Gjykata Kushtetuese

Prishtinë, më 5 prill 2023

Nr. ref.:AGJ 2152/23​​ 

AKTGJYKIM

në

rastet nr. KO100/22 dhe KO101/22

parashtrues​​ 

të kërkesës KO100/22,​​ Abelard Tahiri dhe 10​​ deputetë të tjerë të​​ Kuvendit të Republikës së Kosovës;

të kërkesës KO101/22,​​ Arben​​ Gashi​​ dhe 10​​ deputetë të tjerë të​​ Kuvendit të Republikës së Kosovës

Vlerësim i kushtetutshmërisë së Ligjit Nr.08/L-136​​ për Ndryshimin dhe Plotësimin e Ligjit nr.06/L-056 për Këshillin Prokurorial të Kosovës​​ 

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

e përbërë nga:

Gresa Caka-Nimani, kryetare

Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar

Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare

Safet Hoxha, gjyqtar

Radomir Laban, gjyqtar

Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare dhe

Nexhmi Rexhepi, gjyqtar

Enver Peci, gjyqtar​​ 

Parashtruesit e kërkesave

• Kërkesa KO100/22 është dorëzuar nga Abelard Tahiri, Elmi Reçica, Ganimete Musliu, Enver Hoxhaj, Ferat Shala, Blerta Deliu-Kodra, Bekim Haxhiu, Floretë Zejnullahu, Isak Shabani, Rashit Qalaj dhe Hajdar Beqa, deputetë të Kuvendit të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kuvendi), të grupit parlamentar të Partisë Demokratike të Kosovës​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: PDK), të cilët i përfaqëson Faton Fetahu, avokat.​​ 

• Kërkesa KO101/22 është dorëzuar nga Arben Gashi, Armend Zemaj, Avdullah Hoti,​​ Agim Veliu, Rrezarta Krasniqi, Besian Mustafa, Hykmete Bajrami, Vlora Dumoshi,​​ Valentina Bunjaku, Anton Quni dhe​​ Marigona​​ Geci, po ashtu deputetë të Kuvendit, të grupit parlamentar të Lidhjes Demokratike të Kosovës​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: LDK), të cilët i përfaqëson deputeti Armend Zemaj​​ (në tekstin​​ e​​ mëtejmë​​ të​​ referuar bashkërisht si​​ parashtruesit e​​ kërkesës/kërkesave).​​ 

Ligji i kontestuar

• Parashtruesit​​ e kërkesës​​ në​​ rastin​​ KO100/22,​​ e​​ kontestojnë kushtetutshmërinë e neneve 13, 16, 18 dhe 20 të​​ Ligjit​​ nr.08/L-136​​ për Ndryshimin dhe Plotësimin e Ligjit nr.06/L-056 për Këshillin Prokurorial të Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji i kontestuar), miratuar​​ me Vendimin e Kuvendit​​ [nr.08-V-309]​​ të 23 qershorit 2022. Ndërsa, parashtruesit e kërkesës​​ në​​ rastin​​ KO101/22,​​ e​​ kontestojnë kushtetutshmërinë​​ e​​ Ligjit të Kontestuar​​ në tërësinë e tij.​​ 

Objekti i çështjes

• Objekt i çështjes së kërkesave është vlerësimi i kushtetutshmërisë së dispozitave të Ligjit të kontestuar, për të cilat parashtruesit e kërkesave pretendojnë se nuk janë në përputhshmëri me nenet: 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], 16 [Epërsia e Kushtetutës], 24 [Barazia para Ligjit], 32 [E​​ Drejta për Mjete Efektive], 45 [Të Drejtat Zgjedhore dhe të Pjesëmarrjes], 54 [Mbrojtja Gjyqësore e të Drejtave], 109 [Prokurori i Shtetit] dhe 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta).

• Përveç kësaj, parashtruesit e kërkesave kërkojnë nga Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata), të vendosë masë të përkohshme, për të pezulluar​​ ex lege​​ hyrjen në fuqi dhe zbatimin​​ e​​ Ligjit të kontestuar, deri në vendosjen përfundimtare për kërkesat​​ nga Gjykata.

Baza juridike

• Kërkesat bazohen në paragrafin 5 të nenit​​ 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] dhe paragrafin 2 të nenit​​ 116 [Efekti i Vendimeve] të Kushtetutës, në nenet 22​​ (Procedimi i kërkesës), 27​​ (Masat e përkohshme), 42​​ (Saktësimi i kërkesës)​​ dhe 43​​ (Afatet)​​ të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji), dhe rregullat 32​​ (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve)​​ dhe 74​​ (Kërkesa në pajtim me nenin 113.5 të Kushtetutës dhe neneve 42 dhe 43 të Ligjit)​​ të Rregullores së punës së Gjykatës, nr.01/2018 (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).

Procedura në Gjykatë

• Më 1 korrik 2022, parashtruesit e kërkesave i dorëzuan kërkesat në Gjykatë.

• Më 4 korrik 2022, Kryetarja e Gjykatës,​​ përmes​​ Vendimit [Nr.GJR.KSH KO100/22],​​ për rastin KO100/22,​​ caktoi gjyqtarin Bajram Ljatifi gjyqtar raportues dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga: Selvete Gërxhaliu-Krasniqi (kryesuese), Safet Hoxha dhe Nexhmi Rexhepi (anëtarë). Po të​​ njëjtën​​ ditë, Kryetarja,​​ për rastin KO101/22, përmes Vendimit [Nr.GJR.KSH KO101/22],​​ caktoi gjyqtarin Radomir Laban, gjyqtar raportues dhe Kolegjin shqyrtues të përbërë nga: Selvete Gërxhaliu-Krasniqi (kryesuese), Safet Hoxha dhe Nexhmi Rexhepi (anëtarë).

• Më 4 korrik 2022, Kryetarja, në pajtim me paragrafin​​ (1)​​ të rregullit 40​​ (Bashkimi dhe ndarja e kërkesave)​​ të Rregullores së punës,​​ përmes​​ Urdhrit​​ [KO100/22 dhe KO101/22],​​ urdhëroi bashkimin e kërkesës KO101/22 me kërkesën​​ KO100/22. Bazuar në paragrafin​​ (3)​​ të rregullit të lartcekur,​​ për kërkesat e bashkuara,​​ gjyqtari​​ raportues dhe përbërja e Kolegjit shqyrtues​​ mbetet në përbërje të njëjtë,​​ siç është përcaktuar për kërkesën e parë, përkatësisht​​ atë​​ KO100/22.

• Në​​ të​​ njëjtën datë, Gjykata​​ njoftoi​​ për regjistrimin e kërkesave fillimisht:​​ (i)​​ Presidenten e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Presidentja);​​ (ii)​​ Kryetarin e Kuvendit,​​ të cilit iu kërkua që të njoftojë deputetët se mund të dorëzojnë komentet e tyre në lidhje me kërkesat​​ e parashtruesve​​ të kërkesave, nëse kanë, deri më 18 korrik 2022;​​ si​​ dhe​​ (iii)​​ Sekretarin e Përgjithshëm të Kuvendit,​​ me sqarimin që​​ bazuar në​​ paragrafin​​ 2 të nenit 43 të Ligjit, “në rast kur ligji apo vendimi i miratuar nga ana e Kuvendit të Republikës së Kosovës kontestohet sipas nenit 113, paragrafi 5 i Kushtetutës, ligji apo vendimi i tillë mund t’i dërgohet Presidentit të Republikës së Kosovës për shpallje në pajtim me modalitetet e përcaktuara në vendimin final të Gjykatës Kushtetuese për rastin e kontestuar”. Gjykata, bazuar në​​ dispozitën e lartcekur të​​ Ligjit dhe praktikën e saj gjyqësore,​​ rikujtoi se kjo dispozitë nënkupton që Ligji i kontestuar, nuk mund të dekretohet, të hyjë në fuqi, ose të prodhojë efekte ligjore deri në vendimin final të Gjykatës, lidhur me çështjen e ngritur pranë saj.

• Më 5 korrik 2022, Gjykata,​​ njoftoi​​ për regjistrimin e kërkesave dhe​​ Urdhrin​​ për bashkim të tyre:​​ (i)​​ parashtruesit e kërkesave; (ii)​​ Kryeministrin e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kryeministri); (iii)​​ Institucionin e Avokatit të Popullit të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Avokati i Popullit); (iv)​​ Ministrinë e Drejtësisë së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ministria e Drejtësisë);​​ dhe​​ (v)​​ Këshillin Prokurorial të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: KPK​​ ose Këshilli). Po të njëjtën datë, përkitazi me​​ vendimin​​ për bashkim të kërkesave, Gjykata njoftoi:​​ (i)​​ Presidenten; (ii)​​ Kryetarin e Kuvendit;​​ dhe​​ (iii)​​ Sekretarin e Përgjithshëm të Kuvendit, të cilët​​ ishin njoftuar​​ paraprakisht​​ për regjistrimin e kërkesave, përkatësisht​​ më 4 korrik 2022.​​ 

• Në​​ të​​ njëjtën​​ datë, Gjykata, gjithashtu i njoftoi palët e interesuara​​ rreth​​ afateve përkatëse​​ për dorëzimin e komenteve në lidhje me kërkesat. Më​​ saktësisht:​​ (i)​​ për Presidenten dhe Kryetarin e Kuvendit, të cilët i pranuan njoftimet për regjistrimin e kërkesave​​ më​​ 4 korrik 2022,​​ ky afat përfundonte​​ më 18 korrik 2022;​​ ndërsa​​ (ii)​​ për Kryeministrin, Avokatin e Popullit, Ministrinë e Drejtësisë dhe KPK-në, të cilët i pranuan njoftimet më 5 korrik 2022,​​ afati përfundonte​​ më 19 korrik 2022.​​ 

• Më 13 korrik 2022, Oda e Avokatëve të​​ Republikës së​​ Kosovës​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: Oda e Avokatëve),​​ iu​​ drejtua Gjykatës me kërkesë për përfshirjen e saj si palë​​ e interesuar në​​ procedurë,​​ për të dhënë komente përkitazi me Ligjin e kontestuar.​​ 

• Më 14 korrik 2022, Kuvendi ia dorëzoi Gjykatës​​ të​​ gjithë dokumentacionin relevant përkitazi me Ligjin e kontestuar.​​ 

• Më 15 korrik 2022, KPK​​ i​​ dorëzoi komentet e saj përkitazi me Ligjin e kontestuar.​​ 

• Më 19 korrik 2022, Ministria e Drejtësisë gjithashtu​​ i​​ dorëzoi komentet​​ e saj përkitazi me Ligjin e kontestuar.

• Më 25 korrik 2022, Gjykata njoftoi Odën e Avokatëve për miratimin e kërkesës së saj për përfshirje në procedurë në cilësinë e palës së interesuar,​​ të​​ cilës iu kërkua që komentet e tyre t’i dorëzonin​​ në​​ Gjykatë​​ deri më 9 gusht 2022.

• Më 25 korrik 2022, Gjykata pranoi​​ një kërkesë nga Avokati i Popullit, nëpërmjet së cilës ky institucion kërkoi​​ shtyrjen e afatit për dorëzimin e komenteve në lidhje me Ligjin​​ e kontestuar.

• Më 29 korrik 2022, Gjykata e miratoi kërkesën e Avokatit të Popullit për shtyrjen e afatit për dorëzimin e komenteve në lidhje me Ligjin e kontestuar.​​ Po atë​​ ditë, Avokati i Popullit dorëzoi në Gjykatë komentet e tij në lidhje me Ligjin e kontestuar.

• Më 9 gusht 2022, Oda e Avokatëve dorëzoi komentet në lidhje me Ligjin e kontestuar.​​ 

• Më 15 gusht 2022, Gjykata, nga një kopje të komenteve të KPK-së, Ministrisë së Drejtësisë, Odës së Avokatëve dhe të Avokatit të Popullit, ia dërgoi parashtruesve të kërkesave, Kryetarit të Kuvendit, Sekretarit të Kuvendit, Avokatit të Popullit, Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë, KPK-së dhe Odës së Avokatëve, të cilëve u​​ përcaktoi​​ afat për të dorëzuar përgjigje ndaj komenteve deri më 29 gusht 2022.​​ Po të njëjtën datë, Gjykata nga një kopje të komenteve të lartcekura ia dërgoi​​ edhe​​ Presidentes dhe Kryeministrit.​​ 

• Më 29 gusht 2022, Avokati i Popullit dorëzoi përgjigje ndaj komenteve të dorëzuara nga KPK, Ministria e Drejtësisë dhe Oda e Avokatëve.​​ 

• Po të njëjtën datë, Ministria e Drejtësisë dorëzoi përgjigje ndaj komenteve të KPK-së, Avokatit të Popullit dhe Odës së Avokatëve.​​ 

• Më 5 shtator 2022, Gjykata​​ i njoftoi parashtruesit e kërkesave lidhur​​ me komentet​​ e pranuara nga Avokati i Popullit, KPK dhe Ministria e Drejtësisë.

• Më​​ 28 shtator 2022, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e​​ gjyqtarit raportues​​ lidhur me pranueshmërinë​​ e kërkesave​​ dhe​​ njëzëri​​ i​​ rekomandoi​​ Gjykatës​​ pranueshmërinë​​ e​​ kërkesave​​ dhe shqyrtimin e​​ tyre​​ në​​ merita.​​ 

• Më​​ 16​​ dhjetor 2022, gjyqtari Enver Peci dha betimin para Presidentes, me ç‘rast filloi mandati i tij në Gjykatë.​​ 

• Më​​ 24 mars​​ 2023, Gjykata njëzëri konstatoi që​​ (i) kërkesa​​ është​​ e pranueshme; dhe​​ (ii) pika 1.3.2 e paragrafit 1 të nenit 6​​ dhe​​ neni 8, përkatësisht neni 10/A të Ligjit të kontestuar nuk janë​​ në përputhshmëri me​​ paragrafin 1 të nenit 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit],​​ paragrafin 10 të nenit 65​​ [Kompetencat e Kuvendit]​​ dhe​​ nenin 132 [Roli dhe Kompetencat e Avokatit të Popullit] të Kushtetutës; (iii)​​ paragrafi 2/a​​ i nenit 13 të Ligjit të kontestuar​​ nuk është në përputhshmëri me paragrafin 1 të nenit 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit] dhe paragrafin 1 të nenit 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës] të Kushtetutës; (iv)​​ paragrafi​​ 5​​ i​​ nenit 16​​ të Ligjit të kontestuar nuk​​ është​​ në përputhshmëri me​​ paragrafin 1 të​​ nenit​​ 24​​ [Barazia para Ligjit]​​ të Kushtetutës; (v)​​ neni​​ 18, përkatësisht 23/A i Ligjit të kontestuar nuk​​ është​​ në përputhshmëri me nenin 32​​ [E Drejta për Mjete Juridike]​​ dhe​​ nenin​​ 54​​ [Mbrojtja Gjyqësore e të Drejtave]​​ të Kushtetutës; dhe (vi) paragrafi 3 i nenit 11 dhe neni 20 i Ligjit të kontestuar nuk​​ janë​​ në përputhshmëri​​ me​​ paragrafin 1 të nenit 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], nenin 32 [E Drejta për Mjete Juridike],​​ nenin 54 [Mbrojtja Gjyqësore e të Drejtave]​​ dhe paragrafin 1 të nenit 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës] të Kushtetutës.​​ 

Përmbledhja e fakteve​​ 

• Bazuar në​​ shkresat e lëndës, iniciativës​​ për​​ ndryshimin​​ dhe plotësimin​​ e​​ Ligjit nr.08/L-156 për KPK-në (në tekstin e mëtejmë: Ligji bazik), i​​ kishte paraprirë​​ procesi​​ i​​ Rishikimit​​ Funksional​​ të Sektorit të Sundimit të Ligjit,​​ që ka rezultuar në​​ Strategjinë​​ për Sundimin e Ligjit 2021-2026, ku​​ synohej​​ “ngritja e llogaridhënies së sistemit gjyqësor dhe prokurorial”, ndër të tjera,​​ përmes​​ “zbatimit të masave të parapara, duke filluar me ndryshime ligjore në përbërjen e KGJK-së dhe KPK-së”.​​ 

• Më 26 tetor 2021, Ministria e Drejtësisë, pasi kishte hartuar​​ projektligjin për​​ ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik, iu drejtua Komisionit të Venecias, për të marrë opinion​​ përkatës, nëse​​ projektligji në fjalë ishte hartuar konform standardeve evropiane dhe ndërkombëtare.​​ 

• Më 18 dhe 19 nëntor 2021, përfaqësuesit e Komisionit të Venecias vizituan Republikën e Kosovës​​ dhe takuan​​ autoritetet relevante për të marrë informacionet e duhura përkitazi me​​ projektligjin e hartuar nga Qeveria e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Qeveria).

• Më 13 dhjetor 2021, Komisioni i Venecias, publikoi​​ Opinionin nr. 1063/2021,​​ CDL-AD(2021)051​​ të miratuar në seancën plenare të 129-të (në tekstin e mëtejmë: Opinioni i parë), mbi draft​​ amendamentet e​​ projektligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik.​​ 

• Pas Opinionit të parë të Komisionit të Venecias, në shkurt 2022,​​ Qeveria hartoi dhe miratoi draftin e dytë të​​ projektligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik.

• Më 25 shkurt 2022, Qeveria kërkoi një Opinion të dytë nga Komisioni i Venecias, për tu siguruar nëse drafti final i​​ projektligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik, kishte adresuar vërejtjet dhe rekomandimet e Opinionit të parë.​​ 

• Më 9 mars 2022, Qeveria,​​ nëpërmjet Vendimit​​ [nr.02/67], miratoi​​ projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik.​​ 

• Më 11 mars 2022, Qeveria në pajtim me Vendimin e​​ lartcekur të​​ 9 marsit 2022,​​ projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik ia përcolli Kuvendit për lexim të parë dhe miratim​​ sipas përcaktimeve të​​ Rregullores​​ së​​ punës së​​ Kuvendit.

• Më 23 mars 2022, Komisioni i Venecias, publikoi​​ Opinionin nr. 1080/2022, CDL-AD(2022)006, të miratuar​​ në seancën plenare të 130-të (në tekstin e mëtejmë: Opinioni i dytë), përkitazi me draftin final të​​ projektligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik.

• Më 5 prill 2022, Komisioni​​ Funksional për Legjislacion, Mandate, Imunitete, Rregulloren e Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë Kundër Korrupsionit (në tekstin e mëtejmë: Komisioni funksional), Opinionin e dytë të Komisionit të Venecias ua shpërndau të gjithë deputetëve të Kuvendit.​​ 

• Më 14 prill 2022, Kuvendi, pas procedurës së​​ leximit të parë, në prezencë të​​ shtatëdhjetë​​ e​​ nëntë​​ (79)​​ deputetëve, me​​ gjashtëdhjetë​​ e​​ tre​​ (63)​​ vota për dhe​​ gjashtëmbëdhjetë​​ (16)​​ kundër,​​ e miratoi në parim,​​ projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik, përkatësisht Ligjin e kontestuar.​​ 

• Në​​ të​​ njëjtën datë, Kuvendi e ngarkoi Komisionin funksional, Komisionin për Buxhet dhe Financa, Komisionin për Integrim Evropian dhe Komisionin për të Drejtat dhe Interesat e Komuniteteve dhe Kthim (në tekstin e mëtejmë: Komisionet e përhershme), që në afatin e paraparë me Rregulloren e Kuvendit, të shqyrtojnë​​ projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik dhe Kuvendit t’ia paraqesin raportin me rekomandime.​​ 

• Në​​ po të​​ njëjtën datë, Komisioni funksional, miratoi raportin e tij përkitazi me​​ projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik, duke i propozuar trembëdhjetë​​ (13)​​ amendamente në​​ projektligjin në fjalë.​​ 

• Më 17 maj 2022, Komisioni funksional, shqyrtoi​​ projektligjin për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik dhe po të njëjtën datë raportin me amendamente ia procedoi komisioneve të përhershme për shqyrtim​​ të​​ mëtejmë.

• Më 25 dhe 26 maj 2022, Komisionet e përhershme, shqyrtuan raportin e Komisionit funksional, përkitazi me amendamentet e propozuara. Megjithatë, sipas shkresave të lëndës, Komisioni për të Drejtat dhe Interesat e Komuniteteve dhe Kthim nuk e kishte shqyrtuar​​ projektligjin me amendamentet e propozuara nga Komisioni funksional, brenda afatit​​ të përcaktuar me​​ paragrafin 8 të​​ nenit​​ 57​​ (Shqyrtimi i projektligjit në komisione)​​ të Rregullores së Kuvendit.

• Më 31 maj 2022, raporti përfundimtar i Komisionit funksional, së bashku me amendamentet e propozuara iu shpërnda të gjithë deputetëve të Kuvendit, me rekomandimin që​​ ky​​ projektligj për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit bazik, bashkë me amendamentet e propozuara të miratohet, pasi zbatimi i tij nuk kërkon kosto shtesë buxhetore.​​ 

• Kuvendi, pasi pranoi raportin final nga Komisioni funksional, njoftoi dhe ftoi deputetët për seancën​​ plenare të​​ radhës, ku ndër të tjera,​​ si​​ pikë e rendit të ditës ishte edhe shqyrtimi i dytë i​​ projektligjit për ndryshimin dhe plotësimin​​ e Ligjit bazik.​​ 

• Më 23 qershor 2022, Kuvendi,​​ pas leximit të dytë, me gjashtëdhjetë​​ (60)​​ vota për, asnjë kundër dhe një​​ (1)​​ abstenim, e miratoi Ligjin e kontestuar.

Pretendimet e parashtruesve të kërkesës KO100/22​​ 

• Parashtruesit e kësaj kërkese pretendojnë se​​ nenet​​ 13, 16, 18 dhe 20 të Ligjit të kontestuar nuk janë në përputhshmëri me nenet: 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], 24 [Barazia para Ligjit], 32 [E Drejta për Mjete Efektive], 45 [Të Drejtat Zgjedhore dhe të Pjesëmarrjes], 54 [Mbrojtja Gjyqësore e të Drejtave], 109 [Prokurori i Shtetit] dhe 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës] të Kushtetutës.

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesës KO100/22 lidhur me​​ mospërputhshmërinë​​ e neneve të​​ lartcekura të​​ Ligjit të​​ kontestuar me nenet e lartcekura të​​ Kushtetutës, përkatësisht pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e:​​ (I) nenit 13 të Ligjit të kontestuar me nenet 4,​​ 54​​ 109 dhe 110 të Kushtetutës; (II) nenit 16 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet​​ 24 dhe 54​​ të​​ Kushtetutës; (III)​​ nenit 18 të Ligjit të kontestuar me nenin​​ 31, 32 dhe 54 të Kushtetutës; dhe (IV)​​ nenit 20 të Ligjit të kontestuar me nenet 32, 45 dhe 54 të Kushtetutës.​​ 

(I)​​ Pretendimet për​​ mospërputhshmërinë​​ e​​ nenit 13 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 4, 54, 109 dhe 110 të Kushtetutës​​ 

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesës​​ KO100/22​​ lidhur me​​ mospërputhshmërinë​​ e nenit 13 të​​ Ligjit të​​ kontestuar me:​​ (i) nenin 110 të Kushtetutës; dhe (iii) nenet 109 dhe 4 të Kushtetutës; dhe (iii) nenin 54 të Kushtetutës.​​ 

• pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e nenit 13 të Ligjit të kontestuar me nenin 110 të Kushtetutës​​ 

• Parashtruesit e kësaj kërkese,​​ ndër​​ të​​ tjera,​​ theksojnë se paragrafi 4 i nenit 110 të Kushtetutës, përcakton që​​ “Përbërja e Këshillit Prokurorial të Kosovës, si dhe dispozitat për emërimin, shkarkimin, mandatin, strukturën organizative dhe rregullat e procedurës, rregullohen me ligj”.​​ Sipas tyre, ky fakt ka mjaftuar që Qeveria të propozojë dhe Kuvendi të miratojë Ligjin e kontestuar, i cili përveç tjerash, ndryshon përbërjen e KPK-së dhe numrin e anëtarëve të tij, nga trembëdhjetë​​ (13), sa ishte deri më​​ tani në shtatë​​ (7) sosh. Ndërkaq,​​ sipas parashtruesit të​​ kërkesës,​​ arsyetimi i vetëm i këtij ndryshimi substancial të numrit të anëtarëve të KPK-së, në koncept-dokumentin që​​ i ka paraprirë atij ndryshimi,​​ është përmbledhur në një fjali të vetme dhe të shkurtër,​​ përkatësisht​​ “për qëllime të efikasitetit të punës së KPK-së”.​​ 

• Parashtruesit​​ e kësaj​​ kërkese, tutje pretendojnë se neni 13 i Ligjit të kontestuar, në mënyrë tërësisht të pabazuar prekë dy segmente kyçe të organizimit dhe pavarësisë së punës dhe vendimmarrjes së KPK-së, duke theksuar se në njërën anë, kuorumi i vendosur prej​​ pesë​​ (5)​​ anëtarësh nga shtatë​​ (7)​​ sosh, paraqet një​​ “kusht​​ shumë të lartë ligjor”, në bazë të të cilit, roli i anëtareve jo-prokurorë,​​ “jo vetëm që​​ është i rëndësishëm, por paraqet në mënyrë të drejtpërdrejtë përgjegjësi vendimtare për vendimmarrje, e cila për pasojë e bën të pakalueshëm çfarëdo vendimi të rëndësishëm në KPK, pa të paktën një votë të anëtarit jo-prokurorë, gjë e cila,​​ në thelb,​​ paraqet goditje të drejtpërdrejtë të garancioneve kushtetuese të mishëruara në parimet kushtetuese të KPK-së, siç janë pavarësia dhe paanshmëria”. Nga ana tjetër, parashtruesit​​ e kërkesës​​ theksojnë se përveç kushtit të domosdoshëm të kuorumit prej pesë​​ (5)​​ anëtarësh,​​ Ligji i kontestuar përcakton​​ shumicën​​ e​​ kualifikuar​​ të​​ vendimmarrjes, sipas të cilës, kërkohen jo më​​ pak se pesë​​ (5)​​ vota nga përbërja e plotë e KPK-së, dy​​ (2)​​ prej të cilave,​​ duhet të jenë nga radhët e anëtarëve jo-prokurorë për votimet e rëndësishme, siç është:​​ (i)​​ pozita e Kryeprokurorit të Shtetit dhe Kryeprokurorëve të Prokurorive përkatëse;​​ (ii)​​ miratimi​​ i​​ akteve nënligjore që​​ rregullojnë emërimin e kryeprokurorëve;​​ si dhe​​ (iii)​​ emërimi, transferimi, disiplinimi dhe ngritja​​ në detyrë​​ e​​ prokurorëve,​​ “përbën ndërhyrje të drejtpërdrejtë dhe cenim të pavarësisë se punës së KPK-së nga ana e anëtarëve jo-prokurorë, dy​​ (2)​​ prej të cilëve zgjedhën me shumicë të thjeshtë nga Kuvendi, ndërsa anëtari i tretë caktohet(delegohet)​​ mbi bazën e emërimit dhe jo të zgjedhjes nga ana e Avokatit të popullit”.​​ 

• Për rrjedhojë, parashtruesit e kësaj kërkese theksojnë se amendamenti i nëntë​​ (9),​​ i cili kishte për qëllim zbatimin e njërës prej vërejtjeve dhe rekomandimeve kryesore të Opinionit të parë dhe të Opinionit të dytë të Komisionit të Venecias, nuk ka adresuar çështjen e shkeljes së standardit ndërkombëtar të moscenimit të pavarësisë së KPK-së nga ndikimi politik dhe i jashtëm. Në këtë kontest, parashtruesit​​ e kërkesës​​ pretendojnë se mënyra e përcaktimit të vendimmarrjes së​​ kualifikuar dhe e​​ “votimit të dyfishtë”​​ nga njëra anë, dhe përcaktimit se në rast të dështimit të kësaj mënyre të votimit, të zbatohet procedura që​​ kërkon votimin me shumicën prej 2/3-ve të të gjithë anëtarëve të KPK-së, në mbledhjen vijuese, pas dështimit të përmbushjes së kriterit të parë​​ “...në thelb,​​ paraqet minim të punës dhe vendimmarrjes së KPK-së, duke bërë që​​ si në rastin e parë, ashtu edhe në rastin e dytë, vota e anëtarit të jashtëm jo-prokurorë,​​ të jetë shumëfish më​​ e fuqishme, se sa e anëtarit prokurorë dhe për rrjedhojë, jo e barabartë me të”. Si rezultat i kësaj, parashtruesit e kësaj kërkese,​​ pretendojnë se një strukturë e tillë e KPK-së, me këtë mënyrë të kuorumit të pjesëmarrjes, të kuorumit të vendimmarrjes, të votimit me shumicë të kualifikuar dhe votimit me shumicë të dyfishtë, përbën shkelje të drejtpërdrejtë të garancioneve kushtetuese të mishëruara në nenin 110 të Kushtetutës.​​ 

• Parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese, tutje pohojnë se,​​ Ligji i kontestuar e ka zbritur numrin e anëtarëve prokurorë dhe nuk e ka zbritur numrin​​ e​​ anëtarëve jo-prokurorë, që ishte tre​​ (3)​​ anëtarë me Ligjin bazik dhe po ashtu​​ tre​​ (3)​​ anëtarë jo-prokurorë me Ligjin e kontestuar. Për më tepër,​​ parashtruesit e kërkesës,​​ theksojnë​​ që​​ çështja e kuorumit dhe e vendimmarrjes:​​ “...asnjëherë nuk janë bllokuar më parë për shkak të vonesave të zgjedhjes së anëtareve jo-prokurorë, ndërsa me Ligjin e kontestuar, politika merr rol vendimtar në KPK, sepse sipas përbërjes aktuale, kuorumi për vendimmarrje është propozuar të jetë 5 (pesë)​​ vota, të cilat vota do t’i kenë ndikimet si në vijim:​​ e​​ para, ka të bëjë me faktin se nëse anëtarët jo-prokurorë nuk propozohen dhe zgjedhën me kohë do të bllokohej​​ plotësisht​​ puna dhe funksioni i KPK-së; dhe​​ e​​ dyta, që​​ anëtaret jo-prokurorë të marrin rol vendimtar në çdo vendim të KPK-së, gjë e cila, sipas tyre do t’a politizonte skajshmërisht jo vetëm punën e KPK-së, por edhe propozimin e kandidateve të ardhshëm për prokurorë ose udhëheqës të prokurorive. Praktikisht, sipas parashtruesve të kësaj kërkese,​​ KPK-ja, shndërrohet në instrument të politikës, i varur e i anshëm”.​​ Për pasojë, sipas parashtruesve të​​ kërkesës,​​ fuqizimi i anëtareve jo-prokurorë deri në nivel të votës së kualifikuar dhe të shumicës se dyfishtë,​​ bën që​​ KPK të nënshtrohet dhe t’i cenohet pavarësia kushtetuese dhe institucionale, sepse,​​ kërkesa për shumicë të kualifikuar, efektivisht, i siguron​​ “të drejtë vetoje”​​ anëtarëve jo-prokurorë. Kjo, sipas parashtruesve të​​ kërkesës,​​ vërteton edhe më shumë faktin se qëllimi i​​ Ligjit​​ të​​ kontestuar,​​ është që të shkarkohen disa anëtarë të caktuar të KPK-së me qëllim që​​ të krijohet mundësia që​​ pushteti të ndikojë në zgjedhjen e Kryeprokurorit të ri të Shtetit.​​ 

• Parashtruesit e kësaj kërkese,​​ tutje theksojnë se, edhe pushtetet e pavarura mund t'i nënshtrohen kontrollit reciprok, që​​ në këtë rast​​ sigurohet​​ me prezencën e anëtarëve jo-prokurorë në KPK.​​ Megjithatë, sipas tyre, ky kontroll asnjëherë nuk mund të rezultojë me mbivendosje të pushtetit kontrollues ndaj pushtetit të pavarur.​​ Sipas tyre:​​ “Kërkesa për shumicë të kualifikuar e ka këtë rezultat. Anëtaret jo-prokurorë, me të drejtën efektive të vetos, mbivendosin anëtarët prokurorë të KPK-së, dhe atë me bllokim të vendimmarrjes”.​​ 

• ​​ pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e nenit 13 të Ligjit të kontestuar me nenet​​ 109 dhe 4 të Kushtetutës​​ 

• Përkitazi me​​ pretendimet për​​ mospërputhshmërinë​​ e nenit 13 të​​ Ligjit të​​ kontestuar me nenet 109 dhe 4 të​​ Kushtetutës, parashtruesit e kësaj kërkese​​ theksojnë​​ se neni 110 i Kushtetutës, nuk mund të zbatohet dhe interpretohet i ndarë nga nenet​​ 109 dhe 4​​ të​​ Kushtetutës, e madje as nga neni 108​​ [Këshilli Gjyqësor i Kosovës]​​ i Kushtetutës, kur bëhet fjalë për zbatimin e parimeve kushtetuese të pavarësisë dhe paanshmërisë,​​ përkitazi me​​ të cilat KPK ka përgjegjësi kushtetuese mbi bazën e parimit të ndarjes së pushteteve dhe kontrollit e balancimit në mes tyre.​​ Parashtruesit e kërkesës theksojnë​​ se​​ “pushteti gjyqësor është unik, i pavarur dhe ushtrohet nga gjykatat”,​​ dhe se ky parim​​ është​​ i​​ zbatueshëm përshtatshmërisht edhe në raport me Prokurorin e Shtetit​​ dhe KPK-në, për aq sa funksionet dhe përgjegjësitë prokuroriale janë të pavarura dhe të paanshme dhe hyjnë në kuadër të kapitullit VII, përkatësisht​​ “Sistemi i Drejtësisë”​​ të Kushtetutës,​​ dhe si të​​ tilla, janë​​ të ndara​​ dhe të​​ pavarura​​ nga pushteti ekzekutiv dhe legjislativ.

• Një qëndrim i tillë juridik, sipas parashtruesve të kësaj kërkese, është i bazuar dhe i mishëruar në sistemin e vlerave kushtetuese të cilat i promovon Kushtetuta, e të cilat argumentohen edhe me jurisprudencën e Gjykatës Kushtetuese, e cila me rastin e vlerësimit të kushtetutshmërisë së neneve të caktuara të Ligjit nr. 06/L-114 për Zyrtarët Publikë,​​ përmes​​ Aktgjykimit​​ në rastin KO203/19, në paragrafët 101 dhe 102, shprehimisht përcakton që Kushtetuta e Kosovës ka pasur për qëllim që​​ sistemit prokurorial, përkatësisht​​ KPK dhe Prokurorit të Shtetit, t’i sigurojë pavarësi të njëjtë​​ për të ushtruar funksionet e saj, po aq sa edhe sistemit gjyqësor. Tutje theksohet se paragrafët e këtij​​ Aktgjykimi, në mënyrë të qartë argumentojnë faktin e trajtimit të barabartë që Kushtetuta i ka garantuar sistemit gjyqësor dhe prokurorial, të cilat së bashku ndërtojnë sistemin e drejtësisë si një pushtet i ndarë nga pushteti ekzekutiv dhe legjislativ, e mbi të gjitha, i pavarur, i paanshëm, unik dhe apolitik.​​ 

• ​​ pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 13 të Ligjit të kontestuar me​​ nenin 54 të Kushtetutës​​ 

• Në lidhje me këtë pretendim,​​ parashtruesit e​​ kësaj​​ kërkese​​ argumentojnë se Ligji i kontestuar në mënyrë arbitrare ndërpret mandatin e anëtarëve aktual të KPK-së, dhe krijon mekanizëm bllokues të vendimmarrjes institucionale për çështjet e rëndësishme të KPK-së, si dhe duke zbatuar shumicën e kualifikuar, cenon garancionet kushtetuese të së drejtës në “mbrojtje gjyqësore të prokurorëve”, si dhe legjitimon standardin e dyfishtë të shkarkimit të anëtarëve të KPK-së, pa iu siguruar të njëjtëve mbrojtje të barabartë gjyqësore.​​ 

(II)Pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 16 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 24,​​ 32​​ dhe 54 të Kushtetutës

• Parashtruesit e kësaj kërkese, në lidhje me këtë pretendim,​​ ndër​​ të​​ tjera,​​ theksojnë, se “përmes nenit 16​​ të​​ Ligjit të kontestuar, është riformuluar në tërësi neni 19 i Ligjit bazik”,​​ duke mos u njohur të​​ drejtën e ankesës kundër​​ shkarkimit anëtarëve jo-prokurorë,​​ ashtu siç​​ e njëjta dispozitë​​ ua njeh këtë​​ të​​ drejtë​​ anëtarëve prokurorë.​​ 

• Në këtë kontekst,​​ sipas parashtruesve​​ të​​ kësaj​​ kërkese:​​ “...duke përligjur privimin e anëtareve jo​​ prokurorë nga e drejta për mjete juridike nga neni 32 i Kushtetutës, sipas të cilit,​​ “secili person ka të drejtë të përdorë mjetet juridike kundër vendimeve gjyqësore dhe administrative të cilat cenojnë të​​ drejtat ose interesat e saj/tij në​​ mënyrën e përcaktuar me ligj”, në mënyrë të pakontestueshme cenohet edhe pavarësia e punës së tyre, sepse një përcaktim i tillë​​ përmes​​ Ligjit​​ të​​ kontestuar:​​ “...do të mundësojë nënshtrimin e të njëjtëve (jo-prokurorëve), ndaj presioneve të jashtme​​ (politike​​ apo​​ konkretisht nga​​ mazhoranca​​ parlamentare)​​ që​​ i zgjedh ata, por edhe ndaj anëtarëve prokurorë të KPK-së”.

• Sa më​​ sipër, parashtruesit e kësaj kërkese theksojnë, se fakti i mosnjohjes nga Ligji i kontestuar i të drejtës së ankesës ndaj vendimit për shkarkim nga ana e Kuvendit, për dy anëtarët jo-prokurorë dhe të një anëtari jo-prokuror të shkarkuar me vendim nga Avokati i​​ Popullit, konfirmon pretendimet e kësaj kërkese, se nëpërmjet paragrafit 5 të nenit 19 të Ligjit bazik​​ siç​​ është​​ ndryshuar me nenin 16 të Ligjit të kontestuar:​​ “...përligjet trajtimi i pabarabartë mes anëtareve të​​ këshillit, detyrat, përgjegjësitë dhe funksionet e të cilëve janë të njëjta​​ (në kuadrin e fushëveprimit të KPK-së), andaj në këtë mënyrë, cenohen edhe garancionet kushtetuese të përcaktuara në nenin 24​​ (Barazia para ligjit)​​ dhe nenit 54​​ (Mbrojtja Gjyqësore e të​​ Drejtave), të​​ Kushtetutës (...)”.​​ 

​​ 

(III)​​ Pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 18 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 31, 32 dhe 54 të Kushtetutës

• Në​​ lidhje me pretendimet për​​ mospërputhshmërinë​​ e nenit 18 të​​ Ligjit të​​ kontestuar me nenet 31, 32 dhe 54 të​​ Kushtetutës respektivisht,​​ parashtruesit e kësaj kërkese, ndër​​ të​​ tjera,​​ theksojnë se nëpërmjet nenit të ri 23A, cenohet parimi i sigurisë juridike në ndërlidhje me nenet​​ 32 dhe 54 të Kushtetutës, pasi që, nga njëra anë prokurorëve​​ u njihet​​ e​​ drejta​​ për të paraqitur ankesë drejtpërdrejtë​​ në Gjykatën Supreme​​ të​​ Republikës së​​ Kosovës (në​​ tekstin e mëtejmë: Gjykata Supreme)​​ kundër vendimeve të​​ KPK-së, në lidhje me shkarkimin, vlerësimin e performancës së prokurorëve dhe disiplinën e prokurorëve, që për pasojë kanë uljen në detyrë​​ të prokurorëve, edhe pse procedura ndaj vendimeve disiplinore, në mënyrë të plotë dhe të qartë është e trajtuar dhe e rregulluar në Ligjin në fuqi nr. 06/L-057 për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve​​ (në​​ tekstin e​​ mëtejmë: Ligji për Përgjegjësinë​​ Disiplinore të​​ Gjyqtarëve dhe Prokurorëve), ku sipas nenit 15​​ (Ankesa ndaj vendimeve disiplinore)​​ të tij, shprehimisht përcaktohet​​ si në​​ vijim:​​ “1. Palët kanë të drejtë të ankohen ndaj vendimeve disiplinore të Këshillit, drejtpërdrejt në Gjykatën Supreme të Kosovës, brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve nga dita e pranimit të vendimit. Gjykatat tjera në Kosovë, nuk kanë kompetencë të shqyrtojnë dhe të vendosin lidhur me procedurën disiplinore ndaj gjyqtareve dhe prokuroreve. 2. Ankesa ndaj vendimit të Këshillit ka efekt suspensiv dhe ndalon implementimin e atij vendimi, derisa të shqyrtohet ankesa. […], 5. Gjykata Supreme, në një trup gjykues të përberë nga tre anëtarë, të zgjedhur nga Kryetari i Gjykatës Supreme, brenda tridhjete (30) ditëve, shqyrton dhe vendos lidhur me ankesën. Në rast se Kryetari i Gjykatës Supreme është subjekt i vendimit të Këshillit, atëherë zgjedhjen e anëtareve e bën gjyqtari me i moshuar i Gjykatës Supreme”.

• Në këtë kontekst, parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese​​ pretendojnë se neni 18 i Ligjit të kontestuar vendosë​​ procedurë paralele të ankimimit për prokurorë, që të njëjtit të mund të kundërshtojnë vendimet​​ e KPK-së në Gjykatën Supreme, pos tjerash edhe ndaj vendimeve disiplinore të KPK-së. Një zgjidhje e tillë ligjore, sipas tyre, jo vetëm që krijon pasiguri juridike për prokurorët në pikëpamje të procedurës​​ paralele, që mund ta ndjekin në rastet e kundërshtimeve të vendimeve disiplinore të KPK-së, por edhe në pikëpamje të afatit​​ nëntëdhjetë​​ (90)​​ ditor brenda të cilit duhet të vendosë​​ Gjykata Supreme, krahas afatit paralel të përcaktuar në paragrafin 5 të nenit 15 të Ligjit për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve.

• Nga ana tjetër, parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese,​​ theksojnë se paragrafi 6 i nenit 109 të Kushtetutës, shprehimisht përcakton që:​​ “6. Prokuroret mund të shkarkohen nga funksioni për shkak të dënimit për një vepër të rendë penale ose për mosrespektimin e rendë të detyrave”.​​ Si rezultat, neni 18 i Ligjit të kontestuar, jo vetëm qe cenon parimin e sigurisë juridike, por edhe shkel garancionet kushtetuese nga neni 31 të Kushtetutës,​​ sepse krijon​​ dy procedura të ndryshme/paralele dhe dy afate të ndryshme,​​ përkitazi me​​ vendosjen​​ për të njëjtat​​ çështje, përkatësisht ankesave​​ ndaj vendimeve disiplinore​​ dhe/ose atyre që​​ ndërlidhen me shkarkimin.

(IV)​​ Pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 20 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 32, 45 dhe 54 të Kushtetutës

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ pretendimet e parashtruesve të​​ kësaj​​ kërkese​​ lidhur me​​ mospërputhshmërinë​​ e nenit 20 të​​ Ligjit të​​ kontestuar me nenet 32, 45, dhe 54 të Kushtetutës, përkatësisht pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e nenit 20 të Ligjit të kontestuar me:​​ (i) nenin 32 dhe 54 të Kushtetutës; dhe (ii) nenin 45 të Kushtetutës.​​ 

(i) pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 20 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet​​ 32​​ dhe 54​​ të Kushtetutës​​ 

• Parashtruesit e kësaj kërkese,​​ përkitazi me këtë pretendim,​​ ndër​​ të​​ tjera,​​ theksojnë se neni 20 i Ligjit të kontestuar,​​ e​​ ndërpren mandatin​​ e​​ anëtarëve aktualë​​ të KPK-së, duke e ndërlidhur këtë ndërprerje me momentin e:​​ (i)​​ zgjedhjes së​​ dy anëtarëve jo-prokurorë që do​​ t’i zgjedhë Kuvendi dhe një anëtari jo-prokuror që​​ do​​ ta​​ zgjedh Avokati i​​ Popullit, si dhe​​ (ii)​​ hedhjes​​ së​​ shortit për dy​​ (2)​​ anëtarë​​ nga​​ anëtarët​​ aktualë​​ nga prokuroritë themelore, si dhe një​​ (1)​​ anëtari​​ nga​​ Prokuroria e Apelit ose Prokuroria Speciale​​ e Republikës së​​ Kosovës. Andaj, në këtë kontekst, parashtruesit e kërkesës​​ argumentojnë​​ se:​​ “Ndërprerja e mandatit në mënyrë arbitrare dhe të parakohshme për anëtarët e KPK-së është e pa bazë, për faktin se tejkalohen kriteret e aplikueshme ligjore nga neni 13 i Ligjit në fuqi, sipas të cilit, përfundimi i mandatit të anëtareve aktual mund të ndodhë për këto shkaqe; vdekja; humbja e zotësisë për veprim; dështimi i vazhduar për të marrë pjesë ne veprimtaritë e KPK-së me gjatë se 3 (tre) muaj pa arsye të vërtetuar; pushimin e statusit mbi të cilin bazohet emërimi; skadimin e mandatit dhe dorëheqjen, duke e njoftuar paraprakisht KPK-në”.

• Tutje, parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese,​​ theksojnë se,​​ në rekomandimet e Opinionit të parë të Komisionit të Venecias, shprehimisht është theksuar se:​​ “Zëvendësimi i anëtarëve aktual me anëtarë të rinj mund të justifikohet jashtëzakonisht vetëm nëse shpie në një përmirësim të madh të sistemit aktual, (në veçanti, depolitizimin e tij)”.​​ Në këtë kontekst, parashtruesit​​ e kërkesës,​​ pretendojnë se:​​ “Përfundimi i mandatit të anëtarëve të KPK-së, mund të bëhet në mënyrë të natyrshme apo nëse plotësohet ndonjëri nga kriteret e lartcekura dhe kjo ndërprerje arbitrare e mandatit është në kundërshtim edhe me jurisprudencën e Gjykatës Kushtetuese, e cila,​​ ne rastet KO29/12 dhe KO48/12 për çështjen e mandatit të mbajtësve të pozitave kushtetuese, përkatësisht sipas paragrafit 268 theksohet se​​ “mandati është i pacenueshëm për të siguruar respektim të parimit të​​ ndarjes së pushteteve dhe për ta ruajtur sigurinë në rendin juridik dhe kushtetues”. Në bazë të këtij Aktgjykimi, shkurtimi i mandatit pakëson të drejtat dhe liritë e përcaktuara në Kapitullin II të Kushtetutës”.​​ Sipas parashtruesve​​ të kërkesës,​​ kjo mënyrë e ndërprerjes së​​ mandatit është edhe në kundërshtim edhe me Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: KEDNJ)​​ dhe​​ praktikën gjyqësore të​​ Gjykatës Evropiane për të​​ Drejtat e Njeriut (në​​ tekstin e mëtejmë: GJEDNJ),​​ por edhe me nenin 25 të Konventës Ndërkombëtare për të Drejtat Civile dhe Politike.​​ 

• Parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese, tutje argumentojnë se,​​ me nenin 20 të Ligjit​​ të kontestuar:​​ “...paracaktohet qëllimi që, përmes një ligji special të ndryshohet një përbërje e caktuar e KPK-së, dhe atë para një​​ vendimi madhor - zgjedhjes së​​ Kryeprokurorit të ri të Shtetit”.​​ Sipas tyre, kjo është arsyeja se përse, në mënyrë jo-kushtetuese,​​ po u ndërpritet mandati para kohe​​ anëtarëve aktualë. Ky ligj, sipas tyre,​​ ka si qëllim një rezultat të caktuar,​​ përkatësisht ndikimin në​​ zgjedhjen e Kryeprokurorit të​​ Shtetit.​​ Në këtë kontest, parashtruesit​​ e kërkesës,​​ i referohen​​ nenit 1.9 të Kushtetutës së​​ Shteteve të​​ Bashkuara të​​ Amerikës, i cili ndalon ligje të tilla, të cilat quhen​​ Bill of Attainder, përkatësisht ligje që synojnë rezultate të paragjykuara, duke përjashtuar edhe kontrollin gjyqësor. Për këtë çështje, parashtruesit​​ e kërkesës​​ i referohen vendimit të Gjykatës Supreme​​ Amerikane,​​ përkatësisht​​ Chevron Oil v. Huson, 404 U.S. 97​​ dhe​​ një​​ vendimi të Gjykatës Kushtetuese të​​ Çekisë, për mos-zbatim retroaktiv të ligjeve të reja jashtë fushës penale.​​ 

• Për​​ më​​ tepër, parashtruesit e kësaj kërkese pretendojnë se, përfundimi i mandatit me pamundësi për ushtrimin e mjeteve juridike​​ është në kundërshtim me nenin 32 të Kushtetutës.​​ Nga ana tjetër, sipas tyre Parimet Themelore të​​ Kombeve të​​ Bashkuara​​ për Pavarësinë e Gjyqësorit, sa i përket çështjes së​​ mandatit, shprehimisht përcaktojnë:​​ “Sa i përket çështjes së​​ mandatit, sipas Parimeve Themelore të OKB-së​​ për Pavarësinë e Gjyqësorit, gjyqtarëve duhet t'iu garantohen kohëzgjatja e mandatit deri në​​ arritjen e moshës se pensionimit, ose deri në​​ skadimin e kohëzgjatjes së​​ paracaktuar të​​ mandatit”.​​ Ky parim ndërkombëtar do të​​ duhej të​​ vlejë​​ për të​​ gjithë anëtarët prokurorë dhe jo-prokurorë që e kanë fituar këtë mandat. Përveç kësaj,​​ “Parimet​​ Bangalore” dhe masat për zbatimin e tyre, shprehimisht përcaktojnë, ndër​​ të​​ tjera, se:​​ “...tutje, pika 49 përcakton se siguria e kohëzgjatjes së​​ mandatit dhe pamundësia e largimit nga detyra janë elemente kyçe të pavarësisë së gjyqtareve. Sipas pikës 50, rekomandohet që​​ mandati i përhershëm mund të​​ shkëputet vetëm për shkak të shkeljeve serioze të​​ natyrës disiplinore apo penale, të​​ qartësuara me ligj, apo kur gjyqtari nuk mund të​​ kryej funksionet gjyqësore”.​​ Po ashtu edhe Rekomandimi i Komitetit të Ministrave të​​ Këshillit të​​ Evropës CM/Rec (2010) 12,​​ ndër​​ të​​ tjera,​​ në pikën 49,​​ përcakton që:​​ “Siguria e kohëzgjatjes se mandatit dhe pamundësia e largimit nga detyra janë elemente kyçe të​​ pavarësisë së gjyqtarëve”.​​ Parashtruesit e kërkesës gjithashtu u referohen parimeve​​ themelore për pavarësinë e gjyqësorit​​ të​​ miratuara​​ nga Kongresi Shtatë i Kombeve të Bashkuara për Parandalimin e Krimit dhe Trajtimin e Shkelësve, mbajtur në Milano, nga 26 gushti​​ deri në 6 shtator 1985 dhe miratuar me rezolutat 40/32 të Asamblesë së Përgjithshme të 29 nëntorit 1985 dhe 40/146, të 13 dhjetorit 1985,​​ të​​ cilat, ndër​​ të​​ tjera,​​ theksojnë​​ se:​​ “Pavarësia e gjyqësorit garantohet nga shteti dhe sanksionohet në Kushtetutën ose ligjin e vendit. Është detyrë​​ e të​​ gjitha institucioneve qeveritare dhe të​​ tjera të​​ respektojnë pavarësinë e gjyqësorit”.

• Tutje, parashtruesit​​ e kësaj kërkese,​​ në mbështetje të pretendimeve lidhur me ndërprerjen e mandatit të anëtarëve aktualë​​ të KPK-së, i referohen rasteve të​​ GJEDNJ-së,​​ Baka kundër Hungarisë, nr. 20261/12, ku​​ Gjykata Evropiane,​​ kishte​​ konstatuar​​ shkelje të nenit 6.1 (E drejta e qasjes në gjykatë) të​​ KEDNJ-së​​ dhe​​ Grzeda kundër Polonisë,​​ nr. 43572/18, ku​​ Gjykata Evropiane​​ gjithashtu​​ konstatoi shkelje të nenit 6​​ dhe nenit 13 (E drejta për zgjidhje efektive) të​​ KEDNJ-së, për shkak të përfundimit të parakohshëm​​ të mandatit​​ të gjyqtarit.​​ Parashtruesit e kërkesës,​​ po ashtu​​ i referohen​​ Opinionit nr. 81 1/2015 të Komisionit të Venecias për projekt ndryshimet e Ligjit për prokurorë të Gjeorgjisë, për pjesën e statusit të anëtarëve të Këshillit Prokurorial,​​ ku​​ Opinioni, ndër​​ të​​ tjera, kishte​​ potencuar:​​ “...se nuk duhet të jetë​​ lehtë​​ largimi i një​​ anëtari të​​ Këshillit nga pozita e tij/saj. Ndërsa heqja e hershme duhet të​​ jetë​​ gjithmonë e mundur në rastet e sjelljes së keqe, të rëndë ose papajtueshmërisë, vendime të tilla duhet gjithmonë të bazohen në baza specifike të renditura në​​ projektligj, dhe duhet të​​ konfirmohet nga vetë shumica e anëtareve të Këshillit”.​​ Në​​ fund, parashtruesit e kërkesës theksojnë​​ se ndërprerja e mandatit me short, nuk e siguron barazinë gjinore dhe përfshirjen etnike edhe të komuniteteve të nën përfaqësuara, aq më​​ pak pasi ligji parasheh votimin e fshehtë.

(ii) pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e nenit 20 të Ligjit të kontestuar me nenin 45 të Kushtetutës​​ 

• Parashtruesit​​ e kësaj kërkese, për më​​ tepër konsiderojnë,​​ se ndërprerja e mandatit nëpërmjet nenit 20 të Ligjit të kontestuar, ka për pasojë edhe shkeljen e të drejtës për të zgjedhur edhe për t’u zgjedhur,​​ siç​​ është​​ e garantuar me nenin 45 të​​ Kushtetutës,​​ sepse anëtarët e KPK-së janë zgjedhur në pozitat nga të cilat do të shkarkohen sipas këtij ligji. Kjo e drejtë shkelet kur ndryshohen kushtet​​ sipas​​ të cilave​​ anëtarët​​ kanë zgjedhur dhe janë zgjedhur para përfundimit të mandatit për të cilin është ushtruar kjo e drejtë.​​ Parashtruesit e kërkesës gjithashtu theksojnë​​ se:​​ “Vlerësimet politike apo perceptimet e Qeverisë​​ për punën dhe imazhin e KPK-së, nuk mund të​​ shndërrohen në norma ligjore dhe tju​​ ndërpritet,​​ pa bazë mandati shumicës së anëtarëve prokurorë aktual të KPK-së (përfshirë edhe anëtarit jo-prokurorë aktual), sepse kjo do të përbënte një​​ praktikë​​ tepër të rrezikshme për pavarësinë kushtetuese, institucionale dhe funksionale të KPK-së, pasi do ti shërbente çdo​​ qeverie dhe shumicë të re parlamentare, ndërhyrjen në strukturën, përbërjen dhe vendimmarrjen e këtij institucioni, sipas vlerësimit dhe perceptimit të saj për KPK-në”.​​ 

Pretendimet e parashtruesve të kërkesës KO101/22​​ 

• Parashtruesit e kërkesës​​ në​​ rastin​​ KO101/22, pretendojnë se Ligji i kontestuar, në tërësinë e tij,​​ nuk është në përputhshmëri me nenet: 4 [Forma e Qeverisjes dhe Ndarja e Pushtetit], 16 [Epërsia e Kushtetues], 24 [Barazia para Ligjit], 109 [Prokurori i Shtetit] dhe 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës] të Kushtetutës.​​ 

• Në​​ këtë​​ kontekst, parashtruesit e kësaj kërkese,​​ paraqesin​​ pretendime​​ specifike lidhur me nenet 6, 13 dhe​​ 20​​ të Ligjit të kontestuar,​​ ndër​​ të​​ tjera,​​ duke​​ theksuar​​ se:​​ (i)​​ përbërja e re e anëtarëve të KPK-së, nuk garanton përfaqësim të mjaftueshëm të prokuroreve brenda sistemit në​​ KPK;​​ (ii) zgjedhja e një (1)​​ anëtari​​ të​​ KPK-së​​ nga Avokati i Popullit është në kundërshtim me autorizimet kushtetuese që​​ i ka Avokati i Popullit;​​ (iii)​​ zgjedhja e dy​​ (2)​​ anëtareve jo-prokurorë me shumicë të thjeshtë të votave në Kuvend, rrit rrezikun që​​ anëtarët e KPK-së të emëruar nga Kuvendi, të jenë persona, që​​ potencialisht përfaqësojnë politikat e shumicës në Kuvend dhe jo persona me autoritet dhe integritet që​​ marrin besimin gjithëpërfshirës të përfaqësuesve të popullit për të ushtruar i pavarur detyrat e tij kushtetuese dhe ligjore;​​ (iv)​​ e drejta e "shumicës speciale apo e drejta e vetos" së​​ anëtareve jo-prokurorë në procese të rëndësishme në KPK, e cenon pavarësinë, profesionalitetin dhe paanshmërinë e këtij institucioni plotësisht të pavarur në kryerjen e funksioneve të tij kushtetuese dhe ligjore; dhe​​ (v)​​ shorti për ndërprerjen e mandatit të anëtarëve aktualë​​ është kundërkushtetues.​​ 

• Në përgjithësi, parashtruesit e kësaj kërkese pretendojnë se,​​ Qeveria dhe shumica parlamentare, e proceduan​​ projektligjin përkatës​​ në mënyrë arbitrare në Kuvend,​​ “pa e përfunduar punën e vet Komisioni i Venecias”, sepse më 15 mars​​ 2022,​​ projektligji është shqyrtuar dhe miratuar në parim nga Komisioni funksional, gjersa Komisioni i Venecias, po organizonte dëgjim publik më 18 mars 2022 për këtë temë. Sipas parashtruesve të kësaj kërkese,​​ komentet finale, përkatësisht​​ Opinioni i dytë​​ i​​ Komisionit të Venecias, i​​ është​​ dorëzuar Qeverisë më 23 mars 2022, kurse deputetëve të Kuvendit më​​ 5​​ prill 2022, ndërsa projektligji përkatës​​ është​​ miratuar në​​ lexim të​​ parë​​ më​​ 14 prill. Parashtruesit e kësaj kërkese,​​ tutje theksojnë se lidhur me projektligjin,​​ në​​ cilësinë​​ e​​ grupit​​ parlamentar kanë paraqitur shqetësimet e tyre edhe në Komisionin funksional, pastaj edhe në seancë plenare, duke tërhequr vëmendjen se dispozitat e​​ projektligjit, mund të jenë kundërkushtetuese, por që shumica parlamentare nuk i ka marrë fare parasysh​​ vërejtjet​​ e tyre.

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesës​​ në​​ rastin​​ KO101/22 lidhur me​​ mospërputhshmërinë​​ e neneve të​​ lartcekura të​​ Ligjit të​​ kontestuar me nenet e lartcekura të​​ Kushtetutës, përkatësisht pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e:​​ (I) nenit 6 të Ligjit të kontestuar me nenet 4, 16 dhe 110 të Kushtetutës; (II) nenit 13 të Ligjit të kontestuar më​​ nenet 4 dhe​​ 110 të​​ Kushtetutës; dhe (III) nenit 20 të Ligjit të kontestuar me nenet 4 dhe 110 të​​ Kushtetutës.​​ 

(I)​​ Pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 6 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 4, 16 dhe 110 të Kushtetutës​​ 

• Parashtruesit​​ e kësaj kërkese pretendojnë se neni 6 i Ligjit të kontestuar nuk është në përputhshmëri me nenin 4 të Kushtetutës, si dhe nenin 110 të Kushtetutës, pasi që​​ përbërja aktuale e KPK-së, institucion që administron gjithë sistemin prokurorial të Kosovës, ka numër minimalisht më​​ të madh sesa anëtarët jo-prokurorë, pra katër​​ (4) me tre​​ (3).​​ 

• Tutje, parashtruesit​​ e kësaj kërkese​​ theksojnë se me​​ Ligjin bazik, përbërja e KPK-së, kishte​​ trembëdhjetë​​ (13)​​ anëtarë, prej të cilëve dhjetë​​ (10) ishin anëtarë prokurorë, që i përfaqësonin të gjitha nivelet e prokurorisë së shtetit dhe asnjëherë më parë nuk ishte konsideruar si problem përfaqësimi në numër të madh i KPK-së, nga anëtarët prokurorë, andaj sipas vlerësimit të tyre:​​ “Problemet në sistemin prokurorial të Kosovës, nuk e kanë gjenezën tek mënyra e përfaqësimit të deritanishme të këtij institucioni, por tek ndërhyrjet, përfshirë edhe atë politike në punën e këtij institucioni.”​​ Prandaj, të njëjtit pretendojnë se:​​ “Përbërja e re,​​ i​​ hapë rrugë, që çdo herë​​ mazhoranca​​ parlamentare,​​ përmes,​​ anëtarëve jo-prokurorë, të ndërhyjë në procese të rëndësishme në administrimin e​​ prokurorisë së shtetit”.​​ Tutje, parashtruesit​​ e​​ kërkesës​​ vërejnë​​ se me​​ dispozitat e Ligjit të kontestuar, përbërja e KPK-së, në raport me anëtarët jo-prokurorë është vetëm me një​​ (1)​​ anëtar më​​ tepër. Pra,​​ tre​​ (3)​​ anëtarë prokurorë që​​ përzgjedhen nga kolegët e tyre brenda sistemit prokurorial dhe tre​​ (3)​​ anëtarë që​​ zgjedhen jashtë sistemit prokurorial.​​ Sipas tyre:​​ “Pjesëmarrja e Kryeprokurorit të Shtetit në mënyrë ex-officio nuk paraqet apo nuk konsiderohet ndonjë shumicë dhe i njëjti nuk zgjedhet nga koleget e tyre në mënyrë të drejtpërdrejtë, por e merr ketë detyre sipas detyrës zyrtare”.

• Prandaj, në këtë kontekst, parashtruesit e kësaj kërkese​​ pretendojnë se kjo përbërje e re e KPK-së, e përcaktuar me Ligjin e kontestuar:​​ “...jo që​​ nuk e garanton pavarësinë institucionale të KPK-së, përkundrazi e minon këtë pavarësi, duke e rrezikuar​​ kështu​​ proceset e administrimit dhe të avancimit në sistemin prokurorial të Kosovës, sepse procesi i kontrollit të integritetit, i performancës, i disiplinimit të prokurorëve, do të kryhet nga një trup, që në gjysmën e përbërjes së saj do të përbehet nga anëtaret jo-prokurorë”.

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ pretendimet e parashtruesve të​​ kësaj​​ kërkese​​ lidhur me​​ mospërputhshmërinë​​ e nenit 6 të​​ Ligjit të​​ kontestuar me nenet 4, 16 dhe 110 të Kushtetutës, përkatësisht pretendimet që​​ ndërlidhen me:​​ (i) zgjedhjen e një​​ (1)​​ anëtari​​ të​​ KPK-ës​​ nga Avokati i​​ Popullit; dhe (ii) zgjedhja e dy​​ (2)​​ anëtarëve jo-prokurorë nga Kuvendi.

• zgjedhja e​​ anëtarit​​ jo-prokuror​​ nga Avokati i​​ Popullit​​ 

• Përkitazi​​ me këtë, parashtruesit e kësaj kërkese,​​ pretendojnë se dispozitat e Ligjit të kontestuar, që​​ përcaktojnë zgjedhjen e një anëtari jo-prokuror në KPK nga Avokati i​​ Popullit,​​ janë​​ në kundërshtim me autorizimet kushtetuese dhe ligjore​​ përkitazi me Avokatin e Popullit, sepse as me Kushtetutë dhe as me Ligjin​​ nr. 05/L-019​​ për Avokatin​​ e​​ Popullit​​ (në​​ tekstin e mëtejmë: Ligji për Avokatin e Popullit),​​ sipas tyre:​​ “Ky institucion nuk është autorizuar që të ketë të drejtën e emërimeve, si kjo, e një anëtari në​​ Këshillin Prokurorial të​​ Kosovës”.​​ Në këtë kuptim, sipas tyre, dhënia e kompetencave shtesë,​​ i​​ këtij institucioni​​ përmes​​ Ligjit​​ të​​ kontestuar, është në kundërshtim me Kushtetutën, akt i cili:​​ “...ia ka përcaktuar kompetencat e​​ këtij institucioni​​ dhe asnjë organ tjetër, në ketë rast as Kuvendi i Kosovës, nuk mund t'i jep kompetenca tjera, përtej atyre të përcaktuara me Kushtetutë, sepse ashtu siç e përcakton neni​​ i mëposhtëm [neni 16]​​ i​​ Kushtetutës, i tërë pushteti qeverisës buron nga Kushtetuta”.​​ 

• Për​​ më​​ tepër, parashtruesit e kësaj kërkese, gjithashtu​​ theksojnë se natyra e fushëveprimit që​​ ka Avokati i​​ Popullit:​​ “...bie në konflikt të interesit në disa rrafshe, duke marr parasysh rolin e tij në raport me mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të njeriut dhe rolin e tij të përcaktuar me ligj, në disa procese brenda sistemit prokurorial të shtetit tonë”.​​ Sipas tyre,​​ i vetmi​​ institucion nga ku mund të burojnë,​​ pra të emërohen personat në pozitat e institucioneve të pavarura kushtetuese, janë nga procedurat e brendshme konkurruese të institucioneve përkatëse dhe nga Kuvendi, si organ, përfaqësues i popullit të Kosovës.

• Në​​ këtë​​ kontekst, parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese,​​ pohojnë se Gjykata Kushtetuese nuk duhet:​​ “…të lejojë këtë precedent të emërimit të tillë, sepse kjo do t'i hapte rruge, që​​ secila shumicë parlamentare në të ardhmen, me ligje, që​​ nxjerrën me shumicë të thjeshtë, mund të zgjedh përfaqësues të një institucioni tjetër të pavarur kushtetues, duke rrezikuar kështu rendin juridik dhe kushtetues, të epërsisë së institucioneve dhe duke nënvlerësuar rolin kushtetues të Kuvendit të Republikës, si organ përfaqësues i popullit të Kosovës dhe si organ nga ku burojnë (zgjedhën) krerët dhe anëtarët e institucioneve tjera kushtetuese”.

• Parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese, gjithashtu​​ theksojnë se​​ “burimi i autorizimeve shtetërore, mund të bartet në vijë​​ vertikale, në rastin konkret nga Kuvendi, por asesi në vij horizontale, sepse e njëjta, është kundërkushtetuese dhe e prish balancën dhe ndarjen e pushteteve”.​​ Sipas kësaj logjike,​​ sipas parashtruesve të​​ kërkesës,​​ edhe Auditori i Përgjithshëm, edhe Guvernatori i Bankës Qendrore, mund të marrin autorizime me ligje​​ të​​ tjera, jashtë mandatit të tyre kushtetues dhe ligjor nga ku i ushtrojnë autorizimet publike, për emërime në institucione përkatëse të karakterit kushtetues​​ e për rrjedhojë,​​ këto do të krijonin pasiguri juridike, si dhe do të ndikonin në pavarësinë dhe autoritetin e institucioneve të pavarura.

• Sa​​ më​​ sipër, parashtruesit e kësaj kërkese, vlerësojnë se mënyra e përzgjedhjes, e emërimit, e shkarkimit të anëtarit të​​ KPK-së, nuk është e njëjtë me zgjedhjen e një anëtari jo-prokuror, që​​ emërohet nga Avokati i​​ Popullit, prandaj, kjo bie ndesh me parimin e “barazisë para ligjit” sepse për të njëjtën pozitë, në të njëjtin institucion, përcaktohen masa rënduese, respektivisht favorizuese,​​ për disa anëtarë në raport me anëtarët e tjerë. Thënë këtë parashtruesit​​ e kërkesës,​​ vlerësojnë se përbërja e re e anëtarëve të​​ KPK-së nuk garanton përfaqësim të mjaftueshëm të prokurorëve brenda sistemit​​ të​​ KPK-së.

• zgjedhja e dy​​ (2)​​ anëtarëve jo-prokurorë nga Kuvendi​​ 

• Përkitazi​​ me​​ zgjedhjen e dy (2) anëtarëve jo-prokurorë,​​ parashtruesit e kësaj kërkese, pretendojnë se dispozitat e Ligjit të kontestuar që​​ përcaktojnë zgjedhjen e​​ 2​​ (dy)​​ anëtarëve jo-prokurorë​​ me shumicë të thjeshtë të votave në Kuvend,​​ “...rrisin​​ rrezikun që​​ anëtarët e KPK-së të emëruar nga Kuvendi, të jenë persona, që​​ potencialisht përfaqësojnë politikat e shumicës​​ në Kuvend dhe jo persona me autoritet dhe integritet që​​ marrin besimin gjithëpërfshirës të përfaqësuesve të popullit”.​​ Sipas parashtruesve​​ të kërkesës, në​​ mënyrën se si është përcaktuar zgjedhja e dy​​ (2)​​ anëtarëve jo-prokurorë nga Kuvendi, lehtësisht këta anëtarë mund të emërohen me vetëm​​ tridhjetë​​ e një​​ (31)​​ vota të deputetëve, që​​ si përfaqësim është minimal për emërimin e personave në këtë institucion të rëndësishëm kushtetues.

• Në​​ këtë​​ kontekst, parashtruesit​​ e​​ kësaj​​ kërkese​​ vlerësojnë se zgjedhja e këtyre anëtarëve të KPK-së, duhet të bëhet me ligj, dhe me votat e së​​ paku​​ gjashtëdhjetë​​ e një​​ (61)​​ deputetëve ose me​​ dy të​​ tretat (2/3)​​ e deputetëve që​​ votojnë në procedurën e zgjedhjes së​​ tyre nga Kuvendi. Kjo, sipas parashtruesve​​ të​​ kërkesës​​ do të​​ ishte një​​ garanci për emërimin e personaliteteve me reputacion dhe me integritet profesional, ashtu siç e meriton ky institucion i rëndësishëm kushtetues që​​ përfshin një shtyllë të​​ rëndësishme të sistemit​​ të​​ drejtësisë. Pra, parashtruesit e kësaj kërkese,​​ vlerësojnë se votimi me shumicë të thjeshtë,​​ përkatësisht​​ nga shumica e deputetëve që janë të pranishëm dhe që​​ votojnë, cenon pavarësinë dhe integritetin e këtij organi të pavarur kushtetues, duke i dhënë​​ kështu​​ secilës shumicë parlamentare mundësi të madhe për ndikim dhe kontroll politik mbi anëtarët​​ jo-prokurorë​​ në KPK.

(II)​​ Pretendimet për​​ mospërputhshmërinë e​​ nenit 13 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 4, 16​​ dhe 110 të Kushtetutës​​ 

• Në​​ vlerësimin​​ e parashtruesve të kësaj kërkese, e drejta e​​ “shumicës speciale ose e drejta e​​ vetos”​​ për anëtarët jo-prokurorë është kundërkushtetuese dhe si e tillë i bllokon proceset kryesore vendimmarrëse në KPK​​ dhe i jep fuqi vendimmarrëse anëtarëve jo-prokurorë që​​ zgjedhen nga Kuvendi​​ me shumicë​​ të​​ thjeshtë, respektivisht nga shumica parlamentare. Përveç kësaj, parashtruesit në fjalë,​​ ndër​​ të​​ tjera,​​ pretendojnë se​​ “e​​ drejta e vetos”​​ së​​ dy​​ (2)​​ anëtarëve jo-prokurorë, në​​ procese të rëndësishme brenda KPK-së, i bën të pabarabartë me anëtarët prokurorë, të këtij institucioni.​​ Tutje,​​ theksojnë​​ parashtruesit e kërkesës,​​ se duke marrë​​ parasysh faktin se tre​​ (3)​​ anëtarët jo-prokurorë​​ zgjedhen​​ nga Kuvendi, me shumicë të thjeshtë dhe Avokati i​​ Popullit,​​ përmes vendimmarrjes së​​ tij,​​ cenohet​​ pavarësia​​ e këtij institucioni dhe i pamundësohet​​ të​​ njëjtit​​ që​​ t’i ushtrojë i pavarur kompetencat kushtetuese, ashtu siç e përcakton Kushtetuta, përkatësisht,​​ “KPK siguron që Prokurori i Shtetit të jetë i pavarur, profesional, i paanshëm dhe pasqyron natyrën shumetnike të Kosovës dhe parimet e barazisë gjinore”.

(III)​​ Pretendimet për mospërputhshmërinë e​​ nenit 20 të Ligjit të kontestuar me​​ nenet 4, 16​​ dhe 110 të Kushtetutës​​ 

• Parashtruesit​​ e kësaj kërkese, në lidhje me ketë pretendim theksojnë se:​​ “Ndërprerja​​ arbitrare e mandatit përmes shortit të anëtareve të një organi kushtetues, bie ndesh me Kushtetutën e vendit, sepse në një institucion të pavarur kushtetues, anëtareve të tij, nuk mundet t'i ndërpritet mandati i fituar pa u përmbushur kushtet që​​ kërkohen me ligjin me të cilin janë zgjedhur”.​​ Sipas parashtruesve të​​ kërkesës, nisur në premisën se secili person që​​ emërohet në një pozitë, krijon marrëdhënie pune​​ dhe​​ duke marrë​​ parasysh​​ që​​ kushtet dhe kriteret e emërimit dhe të përfundimit të marrëdhënies së punës​​ dhe/ose shkarkimit​​ janë​​ të​​ përcaktuara me ligj, çdo ndryshim ligjor, lidhur me kushtet e reja të përcaktuara me ligj, duhet të fillojë të zbatohet​​ nga momenti kur përfundojnë të drejtat dhe obligimet e anëtarëve të emëruar, sipas​​ kritereve​​ të cilat kanë qenë të vlefshme në momentin e krijimit të marrëdhënies së punës. Në këtë kontekst, parashtruesit e kësaj kërkese,​​ vlerësojnë​​ se vetëm në këtë mënyrë mbrohet parimi i sigurisë juridike, si parim​​ bazë i drejtësisë kushtetuese.​​ Sipas parashtruesve të​​ kërkesës:​​ “...as Kushtetuta, e as ligji nuk njeh kriter që​​ marrëdhënia e punës të krijohet sipas shortit, prandaj, as përfundimi i saj, nuk bëhet mbi bazën e shortit”.

• Në fund, parashtruesit e kësaj kërkese,​​ nga Gjykata kërkojnë:​​ (i)​​ të​​ deklarojë​​ kërkesën​​ e​​ pranueshme për shqyrtim në merita; (ii) të​​ shpallë​​ Ligjin e kontestuar në​​ mospërputhshmëri me nenin​​ 4,​​ 16,​​ 24,​​ 109​​ dhe​​ 110 të​​ Kushtetutës;​​ dhe (iii) të​​ shpallë​​ të​​ pavlefshëm, në​​ tërësinë e tij Ligjin​​ e kontestuar.​​ 

(IV)​​ Pretendimet përkitazi me​​ kërkesën për masë të përkohshme​​ 

• Përkitazi me vendosjen e masës se përkohshme, parashtruesit e​​ kësaj​​ kërkese​​ pretendojnë se:​​ (i) mosvënia e masës së​​ përkohshme, në këtë rast do të​​ kishte pasoja të​​ paparashikueshme,​​ sepse do të​​ fillonte ndërprerja e mandatit të anëtarëve aktualë​​ dhe emërimi i anëtarëve të rinj të KPK-së,​​ përmes​​ Ligjit​​ të​​ kontestuar, prandaj duke marrë​​ parasysh kompetencat që​​ i ka ky institucion,​​ përkatësisht dhe ndër​​ të​​ tjera,​​ që​​ të rekrutojë, propozojë, avancojë, transferojë​​ e​​ disiplinojë prokurorët në mënyrën e rregulluar me ligj, do të ndikonte drejtpërdrejtë në krijimin e të drejtave dhe obligimeve ndërmjet​​ KPK-së​​ dhe personave​​ të​​ tjerë fizikë;​​ (ii) procesi i përzgjedhjes së​​ Kryeprokurorit të Shtetit nga ana e KPK-së është në procedurë të vlerësimit në Gjykatën Kushtetuese dhe varësisht nga ky epilog, varet nëse do të​​ ketë nevojë për proces të ri të emërimit, prandaj, çdo ndryshim në​​ KPK, pa u vendosur për meritat e kërkesës për Ligjin e kontestuar, do ta dëmtonte rëndë tërë sistemin e prokurorisë së shtetit;​​ (iii) ndërprerja e marrëdhënies së punës së anëtarëve aktual dhe krijimi i marrëdhënies së​​ re të punës për anëtaret e rinj të KPK-së, sipas​​ Ligjit të kontestuar, pa u vendosur për meritat e kërkesës, do të kishte pasoja të​​ pariparueshme, sepse do të cenonte të drejtat​​ dhe liritë​​ themelore të​​ tyre të​​ garantuara me Kushtetutë.​​ 

Komentet e dorëzuara nga KPK​​ më​​ 15 korrik 2022

• Më 15 korrik 2022, KPK,​​ në cilësinë e palës së​​ afektuar me Ligjin e kontestuar,​​ i​​ dorëzoi në Gjykatë komentet e saj. KPK, përmes këtyre komenteve, gjithashtu​​ njoftoi​​ Gjykatën se në lidhje me këtë çështje,​​ më 28 qershor 2022,​​ ka parashtruar kërkesë pranë Avokatit​​ të Popullit, nëpërmjet së cilës​​ i​​ ka kërkuar që​​ në​​ cilësinë​​ e palës së​​ autorizuar,​​ të​​ dërgojë​​ Ligjin e kontestuar në Gjykatën Kushtetuese për vlerësim të kushtetutshmërisë​​ së​​ tij.​​ 

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ komentet e KPK-së​​ përkitazi me pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesave​​ dhe Ligjin​​ e kontestuar, duke përfshirë​​ ato që​​ ndërlidhen me:​​ (i) pavarësinë​​ e KPK-së sipas Kushtetutës; (ii) përbërjen dhe procedurën e zgjedhjes së​​ anëtarëve të KPK-së;​​ (iii) mënyrën e zgjedhjes dhe votimit të anëtarëve jo-prokurorë të KPK-së nga Kuvendi dhe Avokati i Popullit, respektivisht; (iv) kuorumin dhe vendimmarrjen; (v) përfundimin e mandatit të anëtarëve aktualë të KPK-së; (vi)​​ avancimin e prokurorëve pas përfundimit të​​ mandatit të​​ tyre në KPK; dhe (vii)​​ mbrojtjen​​ gjyqësore të​​ anëtarëve jo-prokurorë të KPK-së.

• pavarësia e KPK-së sipas Kushtetutës​​ 

• Në​​ lidhje me pavarësinë​​ e KPK-së​​ sipas Kushtetutës,​​ KPK​​ pretendon se është institucion i pavarur kushtetues​​ dhe në​​ këtë​​ aspekt, i​​ referohet​​ paragrafit​​ 5 të nenit 4 të Kushtetutës, i cili përcakton:​​ "Pushteti gjyqësor është unik, i pavarur dhe ushtrohet nga gjykatat", në kuadër të të cilit paragraf,​​ sipas KPK-së,​​ bie dhe KPK dhe për faktin se kësisoj e ka përcaktuar edhe Gjykata Kushtetueses me Aktgjykimin KO203/19, me parashtrues Avokati i Popullit.​​ Duke iu referuar në veçanti paragrafëve 101 dhe 102 të​​ këtij Aktgjykimi, KPK thekson se:​​ “Megjithatë, sa i përket Kushtetutës së​​ Kosovës, megjithëse Kushtetuta në​​ mënyrë specifike parasheh që​​ pushteti gjyqësor ushtrohet nga gjykatat, sistemi prokurorial i Kosovës është përfshirë në Kapitullin VII [Sistemi i Drejtësisë]​​ të​​ Kushtetutës​​ së​​ bashku me sistemin gjyqësor, ku në​​ mënyrë specifike është përcaktuar se Prokuroria e Shtetit është institucion i pavarur me autoritet dhe përgjegjësi për ndjekjen penale ndërsa KPK, sipas nenit​​ 110 të Kushtetutës, është mandatar që​​ të​​ sigurojë, mes tjerash, pavarësinë e Prokurorit të​​ Shtetit, ngjashëm sikurse është mandatuar Këshilli Gjyqësor për të​​ siguruar pavarësinë e gjykatave”​​ dhe​​ “Gjykata vlerëson se Kushtetuta e Kosovës ka pasur për qëllim që​​ sistemit prokurorial t’i sigurojë​​ pavarësinë e njëjtë për të​​ ushtruar funksionet e saj po aq sa edhe sistemit gjyqësor. Andaj, Gjykata, për qëllime të​​ pavarësisë së​​ tyre institucionale që​​ ndërlidhet me Ligjin e kontestuar, do të​​ trajtoje sistemin gjyqësor dhe sistemin prokurorial së​​ bashku, në​​ raport me pushtetin legjislativ qeë​​ ushtrohet nga Kuvendi dhe pushtetin ekzekutiv që​​ ushtrohet nga Qeveria”.

• Në këtë kontekst, KPK pretendon​​ se​​ “ndërmarrja e veprimeve të njëanshme nga Ministria e Drejtësisë për ta ndryshuar Ligjin​​ nr. 06/L-056 për Këshillin Prokurorial të Kosovës,​​ pa filluar edhe me ndryshimet e tjera në ligjet bazike të sistemit të​​ drejtësisë ashtu siç është paraparë​​ me Strategjinë e Sundimit të Ligjit ka qenë​​ tendencë​​ për të​​ ndërhyrë në pavarësinë e institucionit tonë”.

• përbërja dhe procedura e zgjedhjes së​​ anëtarëve të KPK-së​​ 

• KPK,​​ tutje pretendon se neni 6 i Ligjit të kontestuar bie ndesh me nenin 4 të​​ Kushtetutës, sepse nëpërmjet këtij neni,​​ ndryshohet​​ thelbësisht​​ përbërja​​ e KPK-së​​ nga përbërja​​ që e kishte paraprakisht me Ligjin bazik, si dhe​​ nga​​ përbërja që​​ ka​​ Këshilli Gjyqësor​​ i​​ Kosovës (në​​ tekstin e mëtejmë: KGJK),​​ që​​ në​​ përbërjen e tij ka​​ dhjetë​​ (10)​​ gjyqtarë,​​ dhe​​ ku​​ vetëm tre​​ (3)​​ prej​​ anëtarëve​​ janë jo-gjyqtarë.​​ KPK vëren se​​ në rastin e Ligjit të kontestuar,​​ përbërja e​​ KPK-së​​ në​​ raport me anëtarët jo-prokurorë është vetëm me një​​ anëtar më​​ tepër nga sistemi, rrjedhimisht​​ tre​​ (3)​​ anëtarë prokurorë që​​ përzgjedhen​​ nga kolegët e tyre dhe tre​​ (3)​​ anëtarë​​ që​​ zgjedhen​​ nga​​ jashtë sistemit prokurorial.​​ Sipas KPK-së, pjesëmarrja e Kryeprokurorit të Shtetit, në​​ mënyrë​​ ex-officio,​​ nuk paraqet apo nuk konsiderohet ndonjë shumicë​​ sepse​​ nuk​​ përzgjedhet​​ nga kolegët në mënyrë të drejtpërdrejt, por​​ përfaqësohet në​​ KPK​​ sipas detyrës zyrtare.​​ Sipas KPK-së, kjo përbërje​​ është​​ në​​ kundërshtim me Kushtetutën​​ sepse nuk​​ përbëhet nga një​​ shumicë e anëtarëve prokurorë të​​ përzgjedhur​​ nga vet sistemi prokurorial,​​ siç​​ është​​ rasti me KGJK-në.​​ Për pasojë, sipas KPK-së, Ligji i kontestuar:​​ “...bie në kundërshtim me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese Nr. ref.: AGJ 1583/20 të datës 9 korrik 2020 e cila ka garantuar barazinë e sistemit prokurorial, si ai gjyqësor.”

• Për më​​ tepër,​​ KPK,​​ gjithashtu​​ pretendon se neni 6 i Ligjit të kontestuar bie ndesh edhe me​​ paragrafin 2 të​​ nenit​​ 110​​ të Kushtetutës, ku theksohet:​​ “Këshilli Prokurorial i Kosovës do të rekrutojë, propozojë, avancojë, transferojë, disiplinojë prokuroret në mënyrën e rregulluar me ligj. Këshilli do t’i japë përparësi emërimit për prokurorë të anëtarëve të komuniteteve të​​ nën përfaqësuara ne mënyrën e përcaktuar me ligj. Te gjithë kandidatët duhet t'i plotësojnë kriteret e përcaktuara me ligj”.​​ Në këtë rast, KPK pretendon se disiplinimin, avancimin, por edhe performancën e prokurorëve që​​ është e rregulluar me ligj,​​ do të​​ administrojë​​ një trupë​​ e cila nuk e përbën shumicën e pushtetit gjyqësor-prokurorial.​​ Në​​ këtë​​ kontekst, sipas KPK-së,​​ përbërja KPK-së në​​ këtë mënyrë të​​ paraparë me Ligjin e kontestuar, bie ndesh dhe me nenet 3, 4, 7, 21, 22, 24, 32 dhe 110 të Kushtetutës.

• mënyra e zgjedhjes dhe votimit të anëtarëve jo-prokurorë të KPK-së nga Kuvendi dhe Avokati i Popullit​​ 

• Sipas KPK-së,​​ Ligji i kontestuar​​ është​​ në​​ kundërshtim me​​ nenin 4 të Kushtetutës, pasi që​​ nuk sigurohet mënyra unike e zgjedhjes së​​ anëtarëve të Këshillit, ngase në këtë përbërje,​​ një nga anëtarët caktohet nga Avokati i Popullit dhe​​ kjo​​ bie ndesh me barazinë e zgjedhjes së anëtarëve të tjerë të Këshillit,​​ e​​ që​​ zgjedhen nga Kuvendi apo nga komuniteti i prokurorëve. KPK tutje shton​​ se ky ligj i jep autorizime ligjore Avokatit të Popullit,​​ i cili ka për​​ obligim mbrojtjen e të drejtave dhe lirive edhe të anëtarëve të sistemit prokurorial, duke cituar kësisoj nenin 132 të Kushtetutës, që përcakton:​​ “1. Avokati i Popullit mbikëqyr dhe mbron të drejtat dhe liritë e individëve nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme dhe të parregullta të autoriteteve publike”.

• Në​​ këtë​​ vazhdë, KPK, argumenton se​​ paragrafi 12​​ i nenit 7 të​​ Ligjit​​ të​​ kontestuar, parasheh se anëtarët jo-prokurorë, pas përfundimit të të gjitha procedurave, zgjedhen nga Kuvendi me votim të fshehtë me shumicë të votave të deputetëve të pranishëm dhe që votojnë.​​ Sipas KPK-së,​​ kjo mënyrë​​ e votimit është tejet e thjeshtë dhe nuk siguron pavarësinë dhe gjithëpërfshirjen​​ e nevojshme​​ për një​​ institucion të pavarur​​ kushtetues.​​ Për më​​ tepër, KPK thekson se paragrafi 2 i nenit 8 të​​ Ligjit të​​ kontestuar,​​ parasheh kriteret për zgjedhjen e anëtarit jo-prokuror nga radhët e institucionit të Avokatit të Popullit, përkatësisht vetëm detyrimin e Avokatit të​​ Popullit që​​ të​​ konsultohet me shoqërinë​​ civile përkitazi me zgjedhjen e tij për anëtar të​​ KPK-së. KPK thekson se​​ kjo dispozitë ligjore nuk parasheh ndonjë kriter që​​ kandidatët duhet të plotësojnë për t’u zgjedhur anëtarë të​​ Këshillit.​​ 

• KPK, më​​ tej thekson se,​​ caktimi i anëtarit jo-prokuror nga institucioni i Avokatit të​​ Popullit​​ në​​ KPK, paraqet​​ konflikt interesi,​​ duke marrë​​ për bazë kompetencën e Avokatit të Popullit sipas Ligjit për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve​​ për të​​ iniciuar​​ raste disiplinore ndaj gjyqtarëve dhe prokurorëve.​​ Prandaj,​​ sipas KPK-së​​ “...propozimi për caktimin e anëtarit jo-prokuror nga radhët e institucionit të Avokatit të Populli​​ të​​ është plotësisht​​ e​​ papranueshme”.

​​ 

• KPK​​ gjithashtu​​ thekson se​​ kjo kompetencë e Avokatit të Popullit e cila nuk është e paraparë​​ me Kushtetutë,​​ nuk mund​​ të​​ përcaktohet as​​ me ligj, aq më​​ tepër që​​ shkarkimi i anëtarit të​​ KPK-së​​ nga Avokatit të Popullit,​​ nuk është​​ e​​ rregulluar​​ përmes​​ Ligjit të​​ kontestuar. Gjithashtu,​​ KPK​​ thekson​​ se,​​ kjo dispozitë bie ndesh​​ edhe me barazinë para ligjit pasi që​​ procedura e shkarkimit të​​ anëtarëve jo-prokurorë nuk është e njëjtë, derisa shkarkimi i anëtarëve jo-prokurorë bëhet me shumicën e votave,​​ ndërsa shkarkimi​​ i​​ anëtarit​​ jo-prokuror​​ të​​ caktuar nga Avokati i Popullit,​​ bëhet​​ vetëm​​ me vendim të Avokatit të Popullit, gjë​​ që​​ bie ndesh me kompetencat e tij​​ kushtetuese. Po ashtu,​​ sipas KPK-së,​​ “neni 10/a​​ i Ligjit të​​ kontestuar është në​​ kundërshtim me vetveten,​​ nga se në titull të këtij neni thuhet:​​ “Anëtari jo-prokurorë i caktuar nga Avokati i Popullit”​​ ndërsa në​​ të​​ njëjtin nen,​​ në​​ paragrafin​​ 3,​​ thuhet:​​ “Kur mandati i anëtarit nga paragrafi 1 i këtij neni përfundon para kohe, siç përcaktohet me këtë Ligj, Avokati i Popullit zgjedh anëtarin, me mandat të plotë, brenda tridhjete (30) ditësh nga dita e mbetjes së vendit të lirë”.

• kuorumi dhe​​ vendimmarrja​​ 

• Përkitazi me kuorumin dhe vendimmarrjen,​​ KPK pretendon se pika 2/a​​ e Ligjit të​​ kontestuar,​​ parasheh votim me shumicë të kualifikuar, prej​​ pesë​​ (5)​​ votash, ku​​ dy (2)​​ prej tyre duhet të jenë nga anëtarët jo-prokurorë,​​ duke rezultuar në​​ të drejtë vetoje​​ dhe duke rrezikuar për pasojë​​ funksionimin përmbajtësor të KPK-së në çështjet kryesore siç janë:​​ (i)​​ zgjedhja e Kryeprokurorit të Shtetit, kryeprokurorëve të prokurorive të Republikës së Kosovës; dhe (ii)​​ procedurat e disiplinimit, transferimit si dhe avancimit të prokurorëve.​​ KPK, gjithashtu thekson se edhe​​ pse kjo dispozitë parasheh​​ se​​ në rast të votave të​​ pamjaftueshme në​​ mbledhjen e radhës mbahet votim i dytë dhe​​ vendimmarrja i nënshtrohet dy të​​ tretave (2/3) të​​ votave​​ të anëtarëve të​​ KPK-së, kjo mënyrë​​ e vendimmarrjes​​ sërish mund të shkaktojë probleme dhe vonesa në​​ përfundimin e këtyre proceseve.​​ Sipas, KPK-së, kjo dispozitë​​ ligjore bie ndesh me dispozitat kushtetuese, konkretisht me nenin 4 dhe 110 të Kushtetutës, për faktin që​​ KPK-së si kategori kushtetuese i pamundësohet funksionimi i pavarur,​​ çdo herë​​ kur​​ tre (3)​​ anëtarët jo-prokurorë,​​ për çfarëdo qëllimi politik​​ ose​​ personal,​​ vendosin që​​ të mos marrin pjesë në takim apo në votim, e bllokojnë​​ vendimmarrjen e KPK-së.​​ 

• Sipas KPK-së,​​ Ligji i kontestuar e​​ pamundëson​​ KPK-në​​ që​​ të realizojë mandatin e​​ saj​​ kushtetues të paraparë me​​ paragrafin 2 të​​ nenit​​ 110​​ të​​ Kushtetutës,​​ sepse, bazuar në​​ dispozitat e Ligjit të​​ kontestuar, ajo në​​ shumicën e vendimeve,​​ do të jetë e bllokuar dhe jo funksionale. Për më​​ tepër,​​ sipas KPK-së, bllokimi i vendimmarrjes brenda KPK-së,​​ do të​​ krijonte situata të cilat do të​​ mund të​​ zgjidheshin vetëm ndërmjet kompromiseve të jashtëligjshme. Gjithashtu, edhe pse anëtarët e​​ KPK-së​​ sipas Kushtetutës janë të barabartë​​ në vendimmarrje, nëse ky ligj do të hyjë në fuqi,​​ do të​​ rezultojë​​ në​​ shkelje kushtetuese sepse një​​ rregullore e caktuar​​ e propozuar e KPK-së,​​ nuk​​ do të​​ mund të hynte​​ në​​ fuqi nëse nuk e ka votën​​ edhe të​​ një anëtari jo-prokuror​​ dhe kjo bie ndesh me parimet e pavarësisë​​ së​​ KPK-së. Sipas KPK-së, anëtarët e Këshillit janë të barabartë dhe votat e tyre nuk duhet dalluar apo kërkuar për ndonjë proces si të veçanta.​​ Sipas tyre,​​ Magna Carta e​​ Gjyqtarëve​​ e vitit​​ 2010​​ në​​ parimet fundamentale​​ të​​ saj, ndër​​ të​​ tjera,​​ përcakton​​ se:​​ “Për të siguruar pavarësinë e gjyqtarëve, secili shtet do të​​ krijojë një Këshill për Gjyqësorin ose nj organ tjetër specifik, të pavarur nga pushteti legjislativ dhe ekzekutiv, i pajisur me kompetenca të​​ gjëra për të​​ gjitha çështjet në lidhje me statusin e tyre, si dhe organizimin, funksionimin dhe imazhin e institucionit gjyqësor. Këshilli do të përbëhet ekskluzivisht nga gjyqtarë​​ ose nga një shumicë e konsiderueshme e gjyqtarëve të zgjedhur nga koleget e tyre”.

• përfundimi i mandatit të anëtarëve aktualë të KPK-së

• KPK, pretendon se Ligji i kontestuar parasheh ndërprerjen e​​ parakohshme të​​ mandatit të anëtarëve aktualë​​ të KPK-së dhe këtë ndërprerje e ndërlidhë me momentin:​​ (i)​​ e​​ zgjedhjes së dy (2) anëtarëve jo-prokurorë që​​ do të zgjedhen nga Kuvendi dhe një (1) nga Avokati i Popullit;​​ si dhe​​ (ii)​​ hedhjen e shortit për dy​​ (2)​​ anëtarë​​ prej anëtarëve aktual nga prokuroritë themelore, si dhe një​​ (1)​​ anëtar nga​​ Prokuroria e Apelit ose Prokuroria Speciale​​ e Republikës së​​ Kosovës. Ky propozim, sipas KPK-së,​​ paraqet një rrezik të​​ madh për një shtyllë të​​ pushtetit gjyqësor, në këtë rast sistemit prokurorial.​​ Për më​​ tepër, sipas KPK-së,​​ përzgjedhja​​ dhe​​ ndërprerja​​ e​​ mandatit me short, nuk e siguron barazinë gjinore dhe​​ etnike​​ të​​ KPK-së, garanci këto të​​ përcaktuara me Kushtetutë.

​​ 

• avancimi i prokurorëve pas përfundimit të​​ mandatit të​​ tyre në KPK

• Në​​ lidhje​​ me avancimin pas përfundimit të mandatit, KPK, ndër​​ të​​ tjera, thekson se​​ bazuar në​​ nenin 6 të​​ Ligjit të​​ kontestuar,​​ përkatësisht​​ paragrafit​​ 5/a, parashihet mos lejimi i avancimit për dy​​ (2)​​ vite të​​ anëtarëve prokurorë​​ të​​ KPK-së​​ pas përfundimit të​​ mandatit,​​ dhe se një​​ ndalesë​​ e tillë​​ e​​ avancimit të​​ anëtarëve të​​ KPK-së​​ dy​​ (2)​​ vite pas përfundimit të​​ mandatit do​​ të​​ penalizonte​​ në mënyrë​​ të padrejtë​​ anëtarët​​ prokurorë​​ të KPK-së, siç e thekson dhe Opinioni i Komisionit të Venecias, në​​ pikën e 66-të.​​ Sipas KPK-së, parimi i ndarjes së pushteteve nënkupton edhe garantimin e ushtrimit të pushtetit në mënyrë të pavarur dhe pa ndërhyrje, dhe se kufizimi duhet të jetë i bazuar në balancimin e pushteteve​​ dhe​​ vetëm në masën që​​ e lejon Kushtetuta dhe kompetencat e secilit pushtet​​ respektivisht.

• mbrojta gjyqësore​​ e anëtarëve jo-prokurorë të KPK-së

• Përkitazi​​ me mbrojtjen gjyqësore të të drejtave, KPK​​ thekson se​​ neni 23/a​​ i Ligjit të​​ kontestuar, përcakton që​​ prokurori ka të drejtë​​ të​​ paraqesë ankesë​​ drejtpërdrejt në Gjykatën Supreme ndaj vendimeve të​​ KPK-së​​ për shkarkim, vlerësim​​ të​​ performancës si dhe vendimeve disiplinore që​​ për pasojë​​ mund të​​ kenë​​ uljen në detyrë të​​ prokurorëve, duke saktësuar që:​​ “Gjykata Supreme, brenda nëntëdhjetë (90) ditëve nga koha e pranimit të ankesës, duhet të vendose sipas meritës, përveç nëse parashihet ndryshe me ligj”.​​ Kjo dispozitë, sipas KPK-së,​​ “...bie ndesh me Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese​​ [KO203/19]​​ pasi qe vlerësimi i performancës se prokurorëve është mandat i Këshillit dhe se me këtë dispozitë kjo e drejtë i bartet Gjykatës Supreme”.​​ Prandaj,​​ nga sa u tha më​​ lartë,​​ KPK konsideron që​​ kërkesat e​​ parashtruesve të​​ kërkesave​​ janë të bazuara dhe Ligji i kontestuar​​ “duhet të anulohet në tërësi”.

Komentet e dorëzuara nga Ministria e Drejtësisë​​ më​​ 19 korrik 2022

• Më 19 korrik 2022, Ministria e Drejtësisë​​ i​​ dorëzoi në Gjykatë komentet e saj ndaj pretendimeve të parashtruesve të kërkesave, ku fillimisht theksoi se kërkesat e parashtruara janë “plotësisht të pabazuara”.​​ Më tej,​​ lidhur me iniciativën për ndryshimin e​​ Ligjit bazik, Ministria e​​ Drejtësisë, ndër të​​ tjera,​​ theksoi​​ se nga Strategjia për Sundimin e Ligjit 2021-2026,​​ rezulton në​​ të​​ gjetura përkitazi me​​ funksionimin e KPK-së, duke filluar nga:​​ “...përbërja, ku ka kritere kufizuese për anëtarësimin e personave jashtë sistemit prokuroria​​ dhe se veçanërisht numri i prokurorëve në​​ KPK​​ është​​ mjaft i madh, duke nënkuptuar se kriteret ligjore mundësojnë​​ përfaqësim jo kualitativ dhe jo​​ domosdoshmërisht​​ të​​ pavarur nga politika”.

• Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledhë​​ komentet e​​ Ministrisë së Drejtësisë​​ përkitazi me pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesave​​ dhe Ligjit të​​ kontestuar, duke përfshirë​​ ato që​​ ndërlidhen me:​​ (i) përbërjen e re​​ të​​ anëtarëve të​​ KPK-së; (ii) caktimin​​ e​​ një anëtari jo-prokuror nga Avokati i Popullit; (iii) zgjedhjen​​ e dy​​ (2)​​ anëtarëve jo-prokurorë me shumicë të thjeshtë të votave në Kuvend; (iv)​​ të​​ drejtën​​ e “shumicës speciale apo e drejta e vetos” së anëtarëve jo-prokurorë në procese të rëndësishme të KPK-së; (v) shortin​​ për ndërprerjen e​​ parakohshme të​​ mandatit të anëtarëve aktual; dhe (vi) mbrojtjen gjyqësore​​ të​​ të​​ drejtave.

• përbërja e re e anëtarëve të KPK-së

• Ministria e Drejtësisë,​​ duke u thirrur në përbërjen e KPK-së​​ të​​ përcaktuar sipas​​ Ligjit​​ bazik, ndër​​ të​​ tjera,​​ thekson se:​​ “...përbërja prej 13 anëtarëve e pa balancuar në mes anëtarëve prokurorë dhe jo-prokurorë, krijon rrezik për korporatizim brenda KPK-së”.​​ Për më​​ tepër, sipas Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë,​​ KPK ka funksionuar me gjithsej​​ njëmbëdhjetë​​ (11)​​ anëtarë nga​​ trembëdhjetë​​ (13)​​ sa ishin paraparë gjithsej​​ përmes Ligjit bazik, dhe​​ se nëntë​​ (9)​​ prej tyre kanë qenë prokurorë​​ sepse​​ dy​​ (2)​​ nga anëtarët jo-prokurorë,​​ nuk kanë arritur të zgjedhen.

• Lidhur me zvogëlimin e numrit të anëtarëve të KPK-së, Ministria e Drejtësisë,​​ pretendon se​​ përmes ndryshimeve të​​ parapara me Ligjin e kontestuar,​​ eliminohet “...rreziku për korporatizim të KPK-së”,​​ dhe​​ arrihet një përfaqësim i balancuar në funksion të sigurimit të efikasitetit të​​ KPK-së​​ në ushtrimin e kompetencave të​​ saj. Ministria e Drejtësisë, gjithashtu referohet​​ në të gjeturat e Opinionit të Komisionit të Venecias, duke theksuar se sipas Komisionit të Venecias:​​ “...prokurorët duhet të kenë përfaqësim substancial, por jo domosdoshmërisht shumicë”.

• caktimi i një anëtari jo-prokuror nga Avokati i Popullit

• Ministria e Drejtësisë​​ në​​ këtë​​ kontekst,​​ së pari thekson se ekziston një keqkuptim në këtë pikë nga parashtruesit e kërkesave, sepse sipas tyre neni 8 i Ligjit të kontestuar nuk e parasheh, siç pretendohet nga parashtruesit e kërkesës​​ së​​ dytë​​ se anëtari i caktuar nga Avokati i Popullit zgjedhet nga shoqëria civile,​​ por sipas nenit 8 të këtij​​ Ligji të​​ kontestuar që​​ shton nenin 10/A,​​ “Avokati i Popullit​​ cakton​​ një anëtar​​ në​​ Këshill që​​ plotëson kriteret​​ ligjore dhe këtë​​ e bën pas​​ mbajtjes së​​ takimit konsultues përmbajtësor me organizatat e shoqërisë​​ civile të​​ cilat janë​​ aktive në​​ fushën e sistemit prokurorial në​​ Kosovë,”​​ dhe se​​ “kjo nuk domethënë​​ se ai përfaqësues duhet medoemos të​​ jetë​​ nga shoqëria civile ose nga Avokati i Popullit”.​​ Më tej​​ dhe​​ lidhur me pretendimin e parashtruesve​​ të​​ kërkesave,​​ se Avokati i Popullit nuk ka kompetencë për propozimin e një anëtari të KPK-së, Ministria e Drejtësisë thekson se​​ çfarë​​ e ka​​ shtyrë​​ për një​​ propozim të​​ këtillë​​ është​​ pikërisht neni 132 i Kushtetutës,​​ që​​ definon​​ Avokatin​​ e​​ Popullit si institucion​​ të​​ pavarur​​ dhe për pasojë,​​ sipas tyre, Avokati i Popullit​​ mund të​​ caktojë një​​ (1)​​ nga​​ tre (3)​​ anëtarët jo-prokurorë me qëllim të arritjes së “pluralizmit” të anëtarëve të KPK-së.​​ 

• Më tej,​​ Ministria​​ e​​ Drejtësisë,​​ thekson​​ se edhe​​ Opinioni​​ i​​ parë​​ ka sugjeruar që një numër i​​ anëtarëve​​ jo-prokurorë të rezervohet për përfaqësuesit e Institucioneve të Pavarura, siç​​ është​​ edhe​​ Avokati i Popullit, ndërsa​​ lidhur me pretendimin e parashtruesve​​ të​​ kërkesës se caktimi i një​​ kompetence të​​ tillë​​ Avokatit të​​ Popullit rezulton në​​ shkelje​​ të​​ nenit 16 të Kushtetutës, Ministria e Drejtësisë thekson se pushteti i Avokatit të Popullit buron pikërisht nga Kushtetuta dhe “në realizimin e kompetencave të tij si organ i pavarur ka të drejtë të bëj emërime të tilla”.​​ Lidhur me pretendimin e parashtruesve​​ të kërkesave​​ se Avokati i Popullit është në konflikt të interesit, Ministria e Drejtësisë shton se ky pretendim:​​ “...është i paqartë dhe nuk ofron​​ detaje​​ të mëtejshme​​ (...)”.

• zgjedhja e dy anëtarëve jo-prokurorë me shumicë të thjeshtë të votave në Kuvend​​ 

• Lidhur me​​ pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesave​​ se zgjedhja e dy anëtarëve jo-prokurorë​​ me shumicë​​ të​​ thjeshtë​​ nga ana e Kuvendit cenon pavarësinë​​ kushtetutese të​​ KPK-së,​​ Ministria e Drejtësisë,​​ thekson​​ se neni 80 [Miratimi i Ligjeve] i Kushtetutës,​​ shprehimisht përcakton se​​ Ligjet, vendimet dhe aktet tjera miratohen nga Kuvendi me shumicën e votave të deputetëve​​ të pranishëm dhe që votojnë, përveç në rastet kur është ndryshe e përcaktuar me këtë​​ Kushtetutë.​​ Andaj,​​ sipas tyre,​​ çdo mënyrë tjetër e votimit do të ishte në kundërshtim me Kushtetutë.

• e​​ drejta e​​ “shumicës speciale apo e drejta e vetos”​​ së anëtarëve jo-prokurorë në procese të rëndësishme të KPK-së

• Lidhur me pretendimet e parashtruesve të​​ kërkesave​​ se mënyra e votimit brenda KPK-së​​ dhe e cila kushtëzohet nga vota e anëtarëve jo-prokurorë​​ cenon pavarësinë​​ kushtetuese​​ të​​ KPK-së,​​ Ministria e Drejtësisë​​ thekson se​​ qëllimi i përfshirjes së domosdoshme të së paku një (1) anëtari jo-prokuror në vendime të caktuara, është eliminimi i rrezikut të “korporatizimit në KPK”, duke pamundësuar që​​ vendimet të merren vetëm nga prokurorët dhe​​ të​​ siguruarit që​​ “...ky organ funksionon me të vërtet si organ pluralist, ku për vendimet e rëndësishme është e nevojshme të gjendet konsensusi”.​​ Për më​​ tepër,​​ edhe nëse ky konsensus nuk arrihet,​​ Ministria e Drejtësisë​​ thekson se​​ mundësia e bllokimit nga ana e dy​​ (2)​​ anëtarëve të zgjedhur nga Kuvendi është eliminuar sipas propozimit të Komisionit të Venecias për të gjetur mekanizëm de-bllokimin​​ në rast se anëtarët e KPK-së të​​ zgjedhur​​ nga Kuvendi​​ votojnë kundër, pasi​​ me​​ draftin e miratuar të Ligjit,​​ të gjitha vendimet mund të​​ miratohet​​ me votat e njërit​​ nga anëtarët jo-prokurorë,​​ që në këtë rast mund të jetë anëtari i caktuar nga Avokati​​ i Popullit.

• shorti për ndërprerjen e mandatit të anëtarëve aktualë

• Sipas Ministrisë së Drejtësisë, mandati i anëtarëve të KPK-së, nuk është kategori kushtetuese por ligjore, dhe sipas vlerësimit të Komisionit të Venecias, parimi i “mbajtjes së mandatit” nuk është absolut dhe se një gjë e tillë mund të arsyetohet nëse “shpien në përparim të dukshëm të sistemit në përgjithësi”.​​ Sipas Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë, kjo​​ masë është proporcionale me qëllim që të arrihet​​ “pavarësia, paanshmëria dhe profesionalizmi i sistemit prokurorial”.​​ 

• Për më​​ tepër, sipas komenteve,​​ e gjithë kjo është në funksion të përparimit të dukshëm të sistemit prokurorial dhe se edhe nga vlerësimi i Komisionit të Venecias, duke interpretuar Opinionin e parë,​​ kjo mbështetet nga​​ fakti se përbërja e re e KPK-së do të eliminonte:​​ “...përfaqësimin jo–proporcional të nivelit të prokurorive në KPK​​ (ku aktualisht ka përfaqësim shumë​​ më​​ të​​ madh të​​ prokurorive themelore dhe numër të​​ vogël të​​ përfaqësuesve nga prokuroritë​​ më​​ të​​ larta) dhe do të​​ siguronte një​​ balancim të​​ përfaqësimit."​​ Ministria e Drejtësisë thekson se​​ “me​​ ndërprerjen​​ e parakohshme të mandatit të disa prej anëtarëve aktual të KPK-së nuk shkelet​​ Neni 110​​ i​​ Kushtetutës. Përkundrazi,​​ vazhdimi i përbërjes aktuale të KPK-së me rrezikun e​​ ‘korporatizimit’​​ dhe me një disbalanc të 10 anëtarëve prokurorë dhe vetëm 1 anëtar jo-prokuror edhe për 4 vite tjera, do t’i pamundësonte KPK-së të zbatoj kompetencat e veta kushtetuese”.

• procedurat disiplinore për anëtarët e Këshillit/mbrojtja gjyqësore e të​​ drejtave​​ 

• Lidhur me argumentin e parashtruesve​​ të​​ kërkesave, se anëtarëve jo-prokurorë të KPK-së nuk u mundësohet mbrojtje gjyqësore dhe​​ për pasojë,​​ shkelet barazia para ligjit në krahasim me anëtarët prokurorë, Ministria e Drejtësisë thekson se procedura e emërimit të anëtarëve jo-prokurorë në këtë rast dallon,​​ andaj dallon edhe procedura e shkarkimit.​​ Sipas Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë,​​ Ligji i kontestuar​​ nuk e ka ndaluar mbrojtjen gjyqësore për anëtarët jo-prokurorë në rast të shkarkimit, por Ministria e Drejtësisë ka vlerësuar se:​​ “...kjo çështje është mjaftueshëm e mbuluar me ligjet tjera​​ të​​ aplikueshme​​ në Kosovë”.​​ Më​​ tej,​​ theksohet se​​ anëtarët jo-prokurorë mund të kontestojnë vendimet për shkarkim në​​ gjykata të rregullta​​ nëpërmes procedurës së​​ konfliktit​​ administrativ apo drejtpërdrejtë​​ në Gjykatën Kushtetuese​​ përmes njërës​​ nga palët e autorizuara.​​ Në​​ anën tjetër,​​ mundësia e anëtarëve prokurorë që të ankohen drejtpërdrejt​​ në Gjykatën​​ Supreme,​​ u është dhënë duke marrë parasysh unifikimin me sistemin e rregullt disiplinor për prokurorët, sipas Ligjit për Përgjegjësinë Disiplinore​​ të​​ Gjyqtarëve dhe Prokurorëve.

Komentet e dorëzuara nga Avokati i Popullit​​ më​​ 29 korrik 2022

• Më 29 korrik 2022, pasi Gjykata miratoi kërkesën e Avokatit të Popullit për zgjatje të afatit për komente, ky i fundit të​​ njëjtën​​ datë​​ i​​ dorëzoi në Gjykatë komentet e tij ndaj pretendimeve të parashtruesve të kërkesave.

• Lidhur me ndryshimet në përbërje të KPK-së që rezultojnë​​ përmes​​ Ligjit​​ të​​ kontestuar, Avokati i Popullit, ndër​​ të​​ tjera,​​ thekson se është me rëndësi që Gjykata të vlerësojë​​ nëse të njëjtat janë në pajtim me dispozitat kushtetuese​​ dhe​​ nëse:​​ “...cenohet pavarësia e Avokatit të Popullit sipas nenit 132 të Kushtetutës, po ashtu nëse cenohet ndarja e pushteteve,” si dhe funksionimi i pavarur i KPK-së, siç garantohet edhe me nenin 110 të Kushtetutës.​​ Sipas Avokatit të​​ Popullit, mundësia që Avokati i Popullit të caktojë​​ një (1) anëtar të KPK-së “...eventualisht do të mund të shihej si cenim i pavarësisë së Avokatit të Popullit, por edhe i asaj të KPK-së”. Sipas Avokatit të​​ Popullit, kjo kompetencë e re e cila parashihet me Ligjin e kontestuar, nuk buron as nga Kushtetuta dhe as nga Ligji për Avokatin e Popullit, dhe bazuar në këtë, Avokati i Popullit “...e vlerëson si shumë të rëndësishme që Gjykata Kushtetuese të vlerësoj kushtetutshmërinë e përcaktimit të kompetencës së Avokatit të Popullit në caktimin e një anëtari të KPK-së, në aspekt të cenimit të pavarësisë së tij”.

• Më​​ tej​​ lidhur me kompetencën e Kuvendit për të zgjedhur anëtarët jo-prokurorë të KPK-së, Avokati i Popullit thekson, ndër​​ të​​ tjera,​​ se:​​ “...nuk lëshohet në vlerësimin nëse përzgjedhja e anëtarëve jo-prokurorë nga Kuvendi mund të jetë ndërhyrje apo cenim i pavarësisë së KPK-së​​ “,​​ sepse sipas Avokatit të Popullit,​​ kjo kompetencë e Kuvendit ka ekzistuar edhe në të kaluarën.​​ Megjithatë,​​ Avokati i Popullit kërkon nga Gjykata që të vlerësojë​​ nëse zvogëlimi i anëtarëve prokurorë të KPK-së, mund të reflektojë​​ në cenimin e parimit të ndarjes së pushteteve.​​ Në​​ këtë​​ kontekst,​​ Avokati i Popullit, gjithashtu i referohet edhe rastit të Gjykatës KO219/19, me parashtrues​​ Avokati i Popullit, Aktgjykim i 30 qershorit 2020, paragrafit 325.

• Lidhur me “shumicën e kualifikuar”,​​ Avokati i Popullit konsideron se ekziston rreziku i bllokadave procedurale në rast se nuk plotësohet,​​ “...kuorumi i shumicës së kualifikuar”.​​ Sipas tij,​​ “duke pasur parasysh përmbajtjen e normës, vëren se ligjvënësi nuk ka lënë një alternativë tjetër nëse nuk plotësohet kuorumi i shumicës së kualifikuar, dhe moslënia e një alternative tjetër nëse dështon votimi me shumicë të kualifikuar shpien tek bllokimi i funksionimit të KPK-së”.

• Në fund,​​ Avokati i Popullit kërkon nga Gjykata​​ që​​ të​​ vlerësojë​​ nëse:​​ (i)​​ kompetenca e Avokatit të​​ Popullit për caktimin e një​​ (1)​​ anëtari jo-prokuror të KPK-së bie në kundërshtim me dispozitat që​​ garantojnë pavarësinë e Avokatit të​​ Popullit dhe me dispozitat që​​ garantojnë funksionimin e pavarur të​​ KPK-së, si institucion i pavarur; (ii)​​ struktura e propozuar e​​ KPK-së​​ është në pajtim me ndarjen e pushteteve të përcaktuar me parimet kushtetuese; (iii)​​ votimi me shumicë​​ të​​ kualifikuar për çështjet e caktuara shprehimisht​​ përmes Ligjit të​​ kontestuar, e cenon funksionimin e pavarur të​​ KPK-së, në frymën e nenit 110​​ të​​ Kushtetutës.​​ 

Komentet e dorëzuara nga Oda e Avokatëve​​ më​​ 9 gusht 2022

• Pas miratimit të kërkesës së Odës së Avokatëve, nga ana e Gjykatës për të qenë palë e interesuar në rastin konkret,​​ e njëjta​​ më 9 gusht 2022 dorëzoi komentet e saj, ku mes tjerash,​​ theksoi​​ se,​​ “...do të kufizohet vetëm në dhënien e komenteve në raport me dy kërkesat e cekura më sipër, por jo edhe në raport me komentet e palëve tjera të përfshira”.​​ 

• Në​​ këtë​​ kontekst,​​ Oda e Avokatëve, fillimisht theksoi​​ se e mbështet kërkesën e parashtruesve të kërkesave​​ dhe vendosjen e masës së përkohshme.​​ Për më​​ tepër, Oda e Avokatëve theksoi se Ligji i kontestuar e cenon interesin juridik të saj, duke i specifikuar arsyet si në vijim,​​ (i)​​ “...rolin e institucionit të OAK-së dhe përfaqësimin e saj në Këshillin Prokurorial të Kosovës​​ prezenton edhe praktika gjerësisht të pranuara ndërkombëtare është segment që ndër të tjera meriton vëmendje të veçantë edhe në rrethanat e rastit konkret pasi që ligji i kontestuar propozon zgjidhje ndryshe jo vetëm të numrit të anëtarëve të KPK-së, por mbi të gjitha parasheh ndryshim të institucioneve përfaqësuese në këtë trup, duke e përjashtuar mundësinë e të përfaqësuarit të OAK-së në KPK”; (ii)​​ “...përjashtimi i OAK-së, në përfaqësimin e interesit të saj në KPK, përveç që është tërësisht i pabazuar dhe i paarsyeshëm, njëkohësisht paraqet qasje arbitrare dhe privim të OAK për të ushtruar funksionin e saj përfaqësues në institucionet e drejtësisë, funksion i cili, është i domosdoshëm mbi të gjitha për shkak të rolit të avokatit dhe rolit të prokurorit në një proces gjyqësor”;​​ dhe (iii)​​ “një qasje e tillë, paraqet asgjë më shumë se paragjykim të aftësisë përfaqësuese të OAK”.​​ 

• Për më​​ tepër, sipas Odës së​​ Avokatëve, (i)​​ zvogëlimi​​ i​​ numrit të anëtarëve të KPK-së, nëpërmjet Ligjit të kontestuar,​​ cenon​​ dy segmentet kryesore të organizimit, pavarësisë dhe vendimmarrjen e këtij institucioni, përkatësisht KPK-së; (ii)​​ çështja e përcaktimit të​​ kuorumit në​​ pesë​​ (5) anëtarë​​ nga shtatë​​ (7) sosh,​​ “paraqet goditje të drejtpërdrejtë​​ të garancioneve kushtetuese të mishëruara në parimet kushtetuese të Këshillit si pavarësia dhe paanshmëria“​​ sepse në​​ këtë​​ mënyrë​​ pamundësohet​​ çdo vendim​​ i​​ KPK-së; (iii) kriteri që​​ vendime të​​ rëndësishme të​​ KPK-së​​ të​​ mund të​​ merren vetëm me mbështetjen e dy (2)​​ anëtarëve​​ jo-prokurorë​​ të​​ KPK-së,​​ e bën votën e tyre​​ “shumëfish më e fuqishme”​​ dhe​​ “për rrjedhojë, jo e barabartë me të”, dhe në këtë mënyrë,​​ cenohen​​ drejtpërdrejt garancionet kushtetuese të mishëruara në nenin 110 të Kushtetutës; dhe (iv) ndërprerja e mandatit të anëtarëve aktualë​​ të KPK-së, në “mënyrë arbitrare dhe të parakohshme është e pa bazë, për faktin se tejkalohen kriteret e aplikueshme ligjore nga neni 13 i ligjit në fuqi”, i cili edhe i parasheh arsyet kur një mandat përfundon. Sipas tyre,​​ ndërprerja e mandatit ka për pasojë shkeljen e të drejtës për të zgjedhur dhe për t’u zgjedhur si dhe është në kundërshtim me KEDNJ-në​​ dhe vendimet e GJEDNJ-së​​ si dhe nenin 25 të Konventës Ndërkombëtare për të drejtat Civile e Politike.​​ 

• Në​​ mbështetje​​ të pretendimeve të​​ saj,​​ Oda e Avokatëve​​ i referohet edhe rastit të Gjykatës, KO203/19,​​ me​​ parashtrues​​ Avokati i Popullit,​​ Aktgjykim​​ i​​ 30 qershorit 2020,​​ duke theksuar se:​​ “Kushtetuta e Kosovës ka pasur për qëllim që sistemit prokurorial (KPK-së dhe Prokurorit të Shtetit) ti sigurojë pavarësinë e njëjtë për ushtruar funksionet e tij po aq sa edhe sistemit gjyqësor”.​​ Sipas Odës​​ së​​ Avokatëve, Aktgjykimi i lartpërmendur i Gjykatës,​​ qartë e argumenton faktin që Kushtetuta i ka garantuar sistemit gjyqësor dhe prokurorial​​ pavarësi të​​ njëjtë.

Përgjigja​​ e Avokatit të Popullit​​ e 29 gushtit 2022​​ ndaj komenteve të KPK-së,​​ Ministrisë së Drejtësisë dhe Odës së Avokatëve​​ 

• Më 29 gusht 2022, Avokati i​​ Popullit ka​​ dorëzuar​​ përgjigje ndaj komenteve të dorëzuara​​ në​​ Gjykatë​​ nga KPK, Ministria e Drejtësisë dhe Oda e Avokatëve, përkitazi me vlerësimin e kushtetutshmërisë së​​ Ligjit të kontestuar. Në përgjigjen e tij,​​ Avokati i Popullit, thekson se KPK në komentet e dorëzuara në Gjykatë, veç tjerash,​​ ka ngritur edhe çështjen e konfliktit të interesit të Avokatit të Popullit, duke marrë​​ për bazë kompetencën e këtij të fundit sipas Ligjit për Përgjegjësitë Disiplinore​​ të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve, si iniciues i rasteve disiplinore ndaj gjyqtarëve dhe prokurorëve.​​ Andaj, Avokati i Popullit e konsideron të nevojshme që Gjykata Kushtetuese të vlerësojë​​ nëse:​​ (i)​​ kompetenca​​ e Avokatit të​​ Popullit për caktimin e një​​ anëtari jo-prokuror në​​ KPK bie në kundërshtim me dispozitat që​​ garantojnë​​ funksionimin e pavarur​​ të​​ KPK-së​​ si​​ institucion i pavarur;​​ dhe (ii)​​ struktura​​ e propozuar e KPK-së​​ është​​ në​​ pajtim me ndarjen e​​ pushteteve​​ të​​ përcaktuara​​ me parimet kushtetuese.

• Në këtë kontekst,​​ duke u thirrur edhe në analizën e tij lidhur me Ligjin​​ për Përgjegjësinë​​ Disiplinore​​ të Gjyqtarëve dhe​​ Prokurorëve,​​ ai thekson,​​ se​​ “kompetenca​​ e cila nuk është paraparë me​​ Kushtetutën​​ e Republikës së Kosovës, nuk mund t’i jepet me ligj”.

Përgjigja​​ e Ministrisë së Drejtësisë​​ e 29 gushtit 2022​​ ndaj komenteve të KPK-së, Avokatit të Popullit dhe Odës së Avokatëve​​ 

• Më 29 gusht 2022, Ministria e Drejtësisë, dorëzoi përgjigje ndaj komenteve të dorëzuara nga KPK, Avokati i Popullit dhe Oda e Avokatëve.​​ Në​​ vijim, Gjykata do të​​ përmbledh, përgjigjet/komentet e Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë, për sa i përket komenteve​​ të​​ dorëzuara nga:​​ (i) KPK; (ii)​​ Avokati i Popullit; dhe (iii) Oda e Avokatëve.

• për sa i përket komenteve të dorëzuara nga KPK

• Përkitazi me komentet e dorëzuara nga KPK në​​ Gjykatë,​​ Ministria e Drejtësisë, ndër​​ të​​ tjera,​​ thekson se:​​ (i)​​ të njëjtat janë:​​ “...paragjykuese, të paargumentuara dhe se rasteve që​​ u është referuar KPK-ja janë jashtë kontekstit të trajtimit nga Gjykata Kushtetuese”;​​ (ii)​​ se KPK përmend vetëm Opinionin e parë të Komisionit të Venecias; dhe (iii)​​ se​​ të​​ njëjtat​​ pretendojnë​​ se njëanshëm është iniciuar ndryshimi i këtij​​ Ligjit të​​ kontestuar, pa përmendur faktin se janë iniciuar ndryshimet edhe të Ligjit për Prokurorin e Shtetit dhe Ligjit për Prokurorinë Speciale, të cilat pritet të miratohen së​​ shpejti nga Qeveria.​​ 

• Për më​​ tepër, sa i përket pretendimeve të KPK-së, se përbërja e re e KPK-së​​ cenon garancitë​​ e përcaktuara përmes​​ nenit​​ 4 të Kushtetutës, Ministria e Drejtësisë, ndër​​ të​​ tjera,​​ thekson se Ligji i kontestuar nuk shkel parimin e unifikimit dhe pavarësinë e pushtetit gjyqësor, duke shtuar se pushteti gjyqësor dallon nga ai prokurorial dhe kjo është përmendur në Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese në rastin KO29/12 dhe KO48/12. Tutje, Ministria e Drejtësisë,​​ thekson se:​​ (i)​​ ekziston një dallim esencial në masën e rregullimit kushtetues të gjykatave dhe të prokurorive me Kushtetutë​​ dhe se në​​ rastin e sistemit prokurorial, sipas Kushtetutës,​​ organi legjislativ mund ta vendos këtë mënyrë në kuadër të kufizimeve diskrecionale ligjore;​​ (ii)​​ prokuroria nuk është gjykatë dhe puna e tyre, përkatësisht prokurorisë,​​ dallon esencialisht me gjykatat, por që​​ është e pakontestueshme pavarësia edhe e gjykatës edhe e prokurorisë,​​ e cila garantohet përmes Kushtetutës dhe e cila nuk cenohet nga Ligji​​ i kontestuar; dhe (iii) fakti që​​ sistemi prokurorial është rregulluar në Kapitullin VII (Sistemi i Drejtësisë) të Kushtetutës dhe se sistemi prokurorial përfshihet në pushtetin gjyqësor, është i paqëndrueshëm, ngase Kapitulli VII i Kushtetutës përfshin edhe Avokaturën, që​​ është një natyrë krejt tjetër e punës nga gjykatat dhe prokuroria, por gjithsesi i pavarur.​​ Sipas Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë,​​ janë tri​​ sisteme, përkatësisht​​ profesione​​ të​​ ndryshme, njërin prej të​​ cilëve​​ Kushtetuta e ka rregulluar në​​ mënyrë​​ specifike, ndërsa dy të tjerët, përkatësisht prokurorinë​​ dhe avokaturën​​ përmes​​ ligjeve​​ specifike.​​ 

• Më​​ tej, sa​​ i përket komenteve të KPK-së në lidhje me përbërjen e re të përcaktuar me Ligjin e kontestuar​​ dhe faktin që​​ KPK konteston përbërjen e re të​​ saj, Ministria e Drejtësisë thekson se,​​ “siç është konfirmuar edhe nga Komisioni i Venecias, standardet ndërkombëtare lejojnë që prokurorët nuk duhet të jenë domosdo shumicë në këshilla prokurorial, por të kenë vetëm përfaqësim substancial, dhe ajo çka është kyçe është pluralizmi i Këshillit Prokurorial, për të siguruar që​​ prokuroret nuk mund të qeverisin të​​ vetëm, dhe, në anën tjetër, që​​ anëtarët jo-prokurorë të cilët zgjedhën nga shumica parlamentare nuk mund t'i mbivotojnë ata.”​​ Ministria e Drejtësisë​​ thekson se, KPK me përbërje prej​​ dhjetë​​ (10)​​ anëtarëve prokurorë dhe vetëm​​ një​​ (1)​​ anëtari jo-prokuror nuk​​ është pluraliste, pra është në shpërputhje me standardet e Komisionit të Venecias, dhe krijon rrezik për​​ “korporatizim”.​​ Prandaj, sipas Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë,​​ përbërja​​ e re​​ e​​ KPK-së​​ e përcaktuar sipas Ligjit të​​ kontestuar​​ nuk​​ cenon nenin​​ 110 të Kushtetutës.​​ 

• Më​​ tej, sipas Ministrisë​​ së​​ Drejtësisë:​​ (i)​​ pretendimi​​ i​​ KPK-së për shkelje të nenit 3 të Kushtetutës​​ sepse​​ Ligji i kontestuar nuk siguron barazi gjinore dhe etnike,​​ është​​ i paqëndrueshëm sepse​​ me​​ nenin 6 të Ligjit të KPK-së,​​ që​​ ndryshon​​ paragrafin 4 të​​ nenit​​ 9​​ të Ligjit bazik,​​ shprehimisht është theksuar se “me rastin e zgjedhjes të anëtarëve të Këshillit, Këshilli dhe Kuvendi sigurojnë përfaqësimin gjinor dhe​​ shumetnik​​ të Këshillit”​​ dhe bazuar në​​ këtë​​ dispozitë,​​ dy institucione zgjedhin më​​ shumë se një anëtar në përbërjen e KPK-së dhe e kanë mundësinë që​​ nga shpallja e konkursit për këto pozita, t’i shpallin specifikisht për gjininë e nënpërfaqësuar dhe për komunitetin joshumicë në Kosovë; (ii) pretendimi i KPK-së​​ për shkelje të​​ nenit 4 të Kushtetutës​​ sepse Ligji i kontestuar nuk siguron barazinë e zgjedhjes së anëtarëve të​​ KPK-së, ngase caktimi i një anëtari nga Avokati i Popullit bie ndesh me barazinë e zgjedhjes së anëtarëve​​ të​​ tjerë të​​ KPK-së,​​ është​​ i paqëndrueshëm sepse​​ caktimi i një anëtari nga Avokati i Popullit në​​ përbërje të​​ KPK-së​​ nuk bie ndesh me Kushtetutën; dhe (iii)​​ pretendimi i KPK-së​​ që​​ votimi i anëtarëve jo-prokurorë nga Kuvendi me shumicë të votave të deputetëve të pranishëm dhe që​​ votojnë nuk siguron pavarësinë dhe gjithëpërfshirjen për një institucion të pavarur kushtetues,​​ është​​ gjithashtu i paqëndrueshëm sepse​​ sipas​​ nenit 80 të Kushtetutës,​​ kjo është mënyra e vetme e votimit. Ministria​​ e Drejtësisë, rikujton që​​ përbërja e propozuar e​​ KPK-së​​ sipas Ligjit të kontestuar është vlerësuar nga Komisioni i Venecias se nuk është në kundërshtim me standardet ndërkombëtare.​​ 

• Tutje,​​ për​​ sa i përket pretendimit të​​ KPK-së​​ se caktimi i një anëtari të KPK-së nga Avokati i Popullit​​ përbën​​ konflikt interesi, për shkak të rolit që Avokati i Popullit e ka sipas Ligjit për Përgjegjësinë Disiplinore për Gjyqtarët dhe Prokurorët, Ministria e Drejtësisë sqaron​​ se:​​ (i)​​ anëtari i caktuar nga Avokati i Popullit nuk shërben si përfaqësues i interesave të Avokatit të Popullit;​​ (ii)​​ Ligji i kontestuar e ka vendosur Avokatin e Popullit si autoritet për të caktuar një anëtar në KPK, për shkak të pavarësisë së tij institucionale të garantuar me Kushtetutë dhe​​ ligj​​ në mënyrë që​​ të​​ sigurohet pluralizmi i KPK-së​​ duke evituar përcaktimin e anëtarëve​​ të​​ tjerë të përfaqësuar drejtpërdrejtë nga Qeveria ose të zgjedhur nga Kuvendi, çka do të krijonte rrezik të mundshëm për ndikim politik;​​ (iii) një​​ zgjidhje e tillë​​ është​​ rekomanduar madje shprehimisht nga Komisioni i Venecias dhe është vlerësuar nga ata si diçka që​​ zvogëlon rrezikun për politizim të​​ KPK-së​​ dhe që​​ nuk është në kundërshtim me standardet ndërkombëtare; dhe (iv)​​ sipas Ligjit për Parandalimin e Konfliktit të Interesit, në ushtrimin e funksionit publik, konflikti i interesit përkufizohet si në vijim:​​ ”Konflikti i interesit lind nga një rrethanë në të cilën zyrtari ka interes privat qe ndikon, mund të ndikoje ose duket se ndikon në kryerjen me paanshmëri dhe objektivitet te detyrës së tij zyrtare”.

• Ndërsa, për sa i përket pretendimeve që​​ mënyra e vendimmarrjes së​​ KPK-së​​ siç​​ është​​ përcaktuar në​​ Ligjin e kontestuar​​ është​​ në​​ kundërshtim me Kushtetutën, Ministria e Drejtësisë​​ thekson se (i)​​ KPK është​​ “paragjykuese”​​ kur flet për mënyrën e votimit të caktuar​​ për KPK-në, sepse​​ “përmend interesa politike, personale apo arsye tjera që​​ anëtarët jo-prokurorë do t’i shtyejnë për të mos marrë pjesë në votim, që​​ shpien pastaj në kompromise të jashtëligjshme. Si duket, KPK në komentet e tij, niset nga praktika e funksionimit të këtij institucioni dhe përvoja e anëtarëve të caktuar të saj, me marrjen e vendimeve​​ të​​ jashtëligjshme siç është shpjeguar në hyrje të kësaj përgjigje​​ [...]”;​​ (ii)​​ KPK gjithashtu thekson se mënyra e votimit me shumicë të kualifikuar, mund të shkaktojë probleme dhe vonesa në përfundimin e proceseve​​ ndërsa​​ kjo​​ nuk qëndron ngase votimi me shumicë të kualifikuar dhe pastaj votimi alternativ me​​ dy të​​ tretat (2/3)​​ e të gjithë anëtarëve në rast se me shumicë të kualifikuar nuk kalon propozimi, mund​​ të bëhet brenda një mbledhje dhe brenda ditës së njëjtë; dhe (iii)​​ KPK gjithashtu krijon konfuzion me përmendjen e Magna Carta të Gjyqtarëve​​ sepse​​ ky dokument përcakton standarde për përbërjen e​​ këshillave gjyqësore​​ dhe jo prokuroriale, dhe Komisioni i Venecias në Opinionin e tij, ka qenë tejet i qartë se nuk zbatohen standardet e njëjta për të dy këshillat.

• Në​​ fund, Ministria e Drejtësisë, gjithashtu përgjigjet në​​ pretendimet e KPK-së​​ lidhur me:​​ (i) ndërprerjen e mandateve; (ii) avancimin e prokurorëve; dhe (iii) mbrojtjen gjyqësore të​​ të​​ drejtave. Përkitazi me të​​ parën,​​ Ministria e Drejtësisë thekson se këtë çështje e ka sqaruar në komentet e dorëzuara më​​ parë dhe mbetet pranë qëndrimit​​ se kjo ndërprerje arsyetohet me​​ “përparim të dukshëm të sistemit”, siç është përmendur nga Komisioni i Venecias, për eliminimin e rrezikut të​​ “korporatizimit”​​ dhe​​ “depolitizimin”​​ e​​ Këshillit. Përkitazi me të​​ dytën,​​ Ministria e Drejtësisë rikujton se​​ neni 6 i Ligjit të kontestuar ndryshon​​ nenin 9 të Ligjit bazik, duke shtuar paragrafin 5/a, ku shprehimisht theksohet se deri në dy (2) vite pas përfundimit të mandatit, anëtarët e Këshillit nuk mund të përfitojnë nga mundësitë e avancimit në sistemin prokurorial, të cilat janë krijuar si rezultat i vendimeve në të cilat ata kanë marrë pjesë si anëtarë​​ të Këshillit​​ dhe se kjo​​ dispozitë theksohet të jetë në përputhje të plotë me atë që​​ e ka rekomanduar Komisioni i Venecias në Opinionet e tij. Ndërsa, përkitazi me​​ çështjen e tretë,​​ përkatësisht pretendimin e KPK-së​​ që​​ mundësia e dhënë​​ përmes nenit​​ 23/A të Ligjit të kontestuar, që​​ prokurorët të ankohen në Gjykatën Supreme ndaj vendimeve të​​ KPK-së​​ për shkarkim, vlerësimin e performancës dhe vendimeve disiplinore, është në kundërshtim me Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese, ngase vlerësimi i performancës së prokurorëve është mandat i​​ KPK-së​​ dhe jo i Gjykatës Supreme,​​ Ministria​​ e Drejtësisë​​ vlerëson se me këtë dispozitë nuk​​ zvogëlohet​​ kompetenca e​​ KPK-së​​ për vlerësimin e performancës dhe as një kompetence tjetër, ngase Gjykata Supreme do të bëj vetëm kontrollin gjyqësor të këtyre vendimeve në rast të ankesës së palës​​ dhe se me​​ këtë​​ nen​​ madje mundësohet zbatimi​​ efektiv​​ i​​ nenit 32 të Kushtetutës,​​ “...e cila çuditërisht sipas Këshillit në këtë rast nuk është e rëndësishme, kurse në rastin paraprak të hedhjes se shortit ishte e rëndësishme”.

• për sa i përket komenteve të Avokatit të Popullit​​ 

• Ministria e Drejtësisë, thekson se përputhshmëria e Ligjit të kontestuar me​​ nenin 132 të Kushtetutës është jashtë fushëveprimit të kërkesave KO100/22 dhe KO101/22, megjithatë e njëjta përmend faktin se gjatë hartimit të projektligjit dhe diskutimeve me Komisionin e Venecias, ka analizuar me kujdes rolin e Avokatit të Popullit​​ dhe përfshirjen e tij​​ në këtë ligj, duke​​ rikujtuar se vetë Komisioni i Venecias në Opinionin e tij ka sugjeruar që​​ anëtarët e KPK-së mund të zgjedhën​​ edhe​​ nga Avokati i Popullit. Sipas vlerësimit të Ministrisë së Drejtësisë, anëtari i caktuar nga Avokati i Popullit​​ bazuar në​​ Ligjin​​ e​​ kontestuar,​​ nuk vepron në KPK si përfaqësues i interesave e as kompetencave që​​ ushtrohen nga Avokati i Popullit, por si anëtar jo-prokuror me orar të plotë që​​ do të sigurojë​​ pluralizmin e KPK-së.​​ Për më​​ tepër, sipas komenteve,​​ është i pabazuar konstatimi i Avokatit të Popullit, se kompetenca e Avokatit të Popullit për caktimin e një anëtari të KPK-së nuk parashihet as me Kushtetutë e as me Ligjin për Avokatin e Popullit,​​ sepse vet​​ Ligji për Avokatin e Popullit në​​ paragrafin 13 të​​ nenit​​ 16​​ të​​ tij,​​ thekson shprehimisht se Avokati i Popullit, kryen edhe detyra të tjera të përcaktuara me legjislacionin në fuqi.

• Ministria​​ e​​ Drejtësisë​​ më​​ tej thekson se​​ rasti i Ligjit të kontestuar nuk është rast i izoluar në kuadrin​​ ligjor​​ të Kosovës, ku anëtarët e një institucioni caktohen nga institucione​​ të​​ tjera,​​ duke u referuar në​​ shembuj si:​​ (i)​​ Ligji për Akademinë e Drejtësisë, sipas të​​ cilit​​ në Këshillin e Akademisë,​​ shtatë​​ (7)​​ nga anëtarët caktohen​​ në​​ numra të​​ caktuar​​ nga KGJK, KPK dhe Ministria​​ e​​ Drejtësisë, pavarësisht që​​ Akademia​​ e Drejtësisë​​ është​​ e definuar si​​ institucion i pavarur dhe që​​ i raporton Kuvendit; dhe (ii)​​ Agjencia​​ Kosovare​​ për Krahasim dhe Verifikim të Pronës,​​ ku në Bordin Mbikëqyrës të Agjencisë, një numër i anëtarëve emërohen drejtpërdrejt nga Përfaqësuesi Special i Bashkimit Evropian dhe se ky rol specifik i Përfaqësuesit Special të Bashkimit Evropian,​​ sipas Ministrisë,​​ nuk rregullohet as me Kushtetutë e as ligjet e Kosovës.​​ 

• Si përfundim, Ministria​​ e Drejtësisë​​ vlerëson se Ligji​​ i​​ kontestuar dhe mundësia​​ përkatëse​​ që Avokati i Popullit të caktojë një​​ (1)​​ nga anëtarët jo-prokurorë drejtpërdrejtë në KPK, nuk​​ cenon nenin​​ 135 të Kushtetutës.​​ Sipas Ministrisë, përkundrazi kështu mundësohet pluralizmi dhe zbatimi i kompetencave të KPK-së.​​ 

• për sa i përket komenteve të Odës së Avokatëve​​ 

• Sa i​​ përket​​ pretendimit të Odës së Avokatëve​​ se praktikat e gjëra ndërkombëtare njohin përfaqësimin e Odës së Avokatëve në Këshill Prokurorial,​​ Ministria e Drejtësisë thekson se Oda e Avokatëve:​​ “...nuk ofron as edhe një shembull te vetëm të ndonjë shteti ne ketë drejtim”.​​ Lidhur me këtë,​​ Ministria​​ e Drejtësisë​​ thekson se sipas analizës së saj​​ krahasuese me vendet e rajonit,​​ “...në asnjë nga vendet e rajonit përfaqësuesi i Odës së Avokatëve nuk është pjesë e Këshillave Prokuroriale”.​​ Ministria e Drejtësisë më tej thekson se,​​ “ekziston mundësia që Odës së Avokateve ti përcaktohet nominimi apo caktimi i drejtpërdrejtë i një anëtari në KPK, por kjo nuk është detyrim, por një nga opsionet e mundshme për anëtarët e zgjedhur jo-prokurorë”.​​ Për më tepër,​​ Ministria​​ thekson​​ se duke pasur parasysh​​ dhe qëllimin e ligjit,​​ “...që​​ të gjithë anëtarët e KPK-së, të shërbejnë me orar të plotë, është vlerësuar se anëtarët e Odës së Avokateve të Kosovës, mund të jenë më​​ pak të motivuar për të qenë anëtarë​​ të Këshillit, pasi që​​ do të duhej të pezullonin për 5 vite punën e tyre si Avokat dhe posaçërisht marr parasysh faktin që​​ Oda e Avokatëve të Kosovës edhe pse e ka pasur mundësinë sipas ligjit të vitit 2019 për të​​ emëruar një anëtar në KPK, ajo këtë nuk e ka bërë​​ asnjëherë, duke e lënë KPK-në të funksionojë pothuajse vetëm me anëtarë prokurorë”.​​ Rrjedhimisht, Ministria e Drejtësisë mban qëndrimin se​​ me​​ faktin​​ që​​ një nga anëtarët nuk do të nominohet nga Oda e Avokatëve,​​ “...siç ka qenë e rregulluar me Ligjin e vitit 2019, nuk shkelet Kushtetuta​​ e Kosovës”.

Dispozitat​​ Relevante​​ Kushtetuese dhe​​ Ligjore

Kushtetuta e Republikës së Kosovës​​ 

Neni 4

[Forma e Qeverisjes dhe​​ Ndarja e​​ Pushtetit]

1. Kosova​​ është​​ Republikë​​ demokratike​​ e​​ bazuar​​ në​​ parimin​​ e​​ ndarjes​​ së​​ pushteteve​​ dhe kontrollit​​ e balancimit​​ në​​ mes​​ tyre,​​ sikurse është​​ përcaktuar​​ me​​ këtë​​ Kushtetutë.

2.​​ Kuvendi​​ i​​ Republikës​​ së Kosovës ushtron pushtetin​​ legjislativ.

3.​​ Presidenti​​ i​​ Republikës​​ së​​ Kosovës​​ përfaqëson unitetin​​ e​​ popullit.​​ Presidenti​​ i​​ Republikës​​ së Kosovës​​ është​​ përfaqësues legjitim​​ i​​ vendit​​ brenda​​ dhe​​ jashtë​​ dhe​​ garantues​​ i​​ funksionimit demokratik​​ të​​ institucioneve​​ të​​ Republikës​​ së Kosovës, në​​ pajtim​​ me​​ këtë​​ Kushtetutë.

4. Qeveria​​ e​​ Republikës së​​ Kosovës​​ është​​ përgjegjëse për​​ zbatimin​​ e​​ ligjeve​​ e​​ politikave shtetërore​​ dhe​​ i​​ nënshtrohet​​ kontrollit​​ parlamentar.

5.​​ Pushteti​​ gjyqësor​​ është​​ unik,​​ i​​ pavarur​​ dhe​​ ushtrohet​​ nga​​ gjykatat.

[...]

Neni 16

[Epërsia e Kushtetutës]

1.​​ Kushtetuta​​ është​​ akti​​ më​​ i​​ lartë​​ juridik​​ i​​ Republikës​​ së​​ Kosovës.​​ Ligjet​​ dhe​​ aktet​​ e​​ tjera juridike​​ duhet​​ të​​ jenë​​ në​​ pajtim​​ me​​ këtë​​ Kushtetutë.

2. Pushteti qeverisës buron nga Kushtetuta.​​ 

3. Republika e Kosovës respekton te drejtën ndërkombëtare,​​ 

4. Secili person dhe organ ne Republikën e Kosovës u nënshtrohet dispozitave të Kushtetutës.

Neni 24