Aktgjykim

Vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit të Gjykatës Supreme të Kosovës [ARJ. UZVP. nr. 51/2022], të datës 19 korrik 2022

Nr. të lëndës KI143/22

Parashtruesit: Hidroenergji sh.p.k.

Shkarko:
llogo_gjkk_png_2

 

Prishtinë, më​​ 23​​ janar 2023

Nr. ref.:AGJ​​ 2111/23

 

 

 

 

 

 

AKTGJYKIM

 

​​ 

 

rastin nr.​​ KI143/22

 

Parashtrues

 

Hidroenergji SH.P.K.

 

 

Vlerësim i kushtetutshmërisë​​ së​​ Aktgjykimit​​ të Gjykatës Supreme të Kosovës​​ ARJ.UZVP.nr.51/2022​​ ​​ 19 korrikut 2022

 

 

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

e përbërë nga:

 

Gresa Caka-Nimani, kryetare

Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar

Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare

Safet Hoxha, gjyqtar

Radomir Laban,​​ gjyqtar​​ 

Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare dhe

Nexhmi Rexhepi, gjyqtar

 

 

 

 

 

Parashtruesi​​ i​​ kërkesës

 

  • Kërkesa është dorëzuar​​ nga​​ kompania​​ Hidroenergji​​ SH.P.K.,​​ me seli në​​ Ferizaj​​ e​​ përfaqësuar​​ me autorizim​​ nga​​ Fitim Shabani, avokat në​​ Ferizaj (në tekstin e mëtejmë: parashtruesi i kërkesës).​​ ​​ 

 

Vendimi i kontestuar

 

  • Parashtruesi​​ i​​ kërkesës​​ e​​ konteston​​ kushtetutshmërinë e​​ Aktgjykimit​​ ARJ.​​ UZVP.​​ nr.​​ 51/2022​​ të​​ 19 korrikut​​ 2022​​ të Gjykatës Supreme​​ të Kosovës (në​​ tekstin​​ e mëtejmë: Gjykata Supreme)​​ në lidhje me Aktvendimin AA. nr. 386/2022 të 26 majit 2022 të Gjykatës së Apelit dhe Aktvendimin A.nr. 3129/2021 të 12 prillit 2022 të Gjykatës Themelore në Prishtinë, Departamenti për Çështje Administrative (në tekstin e mëtejmë: Gjykata Themelore).​​ 

 

  • Parashtruesi​​ i​​ kërkesës​​ po ashtu kërkon caktimin e masës së përkohshme​​ ndaj​​ Aktgjykimit​​ ARJ.​​ UZVP.​​ nr.​​ 51/2022 të 19 korrikut​​ 2022 të Gjykatës Supreme​​ për shkak se:​​ “Zbatimi i [këtij Aktgjykimi] do të shkaktoj dëm të pariparueshëm material dhe jo -material për [parashtruesin e kërkesës, pasi që ai do të privohet nga e drejta në ushtrimin e veprimtarisë së ligjshme bazuar në Lejen Ujore dhe Lejen Mjedisore të dhënë nga organet administrative [...]”.

 

Objekti i çështjes​​ 

 

  • Objekt​​ i çështjes​​ është​​ vlerësimi i kushtetutshmërisë së​​ Aktgjykimit​​ të​​ Gjykatës Supreme,​​ përmes​​ të cilit​​ pretendohet se parashtruesit​​ të kërkesës​​ i​​ janë shkelur të drejtat​​ dhe liritë​​ themelore​​ të garantuara me​​ nenin​​ 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]​​ të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta) në lidhje me nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt)​​ të​​ Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: KEDNJ), si dhe nenin​​ 46 [Mbrojtja e Pronës]​​ të Kushtetutës​​ në lidhje​​ me​​ nenin 1​​ (Mbrojtja e pronës)​​ të Protokollit nr.​​ 1​​ të​​ KEDNJ-së.​​ ​​ 

 

Baza juridike​​ 

 

  • Kërkesa bazohet në​​ paragrafin 4 të nenit 21 [Parimet e Përgjithshme],​​ dhe paragrafët​​ 1 dhe 7 të nenit 113​​ [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara],​​ ​​ të Kushtetutës,​​ në​​ nenet 22​​ (Procedimi i kërkesës), 27 (Masat e​​ përkohshme)​​ dhe​​ 47​​ (Kërkesa​​ individuale)​​ të Ligjit​​ nr. 03/L-121​​ për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji) dhe në rregullat​​ 32​​ (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve)​​ dhe 56 (Kërkesë​​ për masë​​ të​​ përkohshme)​​ të Rregullores së punës​​ së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).​​ 

 

Procedura në Gjykatën Kushtetuese​​ 

 

  • Më​​ 20 shtator 2022, parashtruesi​​ i​​ kërkesës​​ e​​ dorëzoi​​ kërkesën në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së​​ Kosovës (në tekstin e mëtejmë:​​ Gjykata).

 

  • Më 26 shtator 2022,​​ Gjykata njoftoi parashtruesin e kërkesës dhe Gjykatën Supreme për regjistrimin e kërkesës.

 

  • Më​​ 26 shtator 2022, Kryetarja e Gjykatës​​ përmes Vendimit Nr.​​ GJR.​​ KI143/22​​ caktoi​​ ​​ gjyqtarin​​ Radomir Laban​​ gjyqtar​​ raportues​​ dhe​​ Kolegjin​​ shqyrtues,​​ të përbërë nga gjyqtarët:​​ Gresa Caka-Nimani​​ (kryesuese),​​ Bajram Ljatifi​​ dhe Nexhmi Rexhepi.

 

  • ​​ 3​​ nëntor 2022, Gjykata njoftoi Ministrinë e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës dhe Organizatat Joqeveritare “Grupi për Studime Juridike dhe Politike”​​ me seli në Prishtinë​​ dhe​​ “Gjethi” me seli​​ Kaçanik​​ për regjistrimin e kërkesës.​​ 

 

  • Më​​ 15 dhjetor 2022,​​ Kolegji​​ shqyrtues​​ shqyrtoi raportin paraprak të propozuar nga​​ gjyqtari raportues dhe njëzëri​​ i rekomandoi Gjykatës​​ pranueshmërinë​​ e kërkesës.​​ Të njëjtën ditë, Gjykata vendosi: (i) të shpallë kërkesën e pranueshme; (ii) të konstatojë se​​ ka pasur shkelje të nenit 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së; (iii) të shfuqizojë​​ Aktgjykimin​​ ARJ.UZVP.nr.51/2022​​ të 19 korrikut 2022 të​​ Gjykatës Supreme;​​ ​​ Aktvendimin​​ [AA. nr. 386/2022] të 26 majit 2022 të Gjykatës së Apelit; dhe Aktvendimin [3129/2021] të 12 prillit 2022 të Gjykatës​​ Themelore;​​ të kthejë për rishqyrtim Aktvendimin​​ [A. nr. 3129/2021]​​ të 12 prillit 2022 të Gjykatës Themelore në Prishtinë,​​ Departamenti për Çështje Administrative, në pajtim me Aktgjykimin e Gjykatës;​​ dhe (iii) të refuzojë kërkesën e parashtruesit të kërkesës për vendosjen e masës së përkohshme.

 

  • Më 22 dhjetor 2022, pasi që Gjykata vendosi në lidhje me rastin, Organizata jo-qeveritare "Grupi për Studime Politike dhe Juridike" dhe Organizata jo-qeveritare "Gjethi" në Gjykatë dorëzuan komente lidhur me kërkesën.

 

Përmbledhje e fakteve​​ 

 

  • Si rezultat i nënshkrimit të​​ Traktatit​​ për Themelimin e Komunitetit të​​ Energjisë (në​​ tekstin e mëtejmë: Traktati i Energjisë)​​ ​​ vitin 2005,​​ Kosova​​ ​​ mori​​ obligimin​​ ​​ deri në​​ vitin 2020 të​​ prodhonte 25% të​​ energjisë​​ se saj të​​ tërësishme nga burimet e​​ ripërtërishme​​ (neni 4 i Vendimit të​​ Këshillit Ministror të​​ Komuniteti të​​ Energjisë Nr.​​ D/2012/04/MC-EnC).​​ Përmes​​ nenit 15​​ (Caqet e energjisë nga burimet e ripërtëritshme)​​ ​​ Ligjit​​ nr. 05/L-081​​ për Energjinë​​ ishte përcaktuar që​​ Qeveria​​ ​​ miratojë​​ planin​​ për​​ arritjen e​​ cakut prej 25% të​​ prodhimit të​​ energjisë së​​ ripërtëritshme.​​ Përderisa me nenin 3​​ (Caku obligativ dhe indikativ i energjisë nga burimet e ripërtëritshme)​​ të Udhëzimit Administrativ nr. 05/2017​​ për​​ Caqet e Energjisë së Burimeve të Ripërtëritshme,​​ ​​ aprovuar nga Ministria e Zhvillimit të​​ Ekonomisë​​ përveç​​ cakut​​ obligativ​​ prej 25% të ishte përcaktuar edhe​​ caku indikativ​​ prej​​ 29.89% të konsumit bruto të energjisë në Kosovë​​ nga burimet e ripërtëritshme.

  • Më​​ 25 gusht 2006, parashtruesi i kërkesës u regjistrua pranë​​ Agjencisë​​ për Regjistrimin e​​ Bizneseve​​ të​​ Ministrisë​​ së​​ Tregtisë​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: ARBK)​​ si shoqëri​​ me përgjegjësi të​​ kufizuar​​ për ushtrimin e aktivitetit nr. 3511 të​​ prodhimit të​​ energjisë.

 

  • Më 28 janar 2016, Drejtoria e Urbanizmit, Kadastrit dhe Mbrojtjes së Mjedisit në Komunën e Kaçanikut nxori Vendimin [V-755_2016] për​​ lejimin e​​ ndërtimit të​​ Hidrocentralit​​ në​​ lumin Lepenc.

 

  • Parashtruesi i kërkesës,​​ ​​ Ministrinë​​ e atëhershme të​​ Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor​​ aplikoi për lejet ujore​​ për shfrytëzimin e ujit nga lumi Lepenc për Hidrocentral me kapacitet 8.5 MW.​​ Si rezultat i këtyre kërkesave, më​​ 23 janar 2007, 17 janar 2013 dhe 6 qershor 2013, respektivisht,​​ Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor përmes Vendimeve të​​ saja,​​ parashtruesit të​​ kërkesës i kishte lëshuar:​​ (i)​​ Leje Ujore për Hidrocentralin​​ “HC Lepenci”;​​ (ii)​​ Leje Mjedisore;​​ dhe​​ (iii)​​ aprovimin e pëlqimit ujor për​​ vendosjen​​ e tubacioneve përbri lumit Lepenc.

 

  • Më 13 dhjetor 2017, Operatori​​ i​​ Sistemit të Transmisionit dhe Tregut (KOSTT)​​ me parashtruesin e kërkesës​​ nënshkroi marrëveshje “për blerje te energjisë për kapacitetet gjeneruese nga burime e ripërtëritshme të energjisë mbështetur nga rregulla për skemën mbështetëse [Hidrocentrali HC Lepenci 3]”.

 

  • Më 15 maj 2019, Drejtoria e Urbanizmit, Kadastrit dhe Mbrojtjes së Mjedisit në Komunën e Kaçanikut, parashtruesit të kërkesës i lëshoi Certifikatën e përdorimit për Hidrocentralin Lepenci 3.

 

  • Më 5 qershor 2019, Bordi i Zyrës së Rregullatorit për Energji (në tekstin e mëtejmë: ZREE)​​ parashtruesit të​​ kërkesës i​​ lëshoi Licencën e Përkohshme​​ [ZREE/Li_63/18]​​ për prodhimin e energjisë elektrike nga burimet e ripërtëritshme të energjisë nga Hidrocentral “Lepenci 3” me kapacitet 9.98 MW​​ për një periudhë një (1) vjeçare.

 

  • ​​ 5 qershor 2020,​​ Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë​​ ​​ Infrastrukturës dhe​​ Mjedisit​​ bazuar në​​ rekomandimin e Drejtorit Rajonal të Pellgjeve Lumore​​ dhe në​​ nenin 71​​ (Procedurat për lëshimin e lejes ujore)​​ të Ligjit Nr. 04/L-147 për Ujërat e Kosovës​​ nxori Vendimin​​ [6724-2/19-ZSP/20]​​ ​​ për​​ “lejen ujore​​ ​​ lumin Lepenc” për parashtruesin e kërkesës​​ për​​ një​​ periudhë​​ njëzet (20) vjeçare​​ (në​​ tekstin e mëtejmë:​​ Vendimi për Lejen Ujore,​​ ​​ 5 qershorit 2020).

 

  • Më​​ 26 qershor 2020,​​ Sekretari i Përgjithshëm i​​ Ministrisë​​ së​​ Ekonomisë​​ dhe Ambientit​​ bazuar në​​ paragrafin 2 të​​ nenit 31​​ (Leja Mjedisore)​​ të​​ Ligjit nr. 03/L-025 për Mbrojtje të​​ Mjedisit​​ dhe Udhëzimin Administrativ nr. 07/2017 për Lejet Mjedisore​​ nxori Vendimin [1948-4/19]​​ për​​ “pajisjen me leje mjedisore për Hidrocentralin Lepenci 3” për parashtruesin e kërkesës për​​ një​​ periudhë​​ pesë​​ (5) vjeçare​​ (në​​ tekstin e mëtejmë:​​ Vendimi për Lejen​​ Mjedisore).​​ 

 

  • Më 3 korrik 2021, Bordi i ZREE​​ parashtruesit të​​ kërkesës i​​ lëshoi Licencën​​ [ZREE/Li_63/20]​​ për prodhimin e energjisë elektrike nga burimet e ripërtëritshme të energjisë nga Hidrocentral “Lepenci 3” me kapacitet 9.98​​ ​​ për periudhën​​ katërdhjetë​​ (40) vjeçare, gjegjësisht nga 3 korriku 2021 deri më 2 korrik 2059​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: Licenca e ZREE-së​​ për prodhimin e energjisë).

 

  • ​​ 30 dhjetor 2021,​​ Organizata​​ Joqeveritare​​ “Grupi për Studime Juridike dhe Politike”,​​ me seli në​​ Prishtinë ​​​​ dhe​​ Organizata​​ Joqeveritare​​ “Gjethi”, me seli në Kaçanik​​ (në​​ tekstin​​ e​​ mëtejmë:​​ paditësit/propozuesit)​​ ​​ Gjykatën Themelore​​ kundër Ministrisë​​ ​​ Ekonomisë​​ dhe Ambientit​​ parashtruan:​​ ​​ 

 

  • Padi administrative​​ për​​ anulimin​​ apo​​ shpalljen e pavlefshme​​ të:​​ (a)​​ Vendimit​​ [6724-19] për​​ lëshimin e​​ Lejes​​ Ujore,​​ ​​ 5 qershorit 2020;​​ dhe​​ (b) Vendimit [1948-19] për lëshimin e​​ Lejes​​ Mjedisore,​​ të 26 qershorit​​ 2020​​ ; dhe

  • Propozim​​ për​​ shtyrjen e ekzekutimit të këtyre dy vendimeve të lartcekura.

 

  • ​​ padinë​​ e tyre​​ administrative​​ për anulimin e dy (2)​​ Vendimeve​​ për Lëshimin e Lejeve Ujore dhe asaj Mjedisore, të​​ 5 qershorit 2020 dhe 26 qershorit 2020,​​ respektivisht, të​​ parashtruar në​​ Gjykatën Themelore,​​ paditësit/propozuesit,​​ ndër​​ ​​ tjera,​​ pretenduan:​​ 

 

  • shkelje​​ ligjore gjatë​​ nxjerrjes së​​ vendimeve​​ të lartcekura, gjegjësisht, moszbatim të​​ procedurës së​​ koncesionit;​​ mungesë​​ ​​ diskutimit​​ publik; Leja​​ Mjedisore e 26 qershorit 2020​​ është​​ lëshuar​​ ​​ kundërshtim me Ligjin për​​ Mbrojtjen​​ e Mjedisit;​​ Leja Ujore, e 5 qershorit​​ 2020​​ është​​ nxjerrë​​ ​​ kundërshtim me Ligjin për Mbrojtjen e Mjedisit dhe Ligjin për Ujërat e Kosovës;​​ dhe​​ ndërtimi i hidrocentralit ka shkaktuar dëme në​​ mjedis, i cili ka rezultuar në​​ mohimin e​​ ujit të pijes dhe ujitjes;​​ si dhe

  • vërtetim​​ ​​ gabuar të​​ gjendjes faktike gjatë​​ nxjerrjes së​​ dy vendimeve.

 

  • Përderisa në​​ lidhje me​​ propozimin​​ e tyre për shtyrje të​​ ekzekutimit të​​ dy (2)​​ Vendimeve​​ për Lejen Ujore dhe Mjedisore,​​ përkatësisht,​​ paditësit/propozuesit​​ bazuar në​​ paragrafët​​ 2 dhe 6 të​​ nenit 22 të​​ Ligjit për Konfliktet Administrative (në​​ tekstin e mëtejmë​​ : LKA)​​ pretenduan se: (i) ekzekutimi i dy​​ vendimeve​​ ​​ kontestuara do t’i sillte dëm të​​ pariparueshëm atyre dhe do të​​ ishte në​​ kundërshtim me interesin publik; dhe​​ (ii) shtyrja e ekzekutimit​​ ​​ vendimeve​​ ​​ kontestuar nuk do t’i sillte dëm të​​ madh palës kundërshtare apo​​ asaj​​ ​​ interesuar.

 

  • ​​ 6 janar 2022, parashtruesi i kërkesës në​​ Gjykatën Themelore parashtroi kërkesë​​ për ndërhyrje në​​ procedurë​​ dhe kundërshtim të​​ padisë​​ ​​ parashtruar nga ana e paditësve.

 

  • ​​ 12 janar 2022, Ministria e Ekonomisë​​ dhe​​ Ambientit, në​​ cilësinë​​ e palës së​​ paditur në​​ Gjykatën Themelore parashtroi përgjigje në​​ padinë​​ administrative dhe kërkoi që​​ ​​ refuzohet kërkesa për​​ shtyrjen​​ e ekzekutimit të​​ dy​​ Vendimeve​​ ​​ lartcekura.

 

  • ​​ 13 janar 2022,​​ Gjykata​​ Themelore përmes Aktvendimit [A.​​ nr.​​ 3129/2021]​​ aprovoi​​ si të​​ bazuar propozimin e​​ parashtruesit të​​ kërkesës që​​ ​​ përfshihet në​​ procedurë​​ si palë​​ me interes​​ juridik.

 

  • ​​ njëjtën ditë,​​ Gjykata​​ Themelore,​​ përmes Aktvendimit​​ (tjetër)​​ [A.​​ nr.​​ 3129/2021],​​ vendosi​​ që të:

 

  • APROVOHET​​ propozimi i paditësve-propozuesve,​​ Grupit​​ për Studime Juridike dhe Politike​​ - Organizatë Joqeveritare me seli ne Prishtinë dhe Organizatës​​ Joqeveritare​​ “Gjethi”​​ me seli në​​ Kaçanik, si i bazuar.​​ 

 

  • SHTYHET​​ ekzekutimi i Vendimit për Leje Ujore (për aprovim​​ dhe​​ plotësimin​​ e​​ kushteve ujore të​​ parapara me lejen paraprake ujore) për Hidrocentralin “HC​​ Lepenci 3” me nr. Protokollit 6724-2/19 ​​ të​​ 5​​ qershorit​​ 2020​​ dhe​​ i​​ Vendimit​​ për​​ Lëshimin​​ e Lejes Mjedisore​​ për​​ Hidrocentralin​​ Lepenci 3​​ për​​ kompaninë​​ "Hidroenergji" Sh.p.k.​​ Ferizaj me Nr. Protokollit 1948-4/19​​ të​​ 26 qershorit​​ 2020, të​​ paditurës,​​ Ministrisë​​ së​​ Mjedisit, Planifikimit​​ Hapësinor​​ dhe Infrastrukturës, deri sa gjykata të​​ vendosë​​ me vendim​​ përfundimtar​​ gjyqësor, përkitazi me​​ kërkesëpadinë​​ e paditësve.

 

  • Gjykata Themelore në Prishtinë​​ bazuar në​​ paragrafin​​ 2 të​​ nenit​​ 22​​ të LKA-së, duke shqyrtuar kërkesën për shtyrjen e ekzekutimit të vendimeve kontestuese,​​ konstatoi se:​​ (i)​​ “paditësit-propozuesit ka[në] ofruar prova të​​ besueshme​​ të​​ cilat​​ vërtetojnë​​ faktin se ekzekutimi ​​ i​​ vendimit do t’i sillte dëm vështirë​​ do të​​ riparohej dhe se shtyrja e tillë​​ nuk​​ është​​ në​​ kundërshtim me interesat e publikut. Këtë​​ vlerësim gjykata e ka​​ mbështetur​​ në​​ faktin se paditësit-propozuesit e kanë​​ argumentuar​​ mjaftueshëm se duke u bazuar në​​ dispozitat​​ e lartcekura janë​​ përmbushur kushtet ligjore që​​ të​​ aprovohet propozimi i paditësve-propozuesve për shtyrjen e ekzekutimit të​​ vendimit, deri sa gjykata të​​ vendosë​​ përfundimisht lidhur me ligjshmërinë​​ e vendimit të​​ kontestuar përkitazi me​​ padinë​​ e paditësve konform dispozitave ligjore​​ [paragrafët 5 dhe 6 të nenit 22 të LKA-së]”;​​ dhe​​ (ii) se ky vendim nuk e paragjykon epilogun përfundimtar të këtij konflikti administrativ.​​ 

 

  • ​​ një​​ datë​​ ​​ pasaktësuar, parashtruesi i kërkesës​​ dhe​​ Ministria e Mjedisit,​​ Planifikimit Hapësinor​​ dhe Infrastrukturës​​ (në tekstin e mëtejmë: MMPHI)​​ kundër Aktvendimit të​​ lartcekur të​​ Gjykatës Themelore, të​​ 13 janarit 2022​​ parashtruan​​ ankesa​​ ​​ Gjykatën e Apelit.

 

  • Parashtruesi i kërkesës, në​​ cilësinë​​ e palës së​​ interesuar, në​​ ankesën e tij pretendoi shkelje​​ ​​ të dispozitave të​​ Ligjit të Procedurës Kontestimore (në tekstin e mëtejmë:​​ LPK);​​ vërtetim​​ të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike; zbatim të​​ gabuar të​​ LKA-së​​ dhe Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit dhe​​ Ligjit për​​ Ujërat​​ si​​ dhe marrëveshjeve ndërkombëtare, me propozim që Gjykata e Apelit ta aprovojë​​ ankesën​​ si​​ të bazuar dhe​​ ta prish Aktvendimin​​ [A. nr. 3129/2021] të​​ 13 janarit 2022, të​​ Gjykatës Themelore.

 

  • Në​​ një​​ datë​​ të​​ pasaktësuar,​​ paditësit/propozuesit​​ paraqitën​​ përgjigje në ankesë​​ me​​ propozimin​​ që​​ ankesat​​ të​​ refuzohen si të pabazuara dhe​​ të​​ vërtetohet​​ Aktvendimi i​​ ​​ Gjykatës Themelore​​ i 13 janarit 2022.

 

  • ​​ 21 shkurt​​ 2021, Gjykata e Apelit përmes Aktvendimit [AA.nr.120/2022]:​​ (i)​​ aprovoi ankesat e parashtruesit të​​ kërkesës dhe MMPHI si të​​ bazuara; (ii) prishi Aktvendimin [A.nr. 3129/2021] të​​ 13 janarit 2021 të​​ Gjykatës Themelore; dhe (iii)​​ ​​ lëndën e ktheu në​​ rigjykim dhe rivendosje në​​ Gjykatën Themelore.​​ 

 

  • Gjykata e Apelit konstatoi​​ se:​​ (i)​​ aktvendimi i​​ Gjykatës Themelore​​ është​​ nxjerrë​​ ​​ shkelje thelbësore të dispozitave të procedurës kontestimore nga​​ pika n), paragrafi 2 i nenit​​ 182​​ dhe nenit 183 të​​ LPK-së, në​​ lidhje me​​ nenin 63 të​​ LKA-së​​ për faktin se​​ ​​ dispozitivi i aktvendimit është në kundërshtim me arsyet e tij dhe se ekziston kundërthënie midis asaj që në arsyet e aktvendimit thuhen dhe përmbajtjes së shkresave të lëndës:​​ (ii)​​ paragrafi​​ 2 i nenit 22 të​​ LKA-së​​ përcakton përmbushjen e kushteve në​​ mënyrë​​ kumulative​​ për shtyrjen e ekzekutimit​​ ​​ vendimit, dhe në​​ rastin konkret Gjykata Themelore nuk ka dhënë​​ arsyetim të​​ mjaftueshëm në​​ lidhje me​​ përmbushjen​​ e këtyre kushteve;​​ dhe​​ (iii) nuk​​ është​​ vërtetuar nëse padia​​ është​​ paraqitur brenda aftit 30 ditor të​​ përcaktuar me nenin 27 të​​ LKA-së, për arsye se kërkesa e parashtruesve për shtyrje të​​ ekzekutimit të​​ dy vendimeve​​ është​​ pjesë​​ përbërëse e padisë​​ ​​ tyre.

 

  • Gjykata e Apelit konstatoi se Gjykata Themelore në​​ procedurë​​ të​​ rivendosjes: (i)​​ “duhet të​​ vërtetojë​​ se paditësit/propozuesit a i’u kanë​​ përmbajtur afatit ligjor për ushtrimin e padisë​​ në​​ gjykatë, i cili afat​​ është​​ prekluziv në​​ kuptim të​​ dispozitës​​ ligjore​​ nga neni 27 të​​ LKA-së; dhe pas këtij konstatimi në lidhje me afatshmërinë (ii)​​ të​​ kufizohet​​ në​​ konstatimin e të​​ provuarit të​​ bazueshmërisë​​ së​​ kërkesës për shtyrje të​​ ekzekutimit​​ të​​ dy​​ Vendimeve​​ ashtu​​ siç​​ përcaktohet me paragrafin 2 të​​ nenit 22 të​​ LKA-së.​​ 

 

  • ​​ 12 prill​​ 2022, Gjykata Themelore përmes Aktvendimit [A.​​ nr.​​ 3129/21],​​ vendosi​​ që të:​​ 

 

I.APROVOHET​​ propozimi i paditësve- propozuesve​​ Grupit​​ për Studime Juridike dhe Politike​​ - Organizatë Joqeveritare me seli ne Prishtinë dhe Organizatës​​ Joqeveritare​​ “Gjethi”​​ me seli në​​ Kaçanik, si i bazuar.​​ 

 

II.SHTYHET​​ ekzekutimi i Vendimit për Leje Ujore (për aprovimin dhe​​ plotësimin të kushteve ujore te parapara me lejen paraprake ujore) për Hidrocentralin “He Lepenci 3” me nr. Protokollit 6724-2/19 ​​ i​​ 5 qershorit​​ 2020 dhe Vendimi për Lëshimin e Lejes Mjedisore për Hidrocentralin “Lepenci 3” për kompaninë​​ "Hidroenergji" Sh.p.k.​​ Ferizaj me Nr. Protokollit 1948-4/19 i​​ 26​​ qershorit​​ 2020,​​ i​​ të paditurës, Ministrisë​​ së Mjedisit, Planifikimit​​ Hapësinor​​ dhe Infrastrukturës, deri sa gjykata të vendosë me vendim përfundimtar gjyqësor, përkitazi me kërkesëpadinë e paditësve.​​ 

 

  • Gjykata Themelore​​ konstatoi se:​​ (i) padia e paditësve ishte parashtruar brenda afatit tridhjetë​​ (30) ditor të​​ përcaktuar me ligj; (ii)​​ “paditësit-propozuesit ka[në] ofruar prova të besueshme të cilat vërtetojnë faktin se ekzekutimi ​​ i vendimit do t’i sillte dëm paditësit i cili dëm vështirë do të riparohej dhe se shtyrja e tillë nuk është në kundërshtim me interesat e publikut. Këtë vlerësim gjykata e ka mbështetur në faktin se paditësit-propozuesit e kanë argumentuar mjaftueshëm se duke u bazuar në dispozitat e lartcekura janë përmbushur kushtet ligjore që të aprovohet propozimi i paditësve-propozuesve për shtyrjen e ekzekutimit të vendimit, deri sa gjykata të vendosë përfundimisht lidhur me ligjshmërinë e vendimit të kontestuar përkitazi me padinë e paditësve konform dispozitave ligjore [paragrafët 5 dhe 6 të nenit 22 të​​ LKA-së]”​​ dhe (iii) se ky vendim nuk e paragjykon epilogun përfundimtar të këtij konflikti administrativ.

 

  • ​​ 27 prill 2022​​ kundër Aktvendimit të ​​​​ Gjykatës Themelore, të​​ 12 prillit 2022,​​ parashtruesi​​ i kërkesës​​ parashtroi​​ ankesë​​ ​​ Gjykatën​​ e​​ Apelit për shkak të​​ shkeljeve​​ të dispozitave të Ligjit të Procedurës Kontestimore (në tekstin e mëtejmë: LPK); vërtetimi të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike; dhe zbatim të gabuar të LKA-së dhe Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit dhe Ujërave dhe marrëveshjeve ndërkombëtare., me propozim që Gjykata e Apelit ta aprovojë ankesën si të bazuar dhe ta prish Aktvendimin [A. nr. 3129/2021] të 13 prillit 2022, të Gjykatës Themelore.​​ Kundër​​ Aktvendimit të​​ Gjykatës Themelore, të​​ 12 prillit 2022,​​ ankesë​​ ​​ Gjykatën e​​ Apelit​​ parashtroi edhe MMPHI.

 

  • Më 26​​ maj 2022, Gjykata e Apelit përmes Aktvendimit [AA.​​ nr.​​ 386/2022]​​ refuzoi si të​​ pabazuara​​ ankesat​​ e parashtruesit të​​ kërkesës​​ dhe MMPHI dhe​​ vërtetoi​​ Aktvendimin​​ [A.nr. 3129/2021]​​ e Gjykatës Themelore, të​​ 12 prillit 2022.

 

  • Gjykata e Apelit​​ vlerësoi dhe​​ gjeti se:

 

  • “[...] pranon në tërësi si të drejtë dhe të ligjshëm qëndrimin e tille te gjykatës se shkalles së parë, ngase edhe sipas vlerësimit te kolegjit te kësaj gjykate, në rastin konkret janë plotësuar ne mënyrë kumulative kushtet për shtyrjen e ekzekutimit te aktit administrativ te parapara ne nenin 22 par.2 te Ligjit​​ për​​ Konfliktet Administrative.” ;

  • vlerëson ankesat e MPPHI dhe parashtruesit të kërkesës, respektivisht janë të​​ “pa bazuara dhe te paargumentuara me prova konkrete, te pamjaftueshme dhe jo bindëse për tu aprovuar ankesa.”;​​ 

  • nga Gjykata Themelore është provuar​​ afatshmëria e padisë së paditësve/propozuesve ;​​ 

  • Gjykata Themelore në mënyrë të drejtë i është ​​ referuar nenit 12 te Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit, nenit 52 te Kushtetutës dhe nenit 5 paragrafit 1, pikës 1.5 të ​​ Ligjit për Mbrojtjen e Mjedisit;

  • Gjykata Themelore​​ “drejtë ka vendosur kur e ka aprovuar si të bazuar propozimin për shtyrjen e ekzekutimit të vendimeve të kontestuara, ngase kjo shmang pasojat e mundshme që do të shkaktoheshin në të ardhmen nëse vendimet e kontestuara të paditurës në fund të procesit gjyqësor rezultojnë se janë marre në kundërshtim me ligjin”;

  • ky vendim është nxjerrë pa paragjykim ndaj epilogut të shqyrtimit të meritave të padisë;

  • Gjykata Themelore në mënyre të drejtë ka vërtetuar gjendjen faktike dhe në po ashtu në mënyrë të drejtë ka zbatuar ligjin material ; dhe​​ 

  • Aktvendimi i kontestuar i Gjykatës së Themelore është​​ “i qartë dhe i kuptueshëm,

 ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ ndërsa në​​ arsyetimin e tij​​ janë​​ dhënë​​ arsye të​​ mjaftueshme​​ për​​ faktet vendimtare të​​ cilat i pranon​​ edhe kjo gjykatë​​ […] .

 

  • ​​ 10​​ qershor​​ 2022, parashtruesi i kërkesës​​ paraqiti kërkesë​​ ​​ Gjykatën Supreme​​ për​​ rishqyrtim​​ ​​ jashtëzakonshëm​​ ​​ vendimit gjyqësor, gjegjësisht​​ kontestoi​​ ​​ Aktvendimin [A. nr. 3129/2021] të​​ Gjykatës Themelore,​​ ​​ 12 prillit​​ 2022​​ dhe​​ Aktvendimit​​ [AA.​​ nr. 386/2022] të​​ Gjykatës së​​ Apelit, të​​ 26​​ majit 2022​​ për shkak të​​ shkeljeve të​​ dispozitave të​​ procedurës​​ dhe zbatimit​​ të gabuar të së drejtës materiale, me propozimin​​ ​​ kërkesa​​ e tij​​ të aprovohet,​​ dhe të prishen dy​​ aktvendimet e kontestuara​​ ​​ Gjykatës Themelore dhe asaj të​​ Apelit, respektivisht.​​ ​​ 

 

  • Parashtruesi i kërkesës​​ në​​ kërkesën e tij​​ për rishqyrtim të vendimit gjyqësor, në lidhje me pretendimin për zbatim të gabuar të drejtës materiale theksoi se gjykatat e shkallës më të ultë në mënyrë të gabuar kanë​​ zbatuar nenin 22 të LKA-së. Në lidhje me këtë,​​ parashtruesi i kërkesës specifikoi se:​​ “Gjykata e shkalles​​ së​​ parë​​ nuk ka vepruar drejt kur e ka​​ bërë​​ të​​ besueshëm kërkesën e paditësit, se ekzekutimi i vendimit​​ të​​ goditur me padi do t'i sjelle dëm paditësve i cili dëm vështire do​​ të​​ riparohej, dhe se shtyrja e tille nuk është​​ në​​ kundërshtim me interesat e publikut.​​ Pastaj, se paditësit​​ kanë​​ argumentuar mjaftueshëm faktin se janë përmbushur kushtet ligjore​​ që të​​ aprovohet propozimi për shtyrjen e ekzekutimit të vendimeve, derisa gjykata​​ të​​ vendos përfundimisht lidhur me ligjshmërinë e tyre. Kjo për faktin e pamohueshëm se nuk janë vërtetuar fare faktet vendimtare, dhe nuk janë marra për baze asnjë prove materiale e palës së dëmtuar, ku nga shkresat e lëndës kemi arritur​​ të​​ dëshmojmë se jemi pajisur me vendimet për leje Ujore dhe Lejen Mjedisore sipas kushteve ligjore dhe duke i përmbushur të gjitha kushtet sipas pëlqimit mjedisor dhe kushteve ujore,​​ të​​ cilat​​ kanë qenë​​ dokumente​​ bazë​​ mbi bazën e sa cilës kemi ushtruar aktivitetin e ndërtimit dhe pas finalizimit edhe​​ të​​ operimit për​​ më​​ shume se 4 vite. [...] Përkundër se​​ në​​ mënyre kumulative nuk janë plotësuar​​ të​​ gjitha kushtet ligjore, gjykata ka refuzuar​​ ankesën​​ e palës paditëse dhe​​ të​​ palës​​ së​​ interesit juridik​​ [parashtruesit të kërkesës], edhe pse me ankesë​​ kemi arritur ti dëshmojmë se shtyrja e tille​​ do të​​ ketë pasoja për interesin publik dhe të​​ sektorit të​​ energjisë elektrike si dhe mungesë të​​ prodhimit të energjisë së​​ pastër dhe përmbushjes së​​ detyrimeve ligjore dhe materiale, pasi që​​ shtyrja e ekzekutimit të vendimeve per Leje Ujore dhe Leje Mjedisore, do të​​ ketë pasoja të pariparueshme dhe​​ dëmi do të ishte me pasoja të​​ mëdha financiare dhe energjetike, rrjedhimisht do të​​ kemi mungesë​​ të​​ sigurisë juridike dhe dëmtim të qëllimshëm material, pasi qa me aktvendimin për shtyrje pasojat do​​ të​​ jenë​​ katastrofale për zingjirin e furnizimit me energji elektrike dhe dëme të​​ mëdha publike, as ligji për konfliktet administrative nuk ka ofruar siguri juridike, përveç për çështjet meritore, dhe mbi këto baza, gjykata gabimisht ka zbatuar të drejtën materiale.

 

  • Në lidhje me pretendimin për shkelje të dispozitave të procedurës, parashtruesi i kërkesës specifikoi se:​​ “Pala e interesit juridik me te drejt​​ vë në​​ pah faktin e pamohueshme se gjykatat e rregullta janë të obliguara t'i trajtojnë të gjitha provat e paraqitura nga palët ndërgjyqësve me kujdes dhe ndërgjegje. Kjo si parim bazë​​ i procedurave gjyqësore i shprehur specifikisht në​​ par. 2 të​​ nenit 8 te LPK-së. [...]do ​​ të​​ duhej​​ përshtshmërisht​​ dhe në​​ pajtim​​ të plotë​​ me nenin 175 te LPK-së,​​ ​​ që​​ dispozitat të​​ zbatohen edhe për aktvendime, përfshirë rastet​​ për​​ vendosjen lidhur me kërkesën për shtyrje te ekzekutimit te vendimit ne procedure sipas konfliktit administrativ. Mostrajtimi adekuat i fakteve dhe provave nga ana e gjykatës së​​ shkallës së​​ dytë​​ dhe asaj të​​ shkalles​​ së​​ parë​​ duke përdorur standarde te dyfishta edhe në​​ riprocedurë​​ ka cenuar​​ rëndë​​ barazinë e palëve në​​ procedurë​​ dhe objektivitetin e gjykatës, duke krijuar një standard të​​ padrejt dhe në​​ dëm të​​ palës sa interesit juridik dhe praktik​​ që​​ vë​​ në​​ pah njëanshmërinë e gjykatës, pasi që ​​​​ gjykatat janë duke u mbështetur vetëm në baza të perceptimit të opinionit publik kundërshtues për gjithqka me theks të​​ veqant nga ana e paditëses duke u thirrur​​ në​​ atë sa janë duke i mbrojtur​​ të​​ drejtat e qytetarëve, pa i parashikuar edhe pasojat juridike dhe të​​ dëmshme dhe në​​ favor të​​ tregtareve të​​ energjisë qe kryesisht janë duke përfituar në​​ dëm të​​ qytetarëve të vendit, ​​ duke blerë​​ energji në​​ shuma prej me shumë​​ se 250 euro për MË/h, e duke e dëmtuar interesin publik me qmime më të ulta dhe mirëqenën e qytetarëve të​​ vendit. [...] Aktvendimet e tilla të​​ gjykatës së​​ shkallës së​​ parë​​ dhe të dytë, bien ndesh me praktikën e krijuar nga ana e Gjykatës​​ Supreme, sipas të cilës vendimet gjyqësore duhet të​​ jenë​​ të​​ arsyetuara lidhur me të​​ gjitha pretendimet dhe kërkesat e palëve ndërgjygjëse.

 

  • Në fund, parashtruesi i kërkesës arsyetoi​​ se:​​ “Nga ajo qe u dëshmua me lart​​ përveq​​ përshkrimit të​​ dispozitave relevante ligjore të përcaktuara ne nenin 22 te LKA-se, asnjëra prej gjykatave nuk kanë​​ dëshmuar me asnjë prove apo argument në mbështetje të plotësimi te kritereve ligjore për shtyrjen e ekzekutimit te vendimit. Për faktin sa edhe Gjykata Kushtetuese ka theksuar në​​ disa raste “drejtësia procedurale e​​ kërkon qe pretendimeve thelbësore të ngritura nga palët në​​ gjykatat e rregullta duhet dhënë përgjigje në​​ mënyrën e duhur posaqërisht nëse atë kane te bëjnë me pretendimet vendimtare, që​​ ne rastin konkret i referohet vetëm pretendimeve të​​ paditësit/propozuesit, duke injoruar faktet vendimtare të të paditurës dhe palës se interesit juridik si palë​​ e dëmtuar në​​ këtë proces, e cila i ka të​​ mbështetura në​​ parimet ligjore, të​​ definuara me ligj, dhe ku është ndjekur qëllimi legjitim i përcaktuar me dispozita ligjore të mbështetua ne legjislacionin primar dhe në Kushtetutë”.

 

  • Më 19 korrik 2022,​​ Gjykata Supreme përmes Aktgjykimit [ARJ.​​ UZVP.​​ nr.​​ 51/2022]​​ refuzoi si të​​ pabazuar kërkesën e parashtruesit të​​ kërkesës për​​ rishqyrtim​​ ​​ jashtëzakonshëm​​ kundër Aktvendimit [AA.​​ nr. 386/2022] të​​ 26 majit 2022.​​ 

 

  • Gjykata Supreme konstatoi​​ si në vijim:

 

Duke pasur parasysh dispozitat e paraqitura​​ sipër​​ të​​ Ligjit​​ për​​ konfliktet​​ administrative, kjo gjykate ka gjetur se gjykata e shkalles se dyte ka vepruar drejt​​ kur ka refuzuar si te pabazuara ankesat e te​​ paditurës​​ -​​ Ministrisë​​ se ambientit,​​ planifikimit​​ hapësinore,​​ infrastrukturës​​ dhe​​ palës​​ se interesuar "Hidroenergji"​​ sh.p.k Lepenci 3, te parashtruara​​ kundër​​ aktvendimit te​​ Gjykatës​​ Themelore ne​​ Prishtine - Departamenti​​ për​​ Çështje​​ Administrative A. U .nr.​​ 3129/2021 dt.​​ 12.04.2022, me te cilin​​ është​​ aprovuar si​​ i​​ bazuar propozimi i propozuesve -​​ paditësve​​ organizatës​​ joqeveritare "Grupi​​ për​​ studime juridike dhe politike" dhe​​ organizatës​​ joqeveritare "Gjeti"​​ për​​ shtyrje te ekzekutimit te vendimit te​​ paditurës​​ nr.​​ 6724-2/199​​ dt. 05.06.2020 dhe vendimit nr. 1948-4/19 dt 26.06.2022 deri ne​​ nxjerrjen e aktgjykimit te shkalles se pare sipas​​ padisë​​ se​​ paditësve.

 

Vendimet e tilla të​​ gjykatave të​​ instancës​​ më të ulët kanë​​ rezultuar nga provat në​​ shkresa​​ të lëndës, ngase sipas mendimit të​​ kësaj​​ gjykate zbatimi​​ i​​ vendimeve​​ të​​ paditurës të​​ kontestuara me padi, paraqet rrezik te shkaktimit te​​ dëmit​​ paditësve​​ i cili​​ vështirë​​ do të​​ riparohej​​ nëse​​ merret parasysh shkaktimi​​ i​​ dëmit​​ mjedisit​​ jetësor​​ që​​ do të​​ mund t’i​​ shkaktohej të njëjtit, degradimit potencial të​​ natyrës​​ dhe të​​ veçorive​​ të​​ saja si dhe të​​ ekuilibrit të përgjithshëm​​ te​​ natyrës.

[...]

Sipas mendimit të​​ kësaj​​ gjykate,​​ paditësit​​ – propozuesit​​ përmes padisë​​ dhe provave të​​ bashkëngjitura​​ me padi, kanë​​ ofruar prova​​ bindëse​​ me të​​ cilat​​ vërtetohen​​ faktet se ekzekutimi i vendimeve do të​​ sillte dëm qytetareve të​​ cilët​​ jetojnë​​ në​​ pronat tyre dhe​​ jetojnë​​ në atë​​ mjedis​​ ku​​ është​​ parapare puna e​​ këtyre​​ hidrocentraleve, me​​ çfarë do të​​ shkaktohej dëm i pa kompensueshëm atyre.

 

Poashtu, kjo gjykatë​​ ka gjetur se ekzekutimi i vendimeve deri në​​ nxjerrjen e vendimit meritor nuk do të​​ ishte në​​ kundërshtim​​ me interesin publik dhe as shtyrja nuk do​​ të sillte ndonjë humbje më të madhe​​ palës​​ kundërshtare,​​ përkatësisht​​ palës​​ së​​ interesuar. Ne​​ këtë​​ mënyrë​​ do të​​ shmangeshin pasojat e mundshme në​​ të​​ ardhmen në​​ rast se do të​​ vërtetohej se vendimet e​​ kontestuara të​​ paditurës,​​ ​​ fund te procesit​​ gjyqësor​​ do të​​ rezultonin në​​ kundërshtim​​ me ligjin. Duhet po​​ ashtu të​​ theksohet që​​ sipas mendimit të​​ kësaj​​ gjykate, shtyrja e ekzekutimit të​​ vendimit të​​ paditurës​​ me​​ asgjë​​ nuk mund të​​ prejudikohet,​​ ngase​​ bëhet​​ fjalë​​ për​​ një​​ vendim të​​ përkohshëm,​​ gjegjësisht​​ i​​ njëjti​​ vlen deri në​​ nxjerrjen e aktgjykimit të​​ gjykatës​​ së​​ shkalles​​ së​​ parë​​ sipas​​ padisë​​ së​​ paditësit.

 

Nisur nga kjo​​ që​​ u parashtrua, Gjykata Supreme ka gjetur se gjykata e shkallës së​​ dytë​​ në​​ këtë​​ çështje​​ juridike -- administrative ka aplikuar drejtë​​ dispozitat e​​ procedurës​​ administrative dhe të​​ kontestit administrativ, dhe se pretendimet në​​ kërkesën​​ e​​ palës​​ së​​ interesuar "Hidroenergji" sh.p.k​​ ​​ Lepenci​​ për​​ rishqyrtim​​ ​​ jashtëzakonshëm të vendimit​​ gjyqësore​​ janë​​ të​​ pabazuara, ngase nuk​​ janë​​ me ndikim​​ për​​ vërtetim​​ të​​ ndryshëm​​ të​​ gjendjes faktike nga ajo​​ që​​ ka​​ vërtetuar​​ gjykata e shkalles​​ së​​ dytë. Sipas​​ vlerësimit​​ të​​ gjykatës, aktvendimi i kontestuar i​​ gjykatës​​ së​​ shkalles së​​ dytë​​ është​​ i qartë​​ dhe i​​ kuptueshëm. Në​​ arsyetim​​ të​​ aktvendimit të​​ kontestuar​​ janë​​ dhënë​​ mjaft arsye mbi faktet vendimtare të​​ cilat i​​ pranon edhe kjo gjykatë. Gjykata​​ vlerëson​​ se e drejta materiale​​ është​​ aplikuar drejtë​​ dhe nuk​​ është​​ shkelur ligji në​​ dëm të​​ palës​​ së​​ interesuar "Hidroenergji" sh.p.k Lepenci 3 apo të​​ paditurës.

 

Pretendimet e parashtruesit të​​ kërkesës

 

  • Parashtruesi​​ i​​ kërkesës​​ pretendon​​ se​​ përmes​​ Aktgjykimit të​​ kontestuar të​​ Gjykatës Supreme, atij​​ i​​ janë shkelur të drejtat dhe liritë​​ themelore të garantuara​​ me nenin 31​​ ​​ [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të​​ KEDNJ-së, ​​ si dhe nenin 46 [Mbrojtja e Pronës] të Kushtetutës në lidhje me nenin 1 (Mbrojtja e pronës) të Protokollit nr.​​ 1 të KEDNJ-së.

 

  • Parashtruesi​​ i​​ kërkesës​​ ka ngritur pretendime të detajuara​​ ​​ lidhje me:​​ 

 

  • aplikueshmërinë​​ e​​ nenit​​ 31 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së​​ ​​ rrethanat e rastit konkret;

  • pretendimin për​​ shkelje​​ ​​ nenit 31 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së​​ si rezultat i:​​ (a) mungesës së​​ arsyetimit​​ ​​ Aktgjykimit ​​ ​​ kontestuar;​​ dhe (b) aplikimit të​​ gabuar të​​ ligjit nga ana e Gjykatës Supreme;​​ 

  • pretendimin për shkelje të së​​ drejtës​​ për mbrojtje të pronës​​ të garantuar me​​ nenin 46 të Kushtetutës në lidhje me nenin 1​​ të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së;​​ si dhe

  • kërkesën për caktim të masës së përkohshme.

 

  • Arsyetim lidhur me​​ aplikueshmërinë​​ e nenit 31 të​​ Kushtetutës në lidhje me nenin​​ ​​ të KEDNJ-së​​ 

 

  • Parashtruesi i kërkesës konsideron se kërkesa e tij ​​ përmbushë të gjitha kriteret e pranueshmërisë dhe se Gjykata duhet ta pranojë ketë rast për shqyrtim të meritave në bazë të kritereve të përcaktuara në Aktgjykimin e GJEDNJ-së në rastin​​ Micallef kundër Maltës​​ (kërkesa nr. 17056/06, Aktgjykim,​​ 15 tetorit 2009)​​ por edhe rastet​​ e Gjykatës​​ KI122/17​​ ​​ me​​ parashtrues​​ Česká Exportní​​ Banka A.S., Aktgjykim, i​​ 30 prillit 2018) dhe​​ KI195/20​​ me parashtrues​​ Aigars​​ Kesengfelds,​​ Aktgjykim i 19 prillit 2021).

 

  • Parashtruesi i kërkesës pohon se është i vetëdijshëm se neni 6 i KEDNJ-së, në pjesën civile, zbatohet në procedurat që përcaktojnë të drejtat ose detyrimet civile dhe po ashtu, kupton se Aktgjykimi i​​ Gjykatës​​ Supreme​​ për​​ ​​ cilin pretendon se​​ është​​ i​​ përfshirë​​ në shkelje të​​ ​​ drejtave të​​ njeriut nuk iu​​ përkon​​ meritave të rastit,​​ por ka të​​ bëjë​​ me​​ një​​ procedurë​​ paraprake, respektivisht me caktimin e​​ masës​​ se​​ përkohshme. Në këtë drejtim, parashtruesi i kërkesës shton se edhe Gjykata Kushtetuese në rastin nr. KI122/17 ka konstatuar se mund të ketë raste ku procedurat paraprake mund të jenë vendimtare për të drejtat dhe detyrimet civile të parashtruesit të kërkesës.

​​ 

  • Duke iu referuar rastit​​ Micallef​​ kundër​​ Maltës, ([DHM]​​ kërkesa​​ nr. 17056/06, Aktgjykim, i 15 tetorit 2009),​​ ​​ parashtruesi i kërkesës thekson:​​ rjashtimi i masave të​​ përkohshme​​ nga​​ fushëveprimi​​ i Nenit 6 deri tani​​ është​​ justifikuar me faktin që​​ ato, në​​ parim, nuk​​ përcaktojnë​​ detyrime dhe të​​ drejta civile.​​ Megjithatë, në​​ kushtet kur shumë​​ Shteteve Kontraktuese u duhet të​​ përballen​​ me​​ një​​ akumulim të​​ konsiderueshëm çështjesh​​ për​​ shkak të​​ mbingarkesës​​ së​​ sistemeve të​​ tyre të​​ drejtësisë,​​ gjë​​ që çon në​​ procese të​​ tej zgjatura, vendimi​​ i​​ një​​ gjyqtari​​ për​​ një​​ urdhër​​ ndalues shpesh ndodh që​​ është​​ i​​ barasvlershëm​​ me​​ një​​ vendim​​ për​​ themelin e​​ çështjes​​ për​​ një​​ kohë të konsiderueshme, nganjëherë​​ dhe​​ përgjithmonë. Rrjedhimisht, shumë​​ herë​​ ndodh që​​ procedurat​​ për​​ masa provizore dhe ato në​​ lidhje me veprimin ligjor​​ kryesor vendosin​​ për​​ të​​ njëjtat “detyrime dhe të​​ drejta civile​​ dhe japin​​ ​​ njëjtat​​ efekte​​ afatgjata apo edhe të​​ përhershme.

 

  • Duke iu referuar rastit të Gjykatës KI122/17, parashtruesi i kërkesës shton: “Gjykata në këtë Aktgjykim i përcakton dy (2) kritere të cilat duhet të vlerësohen lidhur me atë se “a mund të mbulohen masat e përkohshme me nenin 6 të KEDNJ-së”. Gjithnjë sipas këtij gjykimi, kushti i parë është (i) kualifikimi i të drejtës ne fjale si “civile”, dhe kushti i dytë (ii) duhet të vlerësohet natyra e masës së përkohshme, se a konsiderohet një masë e tille e asaj rëndësie që përcakton në mënyrë efektive të drejtën civile ose detyrimin në fjalë.

 

  • Parashtruesi i kërkesës pohon se​​ në​​ rrethanat​​ e rastit të​​ tij:​​ Të​​ dy kushtet​​ plotësohen​​ ne​​ mënyrë​​ kumulative […]. Sa i përket kushtit​​ të​​ parë​​ (i)​​ parashtrojmë​​ se Licenca​​ ZRRE_63/20,​​ për​​ periudhën katër​​ dhjetë​​ (40)​​ vjeçare​​ për​​ prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike, te dhëna nga Zyra e Rregullatorit​​ për​​ Energji me vendimin [V -1267 -2020​​ 3 korrikut 2020]​​ bazuar ne Lejen Mjedisore Ekologjike [nr.​​ 19/19841, të​​ 26 qershorit 2020] dhe Lejen Ujore ​​ [nr.​​ 6724-2/19 të​​ 5 qershorit 2020] te lëshuar nga MMPHI​​ (autoritet publik), me​​ ​​ cilën​​ parashtruesi i kërkesës ka disponuar​​ ​​ nga 3 korriku i vitit 2020,​​ përbejnë të " drejta civile" në​​ formën ​​ e autorizimit​​ për të​​ prodhuar energji elektrike në​​ kuadër te Hidrocentralit ekzistues He Lepenci 3 në​​ komunën e​​ Kaçanikut​​ dhe​​ për të​​ shitur me Kontrate përmes Marrëveshjes për​​ Blerje të​​ Energjisë tek​​ ndërmarrja​​ shtetërore KOSTT, nën garancionin e ZRRE-se, sipas detyrimeve​​ ndërkombëtare​​ për të​​ prodhuar energji​​ ​​ pastër nga Burimet e Renovueshme.

 

  • Parashtruesi i kërkesës shton se aprovimi apo mos aprovimi i shtyrjes së ekzekutimit​​ të​​ vendimit, ka ndikim thelbësor në të drejtën civile të parashtruesit të kërkesës. Parashtruesi i kërkesës pretendon se edhe sikur në fund ta fitojë rastin në merita, ai prapëseprapë do të pësojë dëm të pariparueshëm sepse vendimmarrja meritore në departamentin administrativ të​​ Gjykatës​​ Themelore së paku zgjat tre​​ (3)​​ vjet.​​ ​​ Në lidhje me këtë të fundit, parashtruesi i kërkesës specifikon se:​​ një pezullim kaq i gjatë​​ i veprimtarisë se kësaj ndërmarrje, do​​ ​​ rrezikonte seriozisht vet ekzistencës e kësaj kompanie, largimin e punëtoreve nga puna, dhe dëme tjera zingjirore të​​ furnizimit”.

 

  • Pretendimi lidhur me​​ shkeljen e nenit 31 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës​​ pretendon shkelje​​ ​​ ​​ drejtës​​ se tij ne gjykim​​ ​​ drejtë​​ dhe të​​ paanshëm, të​​ garantuar me nenin 31 te​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ -së:​​ (a)​​ për​​ shkak​​ ​​ ​​ zbatimit​​ ​​ gabuar​​ ​​ ligjit nga ana e gjykatave​​ ​​ rregullta, respektivisht Gjykatës​​ Supreme, Gjykatës​​ ​​ Apelit dhe Gjykatës​​ Themelore;​​ dhe (b)​​ mungesës​​ se arsyetimit te vendimit​​ ​​ kontestuar​​ gjyqësor.

  • Parashtruesi i kërkesës pohon se është i vetëdijshëm se këto pretendimet e mëposhtme kanë të bëjnë me çështje të ligjit dhe të faktit mirëpo që në rastin e tij po ashtu bëhet fjalë për vlerësim arbitrar të fakteve dhe zbatim arbitrar e të paarsyeshëm të ligjit. Për ta përforcuar këtë pretendim, parashtruesi i kërkesës i referohet aktgjykimit të Gjykatës në rastin KI195/20​​ [të cituar më lart]​​ duke theksuar se: “Gjykata Kushtetuese duhet te sigurohet dhe te​​ ndërmarr​​ masa kur​​ vëren​​ se​​ një​​ gjykate ka aplikuar ligjin​​ në​​ mënyrë​​ qartazi te gabuar ne​​ një​​ rast​​ specifik e qe mund te​​ ketë​​ rezultuar ne "konkluzione arbitrare" apo "qartazi te paarsyeshme".

 

  • ​​ lidhje me pretendimin për zbatim të​​ gabuar të​​ “drejtës procedurale”

 

  • Sipas parashtruesit të​​ kërkesës:​​ Zbatimi i gabuar i dispozitave ligjore procedurale, ka​​ ​​ bëjë​​ me​​ mos-plotësimin​​ e kushteve​​ nga Neni 22 par. 1 i LKA-se,​​ për​​ caktimin e​​ masës​​ se​​ përkohshme, shtyrja e ekzekutimit te​​ vendimeve te MMPHI(ish MEA).​​ Këto shkelje​​ kanë​​ ndikuar​​ ​​ shkelje​​ të​​ të​​ drejtave te​​ parashtruesit te​​ Kërkesës​​ - ashtu​​ siç​​ do te elaborohet në​​ vazhdim të​​ kësaj​​ kërkese. 

 

  • Në​​ vijim, parashtruesi i kërkesës po ashtu thekson se :​​ ”[...]​​ gjykatat​​ në​​ fjalë​​ përkundër​​ asaj se​​ janë​​ të​​ obliguara​​ që​​ të​​ ofrojnë​​ arsyetim të​​ mjaftueshëm​​ përmes​​ provave të​​ dëshmuara​​ nga shkresat e​​ lëndës, dhe të​​ njëjtat​​ ti​​ përfshijnë​​ në​​ arsyetimin e​​ Aktvendimit, pra standardi ligjor​​ është​​ detyrim i​​ përcaktuar​​ shprehimisht me​​ par. 4 të​​ nenit 160 LPK-se, ku decidivisht​​ përcaktohet​​ se:​​ arsyetimi i aktgjykimit​​ përmban:​​ kërkesat​​ e​​ palëve, faktet që​​ i kane parashtruar dhe provat qe i kane propozuar, cilat nga​​ faktet i ka​​ vërtetuar, pse i ka vërtetuar ato fakte,​​ , e po qe se i ka​​ vërtetuar​​ me ane te provave,​​ cilat prova i ka​​ shfrytëzuar​​ dhe si i ka​​ vlerësuar​​ ato.​​ Sipas tij:​​ “Mostrajtimi adekuat i fakteve dhe provave nga ana e​​ Gjykatës​​ Supreme ka cenuar​​ rëndë​​ barazinë​​ e​​ palëve​​ në​​ procedure dhe objektivitetin e​​ gjykatës, duke krijuar​​ një​​ standard të​​ pa​​ drejt dhe ne​​ dëm​​ të​​ parashtruesit të​​ kërkesës, dhe​​ një​​ praktik​​ që​​ vë​​ në​​ pah​​ njëanshmërinë​​ e​​ gjykatës, pasi që​​ gjykatat​​ janë​​ duke u​​ mbështetur​​ vetëm​​ në​​ bazë​​ të​​ përcaktimit​​ të​​ opinionit​​ publik​​ kundërshtues​​ për​​ gjithçka​​ me theks të​​ veçantë​​ nga ana e​​ paditëseve​​ të​​ cilët​​ janë​​ duke​​ i​​ kundërshtuar​​ të​​ gjitha Hidrocentralet ekzistuese të​​ ndërtuara​​ sipas standarteve dhe të​​ pajisura​​ me leje finale, dhe duke u thirur në​​ atë​​ se​​ janë​​ duke i mbrojtur të​​ drejtat​​ e qytetarëve pa​​ dëshmuar​​ me​​ asnjë​​ fakt se​​ janë​​ të​​ autorizuar ti​​ përfaqësojnë, pa i parashikuar edhe pasojat​​ juridike dhe të​​ dëmshme​​ dhe në​​ favor të​​ tregtarëve të​​ energjisë​​ që​​ kryesisht​​ janë​​ duke​​ përfituar​​ në​​ dëm​​ të​​ qytetareve të​​ vendit, duke blerë​​ energji me shuma prej mbi 400 Euro​​ MWh, e duke gjenerator me qmim prej 67.47 Euro MWh​​ ​​ përcaktuar​​ nga ZRRE-ja​​ për​​ periudhën​​ 10​​ vjeçare​​ të​​ pa ndryshuar.

  • Në këtë drejtim, parashtruesi i kërkesës pretendon: “Është tejet shqetësues interpretimi qe Aktgjykimi i ankimuar iu bën kushteve që parashihen në Ligjin për Konfliktet Administrative. Një keq-interpretim i tillë substancial dhe zbatim i gabuar i këtyre kushteve përbën një lëshim serioz profesional me pasoja të mëdha për rendin dhe sigurinë juridike në​​ vend [...] në rast se vendimi i Gjykatës Supreme mbetet në fuqi deri në vendosjen meritore të kërkesës kryesore, parashtruesit të kërkesës do t’i shkaktohet dëm i madh dhe i pariparueshëm material nga humbjet në prodhimin e energjisë, si dhe dëm jo-material ndaj reputacionit të tij. Humbjet në prodhim të energjisë kalkulohen bazuar në shifrat e përgjithshme të prodhimit, ndërsa dëmi jo-material ndaj reputacionit si një investitor i njohur i kalon shifrat e dëmit material”.

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës​​ pretendon se gjykata gabimisht ka vendosur edhe kur ka cituar Ligjin​​ për​​ Mbrojtje te Mjedisit, pasi që​​ e​​ njëjta​​ vetëm​​ ka bere​​ përshkrimin​​ e​​ nenit 12​​ ​​ këtij​​ ​​ fundit.

 

  • Rrjedhimisht​​ sipas parashtruesit të​​ kërkesës:​​ Gjykata Supreme nuk ka​​ vlerësuar​​ drejt as dispozitat e Ligjin​​ për​​ Mbrojte te​​ Natyrës​​ duke u​​ thirrur​​ vetëm​​ ne nenin 5 par. 1.5 ne parimin e​​ pjesëmarrjes​​ se publikut, e ku​​ konsiderojmë​​ se kjo e drejt​​ është​​ konsumuar me te gjitha​​ palët​​ e interesit qe nga fillimi e deri ne​​ përfundim​​ te realizimit te Hidorcentralit Lepenci 3, pasi që​​ pa u​​ plotësuar​​ kushti i​​ dëgjimeve​​ Publike ne nuk kishim mundur të​​ pajisemi me​​ Pëlqim​​ Mjedisor sepse kusht ka​​ qenë​​ zhvillimi i​​ debateve publike para marrjes se​​ Pëlqimit​​ Mjedisor.

 

  • Parashtruesi i kërkesës​​ në​​ kërkesën e tij para Gjykatës pretendon se padia​​ administrative​​ e​​ paditësve/propozuesve​​ është​​ parashtruar jashtë​​ afatit të​​ paraparë​​ me nenin 27 të​​ LKA-së.​​ 

 

  • ​​ vijim, parashtruesi i kërkesës thekson​​ se​​ për​​ aprovimin e​​ kërkesës​​ për​​ shtyrje të​​ ekzekutimit të​​ vendimit në​​ kuptimin e​​ nenit 22 të​​ LKA-së, duhet të​​ plotësohen​​ tri (3) kushte:​​ (a) me ekzekutimin e vendimit​​ paditësit​​ do t'i​​ shkaktohej​​ dëm që​​ vështire​​ do të​​ riparohej; (b) shtyrja nuk​​ është​​ ​​ kundërshtim​​ me interesin publik;​​ dhe (c) shtyrja nuk do t'i sillte dëm të​​ madh​​ palës​​ kundërshtare​​ apo personit të​​ interesuar.

 

  • Sipas parashtruesit të​​ kërkesës,​​ asnjeri nga​​ këto​​ tre​​ (3) kushte​​ nuk​​ janë​​ përmbushur.

 

  • Në​​ lidhje me​​ kushtin e pare ai specifikon se:​​ ” [...]​​ nga Aktgjykimi i​​ Gjykatës​​ Supreme lidhur me Aktvendimin e​​ Gjykatës​​ se​​ Apelit​​ dhe te​​ Gjykatës​​ Themelore ne Prishtine, nuk​​ është e qarte se cili është dëmi i​​ drejtpërdrejt​​ apo i​​ tërthortë​​ i​​ pariparueshëm​​ qe do t'i sillte​​ paditësve​​ dhe do te ishte ne​​ kundërshtim​​ me interesin publik ku​​ është​​ duke u fornizuar hidorcentrali Lepenci 3, ne rast te​​ ekzekutimit te vendimit​​ për​​ Leje Ujore dhe Leje Mjedisore te MMPHI(ish MEA).​​ Asnjëra​​ nga​​ këto​​ tri (3) gjykata, nuk iu​​ është​​ referuar​​ ndonjë​​ prove​​ materiale​​ me​​ të cilën do të​​ ​​ dëshmohej​​ pretendimi i​​ paditësve​​ për​​ dëmin e​​ pariparueshëm​​ që​​ do t'u shkaktohej atyre dhe që​​ është​​ në​​ kundërshtim​​ me interesin publik, duke​​ saktësuar​​ se​​ në​​ çfarë​​ mase po i​​ shkaktohen​​ dëm i​​ pariparueshëm​​ florës​​ dhe​​ faunës, qasjes në​​ ujë​​ të​​ pishem​​ për​​ qytetarët, pejsazhin natyrore,​​ turizimin, malor dhe të​​ varfnohen bujqit​​ që​​ jetojnë​​ nga toka e tyre dhe varen nga rrjedha e​​ natyrshme e ujit​​ për​​ ujitje​​ të tokës. Gjykata shkallës së parë​​ duke mos vepruar​​ në​​ pajtim​​ me​​ nenin 306 par. 2​​ të​​ LPK-se, i​​ aplikueshëm​​ sipas nenit 36 dhe​​ nenit​​ 38 par. 1 dhe 2​​ të​​ LKA-se,​​ për​​ vërtetimin​​ e drejt​​ të​​ të​​ trijave kushteve​​ të​​ parapara me nenin 22​​ të​​ LKA-se, do​​ të​​ duhej​​ që të​​ caktonte​​ seancë​​ dëgjimore​​ në të​​ cilën​​ do​​ të​​ vërtetonte​​ drejtë​​ se pa sjelljen e vendimit​​ për​​ shtyrjen​​ e ekzekutimit​​ të​​ vendimit​​ të​​ kontestuar do​​ shkaktoheshin​​ për​​ paditësin​​ dëm​​ i​​ pariparueshëm​​ dhe do​​ të​​ ishte​​ në​​ kundërshtim​​ me interesin publik.​​ Këtë​​ gjë​​ gjykata e shkalles​​ së parë​​ por edhe​​ ajo e shkalles se​​ dytë, perveq​​ përshkrimit​​ të​​ dispozitave​​ të​​ nenit 22 te LKA-se, do​​ të​​ duhej ta​​ kishin parasysh edhe nga fakti se lejet dhe Licenca​​ përkatëse​​ për​​ prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike​​ i​​ lëshojnë​​ institucionet dhe organet kompetente​​ të​​ detyruara dhe autorizuar me ligj​​ që me​​ rastin e ​​​​ lëshimit​​ te​​ këtyre​​ lejeve dhe​​ Licencës,​​ të​​ kujdesen​​ për​​ mbrojtjen e​​ natyrës​​ dhe interesin publik.

 

  • Ndërsa në​​ lidhje me kushtin e dytë, parashtruesi i kërkesës vazhdon se:​​ [...]​​ se shtyrja e ekzekutimit​​ te​​ vendimeve te​​ kontestuara​​ të​​ MMPHI-se,​​ është​​ ne​​ kundërshtim​​ me interesin e​​ përgjithshëm​​ ngase parashtruesi i​​ kërkesës​​ i posedon i ka ne​​ pronësi​​ vendimet​​ për​​ Leje ujore dhe Leje​​ Mjedisore(Ekologjike) dhe​​ Licencën​​ nga ZRRE-ja​​ për​​ prodhimin​​ e​​ energjisë​​ se ripertritshme me​​ te cilat ka marr obligim qe me rastin e prodhimit te​​ energjisë​​ elektrike t'iu​​ përmbahet​​ kushteve​​ për​​ mbrojtjen e ambientit, respektimin e minimumit​​ biologjik​​ sipas Lejes Ujore dhe kushtet tjera te​​ përcaktuara​​ sipas​​ kornizës​​ ligjore dhe rregullative në​​ Kosovë.​​ ​​ [...]​​ Përveç;​​ kësaj, shtyrja e ekzekutimit te Lejes Ujore dhe Lejes Mjedisore​​ për​​ prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike te​​ gjelbërt​​ prej hidorcentralit Lepenci 3 e​​ afekton​​ negativisht zhvillimin e​​ sektorit te​​ energjisë​​ ne Kosove dhe e afekton negativisht​​ klimën​​ e investimeve​​ për​​ zhvillimin e​​ gjeneratës​​ se re te kapaciteteve te gjenerimit nga burimet e ripertritshme te​​ energjisë​​ ne Kosove.” Më​​ tej, parashtruesi i kërkesës specifikon se: “​​ Duke pasur parasysh se procesi i​​ lejeve​​ dhe​​ Licencës​​ se prodhimit​​ për​​ hidrocentralin e kontestuar të​​ kompanisë​​ "Hidroenergji" Sh.p.k.,​​ Është​​ ekzekutuar nga institucionet​​ përgjegjëse​​ brenda​​ kornizës​​ ligjore-investitori​​ është​​ i lire nga çfarëdo​​ përgjegjësie​​ si​​ pasoj e intervenimit të​​ tillë​​ të​​ palëve​​ të​​ treta. Rrjedhimisht nje veprim i tille​​ është​​ me rrezik te​​ madh​​ për​​ interesin publik te​​ Kosovës,​​ meqë​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ pa vonese do të​​ detyrohet të​​ përdorë​​ instrumentet​​ ligjore​​ kundër​​ Republikës​​ se​​ Kosovës​​ për​​ kompensimin e dëmit​​ material​​ dhe​​ fitimit te humbur​​ për​​ dyzet (40) vite. Kjo​​ kërkese​​ për​​ kompenzim​​ kundër​​ Republikës​​ së​​ Kosovës​​ mund​​ të​​ jetë​​ e​​ lart​​ sa​​ vlera​​ e​​ përgjithshme​​ e investimit të​​ dështuar.

 

  • Në​​ lidhje me​​ kushtin e tretë, parashtruesi i kërkesës​​ ​​ parashtron:​​ [...]​​ se as kushti i tretë​​ për​​ shtyrjen e​​ ekzekutimit te vendimit​​ për​​ leje​​ ujore dhe Leje Mjedisore të​​ kontestuara te MMPHI-se, nuk​​ është​​ i​​ përmbushur. Kompania "Hidroenergji" Sh.p.k.,​​ është​​ një​​ kompani serioze ne​​ ndërtimin​​ dhe​​ prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike nga Burimet e renovueshme​​ (pastra) te​​ energjisë​​ ne Kosove, dhe​​ aktivitetin e saj e ka prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike.​​ Kompania​​ në​​ realizimin dhe​​ ndërtimin​​ e​​ kapaciteteve te reja​​ gjeneruese nga Hidrocentrali Lepenci 3 ka investuar mes shumë​​ se 16 milion​​ euro, duke i​​ përmbushur​​ te gjitha kushtet teknike, mjedisore dhe ato komerciale. Ka kryer​​ çdo​​ studim te​​ mundshëm​​ dhe ka​​ realizuar​​ edhe​​ Vlerësimin e​​ ndikimit ne Mjedis, ku pas zhvillimit​​ te Debateve Publike me qytetar nga​​ Ministria​​ e mjedisit​​ është​​ pajisur me Vendimin​​ për​​ Pëlqimin​​ Mjedisor d.m.th. para​​ të​​ pajiset​​ me Leje​​ ndërtimore​​ dhe te​​ ndërton​​ projektin, i cili pasi​​ është​​ komisionuar​​ është​​ pajisur me​​ certifikata​​ te​​ përdorimit​​ Leje Ujore,​​ Leje​​ Mjedisore​​ (sipas Kushteve​​ te​​ Pëlqimit​​ Mjedisor) dhe Licenc​​ për​​ prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike, te​​ gjitha​​ këto​​ kushte​​ janë​​ përmbushur sipas​​ legjislacionit​​ ne fuqi dhe janë​​ lëshuar​​ nga institucionet relevante të​​ autorizuar​​ me​​ ligj​​ për lëshimin​​ e tyre.” Në​​ vijim të​​ kësaj, ai pohon se: “[...]​​ deri në​​ vendosjen e çështjes​​ meritore të​​ kërkesës​​ kryesore,​​ parashtruesit​​ të​​ kërkesës​​ do t'i​​ shkaktohet​​ dëm i madh dhe i​​ pariparueshëm​​ material​​ nga humbjet ne prodhimin e​​ energjisë, si dhe​​ dëm jo-material​​ ndaj reputacionit te tij. Pasi investitori​​ është​​ ftuar nga Shteti i​​ Kosovës​​ për​​ të​​ investuar ne burimet e renovueshme, dhe shteti do të​​ duhej​​ ti ofronte edhe​​ siguri​​ juridike në​​ investim dhe ne operim,​​ sepse te​​ gjitha​​ lejet​​ janë​​ lëshuar dhe shtetit i mbetet ti​​ monitoroj​​ lejet​​ dhe​​ te​​ ndërmarr​​ masa ligjore​​ për​​ mos​​ përmbushje​​ të​​ kushteve, e jo me masa të​​ tillë​​ gjyqësore​​ të​​ pezullohet​​ pafundësisht​​ operimi. Poashtu humbjet në​​ prodhim të​​ energjisë​​ kalkulohen​​ bazuar në​​ shifrat e​​ përgjithshme​​ të​​ prodhimit,​​ ndërsa​​ dëmi jo-material​​ ndaj reputacionit si je investitor kredibil​​ i kalon shifrat e​​ dëmit​​ material”.

 

  • Rrjedhimisht, parashtruesi i kërkesës konkludon se​​ Gjykata Supreme, Gjykata e Apelit dhe ajo​​ Themelore, duke zbatuar gabimisht​​ dispozitat​​ ligjore dhe duke​​ vërtetuar​​ gabimisht gjendjen​​ faktike, kanë​​ arritur te vendimi i padrejtë​​ dhe i​​ paligjshëm,​​ ​​ ka rezultuar ne shkelje​​ ​​ ​​ drejtës​​ ne gjykim te drejtë​​ dhe te​​ paanshëm​​ ​​ parashtruesit te​​ kërkesës.

 

  • Pretendimi​​ për​​ mungesë të​​ ​​ vendimit​​ ​​ të arsyetuar​​ ​​ 

 

  • ​​ rastin konkret,​​ parashtruesi i kërkesës thekson se​​ meqenëse​​ Gjykata Supreme ka refuzuar si​​ ​​ pabazuar​​ kërkesën​​ për​​ rishqyrtim të​​ jashtëzakonshëm​​ ​​ vendimit​​ gjyqësor, dhe ka​​ lënë​​ ne fuqi Aktvendimin e Apelit me te​​ cilin​​ është​​ vërtetuar​​ Aktvendimi i​​ Gjykatës​​ Themelore ne Prishtine, e​​ njëjta​​ ka qenë​​ e detyruar​​ ​​ ta arsyetojë​​ ​​ detaje vendimin e saj​​ për​​ caktimin e​​ masës​​ ​​ përkohshme, duke i​​ saktësuar​​ qartë​​ arsyet​​ për​​ faktet vendimtare dhe provat​​ materiale​​ ​​ ​​ cilat ka​​ mbështetur​​ konstatimin e saj. Parashtruesi i​​ kërkesës​​ thekson se​​ arsyetimi​​ i Aktgjykimit te​​ Gjykatës​​ Supreme​​ ​​ asnjë​​ moment nuk ka arsyetuar​​ thëniet​​ dhe argumentet e parashtruesit​​ ​​ kërkesës​​ ​​ paraqitura në​​ kërkesën e tij për​​ rishqyrtim​​ ​​ vendimit gjyqësor pranë​​ Gjykatës Supreme.

 

  • Në​​ lidhje me atë​​ si më​​ lart, parashtruesi i kërkesës vë​​ në​​ dukje se:​​ Në​​ frymën​​ e​​ këtyre​​ dispozitave,​​ është​​ obligim i Gjykatave qe te​​ vlerësojnë​​ ne​​ mënyrë​​ te paanshme pretendimet e te gjitha​​ palëve-gjë​​ e cila ne rastin konkret nuk ka ndodhur. Gjykata​​ Supreme ne rastin konkret nuk ka ekzaminuar fare​​ çështjet​​ e ngritura nga ana e Parashtruesit te​​ Kërkesës. Parashtruesi i​​ Kërkesës​​ ne te gjitha parashtrimet e tij me shkrim, para te gjitha​​ instancave​​ gjyqësore​​ kishte​​ argumentuar​​ ne detaje me fakte dhe prova​​ materiale​​ për​​ gjendjen ne​​ terren(te​​ shkëlqyeshme), lidhur me secilin pretendim te​​ palës​​ paditëse.​​ Për​​ me​​ tepër, parashtruesi​​ i​​ kërkesës​​ kishte shkuar edhe​​ përtej​​ kësaj​​ duke argumentuar dhe provuar se ne fakte se aprovimi​​ i​​ kërkesës​​ për​​ shtyrje te​​ vendimeve​​ do te ishte ne​​ kundërshtim​​ me interesin publik.​​ Për​​ me​​ tepër, do te duhet te analizohet edhe​​ kërkesa​​ për​​ rishqyrtim te​​ jashtëzakonshëm​​ te vendimit​​ gjyqësor​​ e paraqitur ne​​ provën​​ 18 e​​ kësaj​​ kërkese. Ne​​ këtë​​ kërkesë​​ janë​​ adresuar të​​ gjitha​​ pretendimet se aktvendimet e gjykatave me te ulta​​ janë​​ të​​ pa drejta dhe te pa arsyetuara drejt.​​ Për​​ me​​ tepër​​ Gjykata Supreme fare nuk i adreson​​ çështjet​​ ne ngritura nga parashtruesi i​​ kërkesës.​​ 64. Ne lidhje me shkeljet e​​ mësipërme​​ te Nenit 6 të​​ KEDNJ-se, dhe Nenit 31 të​​ Kushtetutës,​​ Parashtruesi i​​ Kërkesës​​ konsideron se Aktgjykimi i​​ Gjykatës​​ Supreme nuk i​​ përmban​​ kriteret​​ minimale​​ të​​ arsyetimit​​ të​​ një​​ vendimi-​​ meqë​​ e​​ njëjta​​ nuk ka respektuar standartin e arsyetimit te​​ vendimeve​​ gjyqësore, dhe si e tillë​​ bie në​​ kundërshtim​​ me​​ garancitë​​ e mveshura ne Nenin 6 te​​ KEDNj-së, dhe Nenit 31 të​​ Kushtetutës​​ (shih​​ mutatis mutandis,​​ rastin​​ KI138/15,​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ Sharr Beteiligungs​​ GmbH sh.p.k., Aktgjykimi i​​ datës​​ 20​​ dhjetor​​ 2017.).

 

  • Parashtruesi​​ i kërkesës, po ashtu pohon se​​ Gjykata Supreme​​ duke mos ofruar arsyetim të​​ mjaftueshëm​​ të vendimit të saj gjyqësor​​ ​​ vepron me​​ një​​ mospërfillje​​ shqetësuese​​ ndaj argumenteve​​ ​​ tij.​​ Sipas​​ parashtruesit të kërkesës​​ mungesa e arsyetimit të​​ mjaftueshëm të​​ vendimit të​​ Gjykatës Supreme ka rezultuar në ​​​​ shkelje​​ esenciale të​​ dispozitave të​​ procedurës​​ kontestimore.

 

  • Përfundimisht, parashtruesi i kërkesës thekson se Gjykata Supreme nuk ka argumentuar mbi faktet vendimtare të kërkesës dhe nuk ka adresuar argumentet dhe provat e paraqitura nga ai, dhe si rrjedhojë Aktgjykimi i kësaj gjykate sipas tij ka shkelur të drejtën e tij për gjykim të drejtë dhe të paanshëm.

 

  • Pretendimet​​ ​​ lidhje me të​​ drejtën në​​ pronë​​ të garantuar me nenin 46 të Kushtetutës në​​ lidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së​​ 

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës​​ pretendon se Aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës​​ Supreme​​ përmes të​​ cilit​​ është​​ shtyrë​​ ekzekutimi i vendimeve për dhënien e​​ lejeve​​ ujore dhe mjedisore që​​ i shërbejnë​​ kryerjes së​​ veprimtarisë​​ së​​ tij​​ r prodhim të​​ energjisë​​ nga burimet e ripërtëritshme​​ në​​ mënyrë​​ të​​ drejtpërdrejtë​​ ka cenuar të​​ drejtën e tij në​​ pronë, të​​ garantuar me nenin 46 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 1 të​​ Protokollit​​ nr. 1 të​​ KEDNJ-së.​​ Parashtruesi​​ i kërkesës në lidhje me pretendimin e tij për shkelje të drejtës së tij në pronë i referohet praktikës gjyqësore të​​ Gjykatës​​ Evropiane​​ për të Drejta e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ), përkatësisht rasteve:​​ Tre Traktorer​​ AB​​ kundër Suedisë;​​ Pressos Compania​​ Naviera SA et al kundër Belgjikës;​​ Capital Bank AD kundër Bullgarisë,​​ Lönnroth kundër Suedisë​​ dhe Saliba kundër Maltës.

  • Parashtruesi i kërkesës pretendon​​ se duke pasur parasysh të gjitha aktet juridike ​​ dhe normat imperative, fundamentale që ato përmbajnë në lidhje me të drejtën në pronë e sidomos​​ “përcaktimin e Kushtetutës në lidhje me këtë të drejtë-shihet qartë se-e drejta në pronë është e drejtë fundamentale dhe e pacenueshme e njeriut”, marrë për bazë faktin që kjo e drejtë hyn në kapitullin II të Kushtetutës për të Drejtat ​​ dhe Liritë Themelore.​​ 

 

  • Parashtruesi​​ i kërkesës pretendon: “Duke pasur për bazë jurisprudencën e GJEDNJ-së-nëpërmjet Nenit 53 të Kushtetutës-duhet pasur parasysh se​​ koncepti i pronësisë​​ është shume gjerë i interpretuar. Sipas jurisprudencës së GJEDNJ-së ky koncept nuk përfshin vetëm pronën dhe të drejtën mbi të-në​​ kuptim material dhe klasik të​​ fjalës, por​​ përfshinë​​ një​​ gamë​​ të gjerë​​ të​​ të drejtave monetare-të​​ drejta që​​ rrjedhin nga, ndër të​​ tjera,​​ licencat​​ e​​ po ashtu​​ edhe të​​ drejtat​​ që​​ rrjedhin nga drejtimi i​​ një​​ biznesi [...]​​ Madje, duke shkuar​​ edhe më larg, në​​ Pressos Compania Naviera SA et al​​ [kundër Belgjikës],​​ GJEDNJ​​ përfundoi​​ se edhe​​ një​​ kërkesë​​ për​​ kompensim mund te​​ konsiderohet si aset - ne kuptim të​​ pasurisë​​ dhe​​ gëzon​​ mbrojtje sipas Nenit 1, të Protokollit 1, të KEDNJ-së​​ kur provohet​​ mjaftueshëm​​ nga pala se ekziston pritja legjitime që​​ një​​ kërkese​​ e tillë​​ mund të​​ realizohet.

 

  • ​​ vijim, parashtruesi​​ i kërkesës​​ thekson se bazuar në​​ praktikën gjyqësore të​​ GJEDNJ-së pajisja​​ me licencë përbën pritje legjitime që ai ta kryen veprimtarinë e tij në mënyrë të papenguar për shkak se ai i ka plotësuar kushtet ligjore në çastin kur është pajisur me licencë, prandaj, pritja legjitime e parashtruesit të kërkesës gëzon mbrojtje nga neni 46 i Kushtetutës në lidhje me nenin 1 të Protokollit nr.​​ 1 të KEDNJ-së.

 

  • Sipas parashtruesit të​​ kërkesës: “Leja Ujore dhe Leja Mjedisore qe​​ janë​​ dhënë​​ parashtruesit te​​ kërkesës​​ nga ana e MMPHI, dhe pajisja me Licence te prodhimit nga ZRRE,​​ janë​​ esenciale​​ për​​ aktivitetin e​​ kësaj​​ kompanie, ngase ne momentin e zbatimit te​​ një​​ vendimi​​ gjyqësor​​ siq​​ është​​ vendimi​​ për​​ shtyrje te ekzekutimit te vendimeve te kontestuara si mase e​​ përkohshme, me te​​ cilën​​ ndalohen​​ plotësisht​​ operimi mbi​​ bazën​​ e atyre lejeve, kompania​​ është​​ e detyruar te ndaloje​​ ne​​ tërësi​​ veprimtarinë​​ e saj deri ne vendosjen meritore te​​ çështjes​​ nga gjykata.​​ Në​​ lidhje me këtë​​ ai pretendon se: “Marr parasysh​​ mbingarkesën​​ e gjykatave ne fjale, dhe praktikave ne rastet tjera,​​ një​​ vendim meritor​​ për​​ çështjen​​ ne fjale mund te merret pas me shume se (3-4) vite, edhe​​ përkundër​​ se​​ besojmë​​ se e drejta do te​​ mbizotërojnë​​ ne rastin e​​ parashtruesit, pasi qe nga fillimi i​​ ndërtimit, finalizimit, pranimit teknik,​​ komisionimit ambiental, dhe fillimit te operimit​​ janë​​ respektuar te gjitha kushtet dhe obligimet e​​ dhëna​​ me ligj dhe nga institucionet​​ përgjegjëse​​ jemi pajisur me lejet dhe​​ Licencën​​ për​​ prodhim te​​ energjisë​​ elektrike nga burimet e renovueshme, dhe​​ çdo​​ kohe e pezullim do te do te jete ne shkelje​​ të​​ të​​ drejtave te parashtruesit te​​ kërkesës”.

 

  • Në​​ mbështetjen​​ e pretendimit si më lart, parashtruesi i​​ kërkesës​​ specifikon se: “Për​​ te​​ vërtetuar​​ edhe​​ dëmin qe i​​ shkaktohet​​ padrejtësisht​​ [atij]​​ mjafton​​ vetëm​​ te shikohet prodhimi i​​ energjisë​​ elektrike, nga burimet e ripertëritshme​​ për​​ vitin 2019-2021​​ nga ana e​​ këtij​​ te fundit. Sipas Raporteve te KOSTT, energjia elektrike e prodhuar dhe​​ lëshuar​​ ne​​ rrjet​​ për​​ konsum nga​​ konsumatorët​​ e​​ Kosovës​​ (energji e​​ pastër), nga ana e Parashtruesit te​​ kërkesës​​ për​​ vitin 2019 nga muaji qershor​​ është​​ 5,134, 000 kWh energji​​ elektrike​​ nga​​ 191,700,000 kWh​​ te prodhuar nga burimet e renovueshme ne​​ Kosovë. Poashu në​​ vitin 2020​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ ka prodhuar 28,159,000​​ kWH​​ energji të​​ pastër​​ elektrike,​​ ndërsa​​ ne vitin​​ 2021 ka prodhuar​​ 25,124,000​​ kWH​​ energji te​​ pastër​​ elektrike.​​ Këto​​ te​​ dhëna​​ dëshmojnë​​ se​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ me​​ pamundësinë​​ e prodhimit​​ të​​ energjisë​​ elektrike, duke i respektuar​​ edhe prurjet biologjike sipas Lejes Ujore, do t'i​​ shkaktohet​​ dëm​​ jashtëzakonisht​​ i madh, dhe​​ për​​ pasoj​​ dëmtim​​ edhe jo -material”.

 

  • Në​​ vijim, ai thekson se: “Përveç se​​ dëmi​​ është​​ i madh ne kuptim monetar, i​​ njëjti​​ është​​ edhe i​​ pariparueshëm. Kjo​​ ngase, ashtu​​ siç​​ dihet​​ në​​ strukturat​​ e financimit dhe instrumentet​​ financiare​​ për​​ financimin e​​ projekteve kapitale​​ të​​ tilla investuese​​ është​​ jashtëzakonisht​​ e komplikuar, e posaqerisht kur​​ merret​​ për bazë​​ se një​​ pjesë​​ e madhe​​ e investimit​​ është​​ financuar nga bankat Komerciale ne​​ Kosove me kredi hipotekare,​​ përmes​​ hipotekave kreditore. Ne rast se nuk fillohet me kthimin e​​ mjeteve te investuara​​ për një​​ periudhë​​ qe nga​​ muaji i ​​ parë​​ i​​ pezullimit​​ e deri ne tre (3) vite kjo do te​​ rezultonte ne​​ pamundësinë​​ financiare​​ për​​ te mbijetuar​​ për​​ Kompaninë​​ e me​​ këtë​​ edhe do te​​ rrezikohet kthimi i kredive me​​ c’​​ rast​​ bankat do te​​ fillojnë​​ me realizimin e​​ kërkesave​​ te tyre​​ përmes​​ procedurave​​ përmbaruese​​ me​​ c’​​ rast​​ do te shiten edhe pasurit (shtëpitë​​ ku​​ jetojmë) te​​ lëna​​ me hipotek-Hidoenergji​​ do të​​ kanosej seriozisht ne likuidim.

 

  • Në​​ vijim, parashtruesi i kërkesës i referohet​​ edhe parimit të​​ pritjes legjitime,​​ për​​ të​​ cilin thekson se:​​ “ [dispozitat e nenit 1 të​​ Protokollit Nr. 1 të​​ KEDNJ-së] ​​ nuk mund t'ia​​ dobësoj​​ te​​ drejtën​​ shtetit​​ për​​ te sjell ligje qe​​ vlerësohen​​ si te nevojshme​​ për​​ te kontrolluar​​ përdorimin​​ e​​ pronës​​ ne​​ përputhje​​ me interesin e​​ përgjithshëm​​ ose​​ për të​​ siguruar​​ pagesën​​ e tatimit ose​​ kontributeve tjera dhe gjobave”.​​ Në​​ vijim të​​ kësaj, parashtruesi i kërkesës duke iu referuar rastit​​ ​​ Lonnroth​​ kundër Suedisë​​ thekson se:​​ GJEDNJ-ja ka vendosur tri​​ (3) parime​​ bazë, qe aplikohen sa i​​ përket​​ intervenimit/kufizimit te se​​ drejtës​​ ne prone​​ sipas​​ Nenit 1 te Protokollit 1 te KEDNJ-se, dhe ato​​ janë​​ si ne vijim: i) Parimi i​​ ligjshmërisë;(ii) parimi i​​ ekzistimit te​​ qëllimit​​ legjitim ne mbrojtjen e interesit publik dhe (iii) parimi i​​ një​​ baraspeshe te​​ drejt ne mes te mbrojtjes se​​ interesit​​ publik dhe te​​ drejtës​​ ne prone te personit te caktuar​​ proporcionaliteti).

 

  • Parashtruesi i kërkesës specifikon se ndërhyrja në​​ të​​ drejtën e pronës​​ mund të​​ justifikohet​​ vetëm​​ nëse​​ është​​ i​​ mbështetur​​ me​​ ligj [i referohet rastit të​​ GJEDNJ-së​​ Saliba​​ kundër Maltës];​​ është​​ i​​ mbështetur​​ në​​ një​​ qellim legjitim e qe​​ është​​ ne interes publik ose te​​ përgjithshëm​​ dhe kufizimi i​​ kësaj​​ të​​ drejte​​ duhet të​​ jetë​​ i bazuar në​​ parimin​​ e proporcionalitetit,​​ përkatësisht​​ - të​​ mos privohet askush po​​ qe se​​ ndërmjet​​ mjeteve​​ dhe masave tjera ( te lehta) mund të​​ arrihet mbrojta e interesit të​​ përgjithshëm”.

  • Duke iu referuar rastit të GJEDNJ-së,​​ Capital Bank AD kundër Bullgarisë, parashtruesi i kërkesës shton:​​ “GJEDNJ në rastin​​ Capital Bank AD kundër Bullgarisë,​​ ka gjetur se kriteri i ligjshmërisë, supozon, ndër të tjera që ligji vendor duhet të ofroj mekanizëm për mbrojtje kundër ndërhyrjeve arbitrare nga ana e autoriteteve publike. Më tutje, Gjykata thekson se​​ “koncepti i ligjshmërisë dhe i sundimit të ligjit në​​ shoqëri​​ demokratike kërkon që masat të cilat afektojnë të drejtat e njeriut, të mund të jenë objekt shqyrtimi​​ para organeve të pavarura gjyqësore”. Andaj, sipas GJEDNJ-së,​​ “çdo ndërhyrje në gëzimin paqësor të​​ pronës duhet të përcjellët me garanci procedurale që i mundësojnë individëve apo subjekteve juridike që të​​ prezantojnë rastin e tyre para autoriteteve përgjegjëse në mënyrë që të sfidojnë seriozisht hapat me të cilat​​ është ndërhyrë në të drejtat e garantuara sipas kësaj dispozite”.

 

  • Parashtruesi i kërkesës po ashtu pretendon se Gjykata Supreme ka shkelur nenin 119.​​ 4 [Parimet e Përgjithshme] të Kushtetutës që obligon Republikën e Kosovës që të promovojë mirëqenie dhe zhvillim ekonomik të qëndrueshëm sepse:​​ Marrë parasysh kapacitetet energjetike ekzistuese të Republikës së Kosovës, dhe faktin se përveç mungesës së theksuar të kapaciteteve prodhuese, edhe kriza globale energjetike, dhe rritja enorme e çmimeve të importit, Aktgjykimi i Gjykatës Supreme, është në kundërshtim të drejtpërdrejtë me Nenin 119, paragrafi 4, pasi që ky Aktgjykim dekurajon zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik.”

 

  • Parashtruesi i kërkesës pretendon se duke pasur parasysh zbatimin e gabuar të së drejtës procedurale dhe mungesën e arsyetimit bindës të Gjykatës Supreme, nuk ka pasur garanci të mjaftueshme ndaj arbitraritetit të Gjykatës Supreme çka ka rezultuar me shkelje të nenit 46 të Kushtetutës në lidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së.

 

  • Pretendimi për caktim të masës së përkohshme

 

  • Parashtruesi i​​ kërkesës​​ fillimisht thekson se ai ka​​ treguar rastin​​ prima facie​​ për​​ meritat e​​ kërkesës.

 

  • Së​​ dyti, parashtruesi i kërkesës​​ specifikon​​ se: “Zbatimi i Aktgjykimit te​​ Gjykatës​​ Supreme ne Lidhje me Aktvendimin e​​ Gjykatës​​ se​​ Apelit dhe te​​ Gjykatës​​ Themelore ne Prishtine​​ për​​ Çështje​​ Administrative, do te​​ shkaktoj​​ dëm​​ të​​ pariparueshëm​​ material​​ dhe jo -material​​ për​​ parashtruesin e​​ Kërkesës, pasi​​ qe ai do te privohet nga e drejta​​ ne ushtrimin e​​ veprimtarisë​​ së​​ ligjshme bazuar​​ ​​ Lejen Ujore dhe Lejen Mjedisore​​ të​​ dhënë​​ nga organet​​ administrative, pa iu ofruar atij​​ në​​ çështjen​​ e konfliktit administrativ​​ ​​ procedure​​ ​​ drejt​​ ​​ i garantohet me​​ Kushtetutë, duke vënë​​ ​​ pikëpyetje​​ sigurinë​​ juridike​​ për​​ të​​ gjithë​​ qytetaret dhe vetë​​ ​​ parashtruesin”.

  • Në​​ vijim, parashtruesi i kërkesës pretendon:​​ Çmimi​​ për energji elektrike që​​ gjenerohet nga hidrocentralet sipas Vendimit të​​ Zyrës​​ së​​ Rregullatorit të​​ Energjisë​​ V 810/2016,​​ është​​ 67.47 EUR​​ për​​ MWh. Dëmi që​​ i shkaktohet​​ parashtruesit të​​ kërkesës​​ nëpërmjet​​ Aktgjykimit të​​ kontestuar​​ është​​ i​​ pariparueshëm, ngase​​ energjia elektrike që​​ do të​​ mund të​​ prodhohej në​​ këtë​​ periudhe kohore, nuk mund të zëvendësohet​​ me​​ energjinë​​ elektrike e cila do të​​ prodhohet në​​ të​​ ardhmen.​​ Thënë​​ thjeshtë,​​ fitimi që​​ do të​​ mund të​​ realizohej nga gjenerimi-e rrjedhimisht shitja e​​ energjisë​​ elektrike​​ nga ana e Parashtruesit të​​ Kërkesës​​ për​​ Operatorin e Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të Energjisë​​ Elektrike të​​ Kosovës​​ (KOSTT) nuk mund të​​ kompensohet​​ nëpërmjet​​ një​​ prodhimi më​​ të​​ madh që​​ do të​​ mund të​​ ndodhte në​​ të​​ ardhmen”.

 

  • Parashtruesi i kërkesës po ashtu pretendon se​​ Aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme​​ sjellë pasoja “substancialisht” të​​ dëmshme​​ për interesin publik.

 

  • Parashtruesi​​ i kërkesës,​​ duke iu referuar nenit 10 ​​ te Ligjit Nr.​​ 04/L-220​​ për Investimet e Huaja, që flet për të drejtën e investitorëve që t’iu drejtohen gjykatave për kompensim të dëmit në rast të shkeljes së ligjit në dëm të tyre, pretendon:​​ Po​​ ashtu​​ edhe me​​ Kontratën​​ për​​ Blerje​​ te​​ Energjisë​​ e lidhur me​​ ndërmarrjen​​ shtetërore​​ KOSTT ne​​ pronësi​​ te shtetit te​​ Kosovës,​​ është​​ e​​ përfshirë​​ klauzola parashtruesi i​​ kërkesës​​ ka te drejt te garantuar ti drejtohet​​ Arbitrazhit​​ ne​​ Londër. Rasti ne fjale​​ është​​ duke u​​ vëzhguar​​ me kujdes nga investor te​​ mëdhenj​​ nga e​​ gjithë​​ Europa, dhe vendimet e​​ tilla​​ te gjykatave​​ te rregullta​​ përmes​​ masave te​​ përkohshme​​ pa gjykim te drejt do te​​ dëmtojnë​​ zhvillimin dhe do te​​ dëmtohet​​ interesi i​​ përgjithshëm​​ ne Kosovë”.

 

  • Në vijim, parashtruesi i kërkesës thekson se kompania e tij: “...ka investuar më​​ shumë​​ se​​ 16 milion euro, duke i​​ përmbushur​​ te gjitha kushtet teknike, mjedisore dhe ato komerciale. Ka kryer​​ çdo​​ studim te​​ mundshëm​​ dhe ka realizuar edhe​​ Vlerësimin​​ e Ndikimit ne Mjedis, ku pas zhvillimit​​ te Debateve Publike me qytetar nga Ministria e Mjedisit​​ është​​ pajisur me Vendimin​​ për​​ Pëlqimin​​ Mjedisor d.m.th. para se te pajiset me Leje​​ ndërtimore​​ dhe te​​ ndërton​​ projektin, i cili pasi​​ është​​ komisionuar​​ është​​ pajisur me​​ certifikata​​ te​​ përdorimit​​ Leje​​ Ujore, leje Mjedisore(sipas Kushteve te​​ Pëlqimit​​ Mjedisor) dhe Licence​​ për​​ prodhimin e​​ energjisë​​ elektrike, te gjitha​​ këto​​ kushte​​ janë​​ përmbushur sipas​​ legjislacionit ne fuqi dhe​​ janë​​ lëshuar​​ nga institucionet relevante te autorizuar me ligj​​ për​​ lëshimin​​ e tyre.

  • Lidhur me kërkesën për caktim të masës së përkohshme,​​ parashtruesi i kërkesës​​ kërkon nga Gjykata​​ ​​ të:​​ 

 

  • LEJOJË masën e përkohshme në kohëzgjatjen e caktuar nga Gjykata;​​ dhe

  • TË SUSPENDOJË menjëherë zbatimin e Aktgjykimit​​ [ARJ.​​ UZVP.​​ nr.​​ 51/2022 ] të 19 korrikut 2022​​ të Gjykatës Supreme të Kosovës dhe​​ Aktvendimit​​ [AA.​​ nr.​​ 386/2022]​​ ​​ 26 majit 2022, të Gjykatës së Apelit​​ dhe​​ Aktvendimit​​ [A.​​ nr.​​ 3129/2020] të​​ 12 prillit 2022, të Gjykatës Themelore.

  • ​​ vijim, parashtruesi i kërkesës​​ kërkon nga Gjykata:​​ 

 

  • TË SHPALL kërkesën të pranueshme;​​ 

  • TË KONSTATOJË se​​ ka pasur shkelje të nenit 31 [E​​ Drejta në Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës dhe të nenit 6 [E drejta për një proces të rregullt] të KEDNJ-së;

  • TË KONSTATOJË se ka pasur shkelje të nenit 46 [Mbrojtja e​​ Pronës] të Kushtetutës dhe të nenit 1​​ ​​ [Mbrojtja e pronës]​​ të Protokollit 1.​​ ​​ KEDNJ-së;

  • TË SHPALLË​​ të pavlefshëm Aktgjykimin e Gjykatës Supreme​​ ARJ.​​ UZVP.​​ nr.​​ 51/2022 të​​ 19 korrikut 2022 dhe​​ Aktvendimin​​ [AA.​​ nr. 386/2022 ]​​ të​​ 26 majit 2022, të Gjykatës së Apelit​​ dhe​​ Aktvendimin[A.​​ nr. 3129/2020]​​ ​​ 12 prillit 2022, të Gjykatës Themelore;

  • TË KTHEJË​​ Aktvendimin​​ [A.​​ nr.​​ 3129/2021]​​ të​​ 12 prillit 2022 të​​ Gjykatës Themelore në​​ rivendosje​​ në​​ pajtim me​​ Aktgjykimin​​ e Gjykatës;​​ dhe

  • TË LEJOJË masën e përkohshme deri në kohën kur Gjykata Supreme e Kosovës të rivendos për çështjen. ​​ 

Dispozitat përkatëse kushtetuese dhe ligjore​​ 

 

KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

Neni 31

[E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]

 

“1. Çdokujt i garantohet mbrojtje e barabartë e të drejtave në procedurë para gjykatave, organeve të tjera shtetërore dhe bartësve të kompetencave publike.​​ 

 

2. Çdokush gëzon të drejtën për shqyrtim publik të drejtë dhe të paanshëm lidhur me vendimet për të drejtat dhe obligimet ose për cilëndo akuzë penale që ngrihet kundër saj/tij brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.

[...].”

​​ 

Neni 46

[Mbrojtja e Pronës]

 

1.E drejta e pronës është e garantuar.

2.Shfrytëzimi i pronës rregullohet me ligj, në pajtim me interesin publik. ​​ 3.Askush nuk do të privohet në mënyrë arbitrare nga prona. Republika e Kosovës ose autoriteti publik ​​ i ​​ Republikës ​​ ​​ Kosovës ​​ mund ​​ ​​ bëj ​​ ekspropriimin ​​ e ​​ pronës ​​ nëse ​​ ky ​​ ekspropriim ​​ është i autorizuar me ligj, është i nevojshëm ose i përshtatshëm për arritjen e qëllimit publik ose përkrahjen e interesit publik, dhe pasohet me sigurimin e kompensimit të menjëhershëm dhe adekuat për personin ose personat prona e të cilave ekspropriohet.

[...]

 

KONVENTA EVROPIANE PËR TË DREJTAT E NJERIUT​​ 

 

Neni 6

(E Drejta për një proces të rregullt)

 

1. Çdo person ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e krijuar me ligj, e cila do të vendosë si për mosmarrëveshjet në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e tij të natyrës civile, ashtu edhe për bazueshmërinë e çdo akuze penale në ngarkim të tij. Vendimi duhet të jepet publikisht, por prania në sallën e gjykatës mund t’i ndalohet shtypit dhe publikut gjatë tërë procesit ose gjatë një pjese të tij, në interes të moralit, të rendit publik ose sigurisë kombëtare në një shoqëri​​ dëmokratike, kur kjo kërkohet nga interesat e të miturve ose mbrojtja e jetës private të palëve në proces ose në shkallën që çmohet tepër e nevojshme nga gjykata, kur në rrethana të veçanta publiciteti do të dëmtonte​​ interesat e drejtësisë.

[...] ​​​​ 

 

Protokolli nr. 1 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut

Neni 1

(Mbrojtja e pronës)

 

1.Çdo ​​ person ​​ fizik ​​ ose ​​ juridik ​​ ka ​​ ​​ drejtën ​​ e ​​ gëzimit ​​ paqësor ​​ ​​ pasurisë së tij. ​​ Askush ​​ nuk ​​ mund ​​ ​​ privohet ​​ nga ​​ prona ​​ e ​​ tij, ​​ përveçse ​​ për ​​ arsye ​​ ​​ interesit ​​ publik ​​ dhe ​​ ​​ kushtet ​​ e ​​ parashikuara ​​ nga ligji dhe nga parimet e përgjithshme ​​ ​​ ​​ drejtës ndërkombëtare.

 

 

LIGJI Nr. 03/L-202 PËR KONFLIKTET ADMINISTRATIVE

 

Neni 6​​ 

(Parimi i shqyrtimit verbal)

 

“Në konfliktin administrativ, gjykata vendosë në bazë të shqyrtimit verbal, të drejtpërdrejt dhe publik.”

 

Neni 10

(Pa titull)

 

1. Të drejtë për të nisur konfliktin administrativ ka personi fizik si dhe personi juridik, nëse vlerëson se me aktin administrativ përfundimtar në procedurën administrative, i është shkelur ndonjë e drejt apo interes ligjor.​​ 

 

2. Organi i administratës, Avokati i Popullit, shoqatat dhe organizatat e tjera, të cilat veprojnë në mbrojtje të interesave publike mund të fillojnë konfliktin administrativ.​​ 

 

3. Organi ka të drejtë të iniciojë konfliktin administrativ, kundër vendimit, që është marrë në bazë të ankesës në procedurën administrative, nëse ai/ajo konsideron se është shkelur ndonjë e drejtë ose interes i tij.​​ 

 

4. Nëse me aktin administrativ është shkelur ligji në favor të personit fizik, personit juridik, konfliktin mund ta iniciojë prokurori publik kompetent ose organi tjetër i autorizuar me ligj. Organet e administratës kanë për detyrë që, kur të kenë mësuar për to, të njoftojnë prokurorin publik kompetent ose organin e autorizuar me ligj.​​ 

 

5. Konfliktin administrativ mund ta iniciojë edhe prokurori publik kompetent ose personi i autorizuar nëse me aktin administrativ është shkelur ligji në dëm të organeve të qeverisjes qendrore dhe të organeve të tjera në varësi të tyre, të organeve të vetëqeverisjes lokale dhe të organeve në varësi të tyre, kur janë shkelur të drejtat pronësore të këtyre organeve.

 

Neni 22

(Pa titull)

 

  • Padia nuk e ndalon ekzekutimin e aktit administrativ kundër të cilit është paraqitur përveç kur kjo me ligj është parashikuar ndryshe.

  • Me kërkesën e paditësit, organi, akti ​​ i të cilit ekzekutohet, gjegjësisht organi ​​ që është kompetent për ekzekutim, ​​ mund ​​ ta ​​ shtyjë ​​ ekzekutimin ​​ deri ​​ ​​ vendimin ​​ definitiv ​​ gjyqësor, ​​ nëse ​​ ekzekutimi ​​ do ​​ t’i ​​ sillte dëm paditësit, i cili vështirë do të riparohej, kurse shtyrja nuk është në kundërshtim me interesin publik, e as që shtyrja do t’i sillte ndonjë dëm të madh palës kundërshtare përkatësisht personit të interesuar.

  • Bashkë me kërkesën për shtyrje duhet paraqitur prova, që tregon se padia është parashtruar.​​ 

  • Për shtyrje të ekzekutimit, organi kompetent nxjerr vendimin brenda tri (3) ditëve nga data e marrjes së kërkesës për shtyrje.

 

  • Organi nga paragrafi 2. i këtij neni mund të shtyjë ekzekutimin e aktit të kontestuar edhe për shkaqe të tjera ​​ ​​ arsyeshme ​​ deri ​​ ​​ vendimin ​​ definitiv ​​ gjyqësor, ​​ nëse ​​ nuk ​​ është ​​ ​​ kundërshtim ​​ me ​​ interesin publik.

  • Paditësi mund të kërkojë edhe nga gjykata shtyrjen e ekzekutimit të aktit administrativ deri në marrjen e vendimit gjyqësor, sipas kushteve të parapara në paragrafin 2. të këtij neni.

  • Për kërkesën, gjykata vendos brenda tri ​​ (3) ditëve nga data e marrjes së kërkesës.

 

Neni 63​​ 

(Dispozita të tjera të procedurës)

 

Nëse ky ligj nuk përmban dispozita për procedurën në konfliktet administrative, do të zbatohen përshtatshmërisht dispozitat e ligjit për procedurën kontestimore.

 

LIGJI NR. 03/l-006 PËR PROCEDURËN KONTESTIMORE

 

Neni 160

(Pa titull)

 

160.1 Aktgjykimi i përpiluar me shkrim duhet ta ketë: pjesën hyrëse, dispozitivin, arsyetimin dhe udhëzimin mbi të drejtën e ankimit kundër aktgjykimit.

160.2Pjesa ​​ hyrëse ​​ e ​​ aktgjykimit ​​ përmban: ​​ emrin ​​ e ​​ gjykatës, ​​ emrin ​​ dhe ​​ mbiemrin ​​ e ​​ gjyqtarit, ​​ emrin ​​ dhe mbiemrin, ​​ vendbanimin, ​​ gjegjësisht ​​ vendqëndrimin ​​ e palëve, ​​ ​​ përfaqësuesve ​​ ​​ tyre ​​ ligjor ​​ dhe ​​ me prokurë, tregimin e shkurtër të objektit të kontestit dhe vlerën e tij, ditën e përfundimit të shqyrtimit kryesor, tregimin e palëve, të përfaqësuesve të tyre ligjor dhe me prokurë që kanë qenë të pranishëm në seancën​​ për shqyrtimin e tillë si dhe ditën kur është dhënë aktgjykimi.​​ 

160.3Dispozitivi i aktgjykimit përmban: vendimin me të cilin aprovohen apo refuzohen kërkesat e veçanta që kanë të bëjnë me çështjen kryesore dhe kërkesat aksesore, vendimin për ekzistimin apo mosekzistimine ​​ kërkesës ​​ ​​ parashtruar ​​ me ​​ qëllim ​​ kompensimi ​​ ​​ saj ​​ me ​​ kërkesëpadinë ​​ si ​​ dhe ​​ vendimin ​​ mbi shpenzimet procedurale.​​ 

160.4 Arsyetimi i aktgjykimit përmban: kërkesat e palëve, faktet që i kanë parashtruar dhe provat që i kanë propozuar, cilat nga faktet e tilla i ka vërtetuar, pse dhe si i ka vërtetuar ato fakte, e po që se i ka vërtetuar me anë të provave, cilat prova i ka shfrytëzuar dhe si i ka vlerësuar ato. ​​ 

160.5 ​​ Gjykata ​​ posaçërisht  ​​ ​​​​ tregon ​​ se ​​ cilat ​​ dispozita ​​ ​​ ​​ drejtës ​​ materiale ​​ i ​​ ka ​​ zbatuar ​​ me ​​ rastin ​​ e vendosjes mbi kërkesat e palëve. Kur është nevoja gjykata deklarohet edhe lidhur me qëndrimet e palëve​​ për ​​ bazën ​​ juridike ​​ ​​ kontestit, ​​ si ​​ dhe ​​ për ​​ propozimet ​​ dhe ​​ prapësimet ​​ e ​​ tyre, ​​ për ​​ ​​ cilat ​​ gjykata ​​ nuk ​​ ka bërë arsyetime të vendimeve që i ka dhënë me herët gjatë procesit gjyqësor. ​​ 

160.6 ​​ ​​ pjesën ​​ arsyetuese ​​ ​​ aktgjykimit ​​ kontumacional, ​​ aktgjykimit ​​ ​​ bazë ​​ ​​ pohimit, ​​ aktgjykimit ​​ në bazë të ​​ heqjes dorë nga kërkesëpadia, apo të aktgjykimit për shkak të mungesës, jepen vetëm arsyet që​​ e justifikojnë dhënien e aktgjykimeve të këtilla.

 

Neni​​ 175

(Pa titull)


Dispozitat e neneve 146, 153, 160 dhe 169 paragrafi 2 të këtij ligji në mënyrë të përshtatshme aplikohen edhe kur kem të bëjmë me aktvendimet.

 

Neni 194​​ 

(Kufijtë e ekzaminimit të aktgjykimit të shkallës së parë)

 

“Gjykata e ankimit ekzaminon aktgjykimin e shkallës së parë në atë pjesë në të cilën është goditur me ankesë dhe atë brenda kufijve të shkaqeve të treguara në ankesë, duke u kujdesur sipas detyrës zyrtare për zbatimin e së drejtës materiale si dhe për shkeljen e dispozitave të procedurës kontestimore nga neni 182 paragrafi 2, pika b), g), j), k) dhe m) të këtij ligji.”

 

 

LIGJI Nr. 05/L-081 PËR ENERGJINË ELEKTRIKE

 

Neni 15

(Caqet e energjisë nga burimet e ripërtërishme)

 

​​ 1. Qeveria i cakton caqet vjetore dhe afatgjata të energjisë së ripërtërishme për konsum të energjisë elektrike, të energjisë termike të prodhuar nga burime të ripërtërishme të energjisë dhe nga bashkëprodhimi, si dhe të energjisë nga burime të ripërtërishme që shfrytëzohet në transport. Qeveria do ta miratojë planin shtetëror të veprimit për energji të ripërtërishme për arritjen e cakut që 25% e konsumit të gjithmbarshëm bruto të energjisë në vitin 2020 të mbulohet nga energjia e ripërtërishme. Plani shtetëror i veprimit për energji të ripërtërishme, pas miratimit do t’i dorëzohet Sekretariatit të Komunitetit të Energjisë.​​ 

2. Me arritjen e cakut të mbulimit të 25% të konsumit të gjithmbarshëm bruto të energjisë në vitin 2020 nga energjia nga burimet e ripërtërishme, Kosova do të mund t’i qaset mekanizmave bashkëpunues me Palët tjera Kontraktuese të Komunitetit të Energjisë apo me Shtetet Anëtare të Bashkimit Evropian. Korniza e këtij mekanizmi bashkëpunues do të miratohet nga Qeveria me akt të veçantë nënligjor.​​ 

3. Caqet afatgjate të energjisë së ripërtërishme hartohen për një periudhë dhjetë (10) vjeçare, në pajtim me metodologjinë e përcaktuar me akte nënligjore, të miratuar nga Ministria.​​ 

4. Ministria përgatit dhe nxjerrë akte nënligjore që përfshijnë masat që synojnë përmbushjen e caqeve të energjisë së ripërtërishme dhe propozimet e tilla marrin parasysh si në vijim:​​ 

4.1. parimet e tregut konkurrues të energjisë; dhe

​​ 4.2. karakteristikat e llojeve të burimeve të ripërtërishme të energjisë.​​ 

5. Ministria harton dhe publikon raportin mbi realizimin e caqeve vjetore afatgjate për burimet e ripërtërishme të energjisë si pjesë e raportit mbi zbatimin e Planit shtetëror të Veprimit për Energji të Ripërtërishme dhe Programit për Strategjinë sipas nenit 7 paragrafi 7 këtij ligji. Raporti duhet të përfshijë një analizë të progresit për realizimin e caqeve të burimeve të ripërtërishme të energjisë, veçanërisht duke marrë për bazë ndikimin e faktorëve klimatikë. Kjo analizë paraqet shtrirjen e masave për realizimin e caqeve të burimeve të ripërtërishme të energjisë dhe masat e mundshme përmirësuese për të qenë në rrugë të mirë në arritjen e caqeve të tilla.​​ 

6. Rregullatori certifikon prejardhjen e energjisë të prodhuar nga burimet e ripërtërishme të energjisë sipas kritereve objektive, transparente dhe jodiskriminuese në përputhje me dispozitat e Ligjit për Rregullatorin e Energjisë.​​ 

7. Institucionet e përfshira në promovimin e burimeve të ripërtërishme të energjisë do të sigurohen se informatat mbi masat përkrahëse do t’i vëhen në dispozicion të gjithë​​ akterëve relevantë, siç janë: konsumatorët, ndërtimtarët, instaluesit, arkitektët dhe furnizuesit e pajisjeve të ngrohjes, ftohjes dhe energjisë elektrike që shfrytëzojnë energji nga burimet e ripërtërishme.​​ 

8. Autoritetet lokale dhe rajonale do të sajojnë programe përkatëse informative, vetëdijësuese, udhëzuese dhe trajnuese, me qëllim të informimit të qytetarëve mbi përfitimet dhe praktikalitetet e zhvillimit dhe shfrytëzimit të energjisë nga burimet e ripërtërishme.

 

LIGJI Nr. 04/L-147 PËR UJËRAT E KOSOVËS

 

Neni 70

(Fitimi dhe kushtet e fitimit të së drejtës ujore)

 

1. Fitimi i së drejtës ujore, sigurohet:

1.1. me leje ujore;

1.2. me koncesion.

2. Bartësi i të drejtës ujore shfrytëzon ujin sipas kritereve të përcaktuara me aktin për fitimin e së drejtës ujore.

3. Koncesioni, përkatësisht partneriteti publik dhe privat kryhet në kushte, mënyra dhe procedura për ndarjen e koncesionit për shfrytëzimin e ujërave të caktuara me këtë ligj dhe legjislacionin në fuqi.

 

Neni 71

(Procedurat për lëshimin e lejes ujore)

 

1. Procedura për fitimin e lejes ujore është:

1.1. Kushtet ujore;

1.2. Pëlqimi ujor;

1.3. Leja ujore.

1.4. Urdhëresa Ujore

2. Procedura për kushtet ujore, pëlqim ujor, leje ujore dhe urdhëresë ujore do të rregullohet me akt nënligjor të nxjerrë nga Ministria.

 

Neni 72

(Leja ujore)

 

1. Leja ujore lëshohet për:

1.1. nxjerrje të ujit për konsum të përgjithshëm;

1.2. shkarkim të ujërave të ndotura;

1.3. ndërtimin, rindërtimin ose​​ dëmolimin e objekteve dhe pajisjeve që ndikojnë në regjimin ujor; 1.4.aktivitetet e minierave dhe punimet gjeologjike të cilat ndikojnë në regjimin e ujërave;

1.5. për hulumtime hidrogjeologjike dhe grumbullimin e të dhënave;

1.6. eksploatimin e rërës, zhavorrit, gurit dhe argjilit;

1.7. përdorimi i ujërave me qëllim të shfrytëzimit të energjisë elektrike dhe gjeotermale; dhe

1.8. aktivitete tjera që mund të ndikojnë në regjimin ujor.

2. Leja ujore nuk është e nevojshme për: shfrytëzimin e puseve, burimeve, cisternave dhe objekteve të ngjajshme për furnizimin e një amvisërie me ujë të pijshëm, fikjen e zjarreve dhe ndërmarrjen e masave urgjente sanitare dhe masave tjera në rast të rrezikut të përgjithshëm.

3. Me Lejen Ujore përcaktohet destinimi, mënyra dhe kushtet e shfrytëzimit të ujit, shkarkimi i ujërave të ndotura, regjimi i punës së objekteve dhe impianteve, deponimi i mbeturinave të ngurta dhe të lëngëta si dhe kushtet tjera.

4. Leja Ujore, sipas këtij ligji, për shfrytëzimin e ujërave ndërkufitare dhe shkarkimin e ujërave të ndotura në ujërat ndërkufitare jepet në pajtim me marrëveshjen ose konventën ndërkombëtare.

5. E drejta e shfrytëzimit ose shkarkimit të ujërave të ndotura, e fituar në bazë të lejës ujore, nuk mund të bartet në persona tjerë, pa pëlqimin e autoritetit kompetent.​​ 

6. Ministria lëshon lejet ujore me akt nënligjor, Ministria mund të delegojë kompetenca për të cilat komunat dhe Autoriteti, mund të lëshojnë leje ujore.​​ 

7. Leja Ujore rishqytohet së paku në çdo pesë (5) vjet.

​​ 8. Bartësi i të drejtës ujore, detyrohet t’a informojë lëshuesin e lejës, në rast të ndryshimit në veprim, teknologji dhe shfrytëzim të ujit apo në raste tjera, kur mund të kenë ndikim të rëndësishëm në regjimin ujor.

 

LIGJI Nr. 03/L-025 PËR MBROJTJEN E MJEDISIT

 

Neni 31

(Leja Mjedisore)

 

1. Lëshimi në punë i objektit të ndërtuar apo i stabilimenteve dhe pajisjeve që kanë qenë objekt i vlerësimit të ndikimit në mjedis, nuk mund të filloj veprimtarinë pa marrjen e lejes mjedisore.

​​ 2. Leja mjedisore lëshohet për periudhën pesë vjeçare, sipas procedurës së përcaktuar për pranim teknik të objekteve dhe stabilimenteve ose pas kryerjes së punës provuese deri në gjashtë muaj, por gjithsesi para lëshimit në punë.​​ 

​​ 3. Ministria, me akt nënligjor, përcakton aktivitetet e nevojshme për lëshimin e lejes mjedisore, formën e aplikimit, përmbajtjen e lejes mjedisore, revokimin e lejes, vazhdimin e vlefshmërisë si dhe regjistrin e lejeve të lëshuara.

 

UDHËZIMI ADMINISTRATIV (MZHE) Nr. 05/2017

CAQET E ENERGJISË NGA BURIMET E RIPËRTËRITSHME [MINISTRIA E ZHVILLIMIT EKONOMIK

​​ (aprovuar më​​ 23 qershor 2017)

 

Neni 3​​ 

(Caku obligativ dhe indikativ i energjisë nga burimet e ripërtëritshme)​​ 

 

1.Shprehjet specifike që përdoren në këtë Udhëzim Administrativ kanë domethënie si në vijim:​​ 

1.1. Caku obligativ i energjisë nga burimet e ripërtëritshme deri në vitin 2020, është 25% i konsumit përfundimtar bruto te energjisë ,siç është përcaktuar në​​ nenin 4 të​​ Vendimet të​​ Këshillit Ministror te Komuniteti te Energjisë Nr.D/2012/04/MC-EnC;

 

[...]

 

1.3.​​ Caku indikativ i energjisë nga burimet e ripërtëritshme për vitin 2020 është 29.89% e konsumit përfundimtar bruto të energjisë;

 

[...]

 

 

UDHËZIMI ADMINISTRATIV MMPH-NR 03/2018 PËR PROCEDURAT PËR LEJE UJORE [MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR]

(miratuar më​​ 24 gusht 2018)

 

II.3 Leja Ujore

 

Neni 15

(Sigurimi i Lejes Ujore dhe Dokumentacioni)

 

  • Leja ujore sigurohet për të​​ gjitha​​ objektet​​ edhe​​ aktivitetet​​ me të​​ cilat me dispozita ligjore​​ është​​ përcaktuar lëshimi i pëlqimit ujorë, me përjashtim të​​ nxjerrjes së​​ materialit​​ nga​​ ujë rrjedhat​​ dhe rregullimi i​​ ujë rrjedhave​​ dh​​ ujërave​​ ​​ tjera

[...]

Neni 17

(Kohëzgjatje dhe vazhdimi i lejes ujore)

 

1.Kohëzgjatja e lejes ujore është rregulluar me nenin 73të Ligjit.

[...]

 

 

UDHËZIMI ADMINISTRATIV MMPH-NR 07/2017 PËR LEJE MJEDISORE [MINISTRIA E MJEDISIT DHE PLANIFIKIMIT HAPËSINOR]

(miratuar më 9​​ qershor 2017​​ dhe​​ i shfuqizuar me Udhëzimin Administrativ MMPH 04/2022 për Leje​​ Mjedisore të​​ 3 qershorit 2022)

 

Neni 11

(pa titull)​​ 

1. Në bazë të propozim vendimit të komisionit, Ministria e lëshon apo e refuzon kërkesën ​​ për Leje Mjedisore në afat prej 15 ditësh ​​ dhe për vendimin e marrë e njofton me shkrim aplikuesin ​​ dhe Komunë/Komunat.

2. Nëse operatori i plotëson kushtet teknike dhe mjedisore i lëshohet Leja Mjedisore.

[...]

4.Leja Mjedisore lëshohet për periudhën pese (5) vjeçare.​​ 

 

 

Vlerësimi i pranueshmërisë së kërkesës

 

  • Gjykata së pari​​ shqyrton​​ nëse kërkesa​​ i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, të përcaktuara me Kushtetutë, të parashikuara me​​ Ligj dhe​​ të specifikuara më tej​​ me Rregullore të punës.

 

  • Në​​ këtë drejtim,​​ Gjykata​​ i​​ referohet​​ paragrafit​​ 4 të nenit 21 [Parimet e Përgjithshme] dhe​​ paragrafëve 1 dhe 7 të​​ nenit​​ 113 [Juridiksioni​​ dhe Palët e​​ Autorizuara]​​ të​​ Kushtetutës,​​ i cili përcakton:

 

Neni 21

“[…]

 

  • Të drejtat dhe liritë themelore të parashikuara në Kushtetutë, vlejnë edhe për personat juridikë, për aq sa janë të zbatueshme.”

 

Neni 113

 

1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para Gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.

 

[...]

 

7.​​ Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.”​​ 

 

  • Në vazhdim, Gjykata​​ gjithashtu shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, siç përcaktohen me Ligj.​​ Në lidhje me këtë, Gjykata së pari i referohet​​ neneve, 47 [Kërkesa individuale],​​ ​​ 48 [Saktësimi i kërkesës] dhe 49 [Afatet] të Ligjit, të cilët parashohin:

 

Neni 47

[Kërkesa individuale]

 

“1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tija individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.

 

2. Individi mund ta ngritë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.”

 

 

 

Neni 48

[Saktësimi i kërkesës]

 

“Parashtruesi i kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësoj saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj.”​​ 

 

Neni 49

[Afatet]

 

“Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajsh. Afati fillon të ecë nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor...”.

 

  • Në këtë drejtim, Gjykata vëren se parashtruesi​​ i​​ kërkesës ka të drejtë të​​ dorëzojë​​ ankesë kushtetuese, duke​​ iu​​ referuar​​ shkeljeve​​ të pretenduara të të drejtave dhe lirive themelore, që vlejnë për individët dhe personat juridikë (shih rastet​​ e Gjykatës​​ nr.​​ KI41/09,​​ parashtrues​​ Universiteti AAB-RIINVEST L.L.C., Aktvendim për papranueshmëri i 3 shkurtit 2010, paragrafi 14; dhe​​ nr.​​ KI35/18,​​ parashtrues​​ ​​ Bayerische Versicherungsverbrand,​​ Aktgjykim ​​ i 11 dhjetorit 2019, paragrafi 40).

 

  • Në vlerësimin e përmbushjes së kritereve të pranueshmërisë siç janë cekur më lart, Gjykata vëren se parashtruesi​​ i​​ kërkesës ka specifikuar se konteston​​ një akt të një autoriteti publik, përkatësisht​​ Aktgjykimin e Gjykatës Supreme​​ ARJ.UZVP.​​ nr. 51/2022​​ të​​ 19​​ korrikut 2022, pas shterimit të të gjitha mjeteve juridike të përcaktuara me ligj. Parashtruesi​​ i​​ kërkesës gjithashtu​​ i​​ ka qartësuar të drejtat dhe liritë që ai​​ pretendon​​ se janë shkelur, në pajtim me kriteret​​ e nenit 48 të Ligjit dhe​​ e​​ ka dorëzuar kërkesën në pajtim me afatin e përcaktuar në nenin 49 të Ligjit.

 

  • Në vijim, Gjykata do të vlerësojë nëse në rrethanat e rastit konkret janë të aplikueshëm neni 31 i Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, si dhe neni 46 i Kushtetutës në lidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së. Përkatësisht, Gjykata do të vlerësojë nëse kërkesa e parashtruesit të kërkesës, e cila ndërlidhet me procedurën paraprake gjyqësore për pezullimin apo shtyrjen e ekzekutimit të vendimeve të Ministrisë përgjegjëse për lëshimin e lejes ujore dhe lejes mjedisore, në kuptim të​​ pretendimeve për shkelje të së drejtës për gjykim të drejtë dhe të paanshëm dhe të drejtës së tij në pronë është​​ ratione materiae​​ me Kushtetutën.

 

Në lidhje me aplikueshmërinë​​ e nenit 31 të Kushtetutës​​ dhe​​ nenit​​ 6 të KEDNJ-së në procedurë paraprake

 

  • Në kontekst të rrethanave të rastit konkret, duke marrë parasysh që vendimet e kontestuara ndërlidhen me vendime përkitazi me masa të sigurisë, përkatësisht “procedura paraprake”, Gjykata bazuar në praktikën e saj gjyqësore dhe të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ), duhet të vlerësojë aplikueshmërinë e garancive të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së. Në këtë kontekst, Gjykata i referohet pikës (b) të paragrafit (3) të rregullit 39 të Rregullores së punës, sipas së cilës, Gjykata mund të konsiderojë një kërkesë të papranueshme nëse e njëjta nuk është​​ ratione materiae​​ në pajtim me Kushtetutën.

 

  • Prandaj, në kontekst të kësaj të fundit, vlerësimi i këtij kriteri në rrethanat e rastit, është i rëndësishëm sepse procedurat e zhvilluara para gjykatave të rregullta hyjnë në fushëveprimin e​​ “procedurave paraprake”, përkatësisht Aktgjykimi​​ i kontestuar i Gjykatës Supreme ndërlidhet me Aktvendimin e Gjykatës Themelore në Prishtinë për shtyrjen e ekzekutimit të vendimeve për​​ lejeve​​ mjedisore​​ të lëshuara nga MEA-ja​​ ​​ dhe​​ licencave për prodhim të energjisë elektrike të lëshuara nga​​ ZRRE-ja, derisa padia për anulimin e​​ vendimeve​​ të​​ MEA-së dhe​​ ZRRE-së​​ derisa gjykata themelore të vendos me vendim përfundimtar (shqyrtim​​ të meritave) lidhur me padinë e palëve paditëse. Rrjedhimisht, Gjykata do të vlerësojë nëse neni 31 i Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së është i zbatueshëm në rrethanat e rastit të parashtruesit​​ të kërkesës.​​ 

 

  • Në këtë kontekst specifik, Gjykata vëren se çështja e aplikueshmërisë së nenit 6 të KEDNJ-së në procedura paraprake është interpretuar nga GJEDNJ përmes praktikes së saj gjyqësore, në harmoni me të cilën Gjykata, në pajtim me nenin 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejta e Njeriut] të Kushtetutës, është e obliguar të interpretoje të drejtat e njeriut dhe liritë themelore të​​ garantuara me Kushtetutë.

 

  • Gjykata vë po ashtu në pah, se kriteret për aplikueshmërinë e nenit 31 të Kushtetutës përkitazi me procedurat paraprake janë përcaktuar po ashtu​​ edhe​​ në rastet e kësaj Gjykate, duke përfshirë por duke mos u​​ kufizuar në rastet KI122/17,​​ parashtrues,​​ ​​ Česká Exportní Banka A.S.,​​ Aktgjykim i 30 prillit 2018;​​ KI150/16;​​ parashtrues,​​ ​​ Mark Frrok Gjokaj, Aktgjykim​​ i 31 dhjetorit 2018;​​ KI81/19;​​ parashtrues,​​ ​​ Skender Podrimqaku,​​ Aktvendim për papranueshmëri i 9 nëntorit 2019;​​ KI107/19;​​ parashtrues,​​ ​​ Gafurr Bytyqi, Aktvendim për papranueshmëri, i 11 marsit 2020; KI195/20​​ parashtrues,​​ ​​ Aigars Kesengfelds, Aktgjykim, i 29 marsit 2021; dhe​​ KI202/21, me parashtrues​​ Kelkos Energy SH.P.K., Aktgjykim, i 29 shtatorit 2022. Parimet e përgjithshme të vendosura përmes ​​ vendimeve të lartcekura të Gjykatës janë bazuar në rastin e GJENDJ-së,​​ Micallef kundër Maltës,​​ nr. 17056/06,​​ Aktgjykim i 15 tetorit 2009.​​ 

 

  • Rrjedhimisht, për të konstatuar nëse në rastin konkret aplikohet neni 31 i Kushtetutës dhe neni 6 i KEDNJ-së, Gjykata do t’iu referohet parimeve të përgjithshme të përcaktuara përmes praktikës gjyqësore të​​ GJEDNJ-së dhe të Gjykatës për sa i përket aplikueshmërisë ​​ së garancive procedurale të nenit 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së dhe më pas të njëjtat do t’i aplikojë në rrethanat e rastit konkret.

 

  • Bazuar në praktikën​​ e saj​​ gjyqësore dhe​​ atë​​ të​​ GJEDNJ-së, Gjykata vëren se jo të gjitha masat e sigurisë apo masat e përkohshme përcaktojnë të drejtat ose detyrimet civile dhe në mënyrë që neni 6 i KEDNJ-së të konsiderohet i zbatueshëm, GJEDNJ përcaktoi​​ kriteret mbi bazën e të cilave duhet të vlerësohet aplikueshmëria e nenit 6 të KEDNJ-së në​​ “proceduarat paraprake”​​ (shih, rastin e GJEDNJ-së,​​ Micallef kundër Maltës, cituar më lart, paragrafët 83-86).

 

  • Sipas kritereve të përcaktuar në rastin​​ Micallef kundër Maltës, të cilat kritere edhe kjo Gjykatë i​​ ka​​ pranuar​​ përmes praktikës gjyqësore,​​ së pari, e drejta në fjalë duhet të jetë​​ civile​​ si në shqyrtimin gjyqësor ashtu edhe në procedurat lidhur me masën e sigurisë, brenda kuptimit autonom të këtij nocioni sipas nenit 6 të KEDNJ-së dhe; së dyti, ​​ kjo procedurë duhet të përcaktojë në mënyrë efektive të drejtën civile përkatëse (shih, në këtë kontekst, rastin e GJEDNJ-së,​​ Micallef kundër Maltës, cituar më lart, paragrafët 84 dhe 85 dhe referencat e përmendura aty, si dhe shih rastet e Gjykatës KI122/17,​​ ​​ parashtrues,​​ Česká Exportní Banka A.S., të cituar më lart, paragrafët 130 dhe 131; KI81/19,​​ parashtrues,​​ ​​ Skender Podrimqaku, të cituar më lart, paragrafët 47 dhe 48; KI107/19,​​ parashtrues,​​ ​​ Gafurr Bytyqi, të cituar më lart, paragrafi 53).

 

  • Gjykata rikujton që​​ në​​ rrethanat e rastit parashtruesi​​ i​​ kërkesës i referohet​​ vendimit të Ministrisë së Infrastrukturës dhe Mjedisit​​ për leje ujore, të​​ 5​​ qershorit​​ 2020​​ dhe​​ vendimit Ministrisë së Ekonomisë dhe Ambientit ​​ për leje​​ mjedisore​​ ​​ 26 qershorit 2020,​​ respektivisht​​ (në tekstin e mëtejmë: Vendimet e Ministrisë përgjegjëse për ambient).​​ Paditësit/propozuesit​​ kishin inicuar konflikt administrativ duke parashtruar padi​​ administrative në​​ Gjykatën Themelore më​​ 30 dhjetor 2021, dhe​​ njëkohësisht të​​ njëjtit​​ kishin paraqitur edhe​​ kërkesën për shtyrje të ekzekutimit​​ të vendimeve të​​ lartcekura​​ me arsyetimin se hidrocentralet e ndërtuara në territorin e komunës së​​ Kaçanikut​​ e dëmtojnë cilësinë e ujit të pijes dhe të ujitjes. Shtyrja e ekzekutimit të vendimeve të kontestuara si masë e përkohshme bazuar në dispozitat e LKA-së​​ do të nënkuptonte pezullimin e prodhimit të energjisë elektrike nga parashtruesi i kërkesës,​​ nëpërmjet​​ Hidrocentralit Lepenci 3​​ në komunën e​​ Kaçanikut, deri në marrjen e vendimit meritor lidhur me çështjen nga Gjykata Themelore.​​ 

 

  • Rrjedhimisht, kërkesa për shtyrjen e ekzekutimit të vendimeve administrative, si në rrethanat e rastit konkret, në procedurë të konfliktit administrativ është paraparë në nenin 22 të LKA-së. Ky vendim për shtyrje të ekzekutimit, bazuar në ligjin e aplikueshëm, mund të merret deri në vendosjen në merita të rastit nga gjykatat e rregullta.​​ Pajisja e parashtruesit të kërkesës​​ me​​ leje​​ ujore dhe leje mjedisore nga Ministria përkatëse​​ ndërlidhet me:​​ (i)​​ ndërtimin dhe funksionimin e hidrocentraleve si burim​​ i ripërtërishëm​​ për prodhimin e energjisë elektrike në territorin e komunës së​​ Kaçanikut;​​ dhe,​​ (ii)​​ parashtruesi i kërkesës qysh nga​​ qershori i vitit 2019​​ ka filluar me gjenerimin e energjisë elektrike gjeneruese nëpërmjet ndërtimit të infrastrukturës për hidrocentrale.​​ ​​ 

 

  • Nga sa më sipër, Gjykata​​ konstaton​​ se​​ parashtruesi i kërkesës:

 

  • gëzon në mënyrë të pakontestueshme një të “drejtë civile” që vë në lëvizje garancitë procedurale​​ ​​ ​​ nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së;​​ 

  • kërkesa e parashtruesit të kërkesës përkitazi me pretendimin për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së është​​ ratione materiae​​ në pajtim më Kushtetutën; dhe, se​​ 

  • garancitë procedurale të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së janë të aplikueshme në rastin e tij.​​ 

 

Konkluzion në​​ lidhje me pranueshmërinë​​ e kërkesës

 

  • Në fund dhe pas shqyrtimit të​​ kërkesës së​​ parashtruesit​​ të kërkesës, Gjykata konsideron se kërkesa nuk mund të konsiderohet​​ as​​ si qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç parashihet me paragrafin (2) të rregullit 39 të Rregullores së punës, dhe për pasojë, kërkesa shpallet e pranueshme për shqyrtim në merita.

 

Meritat e kërkesës

 

  • Gjykata thekson se thelbi i rastit​​ ndërlidhet​​ me të drejtën e parashtruesit të kërkesës për zhvillimin e veprimtarisë së prodhimit të energjisë​​ nga burimet e ripërtëritshme ​​ bazuar në​​ lejet​​ ujore dhe mjedisore​​ të​​ lëshuara nga Ministria përkatëse për Mjedis, të​​ cilat i​​ kanë mundësuar parashtruesit të kërkesës investimin nëpërmjet ndërtimit të infrastrukturës për hidrocentrale.​​ Ndërkohë paditësit/propozuesit kishin inicuar konflikt administrativ duke parashtruar padi ndaj Ministrisë​​ përgjegjëse​​ për Mjedis, me ç’ rast kishin paraqitur kërkesë për shtyrje të ekzekutimit të vendimeve të​​ kontestuara​​ për lëshimin e lejeve ujore dhe mjedisore​​ të kësaj Ministrie.​​ Gjykata Themelore​​ kishte aprovuar si​​ ​​ bazuar propozimin e paditësve/propozuesve​​ dhe vendosi që të shtyhet ekzekutimi i vendimeve​​ të​​ Ministrisë​​ përgjegjëse​​ për Mjedis, përkatësisht lejes ujore dhe asaj mjedisore,​​ derisa​​ Gjykata Themelore​​ të vendos me vendim përfundimtar​​ përkitazi me padinë.​​ Parashtruesi i kërkesës duke qenë palë​​ me​​ interes në këtë çështje​​ paraqiti​​ ankesë në Gjykatën e Apelit.​​ Gjykata e Apelit​​ fillimisht vendosi që​​ të​​ aprovojë​​ si të​​ bazuara ankesën e parashtruesit dhe Ministrisë​​ përgjegjëse​​ për mjedis, duke e kthyer​​ çështjen​​ në​​ rivendosje për shkak të​​ shkeljeve të​​ procedurës kontestimore dhe asaj administrative.​​ Gjykata Themelore​​ në​​ procedurë​​ të​​ rivendosjes​​ sërish​​ vendosi​​ që të aprovojë​​ si​​ ​​ bazuar propozimin e​​ paditësve/propozuesve​​ ​​ dhe të shtyjë​​ ekzekutimin​​ e vendimeve​​ për lëshimin e Lejes Ujore të​​ 5 qershorit 2020​​ dhe Lejes Mjedisore të​​ 26​​ qershorit 2020.​​ Parashtruesi i kërkesës​​ dhe​​ Ministria përgjegjëse​​ për Mjedis​​ sërish paraqitën ankesë në Gjykatën e Apelit.​​ Gjykata e Apelit​​ përmes​​ Aktvendimit​​ [AA.​​ nr.​​ 386/2022]​​ të​​ 26 majit 2022​​ refuzoi ankesën e tyre si të​​ pabazuar dhe​​ vërtetoi​​ Aktvendimin​​ e​​ Gjykatës Themelore, të​​ 12 prillit 2022.​​ Si rrjedhojë​​ e kësaj, parashtruesi​​ i kërkesës​​ paraqiti kërkesë​​ për rishqyrtim të jashtëzakonshëm të vendimit gjyqësorë në Gjykatës Supreme, përkatësisht dy Aktvendimeve të​​ Gjykatës Themelore dhe​​ asaj​​ të​​ Apelit. Gjykata Supreme përmes Aktgjykimit të​​ kontestuar të​​ saj të​​ 19​​ korrikut 2022 kërkesën për​​ rishqyrtim​​ të​​ jashtëzakonshëm të​​ parashtruesit të​​ kërkesës e refuzoi si të​​ pabazuar.​​ ​​ 

 

  • Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës ka ngritur pretendime:​​ ​​ (i) për shkelje të​​ nenit 31 të​​ Kushtetutës​​ në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së, për​​ shkak të​​ shkeljes​​ së​​ të​​ drejtës së​​ tij për vendim të​​ arsyetuar gjyqësor dhe zbatim qartazi të​​ gabuar të​​ ligjit, përkatësisht nenit 22 të​​ LKA-së;​​ ​​ dhe​​ (ii) për​​ shkelje​​ të​​ së​​ drejtës së​​ tij në​​ pronë. Në fund, parashtruesi i kërkesës në kërkesën e tij ka ofruar arsyetim në lidhje me kërkesën e ​​ tij për vendosjen e masës së përkohshme ndaj Aktgjykimit të kontestuar të Gjykatës Supreme.

 

  • Gjatë vlerësimit të meritave të këtyre pretendimeve, Gjykata gjithashtu do të zbatojë standardet e praktikës gjyqësore GJEDNJ-së, në harmoni me të cilën, Gjykata në bazë të nenit 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës është e detyruar të interpretojë të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me Kushtetutë në harmoni me​​ praktikën​​ gjyqësore të GJEDNJ-së.​​ 

 

  • ​​ vijim, Gjykata do të​​ fillojë​​ me shqyrtimin e pretendimeve të​​ parashtruesit të​​ kërkesës për​​ shkelje​​ ​​ ​​ drejtës së​​ tij për gjykim të​​ drejtë​​ dhe të​​ paanshëm, të​​ garantuar me nenin 31 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së,.

 

  • ​​ lidhje​​ me pretendimet për shkelje të​​ nenit 31 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 6 të​​ KEDNJ-së

 

A.​​ Vlerësimi​​ i pretendimit për mungesë​​ ​​ vendimit​​ ​​ arsyetuar​​ 

 

  • Parimet e përgjithshme lidhur me të drejtën për një vendim të arsyetuar

 

  • Garancitë e mishëruara në nenin 6, paragrafin 1 të KEDNJ-së, përfshijnë edhe detyrimin e gjykatave që të paraqesin arsyetim të mjaftueshëm për vendimet e tyre. (shih​​ rastin e GJEDNJ-së,​​ H. kundër Belgjikës, nr.​​ 8950/80,​​ Aktgjykim i 30 nëntorit 1987, paragrafi 53). Vendimi i arsyetuar gjyqësor u tregon palëve se rasti i tyre është shqyrtuar me të vërtetë.

 

  • Përkundër faktit që gjykata e brendshme ka një liri të caktuar të vlerësimit lidhur me përzgjedhjen e argumenteve dhe vendosjes për pranueshmërinë e dëshmive, ajo është e detyruar të justifikojë veprimet e saj duke arsyetuar të gjitha vendimet e saj (shih rastet e GJEDNJ-së:​​ Suominen kundër Finlandës,​​ nr. 37801/97, Aktgjykim i 24 korrikut 2003, paragrafi 36; si dhe rastin​​ Carmel Saliba kundër Maltës,​​ nr. 24221/13,​​ ​​ Aktgjykim i 24 prillit 2017, paragrafi 73).​​ 

 

  • Gjykata më e ulët ose autoriteti shtetëror, nga ana tjetër, duhet të japin arsye dhe arsyetime të tilla të cilat do t'u mundësojnë palëve të shfrytëzojnë në mënyrë efektive çdo të drejtë ekzistuese të ankesës (shih rastin e GJEDNJ-së​​ Hirvisaari kundër Finlandës,​​ nr. 49684/99, Aktgjykim,​​ ​​ i 25 dhjetorit 2001, paragrafi 30).

 

  • Neni 6 paragrafi 1 i detyron gjykatat të japin arsye për vendimet e tyre, por kjo nuk do të thotë se kërkohet përgjigje e detajuar lidhur me secilin argument​​ (shih rastet e GJEDNJ-së,​​ Van de Hurk kundër Holandës,​​ nr. 16034/90,​​ Aktgjykim i 19 prillit 1994, paragrafi 61;​​ Garcia Ruiz kundër Spanjës,​​ nr. 30544/96,​​ Aktgjykim,​​ ​​ i 29 ​​ janarit 1999, paragrafi 26;​​ Perez kundër Francës,​​ nr. 47287/99,​​ Aktgjykim i 12 shkurtit 2004, paragrafi 81).

  • Nga natyra e vendimit që merr gjykata varet nëse Gjykata është e detyruar ta arsyetojë atë, dhe kjo mund të vendoset vetëm në dritën e rrethanave të rastit në fjalë: është e nevojshme të merren parasysh, ndër të tjera, llojet e ndryshme të parashtresave që një palë mund t'i paraqesë gjykatës, si dhe dallimet që ekzistojnë midis sistemeve juridike të vendeve në lidhje me dispozitat ligjore, rregullat zakonore, pozicionet juridike dhe paraqitjen dhe hartimin e aktgjykimeve (shih rastet e GJEDNJ​​ Ruiz Torija kundër Spanjës,​​ nr. 18390/91,​​ Aktgjykim i 9 dhjetorit 1994, paragrafi 29;​​ Hiro Balani kundër Spanjës,​​ nr. 18064/91,​​ Aktgjykim​​ i 9 dhjetorit 1994, paragrafi 27).

 

  • Megjithatë, nëse parashtresa e një pale është vendimtare për rezultatin e procedurës, ajo kërkon që t'i përgjigjet në mënyrë specifike dhe pa vonesë (shih rastet e GJEDNJ-së,​​ Ruiz Torija kundër Spanjës, të cituar më lart, paragrafi 30;​​ Hiro Balani kundër Spanjës, të cituar më lart, paragrafi 28).

 

  • Prandaj, gjykatat janë të obliguara që:

 

        • ​​ të shqyrtojnë argumentet kryesore të palëve (shih rastet e GJEDNJ-së, ​​ Buzescu kundër Rumanisë,​​ nr. 61302/00, Aktgjykim i 24 gushtit 2005,​​ paragrafi 67;​​ Donadze kundër Gjeorgjisë,​​ nr. 74644/01,​​ Aktgjykim i 7 qershorit 2006,​​ ​​ paragrafi 35);​​ dhe​​ 

 

        • të shqyrtojnë​​ me shumë rigorozitet dhe kujdes të veçantë kërkesat në lidhje me të drejtat dhe liritë e garantuara me Kushtetutë, KEDNJ dhe Protokollet e saj (shih rastet e GJEDNJ-së:​​ Fabris kundër Francës,​​ 16574/08, Aktgjykim, i 7 shkurtit​​ 2013,​​ paragrafi 72;​​ Wagner dhe JMWL kundër Luksemburgut,​​ nr. 76240/01, Aktgjykim i 28 qershorit 2007, paragrafi 96).

 

  • Neni 6, paragrafi 1, nuk kërkon që Gjykata Supreme të japë një arsyetim më të detajuar kur ajo thjesht zbaton një dispozitë të caktuar ligjore lidhur me bazën ligjore për refuzimin e ankesës sepse ajo ankesë nuk ka një perspektivë për sukses (shih rastet e GJEDNJ-së,​​ Burg dhe të tjerët kundër Francës,​​ nr.​​ 34763/02; vendim i 28 janarit 2003;​​ Gorou kundër Greqisë​​ (nr. 2), ​​ nr. 12686/03,​​ vendim​​ i 20 marsit 2009,​​ paragrafi 41).

  • Në mënyrë të ngjashme, në një rast ku bëhet fjalë për një kërkesë që të lejohet parashtrimi i ankesës, që është një parakusht për procedurën​​ e​​ një gjykatë më​​ të​​ lartë, si dhe për një vendim të mundshëm, neni 6, paragrafi 1, nuk mund të interpretohet në atë kuptim që të urdhëron një arsyetim të detajuar të vendimit për refuzimin e kërkesës për parashtrimin e ankesës (shih rastet e GJEDNJ-së,​​ Kukkonen kundër Finlandës​​ (nr. 2), nr.​​ 47628/06,​​ Aktgjykim i 13 prillit 2009,) paragrafi 24;​​ Bufferne kundër Francës, nr.​​ 54367/00,​​ Vendimi i 26 shkurtit 2002),

 

  • Përveç kësaj, kur refuzon një ankesë, gjykata e apelit, në parim, thjesht mund të pranojë arsyetimin e vendimit të dhënë nga gjykata më e ulët (shih rastin e GJEDNJ-së, ​​ García Ruiz kundër Spanjës, cituar më lart, paragrafi 26; shih, në kundërshtim me këtë,​​ Tatishvili kundër Rusisë, nr.​​ 1509/02,​​ Aktgjykim i 9 korrikut 2007, paragrafi 62). Megjithatë, koncepti i procedurës së drejtë nënkupton që gjykata vendase që ka dhënë një shpjegim të ngushtë për vendimet e saj, qoftë duke përsëritur arsyetimet e dhëna më parë nga një gjykatë më e ulët ose në ndonjë mënyrë tjetër, në fakt merrej me çështje të rëndësishme brenda juridiksionit të saj, që do të thotë se nuk i pranoi thjesht dhe pa përpjekje shtesë konkluzionet e arritura nga gjykata më e ulët (shih rastin​​ e GJEDNJ-së,​​ Helle kundër Finlandës,​​ nr.​​ (157/1996/776/977),​​ Aktgjykim i 19 dhjetorit 1997, paragrafi 60). Kjo kërkesë është aq më e rëndësishme nëse pala në kontest nuk ka pasur mundësi t'i paraqesë argumentet e saj gojarisht në procedurën para gjykatës vendase.

 

  • Megjithatë, gjykatat e apelit (në shkallën e dytë) të cilat kanë juridiksion për të hedhur poshtë ankesat e pabazuara dhe për të zgjidhur çështjet faktike dhe juridike në procedurën kontestimore, janë të obliguara të arsyetojnë se përse refuzuan të vendosin për ankesën (shih rastin e GJEDNJ-së,​​ Hansen kundër Norvegjisë, nr. 15319/09,​​ Aktgjykim i 2 janarit 2015, paragrafët 77–83).

 

  • Përveç kësaj, GJEDNJ nuk përcaktoi se ishte shkelur e drejta në një rast në të cilin nuk është dhënë një sqarim specifik në lidhje me një pohim që i referohej një aspekti të parëndësishëm të rastit, përkatësisht mungesës së nënshkrimit dhe vulës, që është një gabim i një natyre më shumë formale sesa materiale dhe ai gabim u korrigjua menjëherë (shih rastin e GJEDNJ-së,​​ Mugoša​​ kundër Malit të Zi, nr.​​ 76522/12,​​ Aktgjykim i 21 shtatorit 2016, paragrafi 63).

 

  • Zbatimi i parimeve të përgjithshme në rrethanat e rastit konkret

  • Lidhur me pretendimin për një vendim të arsyetuar, Gjykata rikujton kushtet ligjore që duhet plotësuar për shtyrjen e ekzekutimit të një akti deri në vendimin definitiv gjyqësor sipas nenit 22, paragrafi 2 të LKA-së i cili përcakton se:​​ “Me kërkesën e paditësit, organi, akti i të cilit ekzekutohet, gjegjësisht organi që është kompetent për ekzekutim, mund ta shtyjë ekzekutimin deri në vendimin definitiv gjyqësor, nëse ekzekutimi do t’i sillte dëm paditësit, i cili vështirë do të riparohej, kurse shtyrja nuk është në kundërshtim me interesin publik, e as që shtyrja do t’i sillte ndonjë dëm të madh palës kundërshtare përkatësisht personit të interesuar”.​​ 

 

  • Gjykata vëren se sipas dispozitave relevante të cekura më lart, për shtyrjen ​​ ekzekutimit të një akti, është e nevojshme të plotësohen këto kushte:

 

  • nëse ekzekutimi do t’i sillte dëm paditësit, i cili vështirë do të riparohej, kurse;

  • shtyrja nuk është në kundërshtim me interesin publik; dhe

  • as që shtyrja do t’i sillte ndonjë dëm të madh palës kundërshtare përkatësisht personit të interesuar.

 

  • Në tekstin e mëposhtëm të këtij Aktgjykimi, Gjykata do të ballafaqojë pretendimet e ngritura nga parashtruesi i kërkesës në procedurë para Gjykatës Supreme dhe përgjigjen e kësaj të fundit në raport me pretendimet e parashtruesit të kërkesës.

 

  • Në këtë drejtim, Gjykata sërish​​ vë​​ në​​ dukje pretendimet​​ e​​ parashtruesit të​​ kërkesës​​ të​​ ngritura në​​ kërkesën​​ e tij për​​ rishqyrtim​​ të​​ jashtëzakonshëm​​ gjyqësor, të​​ parashtruara në​​ Gjykatën Supreme, që​​ ishin si në​​ vijim:​​ (i)​​ kushtet kumulative të përcaktuar me nenin 22 nuk janë plotësuar në​​ rrethanat​​ e rastit konkret; (ii) nuk janë vërtetuar fare faktet vendimtare, dhe nuk janë marra për bazë asnjë prove materiale e tij, gjegjësisht dëshmitë dhe provat që ndërlidhen me atë se vendimet për Lejen Ujore dhe Lejen Mjedisore janë nxjerrë në pajtim me legjislacionin në fuqi;​​ (iii) se shtyrja e tillë​​ do të ketë pasoja për interesin publik, gjegjësisht furnizimin me energji;​​ dhe (iv) gjykatat​​ e shkallës më të ulët janë mbështetur në perceptimin e opinionit publik, gjegjësisht të paditësve/propozuesve ​​ se janë duke i mbrojtur të drejtat e qytetarëve.

 

  • Gjykata i referohet arsyetimit të Aktgjykimit të Gjykatës Supreme, përmes të cilit theksohet se:​​ “Duke pasur parasysh dispozitat e paraqitura sipër të Ligjit për konfliktet administrative, kjo gjykate ka gjetur se gjykata e shkalles se dyte ka vepruar drejt kur ka refuzuar si te pabazuara ankesat e te paditurës - Ministrisë se ambientit, planifikimit hapësinore, infrastrukturës dhe palës​​ ​​ interesuar "Hidroenergji"sh.p.k Lepenci 3,​​ ​​ parashtruara kundër aktvendimit te Gjykatës Themelore ne Prishtine - Departamenti për Çështje Administrative A. U .nr.3129/2021 dt.12.04.2022, me te cilin është aprovuar si​​ i​​ bazuar propozimi i propozuesve - paditësve organizatës joqeveritare "Grupi për studime juridike dhe politike" dhe organizatës joqeveritare "Gjeti" për shtyrje të​​ ekzekutimit te vendimit te paditurës nr.​​ 6724-2/199​​ dt. 05.06.2020 dhe vendimit nr. 1948-4/19 dt 26.06.2022 deri ne nxjerrjen e aktgjykimit te shkalles se pare sipas padisë se paditësve.

Vendimet e tilla të gjykatave të​​ instancës​​ më të ulët kanë​​ rezultuar nga provat në shkresa​​ të lëndës, ngase sipas mendimit të​​ kësaj​​ gjykate zbatimi​​ i​​ vendimeve​​ të​​ paditurës të​​ kontestuara me padi, paraqet rrezik te shkaktimit te dëmit​​ paditësve​​ i cili​​ vështirë​​ do të​​ riparohej​​ nëse​​ merret parasysh shkaktimi​​ i​​ dëmit​​ mjedisit​​ jetësor​​ që​​ do të​​ mund t’i​​ shkaktohej të njëjtit, degradimit potencial të​​ natyrës​​ dhe të​​ veçorive​​ të​​ saja si dhe të​​ ekuilibrit të përgjithshëm​​ te​​ natyrës.

[...]

Sipas mendimit të​​ kësaj​​ gjykate,​​ paditësit​​ – propozuesit​​ përmes padisë​​ dhe provave të​​ bashkëngjitura​​ me padi, kanë ofruar prova​​ bindëse​​ me të cilat​​ vërtetohen​​ faktet se ekzekutimi i vendimeve do të sillte dëm qytetareve të​​ cilët​​ jetojnë​​ në pronat tyre dhe​​ jetojnë​​ në atë​​ mjedis​​ ku​​ është​​ parapare puna e​​ këtyre​​ hidrocentraleve, me​​ çfarë do të​​ shkaktohej dëm i pa kompensueshëm atyre.

 

Poashtu, kjo gjykatë ka gjetur se ekzekutimi i vendimeve deri në​​ nxjerrjen e vendimit meritor nuk do të​​ ishte në​​ kundërshtim​​ me interesin publik dhe as shtyrja nuk do​​ të sillte ndonjë humbje më të madhe​​ palës​​ kundërshtare,​​ përkatësisht​​ palës​​ së​​ interesuar. Ne​​ këtë​​ mënyrë​​ do të​​ shmangeshin pasojat e mundshme në​​ të​​ ardhmen në​​ rast se do të​​ vërtetohej se vendimet e​​ kontestuara të​​ paditurës,​​ ​​ fund te procesit​​ gjyqësor​​ do të rezultonin në​​ kundërshtim​​ me ligjin. Duhet po​​ ashtu të theksohet që sipas mendimit të​​ kësaj​​ gjykate, shtyrja e ekzekutimit të vendimit të​​ paditurës​​ me​​ asgjë​​ nuk mund të prejudikohet,​​ ngase bëhet fjalë​​ për​​ një​​ vendim të​​ përkohshëm,​​ gjegjësisht​​ i​​ njëjti​​ vlen deri në​​ nxjerrjen e aktgjykimit të​​ gjykatës​​ së​​ shkalles së parë sipas​​ padisë​​ së​​ paditësit.

 

Nisur nga kjo që u parashtrua, Gjykata Supreme ka gjetur se gjykata e shkallës së dytë​​ në​​ këtë​​ çështje​​ juridike -- administrative ka aplikuar drejtë​​ dispozitat e​​ procedurës​​ administrative dhe të​​ kontestit administrativ, dhe se pretendimet në​​ kërkesën​​ e​​ palës​​ së interesuar "Hidroenergji" sh.p.k​​ ​​ Lepenci​​ për​​ rishqyrtim​​ ​​ jashtëzakonshëm të vendimit​​ gjyqësore​​ janë​​ të​​ pabazuara, ngase nuk​​ janë​​ me ndikim për​​ vërtetim​​ të​​ ndryshëm​​ të gjendjes faktike nga ajo që ka​​ vërtetuar​​ gjykata e shkalles së dytë. Sipas​​ vlerësimit​​ të​​ gjykatës, aktvendimi i kontestuar i​​ gjykatës​​ së​​ shkalles së​​ dytë​​ është​​ i qartë dhe i​​ kuptueshëm. Në​​ arsyetim​​ të aktvendimit të​​ kontestuar​​ janë​​ dhënë​​ mjaft arsye mbi faktet vendimtare të​​ cilat i​​ pranon edhe kjo gjykatë. Gjykata​​ vlerëson​​ se e drejta materiale​​ është​​ aplikuar drejtë​​ dhe nuk​​ është​​ shkelur ligji në​​ dëm të​​ palës​​ së​​ interesuar "Hidroenergji" sh.p.k Lepenci 3 apo të​​ paditurës.”

 

  • Bazuar në këtë arsyetim të Gjykatës Supreme si më lart, Gjykata vëren se kjo e fundit bazohet në​​ pretendimet​​ e​​ paditësve, përderisa nuk ka adresuar​​ pretendimet​​ specifike të parashtruesit të kërkesës apo ka​​ ofruar​​ ndonjë argument specifik në lidhje me provat e paraqitura nga ana e tij.​​ Përderisa në të njëjtën kohë Gjykata vëren se Gjykata Supreme në kuptim të interpretimit dhe zbatimit të nenit 22 të LKA-së në mënyrë të përgjithësuar ka konstatuar se: “kanë ofruar prova bindëse me të cilat vërtetohen faktet se ekzekutimi i vendimeve do të sillte dëm qytetareve të cilët jetojnë në pronat tyre dhe jetojnë në atë mjedis​​ ku​​ është parapare puna e këtyre hidrocentraleve, me​​ çfarë do të​​ shkaktohej dëm i pa kompensueshëm atyre”.

 

  • Nga sa më sipër, Gjykata vlerëson se Gjykata Supreme nuk kishte dhënë shpjegim ndaj pretendimeve​​ qendrore​​ për rastin e parashtruesit të kërkesës, siç kërkohet me garancitë procedurale të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6.1 të KEDNJ-së, përfshirë saktësimin e përmbushjes së kritereve të përcaktuara me nenin 22 të LKA-së, përpos që u është referuar në mënyrë të përgjithësuar. ​​ 

 

  • ​​ Thënë ndryshe, Gjykata Supreme nuk ka shpjeguar:​​ 

 

  • raportin​​ ndërmjet paditësve/propozuesve dhe parashtruesit të kërkesës, gjegjësisht nuk ka​​ shpjeguar raportin ndërmjet dëmit të pariparueshëm për paditësit/propozuesit​​ dhe dëmit të pariparueshëm për parashtruesin e kërkesës;​​ 

  • përse shtyrja e ekzekutimit të​​ vendimeve për lëshimin e lejeve ujore dhe mjedisore​​ është​​ në​​ mbrojtje të​​ interesit publik dhe nuk​​ është​​ në​​ mbrojtje​​ të​​ interesit publik​​ nëse​​ do të​​ lejohej​​ ekzekutimi​​ i vendimeve të​​ Ministrisë​​ përgjegjëse​​ për mjedis duke marrë​​ për bazë​​ atë​​ se hidrocentralet prodhojnë​​ energji nga burimet e ripërtëritshme; dhe

  • nuk ka dhënë asnjë shpjegim​​ përse​​ interesi i paditësve/propozuesve​​ është​​ edhe interes publik dhe përse e njëjta nuk​​ vlen​​ edhe për parashtruesin e kërkesës.

  • Duke qenë se parashtruesi i kërkesës nuk ka pranuar përgjigje ndaj pretendimeve thelbësore, Gjykata vlerëson se Aktgjykimi i Gjykatës Supreme nuk i ofron​​ garancitë e mishëruara në nenin 31 të Kushtetutës dhe nenin 6 të KEDNJ-së që ngërthejnë detyrimin që gjykatat të japin arsye të mjaftueshme për vendimet e tyre (shih,​​ rastin e GJEDNJ-së,​​ H. kundër Belgjikës,​​ cituar më lart, paragrafi 53; si dhe shih rastet e Gjykatës​​ KI230/19,​​ parashtrues​​ Albert Rakipi,​​ cituar më lart, paragrafi 139 dhe​​ KI87/18,​​ parashtrues​​ IF Skadiforsikring,​​ cituar më lart, paragrafi​​ 44​​ dhe rastin KI202/21, me parashtrues​​ Kelkos Energy, SH.P.K., të​​ cituar më​​ lart, paragrafi​​ 134).

 

  • Gjykata rikujton se GJEDNJ-ja në jurisprudencën e saj të konsoliduar ka përcaktuar se gjykatat me juridiksion apeli ​​ nuk kanë nevojë të japin arsyetim të detajuar në rastet kur pajtohen me arsyetimin e dhënë​​ nga​​ gjykata e instancës së parë, përkundër faktit që të njëjtat po ashtu duhet të jenë mjaftueshëm të arsyetuara​​ (shih​​ rastin e GJEDNJ-së,​​ Garcia Ruiz kundër Spanjës, cituar më lart, paragrafi 31). Mirëpo, në rrethanat e rastit nën shqyrtim, Gjykata vëren se Gjykata Supreme​​ vetëm​​ ka​​ vërtetuar​​ aktvendimet e gjykatave të​​ shkallës më​​ të​​ ulët duke aprovuar edhe qëndrimin dhe arsyetimin e tyre në​​ këto aktvendime.​​ 

 

  • Rrjedhimisht, duke marrë​​ për bazë​​ atë​​ që​​ edhe Gjykata Supreme nuk adresoi​​ pretendimet e parashtruesit të​​ kërkesës,​​ pretendime​​ të​​ cilat ai i kishte ngritur edhe para Gjykatës Themelore dhe asaj të​​ Apelit, Gjykata ​​ vlerëson se kriteret thelbësore të së drejtës për një vendim të arsyetuar-në një mënyrë ose tjetrën-përcaktojnë se Gjykata Supreme ka pasur për obligim që t’i adresojë pretendimet qendrore të parashtruesit të kërkesës dhe jo që t’i shpërfillë ato në tërësi ose që disa prej tyre t’i adresojë vetëm me një arsyetim të shkurtër dhe të përgjithësuar (shih,​​ mutatis mutandis, rastin e​​ KI202/21, me parashtrues​​ Kelkos Energy, SH.P.K.,​​ i cituar më​​ lart,​​ paragrafi​​ 135).

 

  • Nga sa më sipër, Gjykata rithekson se Gjykata Supreme ka pasur për obligim që t’i adresojë çështjet thelbësore të parashtruesit të kërkesës, çka në rrethanat e rastit konkret nuk ka ndodhur.

 

  • Gjykata rikujton se Gjykata Supreme lidhur me kërkesën​​ e​​ parashtruesit të​​ kërkesës​​ për shtyrje të ekzekutimit të vendimeve të​​ Ministrisë​​ përgjegjëse​​ për Mjedis​​ ka aprovuar dhe​​ vërtetuar​​ qëndrimin​​ e gjykatave të​​ shkallës më​​ ​​ ulët, duke​​ theksuar se paditësit/propozuesit​​ kanë ofruar “prova bindëse” të cilat vërtetojnë faktin se ekzekutimi i vendimeve të​​ lartcekura për lëshimin e lejeve ujore dhe mjedisore​​ deri në vendosjen meritore të çështjes, do t’iu shkaktonte dëm të pariparueshëm​​ pa ofruar arsyetim dhe​​ shtjellim të “provave bindëse” që do të provonin se përse ato kushte ligjore ishin plotësuar në rastin konkret.

 

  • Në këtë drejtim, Gjykata konsideron se Gjykata Supreme përtej përshkrimit të dispozitave ligjore dhe konstatimit se kushtet e lartpërmendura janë plotësuar nuk​​ ka​​ shpjeguar​​ se: (i) cili është dëmi që i shkaktohet paditësve/propozuesve​​ nga ekzekutimi i vendimeve të kontestuara dhe pse ai dëm është i pariparueshëm; (ii) ​​ cilat prova janë vlerësuar e konstatuar se shtyrja e vendimeve të​​ Ministrisë​​ ​​ për dhënien e lejes ujore dhe asaj mjedisore​​ nuk është në kundërshtim me interesin publik; (iii) ​​ pse parashtruesit të kërkesës nuk i shkaktohet ndonjë dëm, meqenëse ai ka pretenduar se i shkaktohet dëm dhe ka argumentuar përmes provave këtë pretendim;​​ dhe​​ (iv) ​​ vendimi i Gjykatës Supreme nuk përmban fare arsyetim lidhur me pretendimet qendrore të ngritura nga parashtruesi i kërkesës.​​ 

 

  • Në fund,​​ Gjykata rithekson se drejtësia procedurale kërkon që pretendimeve thelbësore të ngritura nga palët në gjykatat e rregullta duhet dhënë përgjigje në mënyrën e duhur,​​ posaçërisht nëse kanë​​ të bëjnë me pretendimet vendimtare që në rastin konkret i referohen fakteve vendimtare dhe kushteve ligjore lidhur me lejimin e shtyrjes së ekzekutimit të vendimeve të​​ Ministrisë​​ (shih rastin e Gjykatës​​ KI202/21,​​ Kelkos Energy, SH.P.K., i cituar më lart, paragrafi 140).

 

  • Rrjedhimisht, Gjykata konstaton që​​ Aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme nuk i plotëson​​ kriteret e një gjykimi të drejtë dhe të paanshëm, të garantuar me nenin 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së​​ për shkak të mungesës së vendimit të arsyetuar.​​ 

 

B.​​ Vlerësimi​​ i pretendimit​​ për​​ interpretim​​ ​​ gabuar​​ ​​ ligjit

 

  • Gjykata​​ fillimisht rikujton pretendimin e parashtruesit të​​ kërkesës, i cili​​ në kuptim të kritereve të përcaktuar me nenin 22 të LKA-së për shtyrje të ekzekutimit të vendimit thekson se duhet të plotësohen tri (3) kushte, përkatësisht: (a) me ekzekutimin e vendimit paditësit do t'i shkaktohej dëm që vështire do të riparohej; (b) shtyrja nuk është në kundërshtim me interesin publik; dhe (c) shtyrja nuk do t'i sillte dëm të madh palës kundërshtare apo personit të interesuar.

 

  • Sipas parashtruesit të kërkesës asnjëri nga këto tre​​ (3) kushte​​ nuk janë​​ plotësuar, dhe në​​ lidhje me këtë​​ ​​ fundit ai pretendon se në​​ rastin​​ konkret Aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Suprem është i përfshirë me interpretim dhe zbatim të gabuar të ligjit.

 

  • Gjykata fillimisht vë në dukje se në mbështetje të pretendimit të tij për interpretimi dhe zbatim të gabuar të dispozitave të LKA-së, parashtruesi i kërkesës ngritë ndër​​ ​​ tjera çështje që ndërlidhen me mungesë të arsyetimit të vendimit apo mungesë të dhënies së arsyetimit nga ana e Gjykatës Supreme në lidhje me plotësimin e secilit kriter të përcaktuar në nenin 22 të LKA-së. Në lidhje me pretendimin për mungesë të arsyetimit të vendimit gjyqësor, Gjykata tashmë ka konstatuar se Aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme nuk ka respektuar standardin e një vendimi të arsyetuar gjyqësor ashtu siç është përcaktuar përmes praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, praktikë kjo e afirmuar edhe përmes vet praktikës​​ gjyqësore​​ të Gjykatës.

 

  • Prandaj, Gjykata duke marrë​​ për bazë​​ rrethanat​​ e​​ rastit​​ konkret, gjegjësisht pretendimet e ngritura nga ana e parashtruesit të​​ kërkesës në​​ parashtresat e tij para gjykatave të​​ rregullta dhe​​ përpara​​ vet Gjykatës, pretendimin e tij për interpretim dhe zbatim qartazi të​​ gabuar të​​ ligjit do ta​​ shqyrtojë​​ ​​ dritën e konstatimeve të​​ Gjykatës në​​ lidhje me arsyetimin e Gjykatës Supreme​​ e që ndërlidhen me plotësimin e kritereve të përcaktuar me nenin 22 të LKA-së. Thënë këtë, Gjykata do të shqyrtojë dhe vlerësojë nëse interpretimi dhe zbatimi i gabuar i nenit 22 të LKA-së ka rezultuar në konkluzione arbitrare për parashtruesin e kërkesës.

 

  • Gjatë elaborimit të pretendimit të lartcekur që ndërlidhej​​ me​​ shkeljen e së drejtës në gjykim të drejtë dhe të paanshëm​​ të parashtruesit të kërkesës​​ si rezultat i ​​ “interpretimit dhe zbatimit qartazi të gabuar te ligjit", ajo do t’i referohet praktikës së saj gjyqësore dhe asaj të GJEDNJ-së.​​ 

 

  • Parimet e përgjithshme

 

  • Duke u ndërlidhur me pretendimet në rastin konkret, Gjykata fillimisht thekson se si rregull i përgjithshëm, pretendimet për interpretimin e gabuar të ligjit që pretendohet të jetë bërë nga gjykatat e rregullta, kanë të bëjnë me fushën e ligjshmërisë dhe si të tilla, nuk janë në juridiksionin e Gjykatës, dhe për këtë arsye, ne parim, Gjykata nuk mund t'i shqyrtojë ato (shih rastet e Gjykatës: KI06/17, parashtrues​​ L.G. dhe pesë të tjerët, Aktvendim për papranueshmëri, i 25 tetorit 2016, paragrafi 36;​​ KI122/16, parashtrues​​ Riza Dembogaj,​​ Aktgjykim i 30 majit 2018, paragrafi 56; KI75/17, parashtrues​​ X, Aktvendim për​​ papranueshmëri, i 6 dhjetorit 2017; KI154/17 dhe KI05/18, parashtrues te kërkesës,​​ Basri Deva, Afërdita Deva dhe Shoqëria me përgjegjësi të kufizuar "Barbas", Aktvendim për papranueshmëri i 28 gushtit 2019, paragrafi 60; KI119/19, parashtrues:​​ Agjencia Kosovare e Privatizimit​​ (AKP),​​ Aktvendimin për papranueshmëri i 2 shtatorit 2020, paragrafi 58).

 

  • Megjithatë, Gjykata, thekson se praktika gjyqësore e GJEDNJ-së dhe ajo e Gjykatës gjithashtu përcaktojnë rrethana nën të cilat duhet të bëhen përjashtime nga ky​​ qëndrim. GJEDNJ ka theksuar se përderisa autoritet vendore, përkatësisht e në rrethanat konkrete gjykatat, kane detyrë primare të zgjidhin problemet rreth interpretimit të legjislacionit; roli i Gjykatës është që të sigurohet apo të verifikojë që efektet e këtij interpretimi të jenë në pajtueshmëri me KEDNJ-në (shih rastin e GJEDNJ-së,​​ Miragall Escolano​​ dhe te tjerët kundër Spanjës,​​ kërkesa nr.​​ 38366/97 dhe 9 të tjera,​​ Aktgjykim i 25 majit 2000, paragrafët 33-39; si dhe shih rastin e Gjykatës KI119/19, parashtrues:​​ Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP)​​ Aktvendimin për papranueshmëri i 2 shtatorit 2020, paragrafi 61). Rrjedhimisht, Gjykata ka theksuar se është kryesisht roli i gjykatave të rregullta që të merren me çështjen e interpretimit të ligjit, përderisa roli i Gjykatës Kushtetuese është që të verifikojë nëse pasojat e një interpretimi të tillë janë në pajtim me Kushtetutën (shih rastin e cituar më lart KI75/17, parashtrues​​ X, paragrafi 58).

 

  • Në këtë kuptim, Gjykata në pajtim me praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së ka theksuar se edhe pse roli i Gjykatës është i kufizuar në aspektin e vlerësimit të interpretimit të ligjit, ajo duhet të sigurohet dhe të ndërmarrë masa kur vëren se një gjykatë ka aplikuar ligjin në mënyrë qartazi të gabuar në një rast specifik e që mund të ketë rezultuar në “konkluzione arbitrare” apo “qartazi të paarsyeshme” për parashtruesin përkatës (shih rastet e GJEDNJ-së,​​ Anheuser-Busch Inc.,​​ kërkesa​​ nr. 73049/01,​​ Aktgjykim,​​ i 11 janarit 2007,​​ paragrafi 83,​​ Kuznetsov dhe të tjerët kundër Rusisë,​​ kërkesa​​ nr. 184/02​​ Aktgjykim, i 11 janarit 2007,​​ paragrafët 70-74 dhe 84;​​ Păduraru kundër Rumanisë,​​ nr. 63252/00,​​ Aktgjykim, i 1 dhjetorit 2005,​​ paragrafi 98;​​ Sovtransavto Holding kundër Ukrainës, kërkesa​​ nr. 48553/99,​​ Aktgjykim, i 25 korrikut 2007,​​ paragrafët 79, 97 dhe 98;​​ Beyeler kundër Italisë​​ [GC],​​ i cituar më lart, paragrafi 108; shih gjithashtu, rastin e cituar më lart KI122/16, parashtrues​​ Riza Dembogaj, paragrafi 57;​​ rastet KI154/17 dhe 05/18, parashtrues​​ Basri Deva,​​ Afërdita​​ Deva dhe Shoqëria me Përgjegjësi të Kufizuar "BARBAS", paragrafët 60 deri në 65; si dhe rastin KI121/19, parashtrues​​ Ipko Telecomunications, Aktvendim për papranueshmëri i 29 korrikut 2020, paragrafi 58, dhe referencat e përdorura aty).

 

(ii)​​ Zbatimi i parimeve të​​ lartcekura në​​ rrethanat e rastit konkret

 

  • Gjykata tashmë ka konstatuar se parashtruesit të kërkesës i është shkelur e drejta për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, si rezultat i mungesës së arsyetimit të Aktgjykimit të Gjykatës Supreme. Gjykata në vijim, do të shqyrtojë nëse parashtruesit të kërkesës i është shkelur e drejta për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, si rezultat i interpretimit qartazi të gabuar të ligjit. Gjatë aplikimit të parimeve të përgjithshme në rrethanat e rastit konkret, Gjykata do të marrë për bazë edhe atë nëse mungesa e arsyetimit të vendimit gjyqësor ka ndikuar në interpretimin dhe zbatimin e gabuar të ligjit, e cila për pasojë mund të ketë rezultuar në konkluzione arbitrare.

 

  • Në vijim, Gjykata ripërsëritë se​​ bazë specifike ligjore në procedurën paraprake të zhvilluar në kuadër të procedurës administrative, e iniciuar sipas kërkesës së paditësve/propozuesve​​ është neni 22, paragrafët 2 dhe 6 të LKA-së, të cilat dispozita përcaktojnë kriteret që duhet plotësuar në mënyrë që gjykata të lejojë shtyrjen e ekzekutimit të një vendimi administrativ, siç është rasti me Vendimet e Ministrisë përkatëse për Mjedis për lëshimin e lejes ujore, të 5 qershorit 2020 dhe Vendimin për Lëshimin e Lejes Mjedisore, të 26 qershorit 2020.​​ 

 

  • Në vijim dhe në kontekst të kësaj, ​​ paragrafët 2 dhe 6 të nenit 22 të LKA-së, përcaktojnë që:​​ 

 

​​ [...]

2.​​ Me kërkesën e paditësit, organi, akti ​​ i të cilit ekzekutohet, gjegjësisht organi ​​ që është kompetent për ekzekutim, ​​ mund ​​ ta ​​ shtyjë ​​ ekzekutimin ​​ deri ​​ ​​ vendimin ​​ definitiv ​​ gjyqësor, ​​ nëse ​​ ekzekutimi ​​ do ​​ t’i ​​ sillte dëm paditësit, i cili vështirë do të riparohej, kurse shtyrja nuk është në kundërshtim me interesin publik, e as që shtyrja do t’i sillte ndonjë dëm të madh palës kundërshtare përkatësisht personit të interesuar.

[...]​​ 

 

6. Paditësi mund të kërkojë edhe nga gjykata shtyrjen e ekzekutimit të aktit administrativ deri në marrjen e vendimit gjyqësor, sipas kushteve të parapara në paragrafin 2. të këtij neni.

 

  • Lidhur me interpretimin dhe zbatimin e nenit 22 të LKA-së, Gjykata vlerëson se Gjykata Supreme në mënyrë të përgjithësuar ka konstatuar se: “paditësit – propozuesit përmes padisë dhe provave të bashkëngjitura me padi, kanë ofruar prova bindëse me të cilat vërtetohen faktet se ekzekutimi i vendimeve do të sillte dëm qytetareve të cilët jetojnë në pronat tyre dhe jetojnë në atë mjedis​​ ku​​ është parapare puna e këtyre hidrocentraleve, me​​ çfarë do të​​ shkaktohej dëm i pa kompensueshëm atyre”.​​ 

 

  • Bazuar në​​ arsyetimin​​ e dhënë​​ ​​ Aktgjykimin e Gjykatës Supreme, Gjykata vëren se kjo e fundit nuk ka​​ shqyrtuar​​ dhe dhënë​​ arsyetim për plotësimin e secilit kriter të​​ përcaktuar me nenin 22 të​​ LKA-së, në​​ mënyrë​​ ​​ kjo e fundit të​​ jetë​​ ​​ gjendje që​​ ​​ konstatojë​​ se të​​ gjitha kriteret e përcaktuara​​ me këtë​​ dispozitë​​ janë​​ plotësuar në mënyrë​​ kumulative.

 

  • Prandaj, Gjykata konsideron se mungesa e arsyetimit të vendimit, e cila në mënyrë të drejtpërdrejtë ndërlidhet edhe me interpretimin dhe zbatimin e ligjit, përkatësisht kritereve të përcaktuar me​​ paragrafin 2 të​​ nenit​​ 22 të LKA-së ka rezultuar në konkluzione arbitrare për parashtruesin e kërkesës.​​ 

 

  • Përfundimisht, bazuar në elaborimin si më sipër dhe duke aplikuar parimet e praktikës së Gjykatës dhe asaj të GJEDNJ-së përkitazi me interpretimin dhe aplikimin qartazi të gabuar të ligjit,​​ Gjykata konsideron se interpretimi dhe zbatimi i nenit 22 të​​ LKA-së​​ është ​​​​ qartazi i gabuar”, dhe për pasojë ka rezultuar në “konkluzione arbitrare” apo “qartazi të paarsyeshme”​​ për parashtruesin e kërkesës.​​ 

 

  • Rrjedhimisht, Gjykata konstaton se​​ Aktgjykimi ARJ-UZVP.nr.​​ 51/2022, i​​ 19 korrikut 2022,​​ i Gjykatës Supreme​​ në lidhje me​​ ​​ Aktvendimin AA. nr. 386/2022 të 26 majit 2022 të Gjykatës së Apelit dhe Aktvendimin A.nr. 3129/2021 të 12 prillit 2022 të Gjykatës Themelore në kuptim të​​ ​​ interpretimit​​ dhe aplikimit të​​ ligjit​​ nuk është në pajtueshmëri me të drejtën për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, të garantuar me nenin​​ 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së.

 

  • Në​​ lidhje me pretendimin për shkelje të​​ nenit 46 të​​ Kushtetutës, në​​ lidhje me nenin 1 të​​ Protokollit​​ nr. 1 të​​ KEDNJ-së

 

  • Gjykata si më lart konstatoi se​​ Aktgjykimi ARJ-UZVP.nr. 51/2022, i 19 korrikut 2022,​​ i Gjykatës Supreme në lidhje me​​ Aktvendimin [AA. nr. 386/2022] të 26 majit 2022 të Gjykatës së Apelit dhe Aktvendimin [A. nr. 3129/2021] të 12 prillit 2022 të Gjykatës Themelore janë në papajtueshmëri me të drejtën e parashtruesit të kërkesës për gjykim të drejtë dhe të paanshëm, të garantuar me nenin 31 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së dhe rrjedhimisht​​ nuk e vlerëson të nevojshme të shqyrtojë ndaras pretendimet e tij për shkelje të të drejtës në pronë, të garantuar me nenin 46 të Kushtetutës, në lidhje me nenin 1 të Protokollit nr. 1 të KEDNJ-së.​​ 

  • Përfundimisht, Gjykata vë​​ në​​ dukje se ky Aktgjykimi​​ ndërlidhet​​ vetëm përkitazi me procedurën për pezullimin e vendimeve të kontestuara​​ për lëshimin e lejes ujore dhe​​ asaj mjedisore nga Ministria përkatëse për Mjedis​​ para gjykatave të rregullta, deri sa këto të fundit të vendosin lidhur me meritat e padisë. Çështja e ligjshmërisë së vendimeve të kontestuara​​ të Ministrisë përkatëse për Mjedis​​ është në shqyrtim para gjykatave të rregullta dhe Aktgjykimi i Gjykatës në këtë rast në asnjë mënyrë nuk paragjykon vendimmarrjen e tyre përkitazi me padinë ndaj vendimeve të kontestuara të​​ kësaj ministrie.

 

Kërkesa për masë të përkohshme

 

  • Gjykata rikujton se parashtruesi i kërkesës​​ parashtroi kërkesën për vendosjen e masës së përkohshme​​ me​​ arsyetimin​​ se:​​ “Zbatimi i [këtij Aktgjykimi] do të shkaktoj dëm të pariparueshëm material dhe jo -material për [parashtruesin e kërkesës, pasi që ai do të privohet nga e drejta në ushtrimin e veprimtarisë së ligjshme bazuar në Lejen Ujore dhe Lejen Mjedisore të dhënë nga organet administrative [...]”.

 

  • Gjykata​​ veçse ka​​ vendosur​​ për meritat e kërkesës dhe​​ ka​​ konstatuar​​ shkelje të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së,​​ dhe rrjedhimisht konstaton se​​ ​​ vendosja e masës së përkohshme është e panevojshme.

​​ 

  • Për këto arsye,​​ kërkesa për masë të përkohshme duhet të refuzohet.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PËR KËTO ARSYE

 

Gjykata Kushtetuese, në pajtim​​ me nenet 21.4,​​ 113.1​​ dhe​​ 113.7​​ dhe 116.2​​ të Kushtetutës, me nenet 20, 27 dhe 47​​ të Ligjit dhe me rregullat 57 (5) dhe​​ 59 (1) të Rregullores së punës,​​ në seancën e mbajtur më​​ 15 dhjetor 2022, njëzëri:

 

VENDOS

 

  • TË DEKLAROJË kërkesën të pranueshme;

 

  • TË KONSTATOJË se ka pasur shkelje të nenit 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës të Republikës së Kosovës, dhe nenit 6 (E drejta për një proces të rregullt) të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut;

 

  • TË SHPALLË të pavlefshëm Aktgjykimin​​ [ARJ. UZVP. nr. 51/2022] të​​ 19 korrikut 2022, të​​ Gjykatës Supreme; Aktvendimin [AA. nr. 386/2022] të 26 majit 2022 të Gjykatës së Apelit; dhe Aktvendimin [A. nr. 3129/2021] të 12 prillit 2022 të Gjykatës Themelore​​ në​​ Prishtinë;

 

  • TË KTHEJË për rishqyrtim Aktvendimin [A. nr. 3129/2021] të 12 prillit 2022 të Gjykatës Themelore në Prishtinë, Departamenti për Çështje Administrative, në pajtim me Aktgjykimin e Gjykatës;

 

  • TË URDHEROJË Gjykatën Themelore që ta njoftoje Gjykatën, në pajtim me rregullin 66 (5) të Rregullores se punës, deri me 10 prill 2023, për masat e ndërmarra për zbatimin e këtij Aktgjykimi të Gjykatës;

​​ 

  • TË REFUZOJË kërkesën për vendosjen e masës së përkohshme;

 ​​​​ 

  • TË MBETET e përkushtuar në këtë çështje në pajtim me këtë urdhër;​​ 

 

  • T’UA KUMTOJË këtë Aktgjykim palëve dhe, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit, ta publikojë në Gazetën Zyrtare;

 

  • Ky Aktgjykim hyn në fuqi menjëherë.​​ 

 

 

 

 

 

Gjyqtari raportuesKryetarja e Gjykatës Kushtetuese​​ 

 

 

 

 

Radomir Laban ​​ Gresa Caka-Nimani

 

1

 

Parashtruesit:

Hidroenergji sh.p.k.

Lloji i kërkesës:

KI - Kërkesë individuale

Lloji i aktit:

Aktgjykim

Shkelje e të drejtave kushtetuese

Neni 31 - E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm

Lloji i procedurës së ndjekur para institucioneve tjera :

Administrative