ kërkesa i​​ përmbushë​​ kriteret e pranueshmërisë të përcaktuara në rregullin 34​​ [Kriteret e pranueshmërisë], përkatësisht nënrregullin (2) të Rregullores së punës, që përcakton:

 

Rregulli 34

[Kriteret e pranueshmërisë]

 

“(2) Gjykata mund ta konsideroj kërkesën të papranueshme, nëse kërkesa është qartazi e pabazuar, sepse parashtruesi nuk dëshmon dhe nuk mbështetë në mënyrë të mjaftueshme pretendimin e tij”.

 

  • Bazuar në praktikën gjyqësore të​​ Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut​​ (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ),​​ por edhe të Gjykatës, një kërkesë mund të shpallet e papranueshme si “qartazi e pabazuar” në tërësinë e saj ose vetëm përkitazi me ndonjë pretendim specifik që​​ ajo​​ mund të ngërthejë. Në këtë drejtim, është më e saktë t’iu referohet të njëjtave, si “pretendime qartazi të pabazuara”. Këto të fundit, bazuar në praktikën gjyqësore të GjEDNj-së, mund të kategorizohen në katër grupe të veçanta: (i) pretendime që kategorizohen si pretendime​​ “të shkallës së katërt”;​​ (ii) pretendime që kategorizohen me një​​ “mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”;​​ (iii) pretendime​​ “të pambështetura apo të paarsyetuara”,​​ atëherë kur plotësohet njëri nga dy nënkriteret, në vijim:​​ a) kur parashtruesi/ja i/e kërkesës thjesht citon një ose disa dispozita të​​ Kushtetutës apo të KEDNj-së,​​ pa shpjeguar mënyrën se si ato janë shkelur, përveç nëse në bazë të fakteve dhe rrethanave të rastit qartazi duket shkelja e Kushtetutës dhe​​ e​​ KEDNj-së (shih, rastin e GjEDNj-së​​ Trofimchuk kundër Ukrainës,​​ nr. 4241/03, vendimi i 31 majit 2005; shih gjithashtu​​ Baillard kundër Francës,​​ nr. 6032/04, vendimi i 25 shtatorit 2008); dhe b) kur parashtruesi/ja i/e kërkesës nuk paraqet ose refuzon të paraqesë prova materiale, me të cilat do t’i mbështeste pretendimet e tij (kjo posaçërisht vlen për vendimet e gjykatave ose të autoriteteve të tjera të brendshme), përveç rasteve kur ekzistojnë rrethana të jashtëzakonshme që janë jashtë kontrollit të tij dhe të cilat e pengojnë atë ta bëjë këtë (për shembull, kur administrata e burgut refuzon t’ia paraqes Gjykatës dokumentet nga dosja e një të burgosuri për të cilin bëhet fjalë) ose nëse Gjykata vet nuk vendos ndryshe (shih, rastin e Gjykatës​​ KI166/20,​​ parashtrues,​​ Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, Aktvendim për papranueshmëri, i 5 janarit 2021, paragrafi 43);​​ dhe​​ në fund, (iv) pretendime​​ “konfuze dhe të paqarta”​​ (shih, rastet e GjEDNj-së,​​ Kemmache kundër Francës,​​ nr. 17621/91, Aktgjykimi i 24 nëntorit 1994, kategoria (i),​​ Juta Mentzen kundër Lituanisë,​​ nr. 71074/01, vendimi i 7 dhjetorit 2004, kategoria (ii) dhe​​ Trofimchuk kundër Ukrainës, Aplikimi nr. 4241/03, kategoria (iii).

 

  • Gjykata,​​ fillimisht rikujton faktin se​​ sipas praktikës gjyqësore të​​ GjEDNj-së​​ një ankesë karakterizohet nga faktet e përfshira në të, dhe jo vetëm nga baza ligjore dhe argumentet në të cilat palët thirren shprehimisht (shih, rastin e GjEDNj-së:​​ Talpis kundër Italisë, nr. 41237/14, Aktgjykimi i 18 shtatorit 2017, paragrafi 77 dhe referencat e cituara aty).​​ 

 

  • Referuar pretendimeve të ngritura në kërkesë,​​ Gjykata​​ rikujton se​​ parashtruesi i kërkesës​​ ankohet​​ se​​ aktgjykimi i Gjykatëse Supreme është marrë në shkelje​​ të​​ të drejtave të​​ tij të​​ garantuara​​ me​​ nenin​​ 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës, në ndërlidhje me nenin 6 të KEDNj-së.

 

I.  ​​ ​​ ​​​​ Vlerësimi i Gjykatës përkitazi me pretendimet për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës, në​​ ndërlidhje me nenin 6 të KEDNj-së

 

  • Pretendimet e parashtruesit të kërkesës,​​ Gjykata do​​ t’i shqyrtojë dhe analizojë​​ nga pikëpamja e të drejtave të garantuara me nenin 31 të Kushtetutës, në dritën e interpretimit të nenit 6​​ të KEDNj-së, duke aplikuar parimet e përcaktuara nga GjEDNj, në bazë të të cilave kjo Gjykatë dhe gjykatat e rregullta në pajtim me nenin 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës janë të obliguara që:​​ Të drejtat e njeriut dhe liritë themelore të garantuara me këtë Kushtetutë, interpretohen në harmoni me vendimet gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut”.

 

  • Gjykata vëren se thelbi i ankesës së parashtruesit të kërkesës​​ ngrenë çështje fakti dhe ligji, ku i gjithë argumentimi i shkeljes​​ se të​​ drejtës​​ për​​ gjykim të​​ drejtë​​ dhe të​​ paanshëm​​ ​​ arsyetohet:​​ (i)​​ me​​ mënyrën e​​ vërtetimit të​​ faktikëve përkitazi me veprën penale të kanosjes, që​​ sipas tij ka rezultuar në shkelje të ligjit penal,​​ dhe​​ (ii)​​ me​​ pretendimet se është shkelur ligji procedural për shkak se aktgjykimi i​​ gjykatës së shkallës së paerë​​ nuk​​ përfshinte​​ të gjitha elementet e një aktgjykimi gjyqësor.​​ Gjykata pas parasysh​​ natyrën e ankesës së parashtruesit të kërkesës, ve​​ në pah​​ se pretendimet e lartcekura në të vërtetë ngrenë çështje​​ të natyrës së “shkallës së katërt”.​​ 

 

  • Andaj,​​ në vazhdim Gjykata do​​ t’i shtjellojë parimet e përgjithshme​​ të përcaktuara nga GjEDNj, nëpërmjet të cilave​​ përcaktohet​​ nëse një pretendim i ngritur nga parashtruesi​​ i​​ kërkesës bie në fushëveprimin e nenit 6 të KEDNj-së, apo i takon pretendimeve që në vetvete ngrenë çështje ligjshmërie, respektivisht çështje të “shkallës së katërt”.

 

  • Parimet e përgjithshme përkitazi me pretendimet e “shkallës së katërt”

 

  • Gjykata,​​ duke iu referuar praktikës gjyqësore​​ të GjEDNj-së dhe të saj,​​ rikujton​​ se sipas Kushtetutës​​ nuk është detyrë e saj​​ si Gjykatë​​ të veprojë si​​ “shkallë e​​ katërt​​ përkitazi me vendimet e nxjerra nga gjykatat e rregullta.​​ Është roli i​​ këtyre të fundit që​​ t’i interpretojnë dhe zbatojnë​​ dispozitat​​ përkatëse të së drejtës​​ materiale dhe procedurale (shih, në lidhje me këtë​​ rastin e​​ GjEDNj-së,​​ Garcia Ruiz kundër Spanjës,​​ nr. 30544/96, Aktgjykimi i 21 janarit 1999). Gjykata Kushtetuese vetëm mund të shqyrtojë nëse provat janë paraqitur në mënyrë të drejtë dhe nëse procedurat në përgjithësi, të shikuara në tërësinë e tyre, janë mbajtur në mënyrë të tillë sa që parashtruesi/ja të ketë pasur gjykim të drejtë (Shih,​​ rastin e​​ GjEDNj-së,​​ Edwards kundër Mbretërisë së Bashkuar,​​ nr. 13071/87; dhe rastin e Gjykatës​​ KI192/13, me parashtrues​​ Hatixhe Avdyli, Aktvendimi i 24 shkurtit 2014).

 

  • Gjykata në mënyrë konsistente ka mbajtur qëndrimin se​​ nuk është detyrë e saj që të merret me gabimet e fakteve ose​​ të ligjit (ligjshmërisë)​​ që pretendohet të jenë kryer nga gjykatat e rregullta, përveç nëse ato i kanë shkelur të drejtat dhe liritë e mbrojtura me Kushtetutë dhe KEDNj. Andaj, Gjykata nuk duhet të veprojë si gjykatë e “shkallës së katërt”, kur shqyrtohen vendimet e nxjerra nga gjykatat e rregullta.​​ Çështjet që lidhen me vlerësimin e provave dhe peshimin e tyre nga ana e gjykatave​​ ​​ rregullta, nuk janë në kompetencën e Gjykatës​​ Kushtetuese që të rishikohen (shih,​​ rastin e GjEDNj-së,​​ Lupeni Greek Catholic Parish dhe të tjerët kundër Rumanisë, Aktgjykim i 29 nëntorit 2016; dhe rastin e Gjykatës​​ KI70/11,​​ me parashtrues​​ Faik Hima, Magbule Hima,​​ Bestar​​ Hima, Aktvendimi i 12 dhjetorit 2011).​​ 

 

  • Gjykata, megjithatë, thekson se jurisprudenca e GJEDNj-së dhe e Gjykatës gjithashtu përcaktojnë rrethana nën të cilat duhet të bëhen përjashtime nga ky qëndrim. Siç u theksua më lart, përderisa gjykatat e rregullta kanë detyrë primare të zgjidhin problemet rreth interpretimit të ligjit të aplikueshëm, roli i Gjykatës është që të sigurohet apo të verifikojë që efektet e këtij interpretimi të jenë kompatibile me Kushtetutën dhe KEDNj-në (shih, në këtë drejtim, rastin e GJEDNj-së,​​ Miragall Escolano dhe të tjerët kundër Spanjës, Aktgjykim i 25 majit 2000.). Në parim, një përjashtim i tillë ndërlidhet me rastet​​ të cilat rezultojnë të jenë dukshëm arbitrare, duke përfshirë ato në të cilat, një gjykatë ka​​ “aplikuar ligjin në mënyrë qartazi të gabuar”,​​ në një rast specifik dhe i cili mund të ketë rezultuar në​​ “konkluzione arbitrare”​​ apo “qartazi të paarsyeshme” për parashtruesin përkatës.​​ 

 

  • Ky qëndrim është mbajtur vazhdimisht nga Gjykata, bazuar në praktikën gjyqësore të GjEDNj-së, që në mënyrë të qartë thekson se nuk është roli i kësaj Gjykate të rishikojë konkluzionet e gjykatave të rregullta në lidhje me gjendjen faktike dhe zbatimin e të drejtës materiale (shih rastin e Gjykatës​​ KI49/19, me parashtrues​​ Limak Kosovo​​ International Airport SH.A., “Adem Jashari”, ​​ Aktvendimi i 10 shtatorit 2019, dhe​​ KI08/23,​​ cituar më lart, paragrafi 35).

 

  • Gjykata, si rregull ka theksuar që​​ ajo​​ nuk mund të vë në dyshim gjetjet e gjykatave të rregullta që kanë të bëjnë me: (i) vërtetimin e fakteve të rastit; (ii) interpretimin dhe zbatimin e ligjit; (iii) pranueshmërinë dhe vlerësimin e provave në gjykim; (iv) drejtësinë substanciale të rezultatit të një kontesti civil; apo edhe (v) fajin ose pafajësinë e të akuzuarit në procedurën penale.

 

  • Gjykata rikujton se neni 31 i Kushtetutës nuk i garanton askujt rezultat të favorshëm në​​ një​​ proces gjyqësor dhe as nuk përcakton që Gjykata ta vë në diskutim zbatimin e së drejtës materiale nga gjykatat e rregullta në një kontest civil, ku kryesisht njëra prej palëve fiton dhe tjetra humb. Gjykata, gjithashtu thekson se pakënaqësia e​​ parashtruesit​​ të kërkesës​​ me rezultatin e procedurës nga gjykatat e rregullta nuk mund të ngrejë vetvetiu pretendim të argumentueshëm për shkeljen e të drejtave dhe lirive themelore të garantuara me Kushtetutë (shih rastin e GjEDNj-së,​​ Mezotur-Tiszazugi Tarsulat kundër Hungarisë, Aktgjykim i 26 korrikut 2005, paragrafi 21;​​ rastin e​​ Gjykatës​​ KI96/21, parashtrues​​ Xhelal Zherka, Aktvendim i 10 shtatorit 2021).

 

  • Aplikimi i parimeve të lartcekura në rrethanat e rastit konkret

 

  • Përkitazi me​​ pretendimet e​​ parashtruesit të kërkesës,​​ shikuar​​ dhe​​ procedurën​​ në tërësinë e​​ saj, në kuptim të rregullsisë së procesit gjyqësor, Gjykata​​ në vazhdim​​ i referohet pjesëve relevante​​ të​​ Aktgjykimit​​ të Gjykatës Themelore,​​ e cila​​ përkitazi me pretendimin​​ e parashtruesit të kërkesës se​​ nuk kishte kryer veprën penale​​ të kanosjes, theksoi, ”...deklarata e tij ishte kundërthënëse me vetë​​ veten, pasi që​​ fillimisht​​ (parashtruesi)​​ deklaron se nuk e kishte kanosur me fjalët,​​ si më lartë, e që​​ me pas thekson​​ se ndoshta kur ka qenë​​ me vetëdije​​ të plotë, kam mundur ti drejtohem me fjalët se​​ kam me te vra”,​​ por asnjëherë me vetëdije, po ashtu mbrojta e të akuzuarit është në kundërshtim edhe me provat materiale...sekuestruar në banesën e tij.​​ “​​ Ndërsa përkitazi me​​ dy​​ veprat tjera penale,​​ Gjykata Themelore theksoi​​ se​​ “...i akuzuari e ka pranuar​​ fajësinë​​ për​​ veprat​​ penale​​ Lëndim​​ i lehtë​​ trupor​​ nga neni 185, par.3, lidhur me par.1 të​​ KPRK-së, dhe veprën penale Mbajtja në​​ pronësi kontroll ose posedim te paautorizuar të armeve nga nenin 366, par1, të KPRK-së, që në fazën e shqyrtimit fillestar...”

 

  • Gjykata vëren se​​ konkluzionet e​​ Gjykatës​​ Themelore​​ u pranuan​​ në tërësi nga Gjykata e Apelit, e cila​​ ndër të tjera, arsyetoi:​​ Lidhur me pretendimin ankimor të​​ mbrojtësit,​​ se aktgjykimi i ankimuar përmban shkelej​​ esenciale​​ të​​ dispozitave​​ të​​ procedurës​​ penale ngase në​​ hyrjen e aktgjykimit të​​ ankimuar​​ nuk​​ janë​​ përfshirë të​​ gjitha​​ pjesët​​ e tij, se nuk​​ janë​​ konstatuar​​ palët e pranishme në​​ shqyrtimin​​ gjyqësor,​​ siç​​ parashihet me nenin 370 par. 2 të​​ ish –KPPK-së,​​ se fare nuk​​ përmenden, e as që​​ evidentohen emrat e dy gjyqtareve tjerë të cilët kanë qenë​​ si​​ anëtar të​​ trupit gjykues, nuk përmendet emri i prokurorit të shtetit, mbrojtësi​​ i të​​ akuzuarit, si dhe data e përpilimit të​​ aktgjykimit, se qëndron ky fakt sa i përket këtij pretendimi,​​ mirëpo sipas vlerësimit​​ ​​ kësaj Gjykate kjo nuk ka ndikuar në​​ çështjen qe është objekt shqyrtimi, ngase siç rezulton​​ nga procesverbali i seancave të shqyrtimit gjyqësor të​​ mbajtur nga gjykata e shkallës së parë dhe atë me datë 23 dhe 31 .03.2023, nga procesi për këshillim dhe votim, përbërja e trupit gjykues në​​ këtë çështje ka qenë​​ konform dispozitave ligjore...”.​​ 

 

  • Ndërsa,​​ përkitazi me pretendimin për vërtetim të​​ gabuar dhe jo të plotë të​​ gjendjes faktike dhe shkeljes së​​ ligjit penal,​​ Gjykata verën se​​ Gjykata e Apelit​​ arsyetoi:​​ Kolegji i gjen të​​ pabazuara pretendimet e mbrojtësit të akuzuarit, se në veprimet e të mbrojturit të​​ tij nuk është vërtetuar se i akuzuari të këtë përdorur në formë të kanosjes çfarëdo revole në dem të të​​ dëmtuarës. Kolegji vlerëson se këto pretendime janë​​ të​​ pa​​ argumentuara dhe te pa qëndrueshme, pasi që në​​ rastin konkret nga administrimi i të gjitha provave në​​ shqyrtim gjyqësor është vërtetuar se dashja e të akuzuarit ka qenë që të​​ dëmtuarës t’i shkaktojë frikë, ankth dhe pasiguri për jetë, ...”​​ 

 

  • Gjykata po ashtu​​ i referohet pjesëve relevante të Aktgjykimit të​​ Gjykatës Supreme e cila përkitazi​​ me​​ mungesën e elementeve (formës) të aktgjykimit të​​ shkallës së parë,​​ theksoi: ​​​​ “...kjo Gjykatë në​​ tërësi​​ dakordohet me​​ arsyetimin e gjykatës së shkallës së​​ dytë se nga shkresat e​​ lëndës​​ dhe veçanërisht​​ procesverbalet e shqyrtimeve të pjesëmarrësve vërtetohet se të​​ gjitha palët por edhe anëtaret e​​ trupit gjykues ishin prezent në​​ shqyrtim gjyqësor, andaj lëshimi i pretenduar del të​​ jetë i natyrës teknike dhe nuk përben bazë për anulimin e aktgjykimeve të​​ kundërshtuara.​​ [...].​​ Ndërsa duke shqyrtuar pretendimin për shkelje të​​ ligjit penal dhe mos vërtetimin të veprës penale të​​ kanosjes,​​ duke konstatuar mënyrën e veprimit, përdorimit të revoles dhe shkaktimit të frikës, ndaj të​​ dëmtuarës, Gjykata Supreme e Kosovës vlerëson se këto pretendime dalin të jenë të​​ pabazuara, meqë bazuar në​​ shkresat e​​ ndës, del se në​​ veprimet​​ e të​​ dënuarit​​ janë​​ manifestuar të​​ gjitha elementet objektive dhe subjektive të​​ veprës​​ penale të​​ kanosjes, të​​ përcaktuara me​​ dispozitën​​ e nenit 181, par.​​ 4 të​​ KPRK-së.

 

  • Sa me sipër, Gjykata​​ bazuar në​​ përmbajtjen e aktgjykimeve të​​ gjykatave të rregullta,​​ verën​​ se​​ konkluzionet e tyre​​ janë mbështetur​​ në​​ prova​​ të ndryshme, përfshi sekuestrimin e​​ provave materiale​​ në vendin e ngjarjes, deklaratat e dëshmitareve, dëgjimin e​​ mbrojtjes dhe​​ dëgjimin e​​ parashtruesit të​​ kërkesë.​​ Gjykata​​ ve në​​ dukje​​ se​​ pranë​​ Gjykatës së​​ Apelit dhe​​ Gjykatës​​ Supreme,​​ parashtruesi i​​ kërkesës kishte​​ ngritur​​ dy pretendime kryesore njëra​​ ndërlidhej​​ me​​ (i)​​ mos përfshirjen e​​ emrave​​ të dy gjyqtareve të​​ gjykatës​​ së​​ shkallës së​​ parë​​ dhe të​​ prokurorit​​ themelor​​ në pjesën​​ hyrëse​​ ​​ aktgjykimit,​​ dhe tjetra​​ (ii)​​ me​​ mos​​ vërtetimin e plotë të​​ gjendjes faktike​​ përkitazi​​ me​​ vërtetimin​​ e​​ kryerjes së​​ veprës​​ penale të kanosjes.​​ 

 

  • Nga përmbajtje​​ e aktgjykimeve të​​ gjykatave​​ në fjalë,​​ Gjykata verën se pretendimet e përsëritura të parashtruesit të​​ kërkesë​​ janë trajtuar​​ në​​ mënyrë të​​ rregullt​​ nga​​ ana Gjykatës së​​ Apelit dhe​​ Gjuajtka​​ Supreme. Këto​​ ​​ fundit​​ arsyetuan dhe​​ konstatuan se mos​​ përfshirja​​ e​​ emrave​​ në​​ aktgjykimin e gjykatës së shkallës se parë​​ nuk​​ përbente bazë​​ për​​ anulimin​​ e aktgjykimeve të kundërshtuara​​ dhe​​ se​​ për​​ me tepër​​ emrat​​ figuronin në​​ procesverbalet e seancave​​ shqyrtuese të​​ mbajtura nga​​ gjykata e shkallës së parë.​​ Gjersa​​ përkitazi me​​ pretendimet për​​ shkelje të ligjit penal dhe​​ mos​​ vërtetim​​ të​​ plote të​​ gjendjes faktike,​​ Gjykatë​​ e Apelit dhe ajo Supreme​​ theksuan se në​​ veprimet​​ e​​ parashtruesit​​ të​​ kërkesës,​​ janë manifestuar​​ ​​ gjitha​​ elementet​​ e veprës penale të​​ kanosjes​​ përfshi dashjen për frikësimin e të dëmtuarës.

 

  • Duke pasur parasysh​​ shtjellimet​​ e mësipërme,​​ Gjykata​​ konsideron​​ se​​ parashtruesi i kërkesës nuk ka arritur të​​ mbështes pretendimin e​​ tij​​ për shkelje të së drejtës për gjykim të drejtë​​ në nivel kushtetutshmërie, dhe se​​ ​​ rrethanat e​​ rastit​​ konkret nuk është përmbushur kriteri përjashtues, ku​​ interpretimi i ligjit​​ penal dhe procedural​​ nga ana e gjykatave të rregullta mund të ketë qenë​​ “qartazi i gabuar”,​​ duke rezultuar kësisoj​​ ​​ “konkluzione arbitrare”,​​ apo se si procedurat,​​ shikuar ne tërësinë e tyre,​​ të zhvilluara pranë gjykatave të rregullta​​ mund të kenë qenë​​ të padrejta apo arbitrare.​​ (shih​​ ngjashëm​​ rastin GjEDNj-së,​​ García Ruiz kundër Spanjës,​​ nr. 30544/96, Aktgjykimi i 21 janarit 1999, paragrafët 29 dhe 30;​​ shih gjithashtu rastet​​ e Gjykatës​​ KI22/19, parashtrues:​​ Sabit Ilazi, Aktvendim i 7​​ qershorit 2019, paragrafi 42;​​ KI64/20, parashtrues:​​ Asllan Meka, Aktvendim i 3 gushtit 2020, paragrafi 41; dhe​​ KI22/19, cituar më lart, paragrafi 43,​​ si​​ dhe​​ KI197/22,​​ parashtrues​​ Aferdita Gjonbalaj-Stublla, Aktvendimin​​ ​​ 14​​ nëntorit​​ 2023,​​ paragrafi​​ 51).

 

 

 

Përfundim

 

  • Gjykata, duke i marrë parasysh shtjellimet e mësipërme​​ konkludon:​​ se pretendimet​​ e parashtruesit të kërkesës​​ për shkelje të nenit 31​​ [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]​​ të​​ Kushtetutës,​​ ​​ ndërlidhje​​ me​​ dispozitat e​​ nenit 6 të KEDNj-së, kualifikohen në​​ kategorinë e​​ parë​​ (i) të pretendimeve që kategorizohen si​​ të natyrës së​​ “shkallës së katërt”,​​ dhe​​ si të tilla​​ në baza kushtetuese,​​ të njëjtat​​ shpallen​​ qartazi të pabazuara.

 

  • Rrjedhimisht, kërkesa në tërësinë e saj, duhet​​ të​​ shpallet​​ e papranueshme, në pajtim me​​ nënrregullin (2) të​​ rregullit​​ 34​​ [Kriteret e pranueshmërisë]​​ të Rregullores së punës.​​ 

 

PËR KËTO ARSYE

 

Gjykata Kushtetuese, në pajtim me​​ paragrafët​​ 1 dhe 7 të​​ nenit​​ 113 të Kushtetutës,​​ ​​ nenet 20 dhe 47 të Ligjit dhe me​​ nënrregullin (2) të​​ rregullit 34​​ dhe​​ shkronjën (b) të​​ nënrregullit (1) të​​ rregullit 48​​ të Rregullores së punës, në​​ seancën e saj të mbajtur, më​​ 16 korrik​​ 2024, njëzëri:

 

VENDOS​​ 

 

  • TË DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;​​ 

 

  • T’UA KUMTOJË këtë​​ aktvendim palëve;

 

  • TË PUBLIKOJË këtë​​ aktvendim në Gazetën Zyrtare​​ të Republikës së​​ Kosovës,​​ në pajtim me​​ paragrafin 4 të nenit​​ 20 të Ligjit;

 

  • Ky​​ aktvendim hyn në fuqi​​ pas shpalljes në​​ Gazetën Zyrtare​​ të Republikës së​​ Kosovës, në pajtim me​​ paragrafin 5 të nenit​​ 20 të Ligjit.

 

 

 

Gjyqtari raportues​​  ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ ​​ Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese​​ 

 

 

 

 

Radomir Laban ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​  ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​  ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​  ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ Gresa Caka-Nimani

1

Parashtruesit:

Gëzim Demolli

Lloji i kërkesës:

KI - Kërkesë individuale

Lloji i aktit:

Aktvendim për papranueshmëri

Kërkesa është qartazi e pabazuar

Lloji i procedurës së ndjekur para institucioneve tjera :

Penale