Aktgjykim
Prishtinë, më 6 mars 2024
Nr. Ref.:AGJ 2406/24
AKTGJYKIM
në
rastin nr. KI168/22
Parashtrues
Nusret Kabashi, Bajram Kabashi dhe Driton Kabashi
Vlerësim i kushtetutshmërisë
së Aktvendimit AC-I-22-0418-A0001 të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës
GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS
e përbërë nga:
Gresa Caka-Nimani, kryetare
Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar
Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare
Safet Hoxha, gjyqtar
Radomir Laban, gjyqtar
Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare
Nexhmi Rexhepi, gjyqtar dhe
Enver Peci, gjyqtar
Parashtruesi i kërkesës
Kërkesa është parashtruar nga Nusret Kabashi, Bajram Kabashi dhe Driton Kabashi, (në tekstin e mëtejmë: parashtruesit e kërkesës) nga Prishtina.
Vendimi i kontestuar
Parashtruesit e kërkesës e kontestojnë Aktvendimin [AC-I.-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kolegji i Apelit i DHPGJS-së).
Objekti i çështjes
Objekt i çështjes është vlerësimi i kushtetutshmërisë së vendimit të kontestuar, përmes së cilit pretendohet se parashtruesve të kërkesës u janë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta) në lidhje me nenin 6 [E drejta për një proces të rregullt] të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: KEDNJ) si dhe nenin 46 [Mbrojtja e Pronës] të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së.
Baza juridike
Kërkesa bazohet në paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, në nenet 22 (Procedimi i kërkesës) dhe 47 (Kërkesa individuale) të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji) dhe në rregullin 25 (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve) të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).
Më 7 korrik 2023, Rregullorja e punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës Nr. 01/2023 u publikua në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës dhe hyri në fuqi pesëmbëdhjetë (15) ditë pas publikimit te saj. Rrjedhimisht, gjatë shqyrtimit të kërkesës, Gjykata Kushtetuese i referohet dispozitave të Rregullores së lartcekur. Lidhur me këtë, konform rregullit 78 (Dispozitat kalimtare) të Rregullores së punës Nr. 01/2023, përjashtimisht, dispozita të caktuara të Rregullores së punës Nr. 01/2018 do të vazhdojnë të zbatohen në lëndët e regjistruara në Gjykatë para shfuqizimit të saj, vetëm nëse dhe për aq sa janë më të favorshme për palët.
Procedura në Gjykatën Kushtetuese
Më 7 nëntor 2022, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata) pranoi kërkesën e parashtruesve të kërkesës të cilën e kishin dorëzuar në postë më 3 nëntor 2022.
Më 11 nëntor 2022, Gjykata i njoftoi parashtruesit e kërkesës për regjistrimin e kërkesës. Të njëjtën ditë, Gjykata i dërgoi një kopje të kërkesës edhe Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës (në tekstin e mëtejmë: DHPGJS).
Më 14 nëntor 2022, Kryetarja e Gjykatës, përmes Vendimit [Nr.GJSH.KI168/22] caktoi gjyqtaren Remzije Istrefi Peci gjyqtare raportuese dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët: Selvete Gërxhaliu Krasniqi (kryesuese), Safet Hoxha dhe Radomir Laban (anëtarë).
Më 12 maj 2023, Gjykata kërkoi nga parashtruesit e kërkesës që të dorëzojnë në Gjykatë vendimin të cilin e kontestojnë, respektivisht Aktvendimin [AC-I-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së .
Më 24 maj 2023, parashtruesit e kërkesës dorëzuan në Gjykatë dokumentin e kërkuar.
Më 30 janar 2024, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e gjyqtares raportuese dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës pranueshmerinë e kërkesës dhe vlerësim në merita.
Të njëjtën ditë, Gjykata me shumicë (i) konstatoi se kërkesa është e pranueshme; (ii) se ka pasur shkelje të paragrafit 1 të nenit 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës, dhe paragrafit 1 të nenit 6 (E drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së; (iii) të shpallë të pavlefshëm Aktvendimin [AC-I.-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së; si dhe (iv) të kthejë çështjen në rivendosje në Kolegj të Apelit të DHPGJS-së, në përputhje me konstatimet e këtij Aktgjykimi.
Përmbledhja e fakteve
Nga shkresat e lëndës rezulton se parashtruesit e kërkesës dhe A.K i cili nga shkresat e rastit rezulton të jetë familjar i parashtruesve të kërkesës, [Sqarim i Gjykatës: bazuar në Aktvendimin [C-III-22-0094] i Kolegjit të Specializuar të DHPGJS-së, rezulton se A.K është njëri nga vëllezërit e parashtruesve të kërkesës, duke u bazuar në citimin në vijim, “Edhe pse prona është shitur me negocim direkt të paditurit të dytë, vëllait të paditësve.... e] që nga viti 2012, kanë ushtruar veprimtari afariste të përbashkët në “Petrol Kabashi” sh.p.k, në pronën të cilën Komuna e Fushë Kosovës, që nga viti 1986 ia kishte ndarë në shfrytëzim babait të parashtruesve të kërkesës, të ndjerit M.K.
Më 18 maj 2018, A.K në cilësi të pronarit të “Petrol Kabashi” sh.p.k (në tekstin e mëtejmë “Petrol Kabashi” sh.p.k) kishte iniciuar procedurën e blerjes me negocim direkt me Agjencinë Kosovare të Privatizimit (në tekstin e mëtejmë: AKP) të pronave si në vijim: nr. ref 4292, për tri (3) ngastrat kadastrale (71914059-01530-0) me sipërfaqe prej 958 m2; (P-71814059-01533-4) me sipërfaqe prej 8602 metra katrorë; (P-71814059-01533-6), me sipërfaqe prej 1020 metra katrorë, që të gjitha pronë e ish-Ndërmarrjes Shoqërore KB “Bujqësia” (në tekstin e mëtejmë: pronat kontestuese).
Më 28 shkurt 2020, Bordi i Drejtorëve të AKP-së përmes Vendimit [Ref BD 130/39] aprovoi kërkesën e “Petrol Kabashi” sh.p.k. për negocim direkt.
Më pas rezulton se Njësiti i Negocimit Direkt i AKP-së kishte mbajtur disa takime me parashtruesit e kërkesës, në cilësi të palës që kishte shprehur interesim për pronat kontestuese, ku këta të fundit kishin pretenduar se A.K si pronar i “Petrol Kabashi” sh.p.k, kishte paraqitur informata jo të sakta me rastin e negocimit të blerjes së pronave të lartpërmendura dhe se i njëjti nuk e ka pasur të drejtën të jetë blerësi i vetëm i pronave kontestuese.
Nga shkresat e rastit rezulton se Njësiti i Negocimit Direkt i AKP-së për blerjen e pronave kontestuese, pas takimeve të mbajtura me parashtruesit e kërkesës kishte rekomanduar që të ndërpritet procedura e negocimit dhe e shitjes së pronave kontestuese, për shkak se për të njëjtat ekziston kontesti, duke i udhëzuar palët që mosmarrëveshjet ndërmjet tyre t’i zgjidhin në procedurë gjyqësore.
Me 27 maj 2020, pas përfundimit të gjitha procedurave lidhur me Negocimin Direkt dhe konstatimit nga ana e Bordit të AKP-së se në rastin konkret janë përmbushur kushtet e nevojshme, AKP përmes Vendimit (Ref. 134/19) aprovoi shitjen e tri (3) parcelave tek A.K si pronar i kompanisë “Petrol Kabashi” sh.p.k.
Më 2 korrik 2020, parashtruesit e kërkesës parashtruan ankesë në AKP kundër Vendimit të lartpërmendur të AKP-së duke kërkuar që të mos lidhet kontrata për shitblerjen e pronës kontestuese sepse “nuk janë plotësuar kushtet ligjore për zbatimin e procedurës sipas negocimit direkt” . Parashtruesit e kërkesës më tej në ankesën e tyre pretendojnë se Njësia e Negocimit Direkt pas pranimit të ankesës dhe mbajtjes së takimeve me të dy palët, respektivisht me datë 9 korrik 2020 dhe 19 korrik 2020 kishte rekomanduar që të anulohej Vendimi i Bordit të Drejtorëve[Ref BD 130/39] i datës 28 shkurt 2020 me te cilin ishte aprovuar kërkesa e “Petrol Kabashi” sh.p.k. për negocim direkt.
Më 15 dhjetor 2020, Bordi i Drejtorëve te AKP-se vendosi që të lejoj lidhjen e kontratës për shitblerjen e pronës kontestuese, dhe më 16 dhjetor 2020, AKP dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k kanë lidhur Kontratën për shitjen dhe bartjen e pronave kontestuese.
Më 7 mars 2022, parashtruesit e kërkesës kanë paraqitur padi në DHPGJS, duke kërkuar anulimin e kontratës për shitjen dhe bartjen e të tri (3) pronave kontestuese tek “Petrol Kabashi” sh.p.k. Parashtruesit e kërkesës në padinë e tyre theksojnë, ndër të tjera, se Kontrata për Shitblerje e lidhur në mes AKP-së dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k, është lidhur në kundërshtim me pikën 4 të nenit 18 të Ligjit 04/L034 për AKP-në, ndër të tjera sepse i) “Petrol Kabashi” sh.p.k nuk ka pasur të drejtë të jetë blerës i vetëm në procedurën e negocimit direkt; ii) me rastin e negocimit “Petrol Kabashi” sh.p.k ka paraqitur të dhëna jo të sakta; iii) nuk janë plotësuar kushtet për zbatimin e procedurës sipas negocimit direkt; iv) është shkelur parimi i barazisë së palëve.
Së bashku me padinë, parashtruesit te kërkesës parashtruan edhe propozim për masë të sigurimit në pronat kontestuese, në mënyrë që “Petrol Kabashi” sh.p.k t’i ndalohet që të ndërmarrë çfarëdo veprimi për shitjen, tjetërsimin, vënien nën hipotekë, apo nxjerrjen e lejes së ndërtimit lidhur me pronat kontestuese deri në marrjen e një vendimi përfundimtarë për çështjen kryesore nga ana e DHPGJS-së.
Më 22 mars 2022, AKP-ja dorëzoi në DHPGJS përgjigjen ndaj kërkesës për masë të sigurimit të parashtruar nga parashtruesit e kërkesës, duke e kontestuar të njëjtën në tërësi si të pabazuar, e duke theksuar si në vijim “AKP theksoi se ka pranuar urdhrin në kundërshtim me parimin “legitimacio ad causam” pasi që parashtruesit e kërkesës nuk kanë legjitimitet aktiv për të qenë palë procedurale sepse me asnjë provë të vetme nuk kanë arritur ta dëshmojnë raportin materialo juridik me paluajtshmëritë lëndore. AKP-ja thekson se Njësia për shitje me negocim direkt ka bërë vlerësimin dhe shqyrtimin e kërkesës në përputhje me Rregulloren për shitjen e aseteve të caktuar të NSH-ve të përshkruara në Raportin referues të datës 14 shkurt 2020, janë realizuar vizita nga ekspert të gjeodezisë për ti realizuar matjet në terren në të cilat asnjëherë nuk kanë qenë prezent parashtruesit e kërkesës dhe se të njëjtit asnjëherë nuk kishin ushtruar kërkesë në AKP për blerje me negocim direkt”. Tutje në përgjigjen e saj, AKP theksoi se parashtruesit e kërkesës për shkak të raporteve familjare të cilat i kanë me të paditurin e dytë kanë qenë në dijeni se ai kishte iniciuar procedurën për negocim direkt e cila procedurë ka zgjatur rreth dy (2) vite dhe asnjëherë nuk kishte pasur ndonjë reagim nga ana e tyre dhe gjithashtu AKP kishte potencuar faktin se parashtruesit e kërkesës janë të punësuar tek e paditura e dytë e kjo mund të vërtetohet nga lista e punëtorëve të “Petrol Kabashi” sh.p.k.
Me 19 korrik 2022, Kolegji i Specializuar i Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme (në tekstin e mëtejmë: Kolegji i Specializuar), përmes Aktvendimit [C-III-22-0094], e aprovoi kërkesën e parashtruesve të kërkesës për lëshimin e masës së sigurisë, duke ia ndaluar në këtë rast “Petrol Kabashi” sh.p.k të ndërmarrin çfarëdo veprimi për shitjen, tjetërsimin, dhënien me qira apo vënien në hipotekë të ngastrave kontestuese deri në një vendim përfundimtar nga Kolegji i Apelit. Tutje në Aktvendim theksohet se “sipas nenit 61.1 të Ligjit për DHPGJS (Ligji nr. 06/L-086)) mund të nxirret një masë të sigurisë me kusht që parashtruesi jep prova të besueshme se do të ketë dëme të menjëhershme dhe të pariparueshme për palën nëse nuk miratohet Masa e sigurimit. Dëmi konsiderohet si i pariparueshëm vetëm nëse nuk mund të zhdëmtohet në mënyrë të arsyeshme me anë të një kompensimi financiar”. Kolegji i Specializuar më tej në arsyetim të aktvendimit të saj thekson se “edhe pse prona është shitur me negocim direkt të paditurit të dytë, vëllait të parashtruesve të kërkesës ai në çdo kohë, mund të inicioj aktivitetet e tjetërsimit të pronës në fjalë, Gjykata konsideron se kjo kërkesë i plotëson kriteret e nenit 61.1, në vështrim të shkaktimit të dëmeve të menjëhershme”.
Më 27 korrik 2022, AKP paraqiti ankesë në Kolegjin e Apelit të DHPGJS-së kundër vendimit të lartpërmendur të shkallës së parë, duke pretenduar se kërkesa për masë të sigurisë është parashtruar në kundërshtim me parimin procedural që ka të bëjë me legjitimitetin e palëve, duke pretenduar më tej se parashtruesve të kërkesës u mungon “legjitimiteti aktiv në këtë procedurë”.
Më 9 gusht 2022, “Petrol Kabashi” sh.p.k paraqiti ankesë në Kolegjin e Apelit kundër Aktvendimit [C-III-22-0094] të DHPSGJ-së, me propozimin që “të aprovohet ankesa e të paditurit të dytë si e bazuar, të ndryshohet aktvendimi i ankimuar dhe të refuzohet propozimi për lëshimin e masës së sigurisë, ose të anulohet ky aktvendim dhe çështja të kthehet në rivendosje. Sepse, sipas tyre ky aktvendim është përfshirë në shkelje të nenit 31 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, për gjykim të drejtë dhe të paanshëm dhe nenit 61 të Ligjit të DHPGJSK-së pasi që gjykata nuk ka dhënë mundësi që i padituri i dytë të paraqes argumente kundërshtuese”.
Më 24 gusht 2022, parashtruesit e kërkesës parashtruan përgjigje në ankesën e ushtruar nga AKP dhe “Petrol Kabashi sh.p.k në Kolegj të Apelit të DHPGJS-së duke theksuar se i) ankesa e ushtruar nga AKP sipas parashtruesve të kërkesës është “ushtruar nga pala që nuk ka interes juridik” sepse sipas tyre parashtruesit nuk kanë propozuar caktimin e masës së sigurisë kundër AKP-së por vetëm kundër “Petrol Kabashi sh.p.k; dhe ii) ankesa e ushtruar nga “Petrol Kabashi” sh.p.k., duhet të refuzohet si e pabazuar sepse sipas tyre gjykata e shkallë së parë drejt ka vendosur kur ka vendosur masën e sigurisë, sepse sipas tyre, ndër të tjera, ekziston rreziku i shkaktimit të dëmit të menjëhershëm në pronën kontestuese, kriter ky i përcaktuar me nenin 61 të Ligjit për Dhomën e Posaçme.
Më 22 shtator 2022, Kolegji i Apelit i DHPGJS-së përmes Aktvendimit [AC-I.-22-0418-A0001] vendosi si në vijim: (i) aprovoi si të bazuara ankesat e AKP-së dhe “Petrol Kabashi Sh.p.k; (ii) ndryshoi Aktvendimin [C-III-22-0094] të Kolegjit të Shkallës së parë të DHPGJS-së; (iii) propozimin e parashtruesve të kërkesës për vendosjen e masës së sigurisë për ngrastrat kadastrale nr. 71914059-01530-0 me sipërfaqe prej 958 m2, nr. P-71814059-01533-4 me sipërfaqe prej 8602 metra katrorë dhe nr. P-71814059-01533-6, me sipërfaqe prej 1020 m2 i refuzoi si të pabazuara.
Kolegji i Apelit i DHPGJS-së në arsyetimin e Aktvendimit të tij theksoi se “konsideron se ankesat e AKP-së dhe e të paditurit të dytë janë të bazuara. Duke mos paragjykuar vendimin përfundimtar lidhur me padinë, në rastin konkret, deri në këtë fazë të procedurës, nuk mund të konsiderohet se janë plotësuar kushtet e përcaktuara me nenin 61 të Ligjit të DHPSGJK-së. Kolegji i Apelit konsideron se qëllimi i lëshimit të masës së sigurisë është mbrojtja e një aseti apo prone nga tjetërsimi apo asgjësimi i mëtejmë i tij. Në rastin konkret prona për të cilën kërkohet mbrojtja gjyqësore, tashmë është transferuar tek personat e tretë, dhe nuk ka asnjë mundësi që të mbrohet me një masë të sigurisë”.
Përkitazi me pretendimin e parashtruesit se në rast se nuk aprovohej kërkesa për masë të sigurisë do t’i shkaktohej dëm i pariparueshëm, Kolegji i Apelit, ndër të tjera, theksoi se “si kriter për lëshimin e masës së sigurisë është edhe dëmi që mund të shkaktohet nëse masa e sigurisë nuk e lëshohet. Kolegji i Apelit konsideron se tashmë dëmi i pretenduar ka ndodhur dhe nuk mund të evitohet. Megjithatë ky dëm mund të riparohet në aspektin monetar nëse në zgjidhjen në merita të kësaj çështje kontestuese, paditësit arrijnë të dalin të suksesshëm në padinë e tyre”.
Pretendimet e parashtruesve të kërkesës
Parashtruesit e kërkesës e kontestojnë Aktvendimin [AC-I.-22-0418-A0001] e Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së të 22 shtatorit 2022, pasi që vlerësojnë se përmes këtij vendimi u janë shkelur të drejtat e garantuara me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 [E drejta për një proces të rregullt] të KEDNJ-së si dhe neni 46 [Mbrojtja e Pronës] të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së.
Parashtruesit e kërkesës fillimisht pretendojnë se Kolegji i Apelit i DHPGJS-së përmes vendimit të kontestuar ka dështuar të paraqesë faktet vendimtare të cilat kanë ndikuar në ndryshimin e aktvendimit të shkallës së parë, respektivisht Aktvendimit të Kolegjit të Specializuar të DHPGJS-së i cili kishte aprovuar kërkesën për masë të sigurisë. Sipas parashtruesve të kërkesës, Kolegji i Apelit i DHPGJS-së përmes Aktvendimit kishte vendosur vetëm përkitazi me masën e sigurisë të vendosur nga Kolegji i Specializuar “duke refuzuar kërkesën për caktimin e një mase të tillë, me një aktvendim i cili nuk i përmbushë standardet minimale të një vendimi të arsyetuar gjyqësor”. Në mbështetje të këtij pretendimi, parashtruesit e kërkesës thirren në rastin e Gjykatës, KI18/16, parashtrues Bedri Salihu, Aktgjykim i 20 majit 2016.
Parashtruesit e kërkesës para Gjykatës theksojnë se në vendimin e kontestuar, Kolegji i Apelit i DHPGJS-së nuk ishin reflektuar kundërshtimet e parashtruesve te parashtruara ne përgjigjen në ankesën e ushtruar nga AKP dhe “Petrol Kabashi sh.p.k në Kolegj të Apelit të DHPGJS-së, dhe të njëjtave i është referuar vetëm “sipas paditësve ...”. Në ndërlidhje me këtë parashtruesit theksojnë “Në arsyetim të këtij aktvendimi, Kolegji i Apelit se pari ka paraqitur pretendimet ankimore të paditurave, ndërsa pastaj ka konstatuar se aty paditësit i kane kundërshtuar këto pretendime, por pa i paraqitur fare asnjë prej kundërshtimeve tona. Për me tepër, ne aktvendimin në fjalë, tek pjesa ku është dashur te paraqiten kundërshtimet tona ndaj ankesave, është e shënuar vetëm: "Sipas paditësve, ....”
Tutje, parashtruesit e kërkesës theksojnë se “bazuar në Nenin 61 par. 1 i Ligjit Nr.06/L-086 për Dhomën e Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës për Çështjet në Lidhje me Agjencinë Kosovare të Privatizimit, parasheh se masa e sigurimit do të caktohet “[...] me kusht që parashtruesi i kërkesës apo të së drejtës subjektive të tij dhe se do të ketë dëme të menjëhershme dhe të pariparueshme për palën nëse nuk miratohet masa e sigurimit. Dëmi konsiderohet si i “pariparueshëm” vetëm nëse nuk mund të zhdëmtohet në mënyrë të arsyeshme me anë të një kompensimi financiar”.
Më tej, në kërkesën e tyre parashtruesit e kërkesës pretendojnë se ata kanë “paraqitur prova në formë të kontratave dhe dokumenteve të tjera të cilat e vërtetojnë faktin e shfrytëzimit të ngastrave kadastrale në fjalë [...]Po ashtu për dëmin e pariparueshëm i cili mund të shkaktohet nëse nuk caktohet masa e përkohshme pretendojnë se kanë paraqitur mundësinë e tjetërsimit të ngastrave në fjalë, pasi që të njëjtat kanë kaluar në pronësi të paditurës së dytë (përmes një procedure të cilën e kanë kontestuar) dhe duke qenë kështu, tjetërsimi është shume i mundshëm”.
Përkitazi me arsyetimin e vendimit të Kolegjit të Apelit, parashtruesit e kërkesës theksojnë se arsyetimi është “i pamjaftueshëm dhe është i bazuar në fakte të paqena. Kjo pasi që, propozimi për caktimin e masës së sigurisë është paraqitur ndaj të paditurës së dytë, si titullare e të drejtës së pronësisë mbi ngastrat kadastrale kontestuese. Këtë titull e paditura e dytë e ka fituar sipas procedurës së negocimit direkt me të paditurën e parë. Nga procedura e negocimit direkt është lidhur kontrata për shitjen e ngastrave në fjalë tek e paditura e dytë”.
Parashtruesit e kërkesës shtojnë se “procedura e tillë (e negocimit direkt) ka qenë e paligjshme, me padi e kanë kontestuar kontratën e lidhur. Kurse, deri sa të vendoset sipas padisë, nga DHPSGJ kanë kërkuar që të caktoj masën e sigurimit, në mënyrë që të mbrohen ngastrat e pretenduara nga tjetërsimi, asgjësimi, apo çfarëdo veprimi tjetër i të paditurës së dytë- e cila pas lidhjes së kontratës së kontestuar, është pronare e secilës prej tyre. Pra, me padi kemi kërkuar anulimin e kontratës së shitjes, të lidhur mes dy të paditurave, kurse masën e sigurisë e kemi kërkuar të caktohet vetëm ndaj të paditurës së dytë, e cila tanimë është bartëse e titullit juridik të këtyre ngastrave”.
Tutje parashtruesit e kërkesës theksojnë se përmes vendimit të kontestuar gabimisht është theksuar fakti se pronësia mbi ngastrat kontestuese ka kaluar te personat e tretë “si dhe dëmi vetëm se është shkaktuar andaj caktimi i masës së sigurisë është i panevojshëm”. Sipas parashtruesve të kërkesës pronat nuk janë tjetërsuar tek personat e tretë, dhe të njëjtat ende janë në pronësi “të paditurës së dytë”.
Në rast të tjetërsimit të pronave kontestuese, parashtruesit theksojnë se ekziston mundësia e shkaktimit të dëmit të pariparueshëm tek parashtruesit e kërkesës. Kjo pasi që ata “janë në shfrytëzim të atyre pronave për disa dekada, ku kanë zhvilluar të gjithë veprimtarinë e tyre afariste, qoftë në mënyrë të drejtpërdrejtë, qoftë të tërthortë”.
Parashtruesit e kërkesës gjithashtu theksojnë se ata kishin paraqitur prova të mjaftueshme para Kolegjit të Apelit, si faktin se parashtruesit e kërkesës për dekada kishin shfrytëzuar pronat kontestuese, kishin paraqitur “rekomandimin e Njësisë së Negocimit Direkt [...] si dhe fakti se e paditura e parë pas kërkesës sonë për anulim të kontratës është përgjigjur se nuk ka kompetencë për një gjë të tillë dhe se anulimi duhet të kërkohet para organeve gjyqësore” dhe sipas parashtruesve Kolegji i Apelit i DHPGJS-së fare nuk i ka shqyrtuar argumentet e tyre. Sipas tyre “kjo më së miri vërtetohet nga fakti se Kolegji i Apelit gabimisht ka vërtetuar faktin se pronat kontestuese janë bartur tek personat e tretë”.
Parashtruesit e kërkesës theksojnë se Aktvendimi i kontestuar nuk adreson pretendimet thelbësore të tyre, ku në mënyrë specifike nuk adreson as pretendimin e tyre për çështjen e mungesës së interesit juridik të “paditurës së parë”, respektivisht AKP-së.
Në ndërlidhje me këtë parashtruesit theksojnë “Në këtë drejtim, Kolegji i Apelit jo vetëm qe nuk ka mundur te aprovoj ankesën e te paditurës se parë, mirëpo te njëjtën nuk ka guxuar as ta trajtoj fare. Kjo për faktin se duke qene kërkesa e orientuar tek e paditura e dytë, përkatësisht tek ndalimi i te njëjtës te ndërmarr veprime te tjetërsimit apo ngarkimit, e paditura e pare nuk ka pasur interes juridik te paraqes ankesë ndaj vendimit të shkallës së parë për caktimin e masës se sigurisë. Mungesa e interesit juridik ne atë rast është shprehur ne faktin se caktimi i masës se sigurisë nuk ka pasur kurrfarë implikimi tek e paditura e parë, sepse e njëjta e ka realizuar procedurën e shitjes se pronave, andaj edhe nuk ka pasur me as pushtet faktik dhe as juridik mbi te njëjtat. Ndalimi i asgjësimit, tjetërsimit dhe çdo veprim tjetër i përfshirë ne dispozitivin e aktvendimit te shkallës së parë, nuk ka qenë i drejtuar nga e paditura e parë. Duke qene kështu, ankesa e te paditurës se parë ne kuptim te dispozitave te Ligjit për Procedurën Kontestimore është dashur te hedhet poshtë si e palejueshme, për shkak te mungesës se interesit juridik. Ky ka qene një nga argumentet kryesore te paraqitësve”.
Parashtruesit e kërkesës në mbështetje të pretendimeve të tyre thirren në një numër të konsiderueshëm rastesh të Gjykatës, respektivisht KI72/12, parashtrues i kërkesës, Veton Berisha dhe Ilfete Haziri, Aktgjykim i 5 dhjetorit 2012, Rasti KI135/14, parashtruesi i kërkesës: IKK Classic, Aktgjykim i 10 nëntorit 2015 si dhe rasteve të GjEDNJ-së, respektivisht H. kundër Belgjikës, kërkesa nr.8950/80, Aktgjykim i 20 nëntorit 1987; Hiro Balani kundër Spanjës, kërkesa nr. 18064/91, Aktgjykim i 9 dhjetorit 1194; Ruiz Torija kundër Spanjës, kërkesa nr. 18390/91, Aktgjykim i 9 dhjetorit 1994; Sisojeva dhe të tjerët kundër Letonisë, kërkesa nr. 60654/00, Aktgjykim i 28 shkurtit 2002; Magnin kundër Francës, kërkesa nr. 26219/08 Aktgjykim i 10 majit 2012; Suominen kundër Finlandës; kërkesa nr. 37801/97, Aktgjykim i 26 shkurtit 2002; Carmel Saliba kundër Maltës, kërkesa nr. 24221/13, Aktgjykim i 29 nëntorit 2016; Hadjianastassiou kundër Greqisë, kërkesa nr. 12945/87, Aktgjykim i 16 dhjetorit 1992; Buzescu kundër Rumanisë; kërkesa nr. 61302/00 , Aktgjykim i 18 nëntorit 2003; Donadze kundër Gjeorgjisë, kërkesa nr. 74644/01, Vendim i 24 majit 2005 e Wagner kundër Luksemburgut, kërkesa nr. 43490/08, Aktgjykim i 6 tetorit 2011.
Lidhur me pretendimin e parashtruesve të kërkesës për shkeljen e së drejtës në pronë të garantuar me nenin 46 të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJ-së, parashtruesit e kërkesës theksojnë se “kontrata e lidhur në mes të paditurve ka pasur për pasojë bartjen e pronësisë nga e paditura e parë tek e dyta të parcelave të cilat janë shfrytëzuar edhe nga parashtruesit për vite me radhë. Kjo bartje e pronësisë është mundësuar përmes procedurës së negocimit direkt, e cila është zhvilluar pa dijeninë e parashtruesve të kërkesës”.
Sipas parashtruesve të kërkesës do të mjaftonte që procedura e negocimit direkt të zhvillohej sipas mënyrës së rregullt edhe parashtruesit do i plotësonin kushtet për të qenë palë në procedurën e blerjes së këtyre pronave.
Në fund parashtruesit e kërkesës para Gjykatës theksojnë se “kompensimi monetar për vlerën e këtyre parcelave, për parashtruesit e kërkesës nuk është rrethanë e dëshirueshme, pasi që interesi i tyre është vazhdimi i veprimtarisë ekonomike në parcelat kontestuese, me të cilat kanë krijuar lidhje të forta për shkak të përdorimit afatgjatë”, duke kërkuar nga Gjykata të shpallë kërkesën e pranueshme si dhe të shpallë të pavlefshëm vendimin e kontestuar.
Dispozitat relevante kushtetuese dhe ligjore
KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS
Neni 31
[E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]
Çdokujt i garantohet mbrojtje e barabartë e të drejtave në procedurë para gjykatave, organeve të tjera shtetërore dhe bartësve të kompetencave publike.
Çdokush gëzon të drejtën për shqyrtim publik të drejtë dhe të paanshëm lidhur me vendimet për të drejtat dhe obligimet ose për cilëndo akuzë penale që ngrihet kundër saj/tij brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.
[...]
Neni 46
[Mbrojtja e Pronës]
E drejta e pronës është e garantuar.
Shfrytëzimi i pronës rregullohet me ligj, në pajtim me interesin publik.
Askush nuk do të privohet në mënyrë arbitrare nga prona. Republika e Kosovës ose autoriteti publik i Republikës së Kosovës mund të bëj ekspropriimin e pronës nëse ky ekspropriim është i autorizuar me ligj, është i nevojshëm ose i përshtatshëm për arritjen e qëllimit publik ose përkrahjen e interesit publik, dhe pasohet me sigurimin e kompensimit të menjëhershëm dhe adekuat për personin ose personat prona e të cilave ekspropriohet.
Kontestet që lindin nga akti i Republikës së Kosovës ose autoritetit publik të Republikës së Kosovës për të cilat pretendohet se përbëjnë ekspropriimin, do të zgjidhen nga gjykata kompetente.
Prona intelektuale mbrohet me ligj.
KONVENTA EVROPIANE PËR TË DREJTAT E NJERIUT
Neni 6
(E drejta për një proces të rregullt)
1. Çdo person ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e krijuar me ligj, e cila do të vendosë si për mosmarrëveshjet në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e tij të natyrës civile, ashtu edhe për bazueshmërinë e çdo akuze penale në ngarkim të tij. Vendimi duhet të jepet publikisht, por prania në sallën e gjykatës mund t’i ndalohet shtypit dhe publikut gjatë tërë procesit ose gjatë një pjese të tij, në interes të moralit, të rendit publik ose sigurisë kombëtare në një shoqëri demokratike, kur kjo kërkohet nga interesat e të miturve ose mbrojtja e jetës private të palëve në proces ose në shkallën që çmohet tepër e nevojshme nga gjykata, kur në rrethana të veçanta publiciteti do të dëmtonte interesat e drejtësisë.
[...]”
Neni 1 i Protokollit Nr. 1
(Mbrojtja e pronës)
Çdo person fizik ose juridik ka të drejtën e gëzimit paqësor të pasurisë së tij. Askush nuk mund të privohet nga prona e tij, përveçse për arsye të interesit publik dhe në kushtet e parashikuara nga ligji dhe nga parimet e përgjithshme të së drejtës ndërkombëtare.
Megjithatë, dispozitat e mëparshme nuk cënojnë të drejtën e Shteteve për të zbatuar ligje, që ato i çmojnë të nevojshme për të rregulluar përdorimin e pasurive në përputhje me interesin e përgjithshëm ose për të siguruar pagimin e taksave ose të kontributeve ose të gjobave të tjera.
LIGJI NR. 06/L-086
PËR DHOMËN E POSAÇME TË GJYKATËS SUPREME TË KOSOVËS PËR ÇËSHTJET NË LIDHJE ME AGJENCINË KOSOVARE TË PRIVATIZIMIT
Neni 61
(Masat e sigurimit)
1. Pas parashtrimit të propozimit nga njëra palë, Dhoma e Posaçme mund të caktojë një masë të sigurimit me kusht që parashtruesi jep prova të besueshme për ekzistimin e kërkesës apo të së drejtës subjektive të tij dhe se do të ketë dëme të menjëhershme dhe të pariparueshme për palën nëse nuk miratohet masa e sigurimit. Dëmi konsiderohet si i “pariparueshëm” vetëm nëse nuk mund të zhdëmtohet në mënyrë të arsyeshme me anë të një kompensimi financiar.
Propozimi për caktimin e masës së sigurimit duhet dorëzuar së bashku me kërkesën, ose nëse dorëzohet pas parashtrimit të një kërkesë/padie, atëherë ajo duhet t’i referohet asaj kërkese/padie.
[...]”
Vlerësimi i pranueshmërisë së kërkesës
Gjykata së pari shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë të përcaktuara me Kushtetutë dhe të specifikuara më tej me Ligj dhe me Rregullore të punës.
Në këtë drejtim, Gjykata i referohet paragrafëve 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, të cilët përcaktojnë:
“1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.
[…]
7. Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shterur të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.
Gjykata më tej i referohet neneve 48 [Saktësimi i kërkesës] dhe 49 [Afatet] të Ligjit, që përcaktojnë:
Neni 48
[Saktësimi i kërkesës]
“Parashtruesi i kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësoj saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj”.
Neni 49
[Afatet]
“Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor ...”.
Sa i përket përmbushjes së këtyre kritereve, Gjykata konstaton se parashtruesit e kërkesës janë palë e autorizuar, të cilët kontestojnë një akt të një autoriteti publik, përkatësisht Aktvendimin [AC-I.-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së, pasi që i kanë shteruar të gjitha mjetet juridike të parapara me ligj si dhe kanë dorëzuar kërkesën brenda afatit të përcaktuar me ligj.
Në vijim dhe me qëllim të vlerësimit të kritereve tjera të pranueshmërisë, Gjykata fillimisht rikujton se parashtruesit e kërkesës, në kërkesën e tyre, pretendojnë shkeljen e të drejtave të mbrojtura me Kushtetutë, përkatësisht me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së si dhe nenin 46 [Mbrojtja e Pronës] të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së.
Gjykata së pari do të vazhdojë me vlerësimin e pretendimit të parashtruesve për shkeljen e nenit 31 të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, për të vazhduar më tej me pretendimin e parashtruesit për shkelje të nenit 46 të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJ-së.
Në vijim, Gjykata do të vlerësojë nëse në rrethanat e rastit konkret janë të aplikueshëm neni 31 i Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, si dhe neni 46 i Kushtetutës në lidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së. Përkatësisht, Gjykata do të vlerësojë nëse kërkesa e parashtruesve të kërkesës, e cila ndërlidhet me procedurën paraprake gjyqësore për aprovimin e kërkesës së parashtruesve të kërkesës nga Kolegji i Specializuar i DHPGJS-së që ndërlidhet me lëshimin e masës së sigurisë, duke i ndaluar në rastin konkret “Petrol Kabashi” sh.p.k. të ndërmarrin çfarëdo veprimi për shitjen, tjetërsimin, dhënien me qira apo vënien në hipotekë të ngastrave kontestuese deri në një vendim përfundimtar nga Kolegji i Apelit, në kuptim të pretendimeve për shkelje të së drejtës për gjykim të drejtë dhe të paanshëm dhe të drejtës së tij në pronë është ratione materiae me Kushtetutën.
Lidhur me zbatueshmërinë e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së në procedurën paraprake
Në kontekst të rrethanave të rastit konkret, duke marrë parasysh që vendimet e kontestuara ndërlidhen me vendimet përkitazi me masën e sigurisë, përkatësisht “procedura paraprake”, Gjykata bazuar në praktikën e saj gjyqësore dhe të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ), duhet të vlerësojë aplikueshmërinë e garancive të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së. Në këtë kontekst, Gjykata i referohet pikës (b) të paragrafit (3) të rregullit 34 të Rregullores së punës, sipas së cilës, Gjykata mund të konsiderojë një kërkesë të papranueshme nëse e njëjta nuk është ratione materiae në pajtim me Kushtetutën.
Prandaj, në kontekst të kësaj të fundit, vlerësimi i këtij kriteri në rrethanat e rastit konkret, është i rëndësishëm sepse procedurat e zhvilluara para gjykatave të rregullta hyjnë në fushëveprimin e “procedurave paraprake”, përkatësisht Aktvendimi i kontestuar i Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së me të cilin shfuqizohet masa e sigurisë e vendosur nga Kolegji i Specializuar ndaj pronave kontestuese derisa padia për shqyrtim në merita është ende në shqyrtim e sipër në Kolegjin e Specializuar. Rrjedhimisht, Gjykata do të vlerësojë nëse neni 31 i Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së është i zbatueshëm në rrethanat e rastit të parashtruesve të kërkesës.
Në këtë kontekst specifik, Gjykata vëren se çështja e aplikueshmërisë së nenit 6 të KEDNJ-së në procedura paraprake është interpretuar nga GJEDNJ përmes praktikës së saj gjyqësore, në harmoni me të cilën Gjykata, në pajtim me nenin 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejta e Njeriut] të Kushtetutës, është e obliguar të interpretoje të drejtat e njeriut dhe liritë themelore të garantuara me Kushtetutë.
Gjykata vë po ashtu në dukje se kriteret për aplikueshmërinë e nenit 31 të Kushtetutës përkitazi me procedurat paraprake në procedurë administrative janë përcaktuar po ashtu edhe në rastet e kësaj Gjykate, duke përfshirë por duke mos u kufizuar në rastet KI195/20, me parashtrues Aigars Kesengfelds, Aktgjykim i 29 marsit 2021; KI 75/21, me parashtrues “Abrazen LLC”, “Energy Development Group Kosova LLC”, “Alsi & Co. Kosovë LLC” dhe “Building Construction LLC”, Aktgjykim i 19 janarit 2022; KI202/21, me parashtrues Kelkos Energy SH.P.K., Aktgjykim i 29 shtatorit 2022; dhe KI143/22 me parashtrues Hidroenergji sh.p.k., Aktgjykim i 15 dhjetorit 2022. Parimet e përgjithshme të aplikuara nga Gjykata në vendimet e lartcekura janë bazuar në rastin e GJENDJ-së, Micallef kundër Maltës, nr. 17056/06, Aktgjykim i 15 tetorit 2009.
Bazuar në praktikën gjyqësore të saj dhe të GJEDNJ-së, Gjykata vëren se jo të gjitha masat e sigurisë apo masat e përkohshme përcaktojnë të drejtat ose detyrimet civile dhe në mënyrë që neni 6 i KEDNJ-së të konsiderohet i zbatueshëm, GJEDNJ përcaktoi kriteret mbi bazën e të cilave duhet të vlerësohet aplikueshmëria e nenit 6 të KEDNJ-së në “proceduarat paraprake” (shih rastin e GJEDNJ-së, Micallef kundër Maltës, cituar më lart, paragrafët 83-86)
Rrjedhimisht, për të konstatuar nëse në rastin konkret aplikohet neni 31 i Kushtetutës dhe neni 6 i KEDNJ-së, Gjykata do t’iu referohet parimeve të përgjithshme të përcaktuara përmes praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së dhe të Gjykatës për sa i përket aplikueshmërisë së garancive procedurale të nenit 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së dhe më pas të njëjtat do t’i aplikojë në rrethanat e rastit konkret.
Sipas kritereve të përcaktuar në rastin Micallef kundër Maltës, të cilat kritere edhe kjo Gjykatë i ka pranuar përmes praktikës së vet gjyqësore:.
(i) së pari, e drejta në fjalë duhet të jetë “civile” në kuptim të KEDNJ-së si në shqyrtimin gjyqësor ashtu edhe në procedurat lidhur me masën e sigurisë, brenda kuptimit autonom të këtij nocioni sipas nenit 6 të KEDNJ-së; dhe
(ii) së dyti, kjo procedurë duhet të përcaktojë në mënyrë efektive të drejtën civile përkatëse. Sa herë që një masë e përkohshme mund të konsiderohet efektive për të përcaktuar të drejtën civile ose detyrimin në fjalë, pavarësisht nga kohëzgjatja që është në fuqi, neni 6 do të jetë i zbatueshëm (shih, në këtë kontekst, rastin e GJEDNJ-së, Micallef kundër Maltës, cituar më lart, paragrafët 84 dhe 85 dhe referencat e përmendura aty).
Lidhur me rastin konkret, Gjykata rikujton se esenca e rastit ka të bëj me refuzimin e kërkesës për vendosjen e masës të sigurisë në pronat kontestuese nga ana e Kolegjit të Apelit, duke ndryshuar vendimin e shkallës së parë, përmes së cilit ishte aprovuar kërkesa e parashtruesve për vendosjen e masës së sigurisë në pronat kontestuese deri në marrjen e një vendimi përfundimtar nga DHPGJS. Personi A.K (vëllai i parashtruesve të kërkesës), duke vepruar si pronar dhe në emër të “Petrol Kabashi” sh.p.k ka iniciuar procedurën për blerjen e pronave kontestuese përmes procedurës së negocimit direkt me AKP-në, kërkesë kjo e cila ishte aprovuar dhe përkundër rekomandimeve të Njësitit të Negocimit Direkt që të pezullohet shitja e pronave kontestuese. Më pas, Bordi i Drejtorëve të AKP-së kishte lidhur kontratën e shitblerjes me “Petrol Kabashi” sh.p.k, për blerjen e pronave kontestuese. Parashtruesit e kërkesës më pas kishin paraqitur padi në Kolegjin e Specializuar kundër AKP-së dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k, duke kërkuar anulimin e kontratës së lartpërmendur si dhe vendosjen e masës së sigurisë mbi pronat kontestuese. Kolegji i Specializuar aprovoi kërkesën për masë të sigurisë deri në zgjidhjen përfundimtare të rastit. Pas ankesës së AKP-së dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k , në Kolegj të Apelit, kjo e fundit miratoi ankesat dhe ndryshoi vendimin e shkallës së parë sa i përket masës së sigurisë duke theksuar se si kriter për lëshimin e masës së sigurisë është, ndër të tjera, edhe dëmi që mund të shkaktohet palës nëse masa e sigurisë nuk e lëshohet. Kolegji i Apelit konsideroi se në rastin konkret dëmi i pretenduar tashmë ka ndodhur dhe nuk mund të evitohet.
Parashtruesi i kërkesës para Gjykatës konteston vendimin e Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së, duke pretenduar se ky i fundit me rastin e anulimit të vendimit të Kolegjit të Specializuar të DHPGJS-së me të cilin ishte vendosur masa e sigurisë në pronat kontestuese, kishte shkelur të drejtën e parashtruesit të garantuar me nenin 31 për shkak të mungesës së arsyetimit të vendimit gjyqësor si dhe të drejtën në pronë.
Në ndërlidhej me si më sipër, Gjykata vëren se thelbi i së drejtës në fjalë në procedurë kryesore (të shqyrtimit të meritave) ndërlidhet me pretendimin e tyre se në procedurë të shitblerjes së pronës kontestuese edhe ata kishin të drejtë që të ishin palë në kontratën e shitblerjes dhe se në rastin e lidhjes së kontratës ishte shkelur parimi i barazisë së palëve në procedurë.
Rrjedhimisht, duke marrë parasysh të drejtën e përfshirë në “procedurat paraprake”, përkatësisht masën e përkohshme dhe natyrën e saj përcaktuese për te drejtën civile në fjalë, Gjykata konstaton që rrethanat e rastit konkret, i përmbushin kriteret për aplikimin e garancive procedurale te mishëruara në nenin 31 të Kushtetutës ne lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së
Rrjedhimisht, Gjykata konstaton se kërkesa e parashtruesit të kërkesës përkitazi me pretendimin për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së është ratione materiae në pajtim më Kushtetutën.
Në dritën e fakteve dhe argumenteve të paraqitura me këtë kërkesë, Gjykata konsideron se kërkesa e saj ngre çështje serioze kushtetuese, të cilat kërkojnë shqyrtim të meritave të kërkesës. Për më tepër, kërkesa e parashtrueses së kërkesës nuk mund të konsiderohet si qartazi e pabazuar, brenda kuptimit të rregullit 34 të Rregullores së punës dhe nuk ekziston asnjë bazë tjetër për ta shpallur atë të papranueshme
Meritat e rastit
Gjykata në vazhdim rikujton edhe një herë pretendimin e parashtrueseve përkitazi me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës në ndërlidhje me nenin 6 (E Drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së, i cili në thelb para Gjykatës pretendon se arsyetimi i vendim të kontestuar nuk është i mjaftueshëm, sepse Kolegji i Apelit të DHPGJS-së kishte dështuar që t’i trajtojë pretendimet e ngritura nga parashtruesit e kërkesës e që ndërlidheshin me gjendjen faktike dhe se refuzimi i kërkesës për masë të sigurisë i shkakton dëm të pariparueshëm parashtruesit të kërkesës.
Në mënyrë specifike parashtruesit e kërkesës pretendojnë si në vijim; i) se Kolegji i Apelit i DHPGJS-së në vendimin e kontestuar nuk i kishte reflektuar pretendimet e tyre, duke ju referuar të njëjtave vetëm “sipas paditësve...”, pa reflektuar më tej përmbajtjen e kundërshtimeve të paraqitura nga parashtruesit e kërkesës; ii) nuk kishte marrë parasysh provat e paraqitura nga parashtruesit e kërkesës; iii) sipas parashtruesve, Kolegji i Apelit të DHPGJS-së nuk ka mundur të aprovojë ankesën e AKP-së, dhe të njëjtën nuk ka guxuar as ta trajtojë fare, për faktin se duke qenë kërkesa e orientuar tek “Petrol Kabashi” sh.p.k, përkatësisht tek ndalimi i të njëjtës të ndërmarrë veprime të tjetërsimit të pronës kontestuese.
Nga si më sipër, Gjykata, fillimisht do të shqyrtojë pretendimet e parashtruesit të kërkesës për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së sa i përket të drejtës për një vendim të arsyetuar. Për këtë qëllim, në vijim, Gjykata fillimisht (i) do t’i shtjellojë parimet e përgjithshme përkitazi me të drejtën për një vendim të arsyetuar gjyqësor, siç është e garantuar përmes neneve të lartcekura të Kushtetutës dhe KEDNJ-së; dhe më pas, (ii) do t’i aplikojë të njëjtat në rrethanat e rastit konkret.
(i)Parimet e përgjithshme përkitazi me të drejtën për një vendim të arsyetuar dhe të arsyeshëm gjyqësor
Garancitë e përcaktuara në nenin 6 paragrafi 1 përfshijnë edhe detyrimin që gjykatat të japin arsye të mjaftueshme për vendimet e tyre (shih rastin e GJEDNJ-së, H. kundër Belgjikës, nr. 8950/80, Aktgjykim i 30 nëntorit 1987, paragrafi 53). Një vendim i arsyetuar u tregon palëve se çështja e tyre është dëgjuar me të vërtetë.
Përkundër faktit që gjykata e brendshme ka një liri të caktuar të vlerësimit lidhur me përzgjedhjen e argumenteve dhe vendosjes për pranueshmërinë e dëshmive, ajo është e detyruar të justifikojë veprimet e saj duke arsyetuar të gjitha vendimet e saj (shih rastet e GJEDNJ-së Suominen kundër Finlandës, nr. 37801/97, Aktgjykim i 24 korrikut 2003, paragrafi 36; si dhe aktgjykimin Carmel Saliba kundër Maltës, nr. 24221/13, Aktgjykim i 24 prillit 2017, paragrafi 73).
Gjykata më e ulët ose autoriteti shtetëror, nga ana tjetër, duhet të japin arsye dhe arsyetime të tilla të cilat do t’u mundësojnë palëve të shfrytëzojnë në mënyrë efektive çdo të drejtë ekzistuese të ankesës (shih rastin e GJEDNJ-së Hirvisaari kundër Finlandës, nr. 49684/99, Aktgjykim i 25 dhjetorit 2001, paragrafi 30).
Neni 6, paragrafi 1 i detyron gjykatat të japin arsye për vendimet e tyre, por kjo nuk do të thotë se kërkohet përgjigje e detajuar lidhur me secilin argument (shih rastin e GJEDNJ-së Van de Hurk kundër Holandës, nr. 16034/90, Aktgjykim i 19 prillit 1994, paragrafi 61; García Ruiz kundër Spanjës, nr. 0544/96, Aktgjykim i 29 janarit 1990, paragrafi 26; Perez kundër Francës, nr. 47287/99, Aktgjykim i 12 shkurtit 2004, paragrafi 81).
Nga natyra e vendimit që merr gjykata varet nëse Gjykata është e detyruar ta arsyetojë atë, dhe kjo mund të vendoset vetëm në dritën e rrethanave të rastit në fjalë: është e nevojshme të merren parasysh, ndër të tjera, llojet e ndryshme të parashtresave që një palë mund t’i paraqesë gjykatës, si dhe dallimet që ekzistojnë mes sistemeve juridike të vendeve në lidhje me dispozitat ligjore, rregullat zakonore, pozicionet juridike dhe paraqitjen dhe hartimin e aktgjykimeve (shih rastet e GJEDNJ-së Ruiz Torija kundër Spanjës, nr. 18390/91, Aktgjykim i 9 dhjetorit 1994, paragrafi 29; Hiro Balani kundër Spanjës, nr. 18064/91, Aktgjykim i 9 dhjetorit 1994, paragrafi 27).
Megjithatë, nëse parashtresa e një pale është vendimtare për rezultatin e procedurës, ajo kërkon që t’i përgjigjet në mënyrë specifike dhe pa vonesë (shih rastet e GJEDNJ-së Ruiz Torija kundër Spanjës, të cituar më lart, paragrafi 30; Hiro Balani kundër Spanjës, të cituar më lart, paragrafi 28).
Prandaj, gjykatat janë të obliguara që:
të shqyrtojnë argumentet kryesore të palëve (shih rastet e GJEDNJ-së, Buzescu kundër Rumanisë, Aktgjykim i 24 gushtit 2005, nr. 61302/00, paragrafi 67; Donadze kundër Gjeorgjisë, nr. 74644/01, Aktgjykim i 7 qershorit 2006, paragrafi 35);
të shqyrtohen me shumë rigorozitet dhe kujdes të veçantë kërkesat në lidhje me të drejtat dhe liritë e garantuara me Kushtetutë, KEDNJ dhe Protokollet e saj (shih rastet e GJEDNJ-së: Fabris kundër Francës, të cituar më lart, paragrafi 72; Wagner dhe JMWL kundër Luksemburgut, nr. 76240/01, Aktgjykim i 28 qershorit 2007, paragrafi 96).
Neni 6, paragrafi 1 nuk kërkon që Gjykata Supreme të japë një arsyetim më të detajuar kur ajo thjesht zbaton një dispozitë të caktuar ligjore lidhur me bazën ligjore për refuzimin e ankesës sepse ajo ankesë nuk ka një perspektivë për sukses (shih rastet e GJEDNJ-së Burg dhe të tjerët kundër Francës, nr. 34763/02, Vendim i 28 janarit 2003; Gorou kundër Greqisë (nr. 2), nr. 12686/03, Vendim i 20 marsit 2009, paragrafi 41).
Përveç kësaj, kur refuzon një ankesë, gjykata e apelit, në parim, thjesht mund të pranojë arsyetimin e vendimit të dhënë nga gjykata më e ulët (shih rastin e GJEDNJ-së García Ruiz kundër Spanjës, të cituar më lart, paragrafi 26; shih në kundërshtim me këtë Tatishvili kundër Rusisë, nr. 1509/02, Aktgjykim i 9 korrikut 2007, paragrafi 62). Megjithatë, koncepti i procedurës së drejtë nënkupton që gjykata vendase që ka dhënë një shpjegim të ngushtë për vendimet e saj, qoftë duke përsëritur arsyetimet e dhëna më parë nga një gjykatë më e ulët ose në ndonjë mënyrë tjetër, në fakt merrej me çështje të rëndësishme brenda juridiksionit të saj, që do të thotë se nuk i pranoi thjesht dhe pa përpjekje shtesë konkluzionet e arritura nga gjykata më e ulët (shih rastin e GJEDNJ-së Helle kundër Finlandës, nr. (157/1996/776/977), Aktgjykim i 19 dhjetorit 1997, paragrafi 60). Kjo kërkesë është aq më tepër e rëndësishme nëse pala në kontest nuk ka pasur mundësi t’i paraqesë argumentet e saj gojarisht në procedurën para gjykatës vendase.
Megjithatë, gjykatat e apelit (në shkallën e dytë), të cilat kanë juridiksion për të hedhur poshtë ankesat e pabazuara dhe për të zgjidhur çështjet faktike dhe juridike në procedurën kontestimore, janë të obliguara të arsyetojnë se përse refuzuan të vendosin për ankesën (shih rastin e GJEDNJ-së Hansen kundër Norvegjisë, nr. 15319/09, Aktgjykim i 2 janarit 2015, paragrafët 77–83).
Përveç kësaj, GJEDNJ nuk përcaktoi se ishte shkelur e drejta në një rast në të cilin nuk është dhënë një sqarim specifik në lidhje me një pohim që i referohej një aspekti të parëndësishëm të rastit, përkatësisht mungesës së nënshkrimit dhe vulës, që është një gabim i një natyre më shumë formale sesa materiale dhe ai gabim u korrigjua menjëherë (shih rastin e GJEDNJ-së Mugoša kundër Malit të Zi, nr. 76522/12, Aktgjykim i 21 shtatorit 2016, paragrafi 63).
(ii) Zbatimi i parimeve të mësipërme në rastin konkret
Duke u mbështetur në parimet e lartcekura, Gjykata vlerëson se sipas praktikës së GJEDNJ-së, gjykatat e rregullta janë të obliguara që të shqyrtojnë me kujdes të veçantë pretendimet që lidhen me të drejtat dhe liritë e garantuara me Kushtetutë (shih rastet e GJEDNJ-së Fabris kundër Francës, të cituar më lart, paragrafi 72; Wagner dhe J.M.W.L. kundër Luksemburgut, të cituar më lart, paragrafi 96).
Në këtë kontekst Gjykata rikujton se parashtruesit e kërkesës theksojnë se Kolegji i Apelit nuk e ka arsyetuar mjaftueshëm vendimin e tij, duke u mbështetur në një gjendje faktike të konstatuar në mënyrë jo të drejtë dhe se refuzimi i kërkesës për masë të sigurisë do t’i shkaktojë dëm të pariparueshëm parashtruesit të kërkesës. Në mënyrë specifike, parashtruesit pretendojnë se Kolegji i Apelit nuk është përgjigjur në asnjërin nga pretendimet e tyre, respektivisht në pretendimet si në vijim i) se Kolegji i Apelit i DHPGJS-së në vendimin e kontestuar nuk i kishte reflektuar pretendimet e tyre, duke ju referuar të njëjtave vetëm “sipas paditësve...,” pa reflektuar më tej përmbajtjen e pretendimeve, ii) nuk kishte marrë parasysh provat e paraqitura nga parashtruesit e kërkesës, iii) Kolegji i Apelit të DHPGJS-së “nuk ka mundur të aprovojë ankesën e AKP-së, dhe të njëjtën nuk ka guxuar as ta trajtojë fare”, për faktin se kërkesa për masë të sigurisë ka qenë e orientuar tek “Petrol Kabashi” sh.p.k.
Prandaj, duke pasur parasysh pretendimet thelbësore të lartcekura, Gjykata konsideron se duhet të analizohet nëse Kolegji i Apelit ka dhënë arsye të qarta dhe të mjaftueshme mbi të cilat e ka mbështetur vendimin e saj, arsye këto që rezultuan në refuzimin e kërkesës për masë të sigurisë.
Gjykata vëren se në Aktvendimin e kontestuar të Kolegjit të Apelit të DHPGJ-së, ku janë të reflektuara ankesa e AKP-së, dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k., theksohet si në vijim “më 02 gusht 2022 Kolegji i Apelit këtë ankesë ia ka dërguar paditësve [parashtruesve të kërkesës] për përgjigje”. Përkitazi me kundërshtimet e parashtruesve të kërkesës, të parashtruara kundër ankesës së AKP-së dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k, Kolegji i Apelit të njëjtat i reflekton si në vijim: “Në përgjigjen e tyre të datës 24 gusht 2022 paditësit i kundërshtojnë pretendimet ankimore të të paditurës dhe propozojnë që të vërtetohet aktvendimi i ankimuar si i drejtë dhe i bazuar në ligj. Sipas paditësve ...”.
Në arsyetimin e Aktvendimit [AC-I.-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të DHPGJS-së, përmes së cilit janë pranuar ankesat e AKP-së dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k si të bazuara dhe ishte ndryshuar vendimi i shkallës së parë duke refuzuar kërkesën e parashtruesve për masë të sigurisë ndaj pronave kontestuese, ndër të tjera, shtohet se:
“Duke mos paragjykuar vendimin përfundimtar lidhur me padinë, Kolegji i Apelit konsideron se në këtë rast konkret, deri në këtë fazë të procedurës, nuk mund të konsiderohet se janë plotësuar kushtet e përcaktuara në nenin 61 të Ligjit të DHPGJSK-së.
Kolegji i Apelit konsideron se qëllimi i lëshimit të masës së sigurisë është mbrojtja e një aseti apo prone nga tjetërsimi apo asgjësimi i mëtejmë i tij.
Në rastin konkret prona për të cilën kërkohet mbrojtja gjyqësore, tashmë është transferuar tek personat e tretë, dhe nuk ka asnjë mundësi që të mbrohet me një masë të sigurisë.
Tutje Kolegji i Apelit në vendimin e kontestuar thekson se: (i) kriteri për lëshimin e masës së sigurisë është fakti se dëmi që mund të shkaktohet nëse masa e sigurisë nuk lëshohet; (ii) në rastin konkret dëmi i pretenduar ka ndodhur dhe nuk mund të evitohet; (iii) në rast se parashtruesit në rastin konkret arrijnë që të dalin me sukses kur rasti të shqyrtohet në merita, atëherë ata mund të kompensohen pë dëmin eventual në mënyrë monetare
Gjykata në këtë drejtim vlerëson se shpjegimi i dhënë nga Kolegji i Apelit të DHPGJS-së tregon mungesë të dukshme perfshirjes se kundershtimeve të parashtruesve kërkesës, rrjedhimishte mungese të një shpjegimi të saktë dhe të kuptueshëm vis-a-vis pretendimeve te parashtrueseve te kerkeses. Në vendimin e kontestuar paraqitet kronologjia e rastit, duke përfshirë në mënyrë gjithëpërfshirëse ankesat e AKP-së si dhe të “Petrol Kabashi” sh.p.k, përderisa kundërshtimet e paraqitura nga parashtruesit e kërkesës ndaj ankesave të lartpërmendura, nuk janë reflektuar fare.
Bazuar ne si me larte,Gjykata vëren se Kolegji i Apelit, në arsyetim të aktvendimit të tij nuk ka marrë fare parasysh pretendimet e parashtruesit të parashtruara më 24 gusht 2023 dhe të njëjtat nuk i kishte trajtuar fare, duke mos u përgjigjur në asnjë nga pretendimet e parashtruesve e që kishin të bënin me faktin se i) ankesa e ushtruar nga AKP sipas parashtruesve të kërkesës është “ushtruar nga pala që nuk ka interes juridik” sepse sipas tyre parashtruesit nuk kanë propozuar caktimin e masës së sigurisë kundër AKP-së por vetëm kundër “Petrol Kabashi sh.p.k”, dhe ii) ankesa e ushtruar nga “Petrol Kabashi” sh.p.k duhet të refuzohet si e pabazuar sepse sipas tyre gjykata e shkallë së parë drejt ka vendosur kur ka vendosur masën e sigurisë, sepse sipas tyre, ndër të tjera, ekziston rreziku per shkaktimin e dëmit të menjëhershëm në pronën kontestuese, kriter ky sipas parashtruesve të kërkesës i përcaktuar me nenin 61 të Ligjit për Dhomën e Posaçme.
Në këtë aspekt, Gjykata konsideron se gjykatat e rregullta, në rrethanat e rastit konkret ku Kolegji i Apelit të DHPGJS-së kishte vendosur vetëm për kërkesën për masë të sigurisë e jo edhe për meritat e rastit, nuk kishin trajtuar dhe arsyetuar pretendimet e parashtruesit të kërkesës, duke argumentuar arsyen për refuzimin e masës së sigurisë.
Nga arsyet e paraqitura më lartë, Gjykata konsideron se Kolegji i Apelit, përmes vendimit të kontestuar, nuk ka dhënë arsye bindëse dhe të mjaftueshme për refuzimin e masës së sigurisë mbi pronat kontestuese, duke mos i dhënë sqarime parashtruesve në pretendimet e ngritura nga ta përmes kundërshtimit në ankesat e AKP-së dhe “Petrol Kabashi” sh.p.k.
Gjykata nga si më sipër rithekson se drejtësia procedurale kërkon që pretendimeve thelbësore të ngritura nga palët në gjykatat e rregullta duhet dhënë përgjigje në mënyrën e duhur, posaçërisht nëse kanë të bëjnë me pretendimet vendimtare që në rastin konkret i referohen (i) mundësisë që përmes refuzimit të kërkesës për masë të përkohshme parashtruesit të kërkesës do t’i shkaktohej dëm i pariparueshëm, si dhe (ii) mosdhënies së një përgjigjeje specifike në pretendimin vendimtar lidhur me mungesën e legjitimitetit procedural të AKP-së (shih rastin e Gjykatës KI75/21, parashtrues “Abrazen LLC”, “Energy Development Group Kosova LLC”, “Alsi & Co. Kosovë LLC” dhe “Building Construction LLC”, cituar më lart, paragrafi 91).
Shikuar në tërësi, Gjykata vlerëson se Kolegji i Apelit të DHPGJS-së në rastin konkret nuk kishte arritur baraspeshën e drejtë ndërmjet palëve ndërgjyqëse në këtë procedurë për shkak se nuk ka adresuar asnjë nga pretendimet dhe argumentet thelbësore të parashtruesve të kërkesës çka do të siguronte administrimin e drejtë të drejtësisë (shih, mutatis mutandis, rastin e GJEDNJ-së Magomedov dhe të tjerët kundër Rusisë, nr. 33636/09, 34493/09 35940/09 37441/09 38237/09 28480/13 28506/13 Aktgjykim i 28 marsit 2017, paragrafët 94-95).
Rrjedhimisht, Gjykata konstaton se Aktvendimi [AC-I.-22-0418-A0001] i 22 shtatorit 2022, i Kolegjit të Apelit nuk është në pajtueshmëri me të drejtën për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, të garantuar me paragrafin 2 të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me paragrafin 1 të nenit 6 të KEDNJ-së, për shkak të mungesës së vendimit të arsyetuar.
Përkitazi me pretendimin e parashtruesit për shkeljen e nenit 46 [Mbrojtja e Pronës]
Përkitazi me pretendimin e parashtruesve për shkeljen e nenit 46 [Mbrojtja e Pronës] në ndërlidhje me nenin 1 të Protokollit 1 të KEDNJ-së, Gjykata rikujton se parashtruesit e kërkesës para Gjykatës theksojnë se “kontrata e lidhur në mes të paditurve ka pasur për pasojë bartjen e pronësisë nga e paditura e parë tek e dyta të parcelave të cilat janë shfrytëzuar edhe nga parashtruesit për vite me radhë. Kjo bartje e pronësisë është mundësuar përmes procedurës së negocimit direkt, e cila është zhvilluar pa dijeninë e parashtruesve të kërkesës”.
Gjykata, siç u theksua më lart, konstatoi se Aktvendimi [AC-I.-22-0418-A0001] i 22 shtatorit 2022 i Kolegjit të Apelit nuk është në përputhje me të drejtën e parashtruesit të kërkesës për një gjykim të drejtë dhe të paanshëm, të garantuar me paragrafin 1 te nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me paragrafin 1 nenin 6 të KEDNJ-së, dhe për rrjedhojë nuk e konsideron të nevojshme të shqyrtojë veçmas pretendimet e tij për shkeljen e të drejtës së pronës, të garantuar me nenin 46 të Kushtetutës në lidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së.
Në fund, Gjykata thekson se ky aktgjykim ka të bëjë vetëm me procedurën lidhur me refuzimin e kërkesës nga Kolegji i Apelit të DHPGJS-së për masë të sigurisë ndaj pronave kontestuese. Çështja e meritave të rastit konkret është duke u shqyrtuar para Kolegjit të Specializuar dhe aktgjykimi i Gjykatës në këtë rast në asnjë mënyrë nuk e paragjykon vendimmarrjen e gjykatave të rregullta.
PËR KËTO ARSYE
Gjykata Kushtetuese, në pajtim me nenet 113 (1) dhe (7) dhe 116 (2) të Kushtetutës, me nenet 20 dhe 47 të Ligjit dhe me rregullin dhe 48 (1) (a) të Rregullores së punës, në seancën e mbajtur më 30 janar 2024, me shumicë
VENDOS
I. TË DEKLAROJË, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, kërkesën të pranueshme;
II. TË KONSTATOJË, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, se ka pasur shkelje të paragrafit 1 të nenit 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës të Republikës së Kosovës, dhe paragrafit 1 të nenit 6 (E drejta për një proces të rregullt) të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut;
III. TA SHPALLË, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, të pavlefshëm Aktvendimin [AC-I.-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme;
IV. TA KTHEJË, me shtatë (7) vota për dhe një (1) kundër, për rishqyrtim Aktvendimin [AC-I.-22-0418-A0001] të 22 shtatorit 2022 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme, në pajtim me Aktgjykimin e kësaj Gjykate;
V. TË URDHËROJË Kolegjin e Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme që ta njoftojë Gjykatën, në pajtim me rregullin 60 (5) të Rregullores së punës, deri më 30 korrik 2024, për masat e ndërmarra për zbatimin këtij Aktgjykimi;
VI. TË MBETET e përkushtuar në këtë çështje në pajtim me këtë urdhër;
VII. T’UA KUMTOJË këtë Aktgjykim palëve dhe, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit, ta publikojë në Gazetën Zyrtare;
VIII. Ky Aktgjykim hyn në fuqi në ditën e shpalljes në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës në pajtim me paragrafin 5 të nenit 20 të Ligjit
Gjyqtarja raportuese Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese
Remzije Istrefi Peci Gresa Caka-Nimani
Nusret Kabashi, Bajram Kabashi dhe Driton Kabashi
KI - Kërkesë individuale
Aktgjykim
Shkelje e të drejtave kushtetuese
Neni 31 - E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm , Neni 46 - Mbrojtja e Pronës
Civile