Aktvendim për papranueshmëri
Prishtinë, më 6 janar 2023
Nr. ref.:RK 2104/22
AKTVENDIM PËR PAPRANUESHMËRI
në
rastin nr. KI181/21
Parashtrues
Bajram Badivuku
Vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit [Rev. nr. 117/2021] të Gjykatës Supreme, të 30 gushtit 2021
GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS
e përbërë nga:
Gresa Caka-Nimani, kryetare
Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar
Selvete Gërxhaliu -Krasniqi, gjyqtare
Safet Hoxha, gjyqtar
Radomir Laban, gjyqtar
Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare dhe
Nexhmi Rexhepi, gjyqtar
Parashtruesi i kërkesës
Kërkesa është dorëzuar nga Bajram Badivuku, nga Komuna e Prishtinës (në tekstin e mëtejmë: parashtruesi i kërkesës).
Vendimi i kontestuar
Parashtruesi i kërkesës e konteston kushtetutshmërinë e Aktgjykimit [Rev. nr. 117/2021] të 30 gushtit 2021 të Gjykatës Supreme të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata Supreme) në lidhje me Aktgjykimin [Ac. nr. 3781/2017] e 8 dhjetorit 2020 të Gjykatës së Apelit të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata e Apelit) dhe Aktgjykimin [C. nr. 285/2011] të 25 korrikut 2017 të Gjykatës Themelore në Mitrovicë (në tekstin e mëtejmë: Gjykata Themelore).
Objekti i çështjes
Objekt i çështjes së kërkesës është shqyrtimi i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit të kontestuar, përmes të cilit pretendohet të jenë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me nenet 21 [Parimet e Përgjithshme]; 23 [Dinjiteti i Njeriut]; 36 [E Drejta e Privatësisë]; 46 [Mbrojtja e Pronës] dhe 54 [Mbrojtja Gjyqësore e të Drejtave] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta).
Baza juridike
Kërkesa bazohet në paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, në nenet 22 (Procedimi i kërkesës) dhe 47 (Kërkesa individuale) të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji), si dhe në rregullin 32 (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve) të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).
Procedura në Gjykatën Kushtetuese
Më 8 tetor 2021, parashtruesi i kërkesës e dorëzoi kërkesën në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata).
Më 12 tetor 2021, parashtruesi i kërkesës dorëzoi një dokument shtesë në Gjykatë.
Më 18 tetor 2021, Kryetarja e Gjykatës caktoi gjyqtarin Nexhmi Rexhepi gjyqtar raportues dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët: Gresa Caka-Nimani (kryesuese), Bajram Ljatifi dhe Radomir Laban, anëtarë.
Më 19 tetor 2021, Gjykata njoftoi parashtruesin e kërkesës për regjistrimin e kërkesës dhe kërkoi që ta plotësoj formularin zyrtar të kërkesës. Në po të njëjtën ditë, një kopje e kërkesës iu dërgua Gjykatës Supreme.
Më 5 nëntor 2021, parashtruesi i kërkesës dorëzoi në Gjykatë formularin zyrtar të plotësuar të kërkesës.
Më 21 shkurt 2022, parashtruesi i kërkesës dorëzoi në Gjykatë një dokument shtesë në mbështetje të kërkesës së tij.
Më 14 qershor 2022, parashtruesi i kërkesës dorëzoi në Gjykatë një dokument shtesë në mbështetje të kërkesës së tij.
Më 10 gusht 2022, parashtruesi i kërkesës dorëzoi në Gjykatë një dokument shtesë në mbështetje të kërkesës së tij.
Më 13 dhjetor 2022, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e gjyqtarit raportues dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës papranueshmërinë e kërkesës.
Përmbledhja e fakteve
Më 15 dhjetor 1987, babai i parashtruesit të kërkesës N. B., respektivisht trashëgimlënësi kishte vdekur.
Më 15 mars 1989, Gjykata Komunale në Vushtrri përmes Aktvendimit [Tr. nr. 2/89] shpalli si trashëgimtare ligjore të vetme bashkëshorten e tij, respektivisht nënën e parashtruesit të kërkesës H. B. të pronës së evidentuar si parcela me numrin kadastral 715/2, shtëpi me oborr dhe arë e klasit të II-të, në sipërfaqe të përgjithshme prej 1086 m2. Ndërsa, parashtruesi i kërkesës dhe pasardhësit tjerë të trashëgimlënësit N. B., deklaruan se nuk marrin pjesë në masën trashëgimore e cila u takon sipas ligjit.
Nga shkresat e lëndës rezulton se nëna e parashtruesit të kërkesës H. B., përmes kontratës [Ov.nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997 kishte ndarë pasurinë e trashëguar nga bashkëshorti me pasardhësit e saj, respektivisht me tre fëmijët e saj, të bijën M.B.P., dhe bijtë e saj, L. B. dhe Bajram Badivuku, përkatësisht parashtruesi i kërkesës. Parashtruesi i kërkesës, pjesën e ndarë të pasurisë nuk e kishte bartur në emrin e tij dhe për pasojë kjo pasuri kishte mbetur ende pronë e regjistruar në emrin e nënës së parashtruesit të kërkesës.
Më 19 korrik 2001, parashtruesi i kërkesës në cilësinë e shitësit kishte lidhur kontratë joformale me N. P., përkatësisht burrin e motrës se tij për shitjen e palujtshmërisë, përkatësisht pjesës së trashëguar mbi bazën e kontratës (shih në vijim paragrafin 24).
Nga shkresat e lëndës po ashtu rezulton se në pamundësi që parashtruesi i kërkesës të bartë formalisht të drejtën pronësore të N.P., mbi palujtshmërinë tashmë të shitur, nëna e parashtruesit të kërkesës H. B., përmes Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 ia kishte dhuruar bijës së saj M.B.P., parcelën kadastrale [P-70202016-00715-6], dhe më vonë kjo e fundit këtë pasuri përmes kontratës për patundshmëri [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013 të vërtetuara në Gjykatën Komunale në Vushtrri, ia kishte bartur në pronësi personit N.P.
Më 15 dhjetor 2011, parashtruesi i kërkesës paraqiti padi në Gjykatën Themelore, duke kërkuar anulimin e Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 dhe Kontratës për Patundshmëri [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013 dhe kërkoi që pasuria e ndarë përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997 të regjistrohet në librat kadastral, si dhe kërkoi që personat e paditur ta lirojnë pronën e kontestuar.
Në një datë të paspecifikuar, parashtruesi i kërkesës paraqiti kërkesë për regjistrimin e palujtshmërisë [P-70202016-00715-6] sipas kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997 në Drejtorinë për Gjeodezi, Kadastër dhe Pronë në Komunën e Vushtrrisë.
Më 1 dhjetor 2015, Drejtoria për Gjeodezi, Kadastër dhe Pronë e Komunës së Vushtrrisë, përmes Aktvendimit [nr. 870-70189/2015] refuzoi kërkesën e parashtruesit për regjistrimin e palujtshmërisë [P-70202016-00715-6] sipas kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997.
Më 22 shkurt 2016, parashtruesi i kërkesës paraqiti ankesë [03/354/16] kundër aktvendimit të lartcekur në Agjencinë Kadastrale të Kosovës.
Më 7 mars 2016, Agjencia Kadastrale e Kosovës përmes Konkluzionit [03/254/2016], duke u bazuar ne nenin 17 të Ligjit nr. 02/L-28 për Procedurën Administrative, pezulloi përkohësisht vendosjen lidhur me kërkesën e parashtruesit, meqë lënda [C. nr. 285/2011] e cila kishte të bënte me anulimin e kontratave ishte në procedurë gjyqësore.
Më 25 korrik 2017, Gjykata Themelore përmes Aktgjykimit [C. nr. 285/2011] refuzoi kërkesëpadinë e parashtruesit të kërkesës, me arsyetimin se Kontrata për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] e 21 dhjetorit 2010 dhe Kontrata për Patundshmëri [Vr. nr. 423/13] e 26 marsit 2013 nuk janë të falsifikuara dhe janë lidhur në pajtim me dispozitat ligjore të LMD-së. Ndërsa lidhur me pretendimin/kërkesën e parashtruesit për lirimin e pronës së kontestuar nga ana e personave të paditur, Gjykata Themelore e refuzoi këtë kërkesë duke arsyetuar se parashtruesi i kërkesës në bazë të certifikatës së pronësisë nuk është pronar i pronës së kontestuar, pasi që në bazë të kontratës për shitblerje të 19 korrikut 2001 e lidhur mes parashtruesit të kërkesës dhe palës N.P., rezulton se parashtruesi ia ka shitur këtij të fundit palujtshmërinë në vlerë prej 95.000,00 marka gjermane (nëntëdhjetë e pesë mijë marka gjermane).
Në një datë të paspecifikuar, parashtruesi i kërkesës paraqiti ankesë në Gjykatën e Apelit kundër Aktgjykimit të Gjykatës Themelore, duke pretenduar shkelje esenciale të dispozitave të procedurës kontestimore, konstatim të gabuar të gjendjes faktike dhe zbatim të gabuar të së drejtës materiale.
Më 8 dhjetor 2020, Gjykata e Apelit përmes Aktgjykimit [Ac. nr. 3781/2017] refuzoi ankesën e parashtruesit të kërkesës dhe konfirmoi Aktgjykimin e Gjykatës Themelore, me arsyetimin se Kontrata për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] e 21 dhjetorit 2010 dhe Kontrata për Patundshmëri [Vr. nr. 423/13] e 26 marsit 2013 nuk është lidhur në kundërshtim me dispozitat ligjore, normat e moralit dhe dispozitat urdhëruese.
Në një datë të paspecifikuar, parashtruesi i kërkesës paraqiti revizion në Gjykatën Supreme kundër Aktgjykimit [Ac. nr. 3781/2017] të Gjykatës së Apelit, me pretendimin për shkelje të së drejtës materiale, duke propozuar që të prishet vendimi i kontestuar dhe të kthehet rasti në rivendosje në shkallë të parë.
Më 30 gusht 2021, Gjykata Supreme përmes Aktgjykimit [Rev. nr. 117/2021] refuzoi ankesën e parashtruesit të kërkesës me arsyetimin se kontratat e kontestuara nga parashtruesi nuk ishin lidhur në kundërshtim me nenin 103 dhe nenin 111 të Ligjit mbi Marrëdhëniet e Detyrimeve të 30 marsit 1978 (në tekstin e mëtejmë: LMD-së së vjetër) apo me nenin 89 dhe 97 të Ligjit nr. 04/l-077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve të 19 qershorit 2012 (në tekstin e mëtejmë: LMD-së së ri), si dhe nuk janë në kundërshtim me dispozitat imperative, rendin juridik dhe nuk janë lidhur nën mashtrim, kërcënim dhe lajthim.
Gjykata Supreme, ndër të tjera, theksoi se “e drejta e pronësisë është bartur në të paditurën e dytë, në përputhje të plotë me dispozitat ligjore në fuqi, përkatësisht, në harmoni me dispozitën e nenit 36, paragrafi 1 Ligjit për pronësinë”.
Pretendimet e parashtruesit të kërkesës
Gjykata rikujton se parashtruesi i kërkesës pretendon se përmes Aktgjykimit [Rev. nr. 117/2021] të 30 gushtit 2021 të Gjykatës Supreme, i janë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me nenet 21 [Parimet e Përgjithshme]; 23 [Dinjiteti i Njeriut]; 36 [E Drejta e Privatësisë]; 46 [Mbrojtja e Pronës] dhe 54 [Mbrojtja Gjyqësore e të Drejtave] të Kushtetutës.
Përkitazi me pretendimet për shkelje të nenit 23, 36, dhe 46 të Kushtetutës, parashtruesi i kërkesës, në esencë, pretendon se vendimet e gjykatave të rregullta që ndërlidhen me refuzimin e kërkesës së parashtruesit për anulimin e Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 dhe Kontratës për Patundshmërinë [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013, kanë cenuar jetën private dhe të drejtën e tij pronësore që i takon nga trashëgimia e babait.
Në këtë drejtim, parashtruesi i kërkesës thekson se “Paditësi ka ngritur padi edhe pse ka pranuar të hollat, për shkak të tentimit të paditurës për ta penguar paditësin për trashëgiminë nga babai. Jeta private, familjare dhe banimit (Neni 36 pika 1) i paditësit, padyshim se do të cenohej po që se nuk do të vepronte ashtu si ka vepruar gjatë viti 2001, ngase nuk ka pasur asnjë solucion tjetër përveç se të siguroj kulmin mbi kokë në bashkëpunim me familjen, por pse pastaj familja (e paditura) e ka tradhtuar, kjo si duket gjykatave tona nuk i ka interesuar, përveç faktit pse paditësi nuk e ka regjistruar pronën në kadastër pa marrë parasysh gjendjen emergjente”.
Në këtë kontekst, parashtruesi i kërkesës thekson se “si palë e dëmtuar konsideroi se tre institucionet gjyqësore kanë shkelur të drejtën time të garantuar të pronës me Kushtetutë sipas neneve të lartcekura, pikërisht sepse nuk kanë përfillur gjendjen ekzistuese nëpër të cilin ka kaluar paditësi. E paditura ka cenuar të drejtën time pronësore (trashëgimore) në mënyrën më të lehtë sipas saj, sepse ka supozuar që unë qetësohem po që se e siguroj kulmin mbi kokë, por ka harruar që unë e shoh pasurinë sa kanë ata (e paditura)”.
Parashtruesi i kërkesës po ashtu thekson se “[...] nana me asnjë shkresë formale nuk e ka tërhjekë dhuratën për mua por vetëm ka hartuar kontratën tjetër për të njëjtën shtëpi, duke ia dhuruar tani motrës M.... E nderuara Gjykatë Kushtetuese, ky veprim i nënës sime do të ishte i arsyeshëm për dhuratën me vlerë të vogël por jo edhe për dhuratën që quhet shtëpi”.
Parashtruesi i kërkesës me tej thekson: “[...] Meqenëse e paditura punën e përkthimit në kadastër e ka kryer në mënyrë joligjore, i ka mbetur vetëm ta pengoj paditësin, duke ia dhënë të hollat, i cili me të holla në dorë dhe me kontratën gjyqësore kërkon realizimin edhe juridikisht të drejtës pronësore, jo për shkak të vlerës por për shkak se me humbjen e saj humbë shumë më tepër të drejtën trashëgimore, nga e cila nuk i takon vetëm një shtëpi”.
Parashtruesi i kërkesës në vazhdim thekson: “Tri shkallët gjyqësore kërkesëpadinë e paditësit e balancojnë në këtë mënyrë: për shtëpi kam pranuar të hollat dhe kjo çështje me kaq përfundon. E nderuar Gjykatë Kushtetuese, vetëm ju keni mbetur të përgjigjeni pse nuk merret parasysh insistimi i paditësit për pasurinë nga babai që ka vdekur, e cilai pasuri në mënyre dinake mbulohet nga e paditura, duke u munduar në rrugën joligjore të pengoj paditësin të arrij atë çka i garanton Kushtetuta. Vlera e shtëpisë së paditësit në këtë procedurë civile, në krahasim me vlerën që duhet të marr paditësi nga trashëgimia e babait, lirisht mund të them se është vetëm 5 (pesë) euro”.
Parashtruesi i kërkesës përgjatë pretendimeve të tij thekson: “[...] Se duke kërkuar rrugëdalje, paditësi mori pajtimin nga e paditura gjatë vitit 2001 se ajo do ta blej shtëpinë time dhe u realizuan edhe të hollat, të cilat i pranova por jo aq sa ishte kontraktimi gojor. Pasi që pjesa e të hollave pjesërisht u krye, unë kërkova që kontrata gjyqësore të nënshkruhet pasi të pajtohemi rreth pjesës sime trashëgimore, mirëpo kjo ishte bllokadë për të paditurën, ngase me këtë blerje ajo insistonte pikërisht që unë të bllokohem në kërkesën për trashëgimi. Kjo gjendje apo agoni zgjati deri në vitin 2010 kur e paditura vendosi të kryej legalizim të rrejshëm për të anashkaluar paditësin, pasi që unë nuk pajtohesha me nënshkruar kontratën gjyqësore pa realizuar trashëgiminë”.
Parashtruesi i kërkesës po ashtu thekson se “[...] nana me asnjë shkresë formale nuk e ka tërhequr dhuratën për mua por vetëm ka hartuar kontratën tjetër për të njëjtën shtëpi, duke ia dhuruar tani motrës [...]. E nderuara Gjykatë Kushtetuese, ky veprim i nënës sime do të ishte i arsyeshëm për dhuratën me vlerë të vogël por jo edhe për dhuratën që quhet shtëpi”.
Duke pasur parasysh të lartcekurat, parashtruesi i kërkesës në fund kërkon nga Gjykata që të shpallet i pavlefshëm Aktgjykimi [Rev. nr. 117/2021] i 30 gushtit 2021 të Gjykatës Supreme në lidhje me Aktgjykimin [Ac. nr. 3781/2017] e 8 dhjetorit 2020 të Gjykatës së Apelit dhe Aktgjykimin [C. nr. 285/2011] e 25 korrikut 2017 të Gjykatës Themelore, si dhe të kthej çështjen në rivendosje në Gjykatën Themelore.
Dispozitat relevante kushtetuese dhe ligjore
Kushtetuta e Republikës së Kosovës
Neni 46
[Mbrojtja e Pronës]
E drejta e pronës është e garantuar.
Shfrytëzimi i pronës rregullohet me ligj, në pajtim me interesin publik.
Askush nuk do të privohet në mënyrë arbitrare nga prona. Republika e Kosovës ose autoriteti publik i Republikës së Kosovës mund të bëj ekspropriimin e pronës nëse ky ekspropriim është i autorizuar me ligj, është i nevojshëm ose i përshtatshëm për arritjen e qëllimit publik ose përkrahjen e interesit publik, dhe pasohet me sigurimin e kompensimit të menjëhershëm dhe adekuat për personin ose personat prona e të cilave ekspropriohet.
Kontestet që lindin nga akti i Republikës së Kosovës ose autoritetit publik të Republikës së Kosovës për të cilat pretendohet se përbëjnë ekspropriimin, do të zgjidhen nga gjykata kompetente.
Prona intelektuale mbrohet me ligj.
Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut
Neni 6
(E drejta për një proces të rregullt)
Çdo person ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e krijuar me ligj, e cila do të vendosë si për mosmarrëveshjet në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e tij të natyrës civile, ashtu edhe për bazueshmërinë e çdo akuze penale në ngarkim të tij. Vendimi duhet të jepet publikisht, por prania në sallën e gjykatës mund t’i ndalohet shtypit dhe publikut gjatë tërë procesit ose gjatë një pjese të tij, në interes të moralit, të rendit publik ose sigurisë kombëtare në një shoqëri demokratike, kur kjo kërkohet nga interesat e të miturve ose mbrojtja e jetës private të palëve në proces ose në shkallën që çmohet tepër e nevojshme nga gjykata, kur në rrethana të veçanta publiciteti do të dëmtonte interesat e drejtësisë.
[...]
Ligji mbi Marrëdhëniet e Detyrimeve i 30 marsit 1978
PAVLEFSHMËRIA E KONTRATËS
NULITETI I KONTRATAVE
Nuliteti
Neni 103
Kontrata që është në kundërshtim me parimet e përcaktuara me Kushtetutë të rreguillimit shoqëror me dispozitat e detyrueshme apo me moralin e shoqërisë vetëqeverisëse socialiste është nul, në qoftë se qëllimi i rregullës së shkelur nuk sjellë ndonjë sanksion tjetër apo në qoftë se ligji në rastin e caktuar nuk parashikon diçka tjetër.
Në qoftë se lidhja e kontratës së caktuar është e ndaluar vetëm për njerën anë kontrata do të mbetet në fuqi, në qoftë se në ligj nuk është parashikuar diçka tjetër për rastin e caktuar, ndërsa pala që e ka shkelur ndalesën ligjore do të pësojë pasoja përkatëse.
II. KONTRATA TË RRËZUESHME
Kur kontrata është e rrëzueshme
Neni 111
Kontrata është e rrëzueshme kur e ka lidhur pala me zotësi të kufizuar për të vepruar, kur gjatë lidhjes së saj ka pasur të meta në pikëpamje të vullnetit të palëve, si dhe kur kjo gjë është caktuar në këtë ligj ose me dispozitë të veçantë.
Ligji nr. 04/l-077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve i 19 qershorit 2012
Neni 89
Nuliteti
1. Kontrata që është në kundërshtim me rendin publik, dispozitat urdhëruese, ose moralin e shoqërisë
është nule, në qoftë se qëllimi i rregullës së cenuar nuk udhëzon në ndonjë sanksion tjetër apo në qoftë se ligji në rastin e caktuar nuk parashikon diç tjetër.
2. Në qoftë se lidhja e kontratës së caktuar është e ndaluar vetëm për njërën palë, kontrata do të jetë e vlefshme, në qoftë se në ligj nuk është parashikuar ndryshe për rastin e caktuar, ndërsa pala që e ka cenuar ndalesën ligjore do të pësojë pasoja përkatëse.
Neni 97
Kontrata e rrëzueshme
Kontrata është e rrëzueshme kur e ka lidhur pala me aftësi të kufizuar për të vepruar, kur gjatë lidhjes së saj ka pasur të meta në pikëpamje të vullnetit të palëve, si dhe kur kjo gjë është caktuar me këtë ligj ose me dispozitë të veçantë.
Pranueshmëria e kërkesës
Gjykata së pari vlerëson nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë të përcaktuara me Kushtetutë, të specifikuara më tej me Ligj dhe me Rregullore të punës.
Në këtë drejtim, Gjykata, fillimisht u referohet paragrafëve 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, që përcaktojnë:
“1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.[…]
Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.
Më tutje, Gjykata gjithashtu shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, siç përcaktohet me Ligj. Në lidhje me këtë, Gjykata së pari i referohet neneve 47 (Kërkesa individuale), 48 (Saktësimi i kërkesës) dhe 49 (Afatet) të Ligjit, të cilët përcaktojnë:
Neni 47
(Kërkesa individuale)
“1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tija individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.
2. Individi mund të ngrejë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.
Neni48
(Saktësimi i kërkesës)
"Parashtruesi i kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësojë saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj".
Neni 49
(Afatet)
"Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë që nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor ...".
Sa i përket përmbushjes së këtyre kritereve, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës është palë e autorizuar, konteston një akt të një autoriteti publik, përkatësisht Aktgjykimin [Rev. nr. 117/2021] e 30 gushtit 2021 të Gjykatës Supreme dhe i ka shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj. Parashtruesi i kërkesës gjithashtu i ka sqaruar të drejtat dhe liritë themelore që pretendon se i janë shkelur, në pajtim me kërkesat e nenit 48 të Ligjit, si dhe e ka dorëzuar kërkesën në pajtim me afatet e përcaktuara në nenin 49 të Ligjit.
Përveç kësaj, Gjykata shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë të përcaktuara në paragrafin (2) të rregullit 39 (Kriteret e pranueshmërisë) të Rregullores së punës. Rregulli 39 (2) i Rregullores së punës përcakton kriteret në bazë të të cilave Gjykata mund të shqyrtoj kërkesën, duke përfshirë kriterin që kërkesa të mos jetë qartazi e pabazuar. Rregulli 39 (2) specifikisht përcakton që:
Rregulli 39
(Kriteret e pranueshmërisë)
"(2) Gjykata mund ta konsiderojë kërkesën të papranueshme, nëse kërkesa është qartazi e pabazuar, sepse parashtruesi nuk dëshmon dhe nuk mbështetë në mënyrë të mjaftueshme pretendimin e tij”.
Rregulli i lartcekur, bazuar në praktikën gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ) dhe në praktikën e Gjykatës, i mundëson kësaj të fundit që të shpallë kërkesa të papranueshme për arsye që ndërlidhen me meritat e një rasti. Më saktësisht, bazuar në këtë rregull, Gjykata mund të shpallë një kërkesë të papranueshme bazuar në dhe pas vlerësimit të meritave të saj, përkatësisht nëse e njëjta vlerëson se përmbajta e kërkesës është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç është përcaktuar në paragrafin (2) të rregullit 39 të Rregullores së punës.
Bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së, por edhe të Gjykatës, një kërkesë mund të shpallet e papranueshme si “qartazi e pabazuar” në tërësinë e saj ose vetëm përkitazi me ndonjë pretendim specifik që një kërkesë mund të ngërthejë. Në këtë drejtim, është më e saktë t’iu referohet të njëjtave si “pretendime qartazi të pabazuara”. Këto të fundit, bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së, mund të kategorizohen në katër grupe të veçanta: (i) pretendime që kualifikohen si pretendime “të shkallës së katërt”; (ii) pretendime që kategorizohen me një “mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”; (iii) pretendime “të pambështetura apo të paarsyetuara”; dhe në fund, (iv) pretendime “konfuze dhe të paqarta”. (Shih, më saktësisht për konceptin e papranueshmërisë mbi bazën e një kërkese të vlerësuar si “qartazi të pabazuar” dhe specifikat e katër kategorive të lartcekura të pretendimeve të kualifikuara si “qartazi të pabazuara”, Udhëzuesin Praktik të GJEDNJ-së për Kriteret e Pranueshmërisë të 30 prillit 2020; pjesën III. Papranueshmëria bazuar në merita; A. Kërkesat qartazi të pabazuara, paragrafët 275 deri më 304).
Në këtë kontekst, dhe në vijim, me qëllim të vlerësimit të pranueshmërisë së kërkesës në rrethanat e këtij rasti, vlerësimit nëse e njëjta është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, Gjykata fillimisht do të rikujtojë esencën e rastit që ngërthen kjo kërkesë dhe pretendimet përkatëse të parashtruesit të kërkesës, në vlerësimin e të cilave, Gjykata do të aplikojë standardet e praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, në harmoni me të cilën, në bazë të nenit 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës, ajo është e detyruar të interpretojë të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me Kushtetutë.
Gjykata rikujton se parashtruesit të kërkesës iu kishte dhuruar pasuria nga nëna e tij përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997 dhe kjo pasuri ende kishte mbetur pronë e regjistruar në emrin e nënës së parashtruesit të kërkesës. Në ndërkohë, në vitin 2001, parashtruesi i kërkesës e kishte shitur pasurinë e tij nga kontrata e lartcekur personit N.P. dhe në pamundësi që t’ ia bartë formalisht të drejtën pronësore, nëna e parashtruesit të kërkesës H. B., përmes Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 i kishte dhuruar bijës së saj M.B.P., parcelën kadastrale [P-70202016-00715-6], ndërsa më vonë kjo e fundit këtë pasuri përmes kontratës për shitblerjen e patundshmërisë [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013, ia kishte bartur në pronësi personit N.P. Në vitin 2011, parashtruesi i kërkesës ngriti padi në Gjykatën Themelore, duke kërkuar anulimin e Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 dhe Kontratës për Patundshmëri [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013 dhe që pasuria e tij e ndarë përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997 të regjistrohet në librat kadastral. Gjykata Themelore në përgjigje të pretendimeve të parashtruesit të kërkesës konstaton se kontrata e 21 dhjetorit 2010 dhe Kontrata për Patundshmëri [Vr. nr. 423/13] e 26 marsit 2013 janë ligjërisht të vlefshme dhe se parashtruesi i kërkesës nuk mund të kërkoj pronësinë mbi palujtshmerinë e kërkuar sepse në vitin 2001 përmes një marrëveshje joformale ai e kishte shitur tek N.P., i cili në bazë të provave rezulton të jetë pronar legjitim. Pas ankimimit, Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme konfirmuan konstatimet e Gjykatës Themelore, duke theksuar se kontratat e kontestuara nuk janë në kundërshtim me dispozitat ligjore, respektivisht me nenin 103 dhe nenin 111 të LMD-së së vjetër apo me nenin 89 dhe 97 të LMD-së së ri. Parashtruesi i kërkesës i konteston këto vlerësime të gjykatave të rregullta para Gjykatës, duke pretenduar shkelje të të drejtave të tij kushtetuese, përkatësisht shkelje të neneve 23, 36, 46 dhe 54 të Kushtetutës.
Gjykata vëren se pretendimi kryesor i parashtruesit të kërkesës në thelb ka të bëjë me shkeljen e të drejtave pronësore, me arsyetimin se gjykatat e rregullta përmes vendimeve të tyre, duke refuzuar kërkesën e parashtruesit për anulimin e Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 dhe Kontratës për Patundshmërinë [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013, kanë shkelur të drejtat e tij pronësore mbi pasurinë që i takon nga trashëgimia e babait, respektivisht me ato akte i është pamundësuar regjistrimi në emrin e tij të pronës e cila i kishte takuar mbi bazën e Kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997.
Përkitazi me pretendimet e parashtruesit të kërkesës, përkatësisht lidhur me pretendimin për pavlefshmërinë e kontratave të kontestuara dhe regjistrimin në librat kadastral të pasurisë/pronës që iu kishte ndarë përmes Kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997, më konkretisht pretendimi për pronësi mbi pronën kontestuese, Gjykata vëren se të njëjtat ishin trajtuar në mënyrë të detajuar nga gjykatat e rregullta.
Në këtë kontekst, dhe specifikisht lidhur me pretendimet e parashtruesit të kërkesës për pavlefshmërinë e kontratave të kontestuara, përkatësisht pamundësinë e regjistrimit në librat kadastral të pronës që i kishte takuar përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997, Gjykata fillimisht rikujton se Gjykata e Apelit përmes Aktgjykimit [Ac. nr. 1417/18] të 6 dhjetorit 2021, duke trajtuar pretendimet e parashtruesit të kërkesës, ndër të tjera, kishte theksuar si në vijim:
“Sa i përket kërkesës se paditësit për anulim të kontratave Vr. Nr. 3043/2010 e dt.21.12.2010 e lidhur në mes të paditurave H. B. dhe M.P. dhe kontratës po ashtu për patundshmërinë e njëjtë midis të paditurve M.P. dhe N.P. Vr.nr. 423/13 e dt.26.03.2013, gjykata erdhi në përfundim se kontratat e cekura me asnjë provë të vetme nuk u vërtetua se janë të falsifikuara, një gjë të tillë gjykata e vërtetoi nga shkresat penale që gjenden në këtë lëndë, përkatësisht Aktvendimi i prokurorisë Themelore të Mitrovicës PP.nr.795/2014 të dt.04.11.2015 e cila ka hedhur poshtë kallëzimin penal në drejtim të veprës penale falsifikim i dokumenteve nga neni 398 të KPRK-së, për arsye se në veprimet e të dyshuarve (këtu të paditurave) nuk përmbahen elementet e kësaj vepre penale e as të ndonjë vepre tjetër penale. Prandaj, gjykata duke u bazuar në nenin 89 të LMD-së, ku parashihet se Kontrata që është në kundërshtim me rendin publik, dispozitat urdhëruese ose moralin e shoqërisë është nule, në qoftë se qëllimi i rregullës së cenuar nuk udhëzon në ndonjë sanksion tjetër apo në qoftë se ligji në rastin e caktuar nuk parashikon diçka tjetër dhe meqenëse edhe në procedurë penale nuk është vërtetuar se kontratat e tilla janë të falsifikuara pra nuk janë në kundërshtim me rendin publik, dispozitat urdhëruese ose moralin e shoqërisë, gjykata e refuzoi kërkesëpadinë si të PABAZUAR si i përket anulimit të kontratave [...]”.
[...] Sa i përket kërkesës së paditësit që pala e paditur ta liroj shtëpinë, me provat që gjenden në shkresat e lëndës paditësi nuk e ka të drejtën e pronësisë kjo vërtetohet në bazë të certifikatës së pronësisë UL-7020 16-05250 të datës 05.04.2013 dhe ekspertizës gjeodete sipas lëndës C.nr.192/2010 të datës 17.09.2013, në bazë të këtyre provave, pronar i vetëm është i padituri i tret N.P”.
[...] Gjykata gjatë shqyrtimit të provave në mesin e tyre ka gjetur edhe një dëshmi -kontratë interne në mes paditësit Bajram Badivuku dhe të paditurit të tret N.P. e datës 19.07.2001 dhe vazhdimin e saj me datën 20.09.2001, me të cilën vërtetohet se paditësi Bajram Badivuku ja ka shitur shtëpinë N.P. për shumën prej 95.000,00 (nëntëdhjetë e pesë mijë marka). Prandaj, kjo është edhe një arsye tjetër që gjykata e refuzoi kërkesëpadinë e paditësit si të PABAZUAR”.
Gjykata gjithashtu rikujton se Gjykata e Apelit përmes Aktgjykimit [Ac. nr. 378 1/20 17] të 8 dhjetorit 2020, në kontekst të këtij pretendimi specifik të parashtruesit të kërkesës, kishte theksuar si në vijim:
“[...] kontratat e lartcekura nuk janë të lidhura në kundërshtim me dispozitat ligjore as me normat e moralit apo dispozitat urdhëruese ligjore, kjo për faktin se vetëm ekzistimi i një kontrate të mëparshme të ndarjes ku parcela kontestuese i është dhënë paditësit prej pronares këtu nënës së tij, e cila kontratë ka mbetur pa u zbatuar, nuk i bënë kontratat e mëvonshme të dhuratës apo edhe të shitblerjes të nulshme. Kjo për faktin se u mor vesh se paditësi vetëm e kishte shitur këtë paluajtshmëri këtu blerësit N.P. dhe ky i fundit i kishte paguar shumën prej 95.000.00 paditësit, dhe se kontrata mbi dhuratën e cila i ka paraprirë kontratës mbi shitblerjen është bërë vetëm në aspektin formal, për t’ia rregulluar pronësinë blerësit pasi që realisht paluajtshmërinë e kishte shitur vetë paditësi dhe për këtë kishte pranuar të hollat. Kjo konstatohet nga vetë pohimi i paditësit në ankesë, por edhe gjatë gjykimit në shkallë të parë por edhe nga procesverbalet e hartuara me rastin e pranimit dhe dorëzimit të hollave prej shitësit N.P. në blerësin Bajram Badivuku”.
[...] është konstatuar fakti se paditësi nuk është pronar i kësaj paluajtshmërie, e po ashtu siç u theksua edhe më lart ai e ka shitur këtë paluajtshmëri sipas kontratës jo formale duke pranuar edhe çmimin e shitblerjes [...]”.
Në fund, Gjykata Supreme përmes Aktgjykimit [Rev. nr. 117/2021] të 30 gushtit 2021, në trajtim të pretendimeve të parashtruesit të kërkesës, kishte sqaruar si në vijim:
“[...] kontratat e sipërpërmendura (si në dispozitiv të aktgjykimit të shkallës së parë), anulimin e të cilave e kërkon paditësi me padi, nuk janë lidhur në kundërshtim me dispozitat e nenit 103 dhe nenit 111 të LMD-së, (i vjetri), respektivisht, nenit 89 dhe nenit 97 të LMD-së (2012), nuk janë në kundërshtim, pra, me parimet dhe rendin juridik kushtetues, me dispozitat imperativë etj, të njëjtat nuk janë lidhur me (vi, clam, precario) me mashtrim, kërcënim, lajthim”.
[...] për ta fituar dikush të drejtën e pronësisë në paluajtshmëri, nuk është e mjaftueshme vetëm baza juridike (kontrata), por duhet ta ketë edhe mënyrën e paraparë të fitimit, pra, ta ketë bërë regjistrimin e të drejtës së vet në regjistrin (librin) e tokës, gjë që paditësi nuk e ka bërë, por, për më tepër paluajtshmërinë kontestuese, në v. 2001, edhe vet ia kishte shitur të paditurit të tretë në mënyrën e sipërpërmendur, të cilën ia kishte dorëzuar në posedim e shfrytëzim dhe nga ai kishte pranuar çmimin shitblerës në shumë prej 95.000,00 DM”.
Në këtë aspekt, Gjykata konsideron se gjykatat e rregullta, në rrethanat e rastit konkret, kishin trajtuar dhe arsyetuar pretendimet e parashtruesit të kërkesës. Të njëjtat, kishin trajtuar pretendimet thelbësore të parashtruesit të kërkesës dhe kishin sqaruar se (i) Kontrata për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] e 21 dhjetorit 2010 dhe Kontrata për Patundshmëri [Vr. nr. 423/13] e 26 marsit 2013 janë ligjërisht të vlefshme në kuptim të nenin 103 dhe 111 të Ligjit mbi Marrëdhëniet e Detyrimeve të 30 marsit 1978 dhe nenit 89 dhe 97 të Ligjit nr. 04/l-077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve të 19 qershorit 2012; (ii) parashtruesi i kërkesës pronën e tij që i kishte takuar përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997 ia kishte shitur përmes një marrëveshjeje joformale personit N.P., nga i cili kishte pranuar çmimin e shitjes; (iii) dhe se parashtruesi i kërkesës nuk e ka provuar mënyrën e fitimit të pronësisë mbi pronën kontestuese meqë në bazë të certifikatës së pronësisë rezulton të mos jetë pronar legjitim i pronës, pasi që kishte dështuar ta regjistroj në librat kadastral.
Gjykata vëren se gjykatat e rregullta në rastin e parashtruesit të kërkesës kishin analizuar gjerësisht provat e paraqitura dhe pretendimet e ngritura nga parashtruesi dhe nga palët tjera në procedurë, dhe në fund kishin refuzuar ankesën e tij duke u bazuar në dispozitat përkatëse të Ligjit nr. 04/l-077 për Marrëdhëniet e Detyrimeve dhe Ligjit nr. 03/l-154 për Pronësinë dhe të Drejtat tjera Sendore, që ajo i kishte konsideruar si relevante përkitazi me rrethanat e rastit konkret dhe me pretendimet thelbësore të ngritura nga parashtruesi i kërkesës.
Në këtë aspekt, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës pretendon kthimin e pronës që i kishte takuar fillimisht përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997, të cilën e kishte shitur tek personi N.P., i cili në bazë të certifikatës së pronësisë rezulton të jetë pronar.
Në këtë aspekt, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës aktualisht nuk është bartës i të drejtës mbi pronën e kërkuar; përkundrazi, ai ka kërkuar kthimin/regjistrimin në librat kadastral në emrin tij, një pronë e cila iu kishte dhuruar përmes kontratës [Ov. nr. 2015/97] të 26 dhjetorit 1997, e cila pronë ende kishte mbetur e regjistruar në emër të nënës se tij, të cilën më pas parashtruesi i kërkesës, sikurse është vërtetuar nga gjykatat e rregullta, përmes kontratës të 19 korrikut 2001 e kishte shitur tek N.P, por në pamundësi që t’ia bartë formalisht të drejtën pronësore të N. P., mbi palujtshmërinë tashmë të shitur, nëna e parashtruesit të kërkesës H.B., përmes Kontratës për Dhuratën [Vr. nr. 3043/10] të 21 dhjetorit 2010 ia kishte dhuruar bijës së saj M.B.P. parcelën kadastrale [P-70202016-00715-6], dhe më vonë kjo e fundit këtë pasuri përmes kontratës për patundshmëri [Vr. nr. 423/13] të 26 marsit 2013, ia kishte bartur në pronësi personit N.P.
Gjykata thekson se parashtruesi i kërkesës që ankohet për një ndërhyrje në një nga të drejtat e tij/saj pronësore duhet të tregojë fillimisht se një e drejtë e tillë ekziston. (shih, rastin e GJEDNJ-së, Pištorová kundër Republikës Çeke, nr. 73578/01, Aktgjykim i 24 tetorit 2004, paragrafi 38).
Gjykata rikujton se neni 46 i Kushtetutës nuk garanton të drejtën për fitimin e pronës. Një qëndrim i tillë mbështetet në praktikën e GJEDNJ-së (shih, rastin e GJEDNJ-së, Van der Mussele kundër Belgjikës, nr. 8919/80, paragrafi 48, Aktgjykimi i GJEDNJ-së, i 23 nëntorit 1983 dhe Slivenko dhe të tjerët kundër Letonisë, nr. 48321/99, paragrafi 121, Aktgjykimi i GJEDNJ-së, i 9 tetorit 2003). Në fakt, neni 46 i Kushtetutës garanton të drejtën e pronës, por kjo e fundit nuk është e drejtë absolute dhe iu nënshtrohet kufizimeve. Në rastin konkret, gjykatat e rregullta kanë shpjeguar kufizimet e pronës dhe pronësinë e pronës kontestuese në raport me kërkesën e parashtruesit të kërkesës.
Prandaj, parashtruesi i kërkesës mund të pretendoj shkelje të nenit 46 të Kushtetutës, vetëm për aq sa vendimet e kontestuara kanë të bëjnë me “pronën” e tij. Brenda kuptimit të kësaj dispozite, “pronë” mund të jetë “pasuria ekzistuese”, duke përfshirë edhe pretendimet në bazë të të cilave parashtruesit e kërkesës mund të pretendojnë “pritshmëri legjitime” që do të fitojnë gëzimin efektiv të ndonjë të drejte pronësore (shih, rastet e Gjykatës KI26/18, parashtruesi i kërkesës “Jugokoka” Aktvendimi për papranueshmëri, i 6 nëntorit 2018, paragrafi 49 dhe rastin KI156/18, parashtrues i kërkesës Verica (Aleksić) Vasić dhe Vojislav Čađenović, Aktvendimi për papranueshmëri, i 17 korrikut 2019, paragrafi 52).
Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës pretendon se përmes kontratave të kontestuara, përveç që i është shkelur e drejta pronësore, pretendon se i janë mohuar edhe të drejtat që i kanë takuar nga trashëgimia e babait të tij.
Lidhur me këtë pretendim, Gjykata vë në spikamë Aktvendimin [Tr. nr. 2/89] e 15 marsit 1989 e Gjykatës Themelore në Vuçiternë, e cila kishte konstatuar se pasardhësit e trashëgimlënësit, duke përfshirë edhe parashtruesin e kërkesës kishin “deklaruar se nuk marrim pjesë në masën trashëgimore e cila na takon sipas ligjit dhe e njëjta as që na intereson”.
Nën dritën e kësaj, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës ka hequr dora nga trashëgimia e trashëgimlënësit përmes deklaratës së dhënë në vitin 1989, në njërën anë, dhe në anën tjetër pretendon pronën të cilën gjykatat e rregullta në procedurë gjyqësore përmes administrimit të provave relevante kishin vërtetuar se i njëjti e kishte shitur në vitin 2001.
Në këtë kontekst, Gjykata i referohet edhe nenit 130 [Heqja dorë në përgjithësi] të Ligjit nr. 2004 / 26 për Trashëgiminë i Kosovës, i cili përcakton:
“30.1.Trashëgimtari mund të heq dorë nga trashëgimi me deklaratë të dhënë pranë gjykatës gjersa të përfundojë seanca mbi trashëgimin.
130.4.Trashëgimtari, i cili ka hequr dorë në emër të vet konsiderohet sikur të mos ketë qenë trashëgimtar”.
Në këtë aspekt, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës ka hequr dorë nga trashëgimia e trashëgimlënësit përmes deklaratës së dhënë në vitin 1989.
Në dritën e fakteve të mësipërme, pavarësisht se parashtruesi i kërkesës nuk ka ngritur shprehimisht pretendime që lidhen me gjykimin e drejtë (të garantuar me nenin 31 të Kushtetutës), Gjykata e konsideron të nevojshme të vë në pah se parashtruesit të kërkesës i është mundësuar zhvillimi i procedurës bazuar në parimin e kontradiktoritetit; se ai kanë mundur që gjatë fazave të ndryshme të procedurës të parashtroj argumente dhe dëshmi që ai i konsideronte të rëndësishme për rastin e tij; dhe se të gjitha argumentet, shikuar objektivisht, që ishin relevante për zgjidhjen e rastit të tij janë dëgjuar e shqyrtuar në mënyrë të rregullt nga gjykatat; se arsyet faktike e ligjore ndaj vendimeve të goditura ishin shtruar hollësisht; dhe se, në përputhje me rrethanat e rastit, procedurat, shikuar në tërësinë e tyre, ishin të drejta. Si rrjedhojë, Gjykata konstaton se parashtruesi i kërkesës ka gëzuar garancitë procedurale të ngërthyera në konceptin e gjykimit të drejtë dhe të paanshëm (shih, mutatis mutandis, ndër të tjera, rastin e Gjykatës KI118/17, parashtrues Sani Kervan dhe të tjerët, Aktvendim për papranueshmëri, i 16 shkurtit 2018, paragrafi 35; po ashtu shih rastin e GJEDNJ-së Garcia Ruiz kundër Spanjës, nr. 30544/96, Aktgjykim i 21 janarit 1999, paragrafi 29).
Për sa më sipër, Gjykata konsideron se parashtruesi i kërkesës nuk ka dëshmuar se vendimet e gjykatave të rregullta që rezultuan në refuzimin e ankesës së tij ishin marrë në mënyrë arbitrare. Rrjedhimisht, Gjykata arrin në përfundimin se pretendimi i parashtruesit të kërkesës për shkelje të të drejtave pronësore të garantuara me nenin 46 të Kushtetutës është qartazi i pabazuar mbi baza kushtetuese.
Përveç pretendimeve për shkeljen e nenit 46 të Kushtetutës, parashtruesi i kërkesës gjithashtu pretendon shkelje të nenit 21, 23, 36 dhe 54 të Kushtetutës.
Në vlerësimin e këtyre pretendimeve, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës vetëm përmend nenet 21, 23, 36 dhe 54 të Kushtetutës, megjithatë ai nuk shtjellon tutje, se si dhe pse ka ardhur deri të shkelja e këtyre neneve. Gjykata përsërit se ajo vazhdimisht ka theksuar se vetëm referimi dhe përmendja e neneve të Kushtetutës dhe të KEDNj-së nuk është e mjaftueshme për të ndërtuar një pretendim të argumentuar për shkelje kushtetuese. Kur pretendohen shkelje të të drejtave te garantuara me Kushtetutë dhe KEDNj, parashtruesit e kërkesës duhet të paraqesin pretendime të arsyetuara dhe argumente bindëse (shih, në këtë kontekst, rastet e Gjykatës: KI175/20, me parashtrues: Agjencia Kosovare e Privatizimit, Aktvendim për papranueshmëri, i 22 prillit 2021, paragrafi 81; KI166/20, cituar më lart, paragrafi 52; KI04/21, me parashtruese Nexhmije Makolli, Aktvendim për papranueshmëri, i 11 majit 2021, paragrafët 38-39).
Për këto arsye, Gjykata konstaton se pretendimi i parashtruesit të kërkesës për shkelje të nenit 21, 23, 36, 54 të Kushtetutës, i përket kategorisë së tretë (iii), nënkategorisë (a), të pretendimeve të pambështetura ose të paarsyetuara", andaj, si të tilla të njëjtat, duhet shpallur qartazi të pabazuara në baza kushtetuese, në pajtim me rregullin 39 (2) të Rregullores së punës.
Bazuar në si më sipër, Gjykata konstaton se kërkesa në tërësinë e saj është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese dhe deklarohet e papranueshme, në pajtim me paragrafin 7 të nenit 113 të Kushtetutës dhe rregullin 39 (2) të Rregullores së punës.
PËR KËTO ARSYE
Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës, në pajtim me nenet 113.1 dhe 113.7 të Kushtetutës, nenet 20 dhe 47 të Ligjit dhe rregullat 39 (2) dhe 59 (2) të Rregullores së punës, më 13 dhjetor 2022, njëzëri
VENDOS
TË DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;
T'UA KUMTOJË këtë aktvendim palëve;
TË PUBLIKOJË këtë aktvendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit; dhe
Ky aktvendim hyn në fuqi menjëherë.
Gjyqtari raportues Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese
Nexhmi Rexhepi Gresa Caka-Nimani
Bajram Badivuku
KI - Kërkesë individuale
Aktvendim për papranueshmëri
Kërkesa është qartazi e pabazuar
Civile