Aktvendim për papranueshmëri
Prishtinë, më 24 tetor 2022
Nr. Ref.:RK 2060/22
AKTVENDIM PËR PAPRANUESHMËRI
në
rastin nr. KI44/22
Parashtrues
Agjencia Kosovare e Privatizimit
Vlerësim i kushtetutshmërisë
së Aktgjykimit [AC-I-21-0180] të 12 tetorit 2021 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme, për çështjet që lidhen me Agjencinë Kosovare të Privatizimit
GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS
e përbërë nga:
Gresa Caka-Nimani, kryetare
Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar
Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare
Safet Hoxha, gjyqtar
Radomir Laban, gjyqtar
Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare dhe
Nexhmi Rexhepi, gjyqtar
Parashtruesja e kërkesës
Kërkesa është parashtruar nga Agjencia Kosovare e Privatizimit (në tekstin e mëtejmë: parashtruesja e kërkesës), e cila përfaqësohet nga Labinot Zogaj, zyrtar i lartë ligjor tek parashtruesja e kërkesës.
Vendimi i kontestuar
Parashtruesja e kërkesës e konteston kushtetutshmërinë e Aktgjykimit [AC-I-21-0180] të 12 tetorit 2021 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme (në tekstin e mëtejmë: Kolegji i Apelit i DhPGjS), për çështje që lidhen me Agjencinë Kosovare të Privatizimit, në ndërlidhje me Aktgjykimin [C-II-19-0014] të 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme (në tekstin e mëtejmë: Kolegji i Specializuar i DhPGjS).
Aktgjykimi i kontestuar i është dorëzuar parashtrueses së kërkesës, më 19 tetor 2021.
Objekti i çështjes
Objekt i çështjes se kërkesës është vlerësimi i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit të lartëcekur të Kolegjit të Apelit të DhPGjS-së, me të cilin parashtruesja e kërkesës pretendon shkeljen e të drejtave të saj të garantuara me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta), në lidhje me nenin 6.1 [E drejta për një proces të rregullt] të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut (në tekstin e mëtejmë: KEDNj).
Aktgjykimi në fjalë kontestohet vetëm në lidhje me aprovimin e 7 (shtatë) ankesave, prej 514 sosh, të parashtruara në DhPGjS, nga ankuesit S. Petrović (C0457), S. Pavlović (C0458), S.S. Marinković (C0292), D. Čirković (C0214), Ž. Cvejić (C0246), D. Zlatković (C0218) dhe B. Mitrović (C0371), të gjithë ish punëtorë të ndërmarrjes N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve Prishtinë.
Për më tepër, parashtruesja e kërkesës kërkon nga Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata) që të vendosë masë të përkohshme deri në vendosjen përfundimtarë për meritat e kërkesës.
Baza juridike
Kërkesa bazohet në paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara], në lidhje me nenin 21.4 të Kushtetutës, nenin 22 [Procedimi i kërkesës], 27 [Masat e Përkohshme] dhe 47 [Kërkesat individuale] të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës, (në tekstin e mëtejmë: Ligji) dhe në rregullin 32 [Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve] të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).
Procedura në Gjykatën Kushtetuese
Më 12 prill 2022, parashtruesja e kërkesës e dorëzoi kërkesën në Gjykatë.
Më 19 prill 2021, Gjykata, nëpërmjet përfaqësuesit të saj, e njoftoi parashtruesen e kërkesës për regjistrimin e kërkesës, gjithashtu një kopje e kërkesës iu dërgua DhPGjS-së.
Më 20 prill 2022, Kryetarja e Gjykatës caktoi gjyqtaren Selvete Gërxhaliu-Krasniqi gjyqtare raportuese dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët: Gresa Caka-Nimani (kryesuese), Bajram Ljatifi dhe Remzije Istrefi-Peci (anëtarë).
Më 23 gusht 2022, Gjykata kërkoi nga DhPGjS informata përkitazi me datën e pranimit të Aktgjykimit të kontestuar nga parashtruesja e kërkesës.
Më 25 gusht 2022, DhPGjS informoi Gjykaten se Aktgjykimi i kontestuar i është dorëzuar parashtrueses së kërkesës më 19 tetor 2021.
Më 20 shtator 2022, Kolegji shqyrtues e shqyrtoi raportin e gjyqtares raportuese dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës papranueshmërinë e kërkesës.
Përmbledhja e fakteve
Historiku
Kërkesa bën fjalë për një kontest civil mes parashtrueses së kërkesës dhe ish punëtoreve të ndërmarrjes shoqërore, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve, të cilët kërkonin nga parashtruesja e kërkesës t’i përfshinte në listën përfundimtare të përfitimeve të 20% (njëzëpërqindëshit) nga të ardhurat e privatizimi të ndërmarrjes, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve, e cila kishte operuar që nga viti 1965. Bazuar në shkresat e lëndës, pas muajit gusht 1999 ishte paraparë kthimi i organizuar i punëtoreve në ndërmarrje dhe funksionalizimi i ndërmarrjes me kapacitete të reduktuara. Në vitin 2010, nga mjetet e qiradhënies, ishte bërë një shpërndarje e mjeteve, si për punëtoret aktivë edhe për ata që ishin në listën e pritjes. Deri në vitin 2011, në listën e pagave u përfshinë vetëm punëtoret që ishin aktivë në ndërmarrje.
Më 31 mars 2011, ndërmarrja, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve, u privatizua.
Më 7, 8 dhe 9 shkurt 2019, parashtruesja e kërkesës në gazetat e përditshme Koha Ditore, Kosova Sot, Danas dhe Pobjeda, kishte shpallur listën përfundimtare të ish punëtoreve përfitues të 20% (njëzëpërqindëshit) nga të ardhurat e privatizimit të ndërmarrjes, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve, duke dhënë një afat për parashtrimin e ankesave deri më 1 mars 2019. Ndaj kësaj liste në DhPGjS u parashtruan 514 ankesa nga punëtoret e ndërmarrjes në fjalë.
Më 28 shkurt 2019, S. Petrović dhe S. Pavlović, parashtruan ankesë në DhPGjS, ndaj parashtrueses së kërkesës, nëpërmjet së cilës kërkuan përfshirjen e tyre në listën përfundimtare të përfitueseve të 20% (njëzetëpërqindëshit) nga të ardhurat e privatizimi të ndërmarrjes, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve, me arsyetimin se vendin e punës e kanë lëshuar për shkak të rrethanave të krijuara gjatë vitit 1999, duke u thirrur në diskriminim.
Mes datave 11 mars dhe 4 prill 2019, D. Zlatković, Ž.S. Cvejić, S.S. Marinković, për S. Marinković, S.M. Pavlović, B. Mitrović, S. Pavlović dhe S. Petrović, parashtruan ankesë tek parashtruesja e kërkesë për rishqyrtimin e listës përfundimtare të punëtoreve përfitues të 20% (njëzetëpërqindëshit), duke kërkuar përfshirjen e tyre në këtë listë për shkak të pretendimit të krijimit të rrethanave të reja pas viti 1999, duke u thirrur në diskriminim. Ankesat në fjalë i janë dorëzuar parashtrueses së kërkesës nga DhPGjS, në pajtim me ligjin.
Parashtruesja e kërkesës, pasi kishte shqyrtuar një nga një ankesat e të lartëcekurve, i kishte propozuar DhPGjS-së refuzimin e tyre me pretendimin se nuk janë përmbushur kushtet sipas Rregullores nr.2003/13, për përfshirje në listën përfundimtare.
Më 27 prill 2019, DhPGjS, përgjigjet e parashtrueses së kërkesës ndaj ankesave të punëtoreve të ndërmarrjes, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve, ua kishte përcjellur këtyre të fundit mes datave 11 prill dhe 8 maj 2019.
Më 20 janar 2020, DhPGjS ftoi të gjitha palët, sipas ditëve të caktuara në urdhër, për të marrë pjesë në seancën dëgjimore që ishte paraparë të mbahej në Pallatin e Drejtësisë në Prishtinë, duke filluar nga data 2, deri më 9 mars 2020, ndërsa seanca e planifikuar për 11 mars 2020, ishte ndërprerë si pasojë e përhapjes së pandemisë Covid 19. Më 2 shtator 2020, DhPGjS vendosi të ndërprejë mbajtën e seancave dëgjimore për shkak të përkeqësimit të situatës me pandeminë. Nga kjo datë DhPGjS vendosi që me palët të komunikonte me shkrim.
Më 28 dhjetor 2020, Kolegji i Specializuar i DhPGjS-së, me Aktgjykimin C-II-19-0014: I. aprovoi ankesat e 291 punëtorëve të ndërmarrjes, në mesin e tyre edhe ankesat e S. Petrović (C0457) dhe S. Pavlović (C0458), duke e detyruar parashtruesen e kërkesës që t’i përfshijë të njëjtit në listën përfundimtare të përfituesve të 20% (njëzetëpërqindëshit); II. refuzoi si të pabazuara, mes tjerash, edhe ankesat e 5 (pesë) ankuesve, S.S. Marinković (C0292), D. Čirković (C0214), Ž. Cvejić (C0246), D. Zlatković (C0218), B. Mitrović (C0371), me arsyetimin se të njëjtit nuk i kanë plotësuar kriteret në bazë të nenit 10.4 të Rregullores së UNMIK-ut 2003/13.
Më 23 prill 2021, ankuesja S.S. Marinković (C0292) për prindin S. Marinković dhe ankuesi D. Čirković, parashtruan ankesë në Kolegjin e Apelit të DhPGjS-së, ndaj Aktgjykimit [C-II-19-0014] të 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të DhPGjS-së, për shkak të refuzimit të kërkesës së tyre për përfshirje në listën përfundimtare të përfituesve të 20% (njëzetëpërqindëshit), me pretendimin se janë diskriminuar në kuptim të nenit 14 të KEDNj-së dhe pretendimin për shkelje të së drejtës së pronës në kuptim të nenit 46 të Kushtetutës, në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNj-së.
Më 26 prill 2021, ankuesit Ž. Cvejić, D. Zlatković dhe B. Mitrović, parashtruan ankesë në Kolegjin e Apelit, ndaj Aktgjykimit [C-II-19-0014] të 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të DhPGjS-së, po ashtu për shkak të refuzimit të kërkesës për përfshirje në listën e përfituesve të 20% (njëzetë përqindëshit), duke u thirrur në diskriminim dhe në Aktgjykimin [SCEL-050004] të 14 qershorit 2006 të DhPGjS, i cili shkonte në favor të punëtorëve te cilët pretendonin se ishin diskriminuar nga AKP-ja, për mospërfshirje në listën përfundimtare të përfitimeve të 20% (njëzetëpërqindëshit).
Më 31 mars 2021, parashtruesja e kërkesës, parashtroi gjithashtu ankesë në Kolegjin e Apelit të DhPGjS-së, ndaj Aktgjykimit [C-II-19-0014] të 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të DhPGjS-së, duke kundërshtuar piken I të dispozitivit, me të cilën u aprovuan ankesat e 291 punëtoreve të ndërmarrjes, N.Sh. Fabrika e Amortizatorëve. Parashtruesja e kërkesës aktgjykimin në fjalë e kontestoi për shkak të shkeljeve të dispozitave ligjore, vërtetimit të gabuar të gjendjes faktike dhe aplikimit të gabuar të së drejtës materiale, përfshi edhe mënyrën e interpretimit të dispozitave ligjore në lidhje me diskriminimin.
Më 12 tetor 2021, Kolegji i Apelit të DhPGjS-së, nxori Aktgjykimin [AC-I-21-0180], nëpërmjet të cilit: në piken 1. të dispozitivit, mes shumë ankuesish, aprovoi edhe ankesat e S.S. Marinković (C0292), D. Čirković (C0214), Ž. Cvejić (C0246), D. Zlatković (C0218) dhe të B. Mitrović (C0371), duke ndryshuar Aktgjykimin [C-II-19-0014] të 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të DhPGjS-së në piken II të dispozitivit, me të cilën u refuzuan kërkesat e tyre për përfshirje në listën përfundimtare të përfituesve të 20% (njëzetëpërqindëshit), me arsyetimin se bazuar ne jurisprudencën e Kolegjit të Apelit të DhPGjS-së, periudha e pas viteve 1999 është trajtuar si periudhe diskriminuese për punëtoret e nacionalitetit serb për shkak të zhvendosjes së tyre.
Më 18 mars 2022, parashtruesja e kërkesës, pasi kishte pranuar Aktgjykimin përfundimtar [AC-I-21-0180], të 12 tetorit 2021, pranë së njëjtës instancë gjyqësore të DhPGjS-së, parashtroi kërkesë për të korrigjuar Aktgjykimin përfundimtar në fjalë, si dhe Aktgjykimin e 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të DhPGjS-së, përkitazi me ankesat e 94 ankuesve, ku ishin bëre gabime në emra, duke regjistruar nga dy herë ankuesit në dispozitivin e aktgjykimeve dhe në lidhje me 7 (shtatë) ankuesit të lartcekur të nacionalitetit serb, që kishin arritur moshën e pensionimit, duke kërkuar që nëpërmjet kërkesës për korrigjim, heqjen e tyre nga lista përfundimtare.
Më 24 mars 2022, Kolegji i Apelit të DhPGjS-së, me Aktvendimin korrigjues AC-II-21-0180, korrigjoi:
(i) Aktgjykimin e 12 tetorit 2021, duke fshirë nga lista e përfitimeve dy ankues që ishin regjistruar nga dy herë si përfitues të 20% (njëzetëpërqindëshit), njëherë në piken I dhe një herë në piken III të dispozitivit;
(ii) korrigjoi Aktgjykimin e 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar të DhPGjS-së, duke i bashkuar ankesat e ankuesve, në një të vetme, të cilët ishin regjistruarar po ashtu nga dy herë; dhe
(iii) hodhi poshtë si të papranueshme kërkesën e parashtrueses së kërkesës për korrigjimin e Aktgjykimit të 12 tetorit 2021, të Kolegjit të Apelit të DhPGjS-së, përkitazi me 7 (shtatë) ankuesit e nacionaliteti serb S. Petrović S. Pavlović, S. Marinković, D. Čirković, Ž.S. Cvejić, D. Zlatković dhe B. Mitrović, për shkak se në baze të LDHP nuk ekziston mjet juridik për rishikimin e vendimeve përfundimtare, (të formës së prerë), përveç se kontestimit të tyre në Gjykatën Kushtetuese sipas nenit 9.15 të LDHP-së.
Pretendimet e parashtrueses së kërkesës
Parashtruesja e kërkesës pretendon se Aktgjykimi i kontestuar i Kolegjit të Apelit të DhPGjS-së, shkel të drejtat e saj të garantuara me nenin 31 të Kushtetutës, sepse arsyetimi i dhënë në aktgjykim nuk është i mbështetur në argumente ligjore, dhe se i njëjti nuk përmban shpjegime dhe sqarime të mjaftueshme për faktet vendimtare të vlefshme për gjykim të drejtë të kësaj çështjeje gjyqësore.
Tutje, parashtruesja e kërkesës pretendon se Aktgjykimi i shkallës së parë [C-II-19-0014], i 28 dhjetorit 2020, ka përfshirë në listën përfundimtare si përfitues të 20% (njëzetëpërqindëshit), ankuesin S. Petrović (C0457) dhe ankuesin S. Pavlović (C0458) në kundërshtim me nenin 10.4 të Rregullores së UNMIK-ut nr. 2003/13, respektivisht të Rregullores nr. 2004/45 për plotësim ndryshimin e Rregullores nr. 2003/13 mbi transformimin e së drejtës për përdorim të pronës së paluajtshme në pronësi shoqërore. Me këtë dispozitë ligjore, sipas parashtrueses së kërkesës, punëtori konsiderohet si legjitim nëse është i regjistruar si punëtor i ndërmarrjes në pronësi shoqërore, në kohen e privatizimit, dhe nëse konstatohet se ka qenë në listën e pagave të ndërmarrjes për jo më pak se tre (3) vjet. Kjo kërkesë nuk i ndalon punëtoret, të cilët pretendojnë se edhe ata do të ishin regjistruar apo punësuar, nëse nuk do ishin të diskriminuar për të paraqitur ankesë në DhPGjS, në pajtim me paragrafin 10.6.
Në këtë kontekst, parashtruesja e kërkesës thekson se në arsyetimin e aktgjykimit për përfshirje në listën përfundimtare të dhënë në faqen 421 dhe 422 të tij, aprovimi i ankesave të ankuesve arsyetohet në bazë të diskriminimit, përkundër faktit se palët nuk kanë prezantuar asnjë dëshmi relevante për të dëshmuar diskriminimin në kuptim të nenit 4 dhe 20 të Ligjit nr. 05/L-021 kundër diskriminimit.
Tutje parashtruesja e kërkesë thekson se me Aktgjykimin e 12 tetorit 2021, të Kolegjit të Apelit të DhPGjS-së, janë aprovuar ankesat e ankuesve: S.S.M. (C0292), D.C. (C0214), Ž.C. (C0246), D.Z. (C0218), dhe B.M. (C0371) në kundërshtim me Rregulloren e UNIMIK-ut 2003/13, gjegjësisht me nenin 10.4 të saj, pasi qe të 7 (shtatë) personat e përfshirë në listën përfundimtare kanë arritur moshën e pensionimit, pasi që ndërmarrja ka hyrë në likuidim, më 31 mars 2011. Ky aktgjykim, sipas parashtrueses së kërkesës pretendohet të jetë nxjerrë në kundërshtim edhe me Ligjin e Punës nr. 03/L-212, përkatësisht nenin 67.1.4 të tij.
Për me tepër, parashtruesja e kërkesës thekson se me aktgjykimin korrigjues [AC-I-21-0180] të 24 marsit 2022 të Kolegjit të Apelit, janë dhënë arsyet e përfshirjes se 7 (shtatë) ankuesve të lartpërmendur, të cilët kanë arritur moshën e pensionimit, por edhe përkundër këtij fakti të njëjtit janë përfshirë në listën përfundimtare pa shpjeguar arsyet për bazën ligjore të përfshirjes së tyre në listë të pensionisteve. Tutje, sipas parashtrueses së kërkesës në faqen 400 të Aktgjykimit, Kolegji i Apelit arsyeton se nuk mund ta ndërrojë rezultatin e dhënë, për faktin se gjykata nuk ka mjet ligjor në dispozicion, sipas ligjit për DhPGjS, që të shfuqizojë aktgjykimin përfundimtar, konstatim ky që është në kundërshtim me nenin 9. 11.1 të Ligjit për DhPGjS nr. 06/L-086.
Parashtruesja e kërkesës konsideron se aktgjykimi i shkallës së parë dhe i shkallës së dytë janë nxjerrë në shkelje të nenit 10.4 të Rregullores së UNMIK-ut nr.2003/13, respektivisht të Rregullores nr.2004/45 për ndryshimin e Rregullores nr. 2003/13, në kundërshtim me nenin 9.11.1, të Ligjit nr. 06/L-086, nenin 201, d) të LPK-së.
Në fund, parashtruesja e kërkesës kërkon nga Gjykata, të shpallë kërkesën të pranueshme, të anulojë Aktgjykimin AC-I-21-0180, të 12 tetorit 2021 dhe Aktgjykimin C-II-19-0014 të 22 janarit 2020, si dhe lëndën ta kthejë në rivendosje në DhPGjS.
Arsyetimi i kërkesës për masë të përkohshme
Parashtruesja e kërkesës në këtë kontekst thekson: “Meqë me aktgjykimet e Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës, cenohet parimi i sigurisë juridike, si dhe faktit se parashtruesja e kërkesës mund të pësoj dëme të pariparueshme dhe me qellim të mbrojtjes së interesit publik, në mbështetje të nenit 56 dhe 57, të Rregullores së punës të Gjykatës Kushtetuese të Kosovës, i propozojmë gjykatës të nxjerr ketë: AKTVENDIM...për caktimin e masës se përkohshme, deri ne vendosjen meritore te çështjes gjyqësore nga Gjykata Kushtetuese”.
Dispozitat relevante
Kushtetuta e Republikës së Kosovës
Nenit 113
[Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara]
“1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.
[...]
7. Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.”
[...]
Neni 21
[Parimet e Përgjithshme]
“4. Të drejtat dhe liritë themelore të parashikuara në Kushtetutë, vlejnë edhe për personat juridikë, për aq sa janë të zbatueshme.”
Ligji nr. 04/L-021 për Gjykaten Kushtetuese
Neni 47
[Kërkesa individuale]
“1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tija individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.
2. Individi mund ta ngritë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.”
Neni 48
[Saktësimi i kërkesës]
“Parashtruesja e kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësoj saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj.”
Neni 49
(Afatet)
“Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë që nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor. Në të gjitha rastet e tjera, afati fillon të ecë në ditën kur vendimi ose akti është shpallur publikisht. Nëse kërkesa është e drejtuar kundër një ligji, atëherë afati fillon të ecë që nga dita kur ligji ka hyrë në fuqi.”
Rregullorja e punës së Gjykatës Kushtetuese
Rregulli 39
(Kriteret e pranueshmërisë)
“(1) Gjykata mund ta konsiderojë një kërkesë të pranueshme nëse:
[…]
c) kërkesa parashtrohet brenda katër (4) muajsh nga dita kur vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik i është dorëzuar parashtruesit, dhe
[…].”
Pranueshmëria e kërkesës
Gjykata së pari shqyrton nëse janë përmbushur kriteret e pranueshmërisë, të përcaktuara me Kushtetutë dhe të specifikuara më tej me Ligj dhe Rregullore të punës. Në këtë drejtim, sipas paragrafit 1 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, Gjykata vendos vetëm për rastet e ngritura para Gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar. Ndërsa, sipas paragrafit 7 të të njëjtin nen të Kushtetutës, individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet e pretenduara të të drejtave dhe lirive të tyre individuale të garantuara me Kushtetutë, kundër akteve të nxjerrë nga autoritet publike, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.
Gjykata më tej i referohet kritereve të pranueshmërisë, të përcaktuara me paragrafin 1 të nenit 47 (Kërkesa individuale), sipas së cilit çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tij individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, individi mund të parashtrojë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.
Për sa i përket përmbushjes së këtyre kritereve, Gjykata thekson se parashtruesja e kërkesës është palë e autorizuar, e cila konteston një akt të një autoriteti publik, përkatësisht Aktgjykimin [AC-I-21-0180] të 12 tetorit 2021 të Kolegjit të Apelit të DhPGjS, pasi i ka shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.
Megjithatë, bazuar në nenin 49 (Afatet) të Ligjit, Gjykata në vijim duhet të vlerësojë: (i) cili është “vendimi i fundit” në kuptim të nenit 113.7 të Kushtetutës, përkitazi me rrjedhjen e afatit ligjor katër (4) mujor të përcaktuar me Ligj; dhe (ii) cili është mjeti i fundit efektiv juridik në kuptim të rregullit 39 (1) (c) të Rregullores së punës.
Në këtë drejtim, Gjykata rikujton se afati 4 (katër) mujor sipas rregullit 39 (1) (c) të Rregullores së punës, fillon të rrjedhë nga “vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik” në procesin e shterjes së mjeteve juridike. Në këtë kontekst, parashtruesit e kërkesave duhet t’i shterojnë vetëm mjetet juridike të cilat janë efektive, përkatësisht mjetet juridike lejueshmëria e të cilave është përcaktuar me ligj. Kjo sepse parashtruesit e kërkesave nuk mund të zgjasin afatet kohore strikte të përcaktuara me Ligj dhe Rregullore të punës, duke ua përkujtuar atyre që të mos ushtrojnë mjete juridike pranë autoriteteve përkatëse të cilat nuk kanë kompetencë ligjore që të ofrojnë mbrojtje të të drejtave dhe lirive themelore të njeriut, cenimin e të cilave e pretendojnë parashtruesit e kërkesave (shih, ndër tjerash, rastet e Gjykatës, KI48/21, me parashtrues Xhavit R. Sadrija, Aktvendimi për papranueshmëri, i 30 qershorit 2021, paragrafi 44; dhe KI45/21, me parashtrues Samedin Bytyqi, Aktvendim për papranueshmëri, i 20 majit 2021, paragrafi 35; shih gjithashtu, ndër të tjera, rastin e GjEDNj-se: Mocanu dhe të tjerët kundër Rumanisë, kërkesat nr. (10865/09, 45886/07 dhe 32431/08), të 17 shtatorit 2014, paragrafi 258).
Gjykata vëren se në rrethanat e rastit konkret, procedura ndaj parashtrueses së kërkesës, e cila është zhvilluar në DhPGjS në lidhje me meritat e rastit kishte përfunduar me Aktgjykimin [AC-I-21-0180], të 12 tetorit 2021 të Kolegjit të Apelit të DhPGjS. Megjithatë pas pranimit të këtij Aktgjykimi përfundimtar parashtruesja e kërkesës ka përdoruar mekanizma ligjorë të cilët nuk janë vendime përfundimtare, por mekanizmat ligjore mund të përdoren për të korrigjuar gabimet eventuale teknike dhe numerike, pa prekur meritat e çështjes së gjykuar me vendim përfundimtar.
Në lidhje me këtë, Gjykata vë në dukje që me Aktvendimin e 24 marsit 2022, Kolegji i Apelit vetëm se ka korrigjuar Aktgjykimin e vetë, të 12 tetorit 2021, dhe Aktgjykimin e 28 dhjetorit 2020 të Kolegjit të Specializuar, duke i fshirë nga dispozitivi ankesat e ankuesve të aprovuara, që janë regjistruar nga dy herë si përfitues të 20% (njëzetëpërqindëshit) dhe duke i bashkuar ato në një të vetme. Ndërsa sa i perket kërkesës së parashtrueses së kërkesës për korrigjimin e ankesave të aprovuara ne lidhje me 7 (shtatë) ankuesit S. Petrović S. Pavlović, S. Marinković, D. Čirković, Ž.S. Cvejić, D. Zlatković dhe B. Mitrović, Kolegji i Apelit i DhPGjS e ke hedhur poshtë si të papranueshme, një kërkesë të tillë, duke arsyetuar: “Kolegji i Apelit lidhur me këtë grup të ankuesve nuk mund të ndërroj rezultatin e dhënë, pasi që Kolegji i Apelit nuk ka mjet ligjor në dispozicion në bazë të LDHP-së, të shfuqizoj Aktgjykimin e tij përfundimtar, edhe nëse në rezultatin e dhënë në këtë lëndë kaq voluminoze, janë bërë gabime gjatë shqyrtimit të saj. Në bazë të nenit 9.14 të LDHP-së, Aktgjykimet e Kolegjit të Apelit janë të formës së prerë, dhe ato mund të ankimohen në bazë të nenit 9.15 të LDHP-së, vetëm në Gjykaten Kushtetuese. Prandaj nga këto arsye, kërkesa e AKP-së për korrigjimin e Aktgjykimit të Kolegjit të Apelit AC-I-21-0180, të datës 12 tetor 2021, lidhur me 7 ankues është hedhë poshtë si e papranueshme”.
Gjykata në këtë kontekst, thekson se në rastet kur që nga fillimi është e qartë se parashtruesit e kërkesave nuk kanë mjet juridik efektiv në dispozicion, afati 4 (katër) mujor fillon të rrjedhë nga data kur ka ndodhur veprimi/ngjarja për shkak të së cilës ai/ajo i është drejtuar instancave gjyqësore ose nga data kur parashtruesi/ja është afektuar drejtpërdrejt ose kur ka marrë njohuri për atë veprim/ngjarje ose për pasojat e saj negative (shih rastet e GjEDNj-së: Dennis dhe të tjerët kundër Mbretërisë së Bashkuar nr. 76573/01, Vendim i 2 korrikut 2002; dhe Varnava dhe të tjerët kundër Turqisë, nr. 16064/90, 16065/90, 16066/90, 16068/90, 16069/ 16070/90, 16071/90, 16072/90 dhe 16073/90, Aktgjykim i 18 shtatorit 2009, paragrafi 157).
Gjykata tutje vë në dukje, se në rastin e parashtrueses së kërkesës, pas pranimit të Aktgjykimit [AC-I-21-0180], të 12 tetorit 2021 të Kolegjit të Apelit të DhPGjS, asgjë nuk e ka ndaluar të njejtën që t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese për të kërkuar vlerësimin e kushtetutshmërisë se Aktgjykimit përfundimtar të lartëcekur. Megjithatë, parashtruesja e kërkesës ka vendosur të përdorë mekanizma ligjor me të cilët me ligj nuk lejohet rishqyrtimi i meritave të një rasti, qe përben çështje të gjykuar (res judicata), por vetëm korrigjimi i çështjeve teknik dhe numerike. Në këtë kuptim shfrytëzimi i këtij mekanizmi ligjor nga parashtruesja e kërkesës për të korrigjuar një vendim përfundimtar (res judicata) është i kufizuar vetëm në evitimin e gabimeve teknike/numerike dhe nuk mund të merret nga Gjykata si “vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik” në kuptim të rregullit 39 (1) (c) të Rregullores së punës. Për me tepër, Aktvendimi korrigjues i 24 marsit 2022 i Kolegjit të Apelit të DhPGjS është pjesë integrale e Aktgjykimit [AC-I-21-0180], të 12 tetorit 2021 (mjetit të fundit efektiv juridik) i korrigjuar nga e njëjta instance gjyqësore. (shih, arsyetimin e Kolegjit të Apelit, në Aktvendimin korrigjues te 24 marsit 2022, ku theksohet: “Ky Aktvendim korrigjues është pjesë përbërëse e Aktgjykimit të cekur të Kolegjit të Apelit.”).
Thënë këtë, Gjykata, bazuar në rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës, konsideron se “vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik” është Aktgjykimi [AC-I-21-0180], i 12 tetorit 2021, i Kolegjit të Apelit të DhPGjS dhe jo Aktvendimi korrigjues [AC-I-21-0180], i cili është pjesë integrale e tij. Në këtë kontekst, Gjykata, më tej duhet të vlerësojë nëse parashtruesja e kërkesës e ka dorëzuar kërkesën e saj në Gjykatë, në përputhje me afatin kohor të përcaktuar në nenin 49 të Ligjit dhe rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës.
Nga shkresat e lëndës, Gjykata vëren se parashtruesja e kërkesës Aktgjykimin [AC-I-21-0180], të 12 tetorit 2021 të Kolegjit të Apelit të DhPGjS, “vendimin e fundit të mjetit të fundit efektiv juridik”, sipas përcaktimit të mësipërm të Gjykatës, e ka pranuar më 19 tetor 2021, ndërkohë qe kërkesën në Gjykatë e ka dorëzuar më 12 prill 2022, që do të thotë se kërkesa është dorëzuar jashtë afatit të përcaktuar ligjor prej 4 (katër) muajve.
Gjykata, në këtë kontekst, rikujton se qëllimi i afatit ligjor prej 4 (katër) muajve, sipas nenit 49 të Ligjit dhe sipas rregullit 39 (1) (c) të Rregullores së punës, është që të promovojë siguri juridike, duke siguruar që rastet që kanë të bëjnë me çështje kushtetuese të trajtohen brenda një periudhe të arsyeshme dhe vendimet e mëparshme të mos jenë vazhdimisht të hapura për t'u kontestuar (shih, ndër të tjera, rastet e Gjykatës KI128/21, me parashtrues Shkelzen Mustafa, Aktvendimi për papranueshmëri, i 22 shtator 2021, paragrafi 40; dhe KI64/21, me parashtrues Ali Gjonbalaj, Aktvendim për papranueshmëri, i 29 korrikut 2021, paragrafi 38; dhe shih, gjithashtu, ndër të tjera, rastin e GJEDNJ-se: Kevin O’Loughlin dhe të tjerët, kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesa nr. 23274/04, Vendim i 25 gushtit 2005).
Si përfundim, bazuar në arsyet e shtjelluara si më sipër, Gjykata konstaton se kërkesa e parashtrueses së kërkesës nuk është dorëzuar brenda afatit ligjor të përcaktuar me nenin 49 të Ligjit dhe rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës dhe rrjedhimisht, Gjykata nuk mund të shqyrtojë meritat e rastit, përkatësisht, nëse përmes Aktgjykimit të kontestuar janë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të parashtrueses së kërkesës të garantuara me Kushtetutë.
Lidhur me kërkesën për masë të përkohshme
Gjykata rikujton se parashtruesja e kërkesës, gjithashtu kërkon nga Gjykata që të nxjerrë vendim për vendosjen e masës së përkohshme. Gjykata sa më sipër konkludoi se kërkesa e parashtrueses se kërkesës është e papranueshme. Prandaj, në pajtim me paragrafin 1 të nenit 27 (Masat e përkohshme) të Ligjit dhe me rregullin 57 (Vendimi për masë të përkohshme) të Rregullores së punës, kërkesa për masë të përkohshme, është pa objekt shqyrtimi dhe, si e tillë, refuzohet.
PËR KËTO ARSYE
Gjykata Kushtetuese, në pajtim me paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 të Kushtetutës, të neneve 27 dhe 49 të Ligjit dhe në pajtim me rregullat 39 (1) (c), 57 dhe 59 (b) të Rregullores së punës, më 20 shtator 2022, njëzëri
VENDOS
TË DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;
TË REFUZOJË kërkesën për vendosjen e masës së përkohshme;
T'UA KUMTOJË këtë Aktvendim palëve;
TË PUBLIKOJË këtë Aktvendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit;
Ky Aktvendim hyn në fuqi menjëherë.
Gjyqtarja raportuese Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese
Selvete Gërxhaliu-Krasniqi Gresa Caka-Nimani
Prishtinë, më 23 nëntor 2022
Nr. ref.: UK 2087/22
Në pajtim me nenin 112 [Parimet e Përgjithshme] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, me paragrafin 1. 4 të nenit 11 të Ligjit për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës nr. 03/L-121 dhe me rregullin 65 (Përmirësimi i vendimeve) të Rregullores së punës nr.01/2018 së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës, nxjerr Urdhrin për korrigjim në vijim, me qëllim të korrigjimit të një gabimi teknik në Aktvendimit për papranueshmëri, të publikuar në rastin KI44/22, të 20 shtatorit 2022.
URDHËR PËR KORRIGJIM
të një gabimi teknik të
Aktvendimit, në rastin KI44/22 të 20 shtatorit 2022
Më 20 shtator 2022, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata), e deklaroi kërkesën të jashtë afatshme, në pajtim me nenin 49 të Ligjit dhe rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës.
Më 27 tetor 2022, Aktvendimi për papranueshmeri, në rastin KI44/22, përmes shërbimeve postare i është dorëzuar Agjencisë Kosovare të Privatizimit dhe Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës, për çështjet që lidhen me Agjencinë Kosovare të Privatizimit.
Më 27 tetor 2022, Gjykata sipas detyrës zyrtare vërejti një gabim teknik, tek pjesa hyrëse e dispozitivit të Aktvendimit për papranueshmeri, në rastin KI44/22, të 20 shtatorit 2022, në versionin e gjuhës serbe, ku data e vendimmarrjes së Gjykatës, në pjesën hyrëse të dispozitivit, pas fjalisë “IZ TIH RAZLOGA”, kishte mbetur e shënuar me “xx“ .
Gjykata rikujton se pjesa hyrëse e dispozitivit të Aktvendimit për Papranueshmeri, në rastin e KI44/22, të 20 shtatorit 2022, versioni i gjuhës serbe, i cili iu është dorëzuar palëve është si në vijim:
„IZ TIH RAZLOGA
Ustavni sud, u skladu sa stavovima 1 i 7 člana 113. Ustava, članovima 27 i 49. Zakona i u skladu sa pravilima 39 (1) (c), 57 i 59 (b) Poslovnika, dana XX septembra 2022. godine, jednoglasno“
Marrë parasysh gabimin teknik të lartëcekur, në pjesën hyrëse të dispozitivit të Aktvendimit për Papranueshmëri, në rastin KI44/22, të 20 shtatorit 2022, versioni i gjuhës serbe, Gjykata bazuar në Rregullin 65 të Rregullores së Punës, lëshon këtë:
URDHËR
Dispozitivi i Aktvendimit për Papranueshmëri KI44/22 i 20 shtatorit 2022, në pjesën hyrës të tij, korrigjohet si në vijim:
„IZ TIH RAZLOGA
Ustavni sud, u skladu sa stavovima 1 i 7 člana 113. Ustava, članovima 27 i 49. Zakona i u skladu sa pravilima 39 (1) (c), 57 i 59 (b) Poslovnika, dana 20. septembra 2022. godine, jednoglasno“
Ky Urdhër do t’i bashkëngjitet Aktvendimit fillestar të Gjykatës, në pajtim me rregullin 65 (3) të Rregullores së punës;
Ky Urdhër do t'u komunikohet palëve dhe do të publikohet në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20 (4) të Ligjit për Gjykatën Kushtetuese;
Ky Urdhër hyn në fuqi menjëherë.
Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese
Gresa Caka-Nimani
Agjencia Kosovare e Privatizimit
KI - Kërkesë individuale
Aktvendim për papranueshmëri
Kërkesa është paraqitur pas afatit
Civile