Gjykata Kushtetuese

Prishtinë, më 7 nëntor 2022

Nr. ref.:RK 2069/22

 

 

 

 

 

 

AKTVENDIM PËR PAPRANUESHMËRI

 

në

 

rastin nr. KI52/22

 

Parashtrues

 

Qemajl Pozhegu

 

 

Vlerësim i kushtetutshmërisë së  Aktgjykimit të Gjykatës Supreme të Kosovës [PML.nr. 279/2021] të 20 shtatorit 2021

 

 

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

 

e përbërë nga:

 

Gresa Caka-Nimani, kryetare

Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar

Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare

Safet Hoxha, gjyqtar

Radomir Laban, gjyqtar

Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare dhe

Nexhmi Rexhepi, gjyqtar

 

 

Parashtruesi i kërkesës

 

1. Kërkesa është dorëzuar nga Qemajl Pozhegu, me banim në Prishtinë (në tekstin e mëtejmë: parashtruesi i kërkesës). Parashtruesin e kërkesës e përfaqëson z. Ibrahim Dobruna, avokat nga Prishtina.

 

Vendimi i kontestuar

 

2. Parashtruesi i kërkesës konteston Aktgjykimin e Gjykatës Supreme të Kosovës [ nr. 279/2021] të 20 shtatorit 2021, në lidhje me Aktgjykimin e Gjykatës së Apelit [APS. nr. 4/2021] të 24 prillit 2021 dhe Aktgjykimin e Gjykatës Themelore- Departamenti për Krime të Rënda [PKR. nr. 359/18], (në tekstin e mëtejmë: Gjykata Themelore), të 16 dhjetorit 2021.

 

3. Aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme [ nr. 279/2021], i është dorëzuar parashtruesit të kërkesës më 22 dhjetor 2021.

 

Objekti i çështjes

 

4. Objekt i çështjes së kësaj kërkese është vlerësimi i kushtetutshmërisë së aktgjykimeve të kontestuara, përmes të cilëve pretendohet se janë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të parashtruesit të kërkesës të garantuara me nenin 22 [Zbatimi i drejtpërdrejtë i Marrëveshjeve dhe Instrumenteve Ndërkombëtare], nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm], nenin 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta), si dhe paragrafët 3 dhe 4 të nenit 5 (E drejta për liri dhe siguri) dhe nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: KEDNJ).

 

Baza juridike

 

5. Kërkesa bazohet në paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, nenet 22 (Procedimi i kërkesës) dhe 47 (Kërkesa individuale) të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji), si dhe në rregullin 32 [Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve] të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).

 

Procedura në Gjykatën Kushtetuese

 

6. Më 22 prill 2022, parashtruesi i kërkesës e dorëzoi kërkesën përmes postës në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata).

 

7. Më 26 prill 2022, Gjykata pranoi dhe regjistroi kërkesën e parashtruesit të kërkesës.

 

8. Më 6 maj 2022, Kryetarja e Gjykatës, me Vendimin [GJR. KI52/22] caktoi gjyqtarin Radomir Laban  Gjyqtar raportues dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët: Selvete Gërxhaliu-Krasniqi (kryesuese), Safet Hoxha dhe Nexhmi Rexhepi (anëtarë).

 

9. Më 12 maj 2022, Gjykata e njoftoi parashtruesin për regjistrimin e kërkesës. Të njëjtën ditë, i dërgoi një kopje të kërkesës Gjykatës Supreme.

 

10. Të njëjtën ditë, Gjykata i dërgoi një shkresë Gjykatës Themelore duke kërkuar nga ajo që të dorëzojë dëshmi se kur i është dorëzuar aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme parashtruesit të kërkesës ose përfaqësuesit të tij.

 

11. Më 20 maj 2022, Gjykata pranoi përgjigjen dhe dëshminë nga Gjykata Themelore, në bazë të së cilës mund të konkludohet se aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme i është dorëzuar përfaqësuesit të kërkesës më 22 dhjetor 2021.

 

12. Më 4 gusht, Gjykata i dërgoi përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës një shkresë shtesë përmes së cilës kërkoi që t’i dorëzojë të gjitha vendimet e gjykatave të rregullta në lidhje me kërkesën në fjalë.

 

13. Më 28 gusht 2022, Gjykata pranoi nga përfaqësuesi i parashtruesit të kërkesës vendimet e kërkuara të gjykatave të rregullta.

 

14. Më 13 tetor 2022, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e Gjyqtarit raportues dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës papranueshmërinë e kërkesës.

 

Përmbledhja e fakteve

 

15. Në fillim të përmbledhjes së fakteve, Gjykata duhet të theksojë se kërkesa në fjalë i referohet procedurës penale, në të cilin parashtruesi i kërkesës paraqitet si i akuzuar me disa persona, megjithatë, duke pasur parasysh se kërkesa i referohet vetëm parashtruesit të kërkesës dhe jo personave tjerë, në vazhdim të përmbledhjes së fakteve, Gjykata do t’i paraqesë në mënyrë kronologjike vetëm faktet nga aktgjykimet e gjykatave të rregullta që kanë të bëjnë drejtpërdrejt me parashtruesin e kërkesës.

 

16. Në bazë të shkresave të lëndës rezulton se parashtruesi i kërkesës si pronar i kompanisë ndërtimore „Pozhegu Brothers“, më 19 shtator 2013, është pajisur me leje ndërtimore për ndërtimin e dy objekteve të banimit C11/A2 me katet 2B+S+P+ 9, dhe C11/B14 me katet 3B+P+9 në zonën ndërtimore „Mati I“. Përveç kësaj, siç thuhet në shkresat e lëndës, ka pasur një ndryshim të vetë iniciuar në planin e projektit. në të cilin u shtua një objekt tjetër me shenjën C 11/A/3, me katet 2B + S + P + 9, për të cilin parashtruesi i këreksës nuk kishte leje ndërtimi dhe të cilin e ndërtoi në ndërkohë.

 

17. Më 11 qershor 2015, Prokuroria Speciale (në tekstin e mëtejmë: Prokuroria) ngriti aktakuzën [PPS. nr. 25/14] në Gjykatën Themelore, kundër parashtruesit të kërkesës për shkak të dyshimit të bazuar se ka kryer veprën penale. „falsifikim i dokumenteve nga neni 398 par.2 i KPRK-së“.

 

18. Me propozim të prokurorisë, gjyqtari i procedurës paraprake i Gjykatës Themelore në Prishtinë me aktvendim i caktoi parashtruesit të kërkesës masën e paraburgimit nga 3 prilli 2014 deri më 6 prill 2014.

 

19. Pas përfundimit të hetimeve, Prokuroria Speciale më 11 qershor 2015 ngriti aktakuzë [PS. nr. 25/2014], ndaj parashtruesit të kërkesës për shkak të dyshimit të bazuar se ka kryer veprën penale. „falsifikim i dokumenteve nga neni 398 par. 2, të Kodit Penal të Kosovës“. Në aktgjykimin [PS. nr. 25/2014], ndër të tjera thuhet:

 

“Duke qenë pronar i kompanisë “Pozhegu Brothers”, ka ndryshuar dokumentin origjinal publik, me qëllim të shfrytëzimit të atij dokumenti si origjinal, në mënyrë që gjatë muajit shtator të vitit 2013, në Drejtorinë e Inspekcionit të Komunës së Prishtinës, ka dorëzuar lejen ndërtimore 05 nr. 351 – 53073, të datës 19.09.2013, lëshuar nga Drejtoria e Urbanizmit, Ndërtimit dhe Mbrojtjes së Mjedisit të Komunës së Prishtinës, për ndërtimin e objektit C11/A2 me etazhitet 2B+S+P+9 në Lagjen Mati I, Rr. “Beqir Kastrati” në Prishtinë, të cilës leje ia ka bashkangjitur skicën e ndryshuar të projektit kryesor, ashtu që në pjesën ku figuronte objekti me shenja C11/A/3 me etazhitet 2B+S+P+9, për të cilën nuk ka poseduar leje ndërtimore, i akuzuari ka shënuar Hyrja 2, C11/A2 me etazhitet 2B+S+P+9, duke paraqitur në këtë mënyrë se kinse posedon lejen e ndërtimit edhe për objektin me shenjen C11/A/3, dhe në këtë mënyrë, në kuadër të objektit për të cilin ka poseduar lejen e ndërtimit, e ka ndërtuar një objekt kolektiv banesor pa lejen e ndërtimit, me etazhitet 2B+S+P+6, siç është konstatuar me procesverbalin e Sektorit të Inspekcionit të Ndërtimit në Komunën e Prishtinës 09 nr. 356 të datës 14.02.2014, – me këtë ka kryer veprën penale Falsifikim i dokumenteve nga neni 398 par. 2 i KPRK-se”.

 

20. Gjykata Themelore mbajti seancën e shqyrtimit gjyqësor ku u lexua aktakuza e prokurorisë. Gjatë fjalës hyrëse të shqyrtimit gjyqësor prokuroria parashtroi se “nga provat e administruara është vërtetuar fakti se i akuzuari ka bërë ndryshimin e skicës duke bërë falsifikimin e së njëjtës, ashtu që ka pretenduar se kinse posedon lejen e ndërtimit edhe për ndërtimin e objektit me shenjen C11/A/3, ani pse një objekt i tillë nuk është përfshirë në lejen qe i është lëshuar për ndërtimin e objektit në lagjen Mati në Prishtinë. Andaj, i ka propozuar gjykatës që të njëjtit të shpallen fajtor dhe të dënohen sipas ligjit”.

 

21. Përfaqësuesi i parashtruesit të kërkesës shtoi në përgjigje ndaj deklaratës së prokurorisë „se i gjithë pretendimi i organit të akuzës mbështetet vetëm në një provë, dhe atë në skicën në kopje të projektit kryesor, e që në një gjendje të tillë të fakteve, i mbrojturi i tij konsideron se me një provë të vetme nuk mund të shpallet fajtor për veprën penale për kryerjen e të cilës akuzohet, ani pse nga dëshmia e dëshmitarëve, siç është dëshmitari S, është vërtetuar se i mbrojturi i tij ka dorëzuar vetëm projektin për të cilët ka pasur leje të ndërtimit, por jo edhe për objektin që e ka ndërtuar pa leje. Më tutje ka shtuar se ne veprimet e të mbrojturit të tij ka munguar ekzistenca e dashjes …”

 

22. Parashtruesi i kërkesës në seancën e shqyrtimit gjyqësor deklaroi „[…] se është e vërtetë se në kuadër të objekteve për të cilat është pajisur me leje ndërtimore, ka ndërtuar edhe një objekt kolektiv banesor pa leje ndërtimore, dhe se objekti ka qenë i ndërtuar në lartësi prej 6 katesh […]  ndërsa që lidhur me dallimin në mes të skicave nga projekti kryesor në Drejtorinë e Urbanizmit dhe në Drejtorinë e Inspekcionit, ka theksuar se nuk ka njohuri për këtë, dhe as që dinë se kush ka mundur ta dorëzoj skicën e ndryshuar“.

 

23. Gjykata Themelore pas mbajtjes së seancës së shqyrtimit gjyqësor ku janë paraqitur të gjitha provat, më 20 prill 2018, mori aktgjykimin [PKR. Nr. 341/15], përmes të cilit e shpalli parashtruesin e kërkesës fajtor për kryerjen e veprës penale “Falsifikimi i dokumenteve nga neni 398 par. 2 të KPRK-së, për të cilën iu është shqiptuar DËNIMI ME GJOBE në shume prej 20.000,00 (njëzet mijë) €, e të cilin dënim është j obliguar që ta paguan në afat prej 15 ditësh pas plotfuqishmërisë së aktgjykimit e në të cilin dënim do ti llogaritet edhe koha e kaluar në paraburgim prej datës 03.04.2014, deri më datë 06.04.2014, duke ja llogaritur 1 (një) ditë burgim me 20 € gjobë”.

 

24. Në arsyetimin e aktgjykimit [ nr. 341/15], Gjykata Themelore ndër të tjera deklaroi:

 

“[…] nga provat e administruara vërtetohet fakti se i akuzuari Qemajl Pozhegu e ka kryer veprën penale Falsifikim i dokumenteve nga neni 398 paragrafi 2 i KPRK-së, ashtu që i njëjti ka bërë ndryshimin e skicës së projektit, me qëllim të shfrytëzimit të atij dokumenti si origjinal, dhe të njëjtin e ka dorëzuar së bashku me lejen ndërtimore në Drejtorinë e Inspektoriatit të Komunës së Prishtinës, në të cilin ka figuruar edhe objekti me shenja C 11/A/3 me etazhitet 2B+S+P+9, për të cilën i akuzuari nuk ka poseduar lejen ndërtimore. Pra, përveç lejes për ndërtimin e objektit C11/A 2, ka pretenduar se kinse posedon lejen ndërtimore edhe për ndërtimin e objektit me shenjën C 11/A/3, duke ndërhyrë kështu në dokumentin origjinal, me qëllim që të përdoret si i vërtetë, dhe me këtë edhe ka filluar ndërtimin e objektit në përputhje me të drenat e ndryshuar në dokumentin origjinal. Ndërsa ekziston forma e kualifikuar e kësaj vepre penale pasi që dokumenti të cilin e ka ndryshuar tani i akuzuari Qemail, ka qenë dokument publik, të cilin në formë të parashikuar dhe në kuadër të autorizimeve të veta, e ka lëshuar një organ shtetëror, në kuadër të autorizimeve të veta, në rastin konkret Drejtoria e Urbanizmit Ndërtimit dhe Mbrojtjes së Mjedisit e Komunës së Prishtinës.

 

Sa i përket veprës penale Pjesëmarrja ose organizimi i grupit kriminal të organizuar nga neni 283 par 3 të KPRK-së, gjykata vlerëson se nga provat e administruara nuk është vërtetuar se tani të akuzuarit kanë vepruar në kuadër të një grupi kriminal të organizuar,…”

 

Gjykata ka vlerësuar edhe mbrojtjen e të akuzuarit Qemajl Pozhegu, mirëpo të njëjtën e ka gjetur të pabazuar pasi që ky i akuzuar pjesërisht e ka pranuar faktin se ka ndërtuar një objekt pa leje ndërtimit dhe se objekti ka qenë i ndërtuar në lartësi prej 6 katesh, kur më datë 14.02.2014, inspektori i ndërtimit M. S., ka konstatuar se është ndërtuar edhe një objekt pa leje ndërtimore, mirëpo që ka deklaruar se që nuk e dinë se kush ka mundur ti dorëzoj skicën e ndryshuar, ani pse objektin e ndërtuar pa leje ndërtimi e ka filluar dhe ndërtuar pikërisht sipas kësaj skice të ndryshuar, e që kjo d.m.th se i akuzuari Qemajl pretendon se dikush tjetër është kujdesur që në mungesë të dijenisë dhe pëlqimit të tij, të kryej një veprim të tillë, në favor të këtij të akuzuari.

 

Gjykata një mbrojtje të tillë, jo vetëm të pabazuar në provat e administruara gjatë shqyrtimit gjyqësor, por edhe absurde në raport me logjiken e shëndoshë duke e bërë kështu krejt të pabesueshme në tërësinë e saj. Me rastin e vlerësimit të rrethanave të cilat ndikojnë në përcaktimin e llojit dhe lartësisë të dënimit, për të akuzuarit në kuptim të nenit 73 të KPPRK-ës, gjykata ka vlerësuar si rrethana lehtësuese, faktin se të akuzuarit nuk kanë qenë më parë të gjykuar apo të dënuar për ndonjë vepër tjetër penale“.

 

25. Përfaqësuesit ligjorë të të gjithë personave kundër të cilëve është zhvilluar procedura penale, në mesin e të cilëve ishte edhe përfaqësuesi i parashtruesit të kërkesës, parashtruan ankesë në Gjykatën e Apelit kundër aktgjykimit të Gjykatës Themelore [PKR. Nr. 341/15], ku të gjithë, me përjashtim të përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës, në plan të parë theksuan faktin se dispozitivi është i paqartë për arsye se bie ndesh me arsyetimin e tij lidhur me cilësimin dhe dënimin.

 

26. Në ankesën në Gjykatën e Apelit, përfaqësuesi i i parashtruesit të kërkesës theksoi shkeljen e dispozitave të procedurës penale dhe vërtetimin e gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike.

 

27. Më 5 dhjetor 2018, Gjykata e Apelit nxori Aktvendimin [PAKR. nr. 514/18], në të cilin thuhet “me rastin e ankesave të mbrojtësve të akuzuarve […] e sipas detyrës zyrtare ANULOHET aktgjykimi i Gjykatës Themelore në Prishtinë, PKR. Nr. 341/15 të datës 20.04.2018, dhe qështja i kthehet të njëjtës Gjykatë në rigjykim dhe vendosje”.

 

28. Në arsyetimin e Aktvendimit [PAKR. nr. 514/18], Gjykata e Apelit ndër të tjera theksoi:

 

“Gjykata e Apelit konstaton se aktgjykimi i ankimuar i gjykatës së shkallës së parë është i përfshirë me shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale nga neni 384 par 1. pika 1.12 të KPPRK~ës lidhur me nenin 370 të këtij kodi, ngase dispozitivi i tij është i pakjartë nga arsye se është në kundërshtim me arsyetimin e tij ku në dispozitivin e parë të aktgjykimit prokuroria i ka akuzuar […] për veprën penale Pjesëmarrje ose organizimi i grupit kriminal të organizuar nga nenin 283 par. 2 të KPRK-së dhe në dispozitiv të aktgjykimit të gjithë të akuzuarit e lartcekur janë shpallur fajtor gjersa në arsyetimin e aktgjykimit në faqen 107 gjykata e shkallës së parë thotë se për këtë vepër penale nga provat e administruara nuk është vërtetuar se të akuzuarit kanë vepruar si grup i organizuar duke e arsyetuar faktin se pse nuk janë përmbushur elementet e kësaj vepre penale. Pra nga kjo del konstatimi se edhe pse në arsyetim ekziston se të akuzuarit e lartcekur nuk janë shpallur fajtor në dispozitiv janë shpallur fajtore pra ekziston kontradikta mes dispozitivit dhe arsyetimit të aktgjykimit të ankimuar.

 

29. Sa i përket pretendimeve ankimore të përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës, Gjykata në aktvendimin [PAKR. nr. 514/18], e Gjykatës së Apelit nuk ka vërejtur se ajo është marrë me to.

 

30. Në procedurë të përsëritur, Gjykata Themelore, duke vepruar sipas udhëzimeve të Gjykatës së Apelit pas mbajtjes së seancës së shqyrtimit gjyqësor dhe pas administrimit të të gjitha provave, më 16 dhjetor 2020, nxori aktgjykimin [PKR. nr. 359/18], me të cilin parashtruesin e kërkesës e shpalli fajtor për kryerjen e veprës penale „Falsifikim i dokumenteve nga neni 398 par. 2 i Kodit Penal të Kosovës“, me ç’rast e dënoi me burg „në kohëzgjatje prej 6 (gjashtë) muajve, i cili dënim me pëlqimin e të akuzuarit, do t’i shndërrohet në dënim me gjobë në shumën prej 18.000.00 euro, të cilin dënim i akuzuari është i 0bliguar t’ a paguaj në afat prej 15 ditësh, pas plotëfuqishmërisë së këtij aktgjykimi, në t[ cilin dënim do t’i llogaritet edhe koha e kaluar në paraburgim, prej dt. 03.04.2014 deri me dt. 06.04.2014, duke ia llogaritur 1 (një) ditë burgim me 20 euro të gjobës”.

 

31. Në arsyetimin e Aktgjykimit [PKR. nr. 359/18], Gjykata Themelore ndër të tjera theksoi:

 

„[…] nga provat e administruara vërtetohet fakti se i akuzuari Qemajl Pozhegu e ka kryer veprën penale Falsifikim i dokumenteve nga neni 398 paragrafi 2 i KPRK-së, ashtu që i njëjti ka bërë ndryshimin e skicës së projektit, me qëllim të shfrytëzimit të atij dokumenti si origjinal, dhe të njëjtin e ka dorëzuar së bashku me lejen ndërtimore në Drejtorinë e Inspektoriatit të Komunës së Prishtinës, në të cilin ka figuruar edhe objekti me shenja C 11/A/3 me etazhitet 2B+S+P+9, për të cilën i akuzuari nuk ka poseduar lejen ndërtimore…“.

 

„Gjykata ka vlerësuar edhe mbrojtjen e të akuzuarit, mirëpo të njëjtën e ka gjetur të pabazuar pasi që ky i akuzuar pjesërisht e ka pranuar faktin se ka ndërtuar një objekt pa leje ndërtimit dhe se objekti ka qenë i ndërtuar në lartësi prej 6 katesh, kur më datë 14.02.2014… […]“ ,

 

„Gjykata gjithashtu ka vlerësuar edhe pretendimin e mbrojtjes lidhur me cilësimin juridik të veprimeve inkriminuese të mbrojturit të tij, duke aluduar se cilësimi j drejtë juridik për këto veprime do të duhej të ishte neni 398 par. 1 i KPP-së, e jo forma cilësuese e kësaj vepre penale nga par. 2 i të njëjtit nen, dhe këtë pretendim gjykata e vlerëson të pabazuar për faktin se i akuzuari Qemajl Pozhegu, ka ndërmarrë veprime ndryshimin në dokumentin publik dhe skica në të cilën ka bërë ndryshime trajtohet si dokument publik, për faktin se kjo skicë është përgatitur dhe lëshuar nga organi publik komunal – Drejtoria e urbanizmit në Komunën e Prishtinës, ndërhyrjet në dokumente të tilla, për rrjedhojë ky veprim inkriminues bie në domenin e paragrafit 2 të nenit 398 të KPRK-së“.

 

„Dhe në këtë kontekst edhe pretendimi tjetër i mbrojtjes se në rastin konkret kemi të bëjmë me parashkrim apsolut të ndjekjes penale për këtë vepër penale, po ashtu nuk qëndron, pikërisht për faktin se meqenëse cilësimi i kësaj vepre penale është i drejtë, pra neni 398 par. 2 i KPRK-së për të cilën vepër është paraparë dënimi me burgim deri në 5 vite, e që në rastin konkret do të kishim parashkrim apsolut të ndjekjes penale nëse – do të kishin kaluar 10 vite nga koha e kryerjes së kësaj vepre penale, e që do të ishte viti 2023-24 në këtë rast, e po ashtu nuk kemi as parashkrim relativ për faktin se që nga koha e kryerjes së kësaj vepre penale janë ndërmarrë veprime në vazhdimësi në drejtim të ndjekjes penale dhe gjykimit të kësaj çështje penale, veprime këto të cilat në vazhdimësi e kanë ndërprerë rrjedhjen e afatit të parashkrimit relativ në këtë çështje penale“.

 

„Gjithashtu edhe pretendimi i mbrojtjes se i akuzuari nuk mund të shpallet fajtor vetëm me një provë të vetme po ashtu është i pa bazuar për faktin se një i akuzuar mund të shpallet fajtor edhe me një prove te vetme mirëpo qe i është dhënë mundësia që të njëjtin ta kundërshtojë përmes marrjes në pyetje gjatë ndonjë procedure penale, në pajtim me nenin 262 par. 1 të KPPRK-së, e që në rastin konkret të akuzuarit i është dhënë mundësia që ta kundërshtoj këtë provë, e po ashtu edhe deklarata e të akuzuarit M.SH., e me pastaj edhe vet e akuzuara B.S., e vërtetojnë këtë rrethanë se i njëjti ka qenë duke ndërtuar një objekt pa leje pikërisht duke përdorur një dokument publik, skicë të ndryshuar, dhe se bazuar në të gjitha këto prova as që mund të bëhet fjalë për dyshimin e kryerjes së kësaj vepre penale nga i akuzuari, për faktin se gjykata bindshëm e ka vërtetuar të kundërtën se i njëjti duke ndërhyrë – ndryshuar dokumentin publik ka filluar ndërtimin edhe të një objekti tjetër. Gjykata një mbrojtje të tillë, jo vetëm që e vlerëson si të pabazuar  në raport me provat e administruara gjatë shqyrtimit gjyqësor por edhe absurde në raport me logjiken e shëndoshë duke e bërë kështu krejt të pabesueshëm në tërësinë e saj“.

 

„Gjykata gjithashtu e ka refuzuar propozimin e mbrojtësit të të akuzuarit që të administrohen si prova materiale Aktgjykimi i Gjykatës Themel0re në Prishtinë -Departamenti për çështje Administrative A. nr. 446/14, i dt. 13 .05.2019, i pl0tëfuqizuar më dt. 09.07.2019, si dhe vendimi i Ministrisë së Ambientit i dt. 09.10.2014, me arsyetimin se këto dy vendime nuk kanë të bëjnë fare me veprën penale për të cilën akuzohet …“

 

32. Përfaqësuesi i parashtruesit të kërkesës parashtroi ankesë në Gjykatën e Apelit kundër aktgjykimit të Gjykatës Themelore [PKR. nr. 359/18], duke pretenduar se aktgjykimi është nxjerrë me vërtetim të gabuar dhe jo të plotë të gjendjes faktike, sepse provat e paraqitura në shqyrtimin gjyqësor janë vlerësuar të njëanshme dhe subjektive, se aktgjykimi nuk është bazuar në provat përkatëse dhe se elementet e veprës penale nuk janë shteruar në lidhje me të pandehurin.

 

33. Më 26 prill 2021, Gjykata e Apelit nxori aktgjykimin [APS. nr. 4/2021], me të cilin refuzoi si të pabazuar ankesën e përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës, ndërsa vërtetoi në tërësi pjesën e aktgjykimit [PKR. nr. 359/18], të Gjykatës Themelore në pikën V, që i referohej parashtruesit të kërkesës.

 

34. Në arsyetimin e aktgjykimit [APS. nr. 4/2021], Gjykata e Apelit, ndër të tjera, theksoi:

 

„Gjykata refuzoi si të pabazuara pretendimet ankimore të mbrojtësit pasi që ky i akuzuar pjesërisht e ka pranuar faktin se ka ndërtuar një objekt pa leje ndërtimit dhe se objekti ka qenë i ndërtuar në lartësi prej 6 katesh.

 

Gjykata gjithashtu ka vlerësuar edhe pretendimin e mbrojtjes lidhur me cilësimin juridik të veprimeve inkriminuese të mbrojturit të tij, duke aluduar se cilësimi j drejtë juridik për këto veprime do të duhej të ishte neni 398 par. 1 i KPP-së, e jo forma cilësuese e kësaj vepre penale nga par. 2 i të njëjtit nen. Këtë pretendim gjykata e vlerëson të pabazuar për faktin se i akuzuari, ka ndërmarrë veprime ndryshimin në dokumentin publik dhe skica në të cilën ka bërë ndryshime trajtohet si dokument publik, për faktin se kjo skicë është përgatitur dhe lëshuar nga organi publik komunal – Drejtoria e urbanizmit në Komunën e Prishtinës. Për rrjedhojë ky veprim inkriminues bie në domenin e paragrafit 2 të nenit 398 të KPRK-së.

 

Po ashtu për të akuzuarin, mënyra dhe rrethanat në të cilat është kryer vepra penale, për arsyet të ushtrimit të aktiviteteve afariste nuk arsyeton shqiptimin e ndonjë dënimi më të ulët”.

 

35. Përfaqësuesi i parashtruesit të kërkesës parashtroi në Gjykatën Supreme kërkesë për mbrojtjen e ligjshmërisë kundër aktgjykimit të Gjykatës Themelore [PKR. nr. 359/2018], të 16 dhjetorit 2020, dhe aktgjykimet [APS. nr. 4/2021] të Gjykatës së Apelit të 26 prillit 2021, duke pretenduar se aktgjykimet janë përfshirë me shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale nga nenet 370, 384, paragrafi 1 pikat 1.8 dhe 1.12 të KPPK-së, të cilat konsistojnë në faktin se gjykatat nuk kanë paraqitur qartë dhe plotësisht faktet që i konsiderojnë të vërtetuara edhe pse i konsiderojnë të tilla në lidhje me veprimet e inkriminuara të të akuzuarit.

 

36. Më 20 shtator 2021, Gjykata Supreme nxori aktgjykimin [Pml. nr. 279/2021] me të cilin e refuzoi si të pabazuar kërkesën për mbrojtjen e ligjshmërisë së përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës të parashtruar kundër aktgjykimit [PKR. nr. 359/2018] të Gjykatës Themelore të 16 dhjetorit 2020, dhe aktgjykimit [APS. nr. 4/2021] të Gjykatës së Apelit të 26 prillit 2021.

 

37. Në arsyetimin e aktgjykimit, Gjykata Supreme ndër të tjera deklaroi:

 

„Sa i përket kërkesës për mbrojtje të ligjshmërisë të mbrojtësit të parashtruesit të kërkesës kjo gjykatë gjen se të dy aktgjykimet sa i përket të njëjtit janë të përpiluara sipas dispozitave të nenit 370 të KPPK, të njëjtat kanë dhënë arsyetim ligjor mbi të gjitha faktet vendimtare mbi bazën e të cilave është marr vendim meritor sa i përket të njëjtit dhe se në arsyetim është bërë arsyetimi i të gjitha provave të administruara; Kështu që kjo gjykatë gjen se i dënuari ka bërë ndryshimin e skicës së projektit me qëllim të shfrytëzimit të ati dokumenti si origjinal dhe të njëjtin e ka dorëzuar së bashku me leje ndërtimore në drejtorin e inspektoratit të Komunës së Prishtinës në të cilin ka figuruar edhe objekti me shenjën C11/a/3 me etazhitet 2B+S+P+9 për të cilën j akuzuari nuk ka poseduar leje ndërtimore në fakt me datë 14.02.2014 një konstatim se ky objekt është ndërtuar pa leje në procesverbal e ka nënshkruar edhe vet i dënuari. Sa i përket pretendimit se në veprimet e të dënuarit qëndrojnë elementet e veprës së njëjtë por nga par. 1, kjo gjykatë gjen se drejt kanë vepruar dy gjykatat kur kanë gjet se në veprimet e të njëjti formohen elementet e veprës penale falsifikim i dokumenteve nga nenin 398 par. 2 të KPRK, e që është formë e kualifikuar e kësaj vepre penale me qenë se dokumentin të cilin e ka ndryshuar i dënuari ka qenë dokument publik i lëshuar nga një organ shtetëror në kuadër të autorizimeve te veta. Po ashtu, kjo gjykatë gjen se në rastin konkret nuk mund të ketë as parashkrim të ndjekjes penale me qenë se vepra penale është kryer në shtator te vitit 2013, ndërsa aktgjykimi i i Gjykatës së Apeli është marr me datë 21.06.2021, pra kanë kaluar 7 (shtatë) vite e 7 (shtatë) muaj nga kryerja e veprës penale për të cilën është paraparë dënim me gjobë ose burgim deri në 5 (pesë) vjet, pra nuk është arritur parashkrimi i ndjekjes penale ashtu siç pretendohet në kërkesë. Me qenë se, kjo gjykatë nuk ka gjetur se aktgjykimet janë të përfshira me shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale e as shkelje të ligjit penal ndaj të dënuarit Qemajl Pozhegu, e refuzoi si të pabazuar kërkesën për mbrojtje të ligjshmërisë të paraqitur nga mbrojtësi i të njëjtit, e konform dispozitës së nenit 437 të KPPK-së”.

 

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës

 

38. Gjykata rikujton se parashtruesi i kërkesës pretendon se i janë shkelur të drejtat e garantuara me nenin 22 [Zbatimi i drejtpërdrejtë i Marrëveshjeve dhe Instrumenteve Ndërkombëtare], nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm], nenin 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës, si dhe paragrafët 3 dhe 4 të nenit 5 (E drejta për liri dhe siguri) dhe nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së.

 

39. Megjithatë, përkundër faktit se parashtruesi i kërkesës pretendon shkeljen e disa neneve të Kushtetutës dhe KEDNJ-së, në kuptimin esencial ai arsyeton shkeljet e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, ndërsa nuk arsyeton shkeljen e neneve të tjera në kërkesë.

 

Pretendimet për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së

 

40. Parashtruesi i kërkesës thekson se shkelja e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së ka ndodhur si pasojë e mosrespektimit të procedurës hetimore dhe gjyqësore, se i është shkelur parimi i barazisë së armëve dhe parimi i kontradiktoritetit, që lidhet edhe me mungesën e arsyetimit të vendimeve sipas kërkesave të ligjit dhe se procesi gjyqësor ka zgjatur shumë.

 

41. Bazuar në këtë, mund të konkludohet se parashtruesi i kërkesës e ndërlidh shkeljen e pretenduar të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së me: a) parimin e barazisë së palëve në procedurë, b) parimin e kontradiktoritetit, c) mungesën e arsyetimit të aktgjykimeve, si dhe, d) kohëzgjatjen e procedurës.

 

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës  në lidhje me shkeljet e a) parimit të barazisë së palëve në procedurë dhe, b) parimit të kontradiktoritetit

 

42. Në mbështetje të pretendimit për shkeljen e parimit të barazisë së palëve në procedurën kontradiktore, parashtruesi i kërkesës pretendon, “Gjykata e shkallës së parë aktgjykimin e ka mbështetur në provë të papranueshme. Në veçanti gjykata e shkallës së parë nuk e ka vlerësuar saktësinë e provave kundërthënëse. Aktgjykimit i mungojnë edhe arsyet në të cilat gjykata e shkallës së parë është bazuar me rastin e zgjidhjes së çështjeve juridike lidhur me veprën penale për të cilat akuzohet i pandehuri Qemajl Pozhegu. Këto shkelje janë manifestuar edhe në Aktgjykimin e Gjykatës së ApeIit, duke u përfshirë në shkelje ligjore që për pasojë ka cenimin e rendit dhe ligjit në dëm të të akuzuarit”.

 

43. Parashtruesi i kërkesës shton „barazia e palëve, kontradiktoriteti dhe, lidhur ngushtë me këto, realizimi i mbrojtjes së të pandehurit, garantuar shprehimi5ht në nenin 31 të Kushtetutës dhe ne nenin 6 të KEDNJ-së, përbëjnë në vetvete elementet më thelbësore të procesit të rregullt ligjor në kuptimin kushtetues. Kompleksiteti i procedurave të gjykimit në Gjykatën Supreme konfirmohet dhe nga dispozitat që sanksionojnë se palëve duhet të mundësohet që të trajtohem edhe provat që shkojnë në favor të tyre.“

 

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës në lidhje me  c) mungesën e arsyetimit të aktgjykimit

 

44. Në kontekst të vendimit gjyqësor të paarsyetuar, parashtruesi i kërkesës pretendon, “Aktgjykimi i Gjykatës Supreme i datës 26 Prill 2021 është i paligjshëm sepse nuk jep prova materiale që i pandehuri ka kryer as vetë e as me të akuzuarin tjetër veprën penale për të cilën akuzohet, e as aktgjykimi nuk është arsyetuar sipas kërkesave ligjore. Kjo e metë është evidente edhe në aktgjykimet respektive në tri shkallët”.

 

45. Në mbështetje të kësaj, parashtruesi i kërkesës shton „Shihet sheshazi se aktgjykimi i ankimuar i shkallës së parë nuk është përpiluar në pajtim me nenin 370, par, 7, të KPP-së, që paraqet shkeljet esenciale të dispozitave të procedurës penale. nga neni 384, parg. 1.8 dhe 1.12. te KPP-së. Shkeljet e mësipërme konsistojnë në atë se, gjykata e shkallës së parë, nuk i ka paraqitur në mënyrë të qartë dhe të plotë faktet që i konsideron të vërtetuara dhe për çfarë arsye i konsideron si të tilla, lidhur me veprimet inkriminuese të të pandehurit, sipas pretendimeve të akuzës. Gjykata e shkallës së parë aktgjykimin e ka mbështetur në provë të papranueshme. Në veçanti gjykata e shkallës së parë nuk e ka vlerësuar saktësinë e provave kundërthënëse. Aktgjykimit i mungojnë edhe arsyet ne te cilat gjykata e shkallës së parë është bazuar me rastin e zgjidhjes së çështjeve juridike lidhur me veprën penale“.

 

46. Gjithashtu, sipas nenit 370, paragrafi 7, i KPP-së, gjykata është e detyruar të vlerësojë vërtetësinë e provave kontradiktore, arsyet e mosmiratimit të propozimit konkret të palëve, si dhe arsyet në të cilat bazohet për zgjidhjen e një çështjeje juridike, veçanërisht për të vërtetuar ekzistimin e veprës penale dhe përgjegjësinë penale të të akuzuarit, si dhe në lidhje me zbatimin e dispozitave të ligjit penal të përcaktuara me ligj në lidhje me të akuzuarit dhe veprën e tij. Në rastin konkret, gjykata e shkallës së parë nuk ka përfshirë asnjë nga këto detyrime në arsyetimin e aktgjykimit dënues.

 

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës në lidhje me d) kohëzgjatjen e procedurës

 

47. Parashtruesi i kërkesës më tej pretendon se atij gjithashtu iu mohua e drejta për një gjykim të drejtë, të paanshëm dhe të shpejtë, “e drejtë kjo që garantohet me Nenin 31 të Kushtetutës dhe Nenin 6.1 të KEDNJ-së, si dhe me Praktikën Evropiane“.

 

48. Në mbështetje të kësaj, parashtruesi i kërkesës thekson, “Veçanërisht neni 6.1 i Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore përcakton se “secili ka të drejtën e një shqyrtimi të drejtë dhe publik brenda një kohe të arsyeshme”. Kjo paraqet të drejtën e të pandehurit dhe detyrën e Shtetit. Kjo nuk ka të bëjë vetëm me kohën se kur duhet të fillojë gjykimi, por edhe me kohën kur duhet të përfundojë gjykimi dhe të lëshohet aktgjykimi. Andaj, duke e marrë në konsideratë se Kushtetuta e Republikës së Kosovës përcakton zbatimin e drejtpërdrejtë të Konventës Evropiane si dhe të Praktikës së GJEDNJ-së, është absolutisht i paarsyeshëm dështimi i Gjykatave në fjalë që t’i sigurojnë Paraqitësit të Kërkesës një gjykim të drejtë, të paanshëm dhe në kohë të arsyeshme, andaj kërkohet me respekt nga kjo Gjykatë e nderuar që të konstatojë se dështimi për të ofruar një gjykim të drejtë e të shpejtë nga Gjykata Themelore, e Apelit dhe Gjykata Supreme paraqet shkelje të të drejtave individuale të Paraqitësit të Kërkesës”.

 

49. Në fund, parashtruesi i kërkesës kërkon nga Gjykata që ta deklarojë kërkesën e tij të pranueshme,

 

• „Të konstatojë se Gjykimi arbitrar i të akuzuarit nga Gjykata Themelore në Prishtinë, Gjykata e Apelit – Departamenti Special dhe Gjykata Supreme.

 

• Të konstatojë se dështimi për të ofruar një gjykim të drejtë e të shpejtë nga Gjykata Themelore në Prishtinë, Gjykata e Apelit – Departamenti Special dhe Gjykata Supreme, paraqet shkelje të të drejtave individuale të Paraqitësit të Kërkesës të garantuara me Nenin 31 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe nenin 6.1 të Konventës Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive Themelore të Njeriut dhe Protokolleve të saj”.

 

Dispozitat relevante kushtetuese dhe ligjore

 

Dispozitat relevante kushtetuese dhe dispozitat e KEDNJ-së

 

 

KUSHTETUTA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

Neni 31

[E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]

 

„1. Çdokujt i garantohet mbrojtje e barabartë e të drejtave në procedurë para gjykatave, organeve të tjera shtetërore dhe bartësve të kompetencave publike.

2. Çdokush gëzon të drejtën për shqyrtim publik të drejtë dhe të paanshëm lidhur me vendimet për të drejtat dhe obligimet ose për cilëndo akuzë penale që ngrihet kundër saj/tij brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.
3. Gjykimi është publik, me përjashtim të rasteve kur gjykata, në rrethana të veçanta, konsideron se, në të mirë të drejtësisë, është i domosdoshëm përjashtimi i publikut, ose i përfaqësuesve të medieve, sepse prania e tyre do të përbënte rrezik për rendin publik ose sigurinë kombëtare, interesat e të miturve, ose për mbrojtjen e jetës private të palëve në proces, në mënyrën e përcaktuar me ligj.
4. Çdokush i akuzuar për vepër penale ka të drejtë t’u bëjë pyetje dëshmitarëve dhe të kërkojë paraqitjen e detyrueshme të dëshmitarëve, të ekspertëve dhe të personave të tjerë, të cilët mund të sqarojnë faktet.
5. Çdokush i akuzuar për vepër penale, prezumohet të jetë i pafajshëm derisa të mos dëshmohet fajësia e tij/saj, në pajtim me ligjin.
6. Ndihma juridike falas do t’u mundësohet atyre që nuk kanë mjete të mjaftueshme financiare, nëse një ndihmë e tillë është e domosdoshme për të siguruar qasjen efektive në drejtësi..
7. Procedurat gjyqësore që përfshijnë të miturit rregullohen me ligj, duke respektuar rregullat dhe procedurat e veçanta për të miturit.“

 

KONVENTA EVROPIANE PËR TË DREJTA TË NJERIUT

 

Neni 6

(E drejta për një proces të rregullt)

 

„1. Çdo person ka të drejtë që çështja e tij të dëgjohet drejtësisht, publikisht dhe brenda një afati të arsyeshëm në lidhje me të drejtat dhe detyrimet e tij të natyrës civile, ashtu edhe për bazueshmërinë e çdo akuze penale në ngarkim të tij […]“.

 

 

Dispozitat përkatëse ligjore

 

KODI nr. 04/L-082 KODI PENAL I REPUBLIKËS SË KOSOVËS

 

Neni 398 Falsifikimi i dokumenteve

 

“1. Kushdo që përpilon dokument të falsifikuar, ndryshon dokumentin origjinal me qëllim të shfrytëzimit të atij dokumenti si origjinal ose me dije përdor dokumentin e falsifikuar apo të ndryshuar si origjinal, dënohet me gjobë ose me burgim deri në tre (3) vjet.

 

2. Nëse vepra penale nga paragrafi 1. i këtij neni kryhet në lidhje me dokumentin publik, testamentin, kambialin, regjistrin publik apo zyrtar ose ndonjë regjistër tjetër që ruhet në bazë të ligjit, kryesi dënohet me gjobë ose me burgim deri në pesë (5) vjet”.

 

Ligji nr. 04/L-123 për Procedurën Penale

 

Neni 370 Përmbajtja dhe forma e aktgjykimit me shkrim

 

“[…]

 

7. Gjykata paraqet qartë dhe në mënyrë të plotë se cilat fakte dhe për çfarë arsyesh i konsideron të vërtetuara apo të pavërtetuara. Gjykata gjithashtu, në mënyrë të veçantë vlerëson saktësinë e provave kundërthënëse, arsyet e mosmiratimit të propozimit konkret të palëve, si dhe arsyet në të cilat është bazuar me rastin e zgjidhjes së çështjeve juridike, veçanërisht me rastin e vërtetimit të ekzistimit të veprës penale dhe përgjegjësisë penale të të akuzuarit, si dhe me rastin e zbatimit të dispozitave të caktuara të ligjit penal ndaj të akuzuarit dhe veprës së tij.

[…]”

 

Pranueshmëria e kërkesës

 

50. Gjykata fillimisht shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, të përcaktuara me Kushtetutë, të parashikuara me Ligj dhe të specifikuara më tej me Rregullore të punës.

 

51. Në këtë drejtim, Gjykata i referohet paragrafëve 1 dhe 7 të nenit 113 të Kushtetutës, të cilët përcaktojnë se:

 

“1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.

[…]

 

7. Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.

 

52. Gjykata gjithashtu shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, siç përcaktohet me Ligj. Në lidhje me këtë, Gjykata së pari i referohet nenit 47 [Kërkesa individuale], 48 [Saktësimi i kërkesës] dhe 49 [Afatet] të Ligjit, të cilët përcaktojnë:

 

Neni 47

[Kërkesa individuale]

 

„1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tija individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.

 

2. Individi mund të ngrejë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.“

 

Neni 48

[Saktësimi i kërkesës]

 

“Parashtruesi i kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësojë saktësisht secilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestojë.”

 

Neni 49

[Afatet]

 

„Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajsh. Afati fillon të ecë nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor… .”

 

53. Për sa i përket përmbushjes së këtyre kritereve, Gjykata konstaton se parashtruesi i kërkesës është palë e autorizuar, i cili konteston aktin e autoritetit publik, përkatësisht aktgjykimin [PML.nr. 279/2021] të Gjykatës Supreme të Kosovës të 20 shtatorit 2021, pasi i ka shteruar të gjitha mjetet juridike. Parashtruesi i kërkesës gjithashtu ka theksuar  të drejtat dhe liritë kushtetuese të cilat ai pretendon se i janë shkelur, në pajtim me nenin 48 të Ligjit, si dhe e ka dorëzuar kërkesën në kohë, në pajtim me afatet e përcaktuara në nenin 49 të Ligjit.

 

54. Përveç kësaj, Gjykata i referohet edhe rregullit 39 (Kriteret e pranueshmërisë) të Rregullores së punës. Rregulli 39 (2) i Rregullores së punës përcakton:

 

“(2) Gjykata mund ta konsiderojë kërkesën të papranueshme, nëse kërkesa është qartazi e pabazuar, sepse parashtruesi nuk dëshmon dhe nuk mbështetë në mënyrë të mjaftueshme pretendimin e tij”.

 

55. Gjykata së pari thekson se rregulli i lartcekur, bazuar në praktikën gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ) dhe të Gjykatës, i mundëson kësaj të fundit, që të shpallë kërkesa të papranueshme për arsye që ndërlidhen me meritat e një rasti. Më saktësisht, bazuar në këtë rregull, Gjykata mund të shpallë një kërkesë të papranueshme bazuar në dhe pas vlerësimit të meritave të saj, përkatësisht nëse e njëjta vlerëson se përmbajta e kërkesës është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç është përcaktuar në paragrafin (2) të rregullit 39 të Rregullores së punës.

 

56. Bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së, por edhe të Gjykatës, një kërkesë mund të shpallet e papranueshme si “qartazi e pabazuar” në tërësinë e saj ose vetëm përkitazi me ndonjë pretendim specifik që një kërkesë mund të ngërthejë. Në këtë drejtim, është më e saktë t’iu referohet të njëjtave, si “pretendime qartazi të pabazuara”. Këto të fundit, bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së, mund të kategorizohen në katër grupe të veçanta: (i) pretendime që kategorizohen si pretendime “të shkallës së katërt”; (ii) pretendime që kategorizohen me një “mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”; (iii) pretendime “të pambështetura apo të paarsyetuara”, dhe në fund, (iv) pretendime “konfuze dhe të paqarta” (shih rastet e GJEDNJ-së, Kemmachev kundër Francës, kërkesa nr. 17621/91, kategoria (i), Mentzen kundër Lituanisë, kërkesa nr. 71074/01, kategoria (ii) dhe Trofimchuk kundër Ukrainës, kërkesa nr. 4241/03, kategoria (iii)).

 

57. Me qëllim të vlerësimit të pranueshmërisë së kërkesës, përkatësisht vlerësimit nëse e njëjta është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, Gjykata, fillimisht do të rikujtojë esencën e rastit që ngërthen kjo kërkesë dhe pretendimet përkatëse të parashtruesit të kërkesës, në vlerësimin e të cilave, Gjykata do të aplikojë standardet e praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, në harmoni me të cilën, në bazë të nenit 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës, ajo është e detyruar të interpretojë të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me Kushtetutë.

 

58. Duke iu rikthyer rastit konkret, Gjykata rikujton se rrethanat e kërkesës së parashtruar janë në lidhje të drejtpërdrejtë me procedurën penale, e cila është zhvilluar kundër parashtruesit të kërkesës për shkak të dyshimit të bazuar se ka kryer veprën penale  „ falsifikim i dokumenteve nga neni 398 par. 2 i KPRK-së “,  për shkak se në Drejtorinë për Urbanizëm të Komunës së Prishtinës ka dorëzuar një dokument publik të falsifikuar me qëllim të legalizimit të objektit të ndërtuar ilegalisht. Në procedurën e rregullt gjyqësore, parashtruesi i kërkesës është shpallur fajtor në të gjitha shkallët dhe atij i është shqiptuar një dënim.

 

59. Duke pasur parasysh këtë rezultat të procedurës gjyqësore, parashtruesi i kërkesës konsideron se vendimet e gjykatave të rregullta kanë shkelur të drejtat dhe liritë e tij të garantuara me nenin 22 [Zbatimi i drejtpërdrejtë i Marrëveshjeve dhe Instrumenteve Ndërkombëtare], nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm], nenin 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës, si dhe paragrafët 3 dhe 4 të nenit 5 (E drejta për liri dhe siguri) dhe nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së.

 

60. Megjithatë, përkundër faktit se parashtruesi i kërkesës pretendon shkelje të disa neneve të Kushtetutës dhe të KEDNJ-së, ai në thelb jep arsyetim vetëm në lidhje me nenin 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së.

 

Pretendimet për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së

 

61. Gjykata vlerëson se parashtruesi i kërkesës shkeljen e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së e ndërlidh me parimet dhe garancitë procedurale që ndikojnë drejtpërdrejt në drejtësinë e procedurës penale të zhvilluar kundër parashtruesit të kërkesës në gjykatat e rregullta, dhe ato janë; a) Parimi i barazisë së palëve në procedurë, b) Parimi i kontradiktoritetit, c) Mungesa e arsyetimit të aktgjykimeve, si dhe d) Kohëzgjatja e procedurës.

 

62. Gjykata rikujton se parashtruesi i kërkesës i ndërlidh parimet dhe garancitë procedurale të lartpërmendura me procedurën penale në Gjykatën Themelore, të Apelit, si dhe të Gjykatës Supreme, që në kuptimin thelbësor vendos detyrimin e kësaj Gjykate që të gjitha aktgjykimet “t’i shqyrtojë në tërësinë e tyre”, në kontekst të shkeljeve të pretenduara të nenit 31, që është në pajtim me praktikën gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejta të Njeriut (në tekstin e mëtejmë: GJEDNJ) e cila thotë se është “detyrë e Gjykatës që të shqyrtojë procedurat në tërësi, që në rastin konkret përfshin të gjitha vendimet e gjykatave të rregullta në një procedurë të vetme” (shih, ndër të tjera, Aktgjykimin e GJEDNJ-së në rastin Helmers kundër Suedisë, e 29 tetorit 1991, kërkesa nr. 11826/85, Seria A nr. 212, fq. 15, paragrafi 31).

 

Pretendimet për shkelje të a) Parimit të barazisë së palëve në procedurë, dhe b) parimin e kontradiktoritetit

 

63. Para se t’i shqyrtojë pretendimet konkrete, Gjykata dëshiron të theksojë se drejtësia e procedurës bazohet në parimet, ndër të tjera, të barazisë së palëve në procedurë, të cilat edhe pse nuk janë të specifikuara në nenin 6 të KEDNJ-së, janë zhvilluar përmes praktikës gjyqësore, si dhe për të drejtën e konfrontimit dhe ballafaqimit, si pjesë e së drejtës së të akuzuarit, që nënkupton që gjatë procedurës, të shqyrtojë të gjitha provat e prokurorisë dhe në këtë mënyrë të sigurojë zbatimin e parimit të kontradiktoritetit. Edhe pse këto parime mund të shqyrtohen veçmas, ato ndërhyjnë në njëra-tjetrën dhe ndonjëherë është e vështirë që të ndahen. Arsyeja pse Gjykata po e thekson tani këtë është pikërisht fakti se deklaratat e parashtruesit të kërkesës, të cilat problematizojnë përdorimin e provave, janë të ndërthurura me deklaratat për pamundësinë e kontestimit të provave dhe bazimin e vendimeve në dëshmitë e dëshmitarëve, të cilat përsëriten në të gjitha fazat e procedurës gjyqësore, dhe Gjykata do t’i shqyrtojë të dy parimet së bashku.

 

64. Duke iu rikthyer pretendimeve konkrete të parashtruesit të kërkesës për shkelje të parimit të barazisë së palëve në procedurë dhe parimit të kontradiktoritetit, Gjykata vlerëson se parashtruesi i kërkesës përmend si bazë të këtyre shkeljeve faktin që “Gjykata e shkallës së parë e ka mbështetur aktgjykimin në prova të papranueshme”, duke theksuar se, gjykata e shkallës së parë nuk jep vlerësimin përkitazi me saktësinë e provave kontradiktore dëshmisë së dëshmitarëve që ka ndikuar në cilësimin juridik të veprës penale për të cilën akuzohet “.

 

65. Në rastin konkret, Gjykata thekson se neni 6 i KEDNJ-së nuk garanton të drejtën që të pranohen të gjitha provat e propozuara dhe as nuk kërkon që të ndiqet ndonjë rregull specifik në vlerësimin e provave. Gjykata Kushtetuese tregon se gjykata është e detyruar t’i vlerësojë të gjitha provat në mënyrë individuale dhe në lidhje me provat e tjera dhe më pas në bazë të një vlerësimi të tillë të kujdesshëm të nxjerrë përfundimin nëse një fakt është vërtetuar sipas parimit të vlerësimit të lirë të provave. Megjithatë, vlerësimi i lirë i provave kërkon arsyetimin e secilës provë veç e veç, si dhe të gjitha provave së bashku, dhe vënien e të gjitha provave në një lidhje logjike të ndërsjellë dhe nxjerrjen e përfundimeve për vërtetimin e një fakti të caktuar. (shih, GJEDNJ, Doorson kundër Holandës, Aktgjykim i 6 marsit 1996, i publikuar në raportet numër 1996-II, kërkesa nr. 20524/92, paragrafi 78).

 

66. Duke i sjellë parimet e sipërpërmendura në lidhje me procedurën konkrete, paraqitjen dhe vlerësimin e provave si dhe me deklaratat e dëshmitarëve në kontekst të klasifikimit të veprës penale, Gjykata konstaton se parashtruesi i kërkesës nuk ka vërtetuar në kërkesë se propozimet e tij janë refuzuar në mënyrë arbitrare gjatë procedurës penale, apo se pikërisht ato prova do të kishin ndikuar ndjeshëm në rezultatin e procedurës konkrete, dhe as nuk ka ndonjë gjë në këtë rast që do të tregonte arbitraritetin e gjykatës në zhvillimin e procedurës penale dhe se procedura e provave është keqpërdorur nga gjykatat e rregullta në dëm të parashtruesit të kërkesës.

 

67. Në të vërtetë, ajo që Gjykata konstaton në shkresat e çështjes është fakti se parashtruesi i kërkesës dhe përfaqësuesi i tij, gjatë gjithë kohëzgjatjes së procedurës penale në të gjitha shkallët e gjykatave, kanë paraqitur një pranim para trupit gjykues në të cilin thuhet. […] “se është e vërtetë se në kuadër të objekteve për te cilat është pajisur me leje ndërtimore, ka ndërtuar edhe një objekt kolektiv banesor pa leje ndërtimore […] dhe as që dinë se kush ka mundur ta dorëzoj skicën e ndryshuar”.

 

68. Në lidhje me këtë, Gjykata vëren se pranimi i qartë i parashtruesit të kërkesës dhe përfaqësuesit, se objekti i ndërtuar nuk kishte dokumentacionin e duhur, përkatësisht se ishte një objekt i ndërtuar në mënyrë të paligjshme, është fakti i pranimit që kjo nuk duhej të të dëshmohej gjatë procedurës me paraqitjen e provave ose dëgjimin e dëshmitarëve nga gjykatat, pikërisht për arsyen se kjo është vërtetuar dhe rrjedhimisht është provuar.

 

69. Se Gjykata Themelore e vlerësoi në detaje mbrojtjen e parashtruesit të kërkesës mund të vërehet në arsyetimin e aktgjykimit të saj [PKR. nr. 359/18], në të cilin ndër të tjera thuhet se, “Gjykata ka vlerësuar edhe mbrojtjen e të akuzuarit, mirëpo të njëjtën e ka gjetur të pabazuar“, gjë që sigurisht nuk e mbështet pretendimin e parashtruesit të kërkesës se propozimet e tij u refuzuan në mënyrë arbitrare. Sipas mendimit të gjykatës, fakti që parashtruesi i kërkesës nuk është i kënaqur me rezultatin e vlerësimit të mbrojtjes së tij, sigurisht nuk është diçka që mbështet pretendimin e tij për padrejtësinë e procedurës.

 

70. Për më tepër, Gjykata në vijim të arsyetimit të aktgjykimit [PKR. nr. 359/18], gjithashtu vëren se Gjykata Themelore në pajtim me nenin 262. paragrafi 1 KPP-së, i ka dhënë mundësinë parashtruesit të kërkesës që t’i kundërshtojë provat dhe deklaratat e Š., dhe pastaj të B. S., dhe se pas vlerësimit të kësaj pjese të procedurës, ajo erdhi në përfundim se […] parashtruesi i kërkesës  duke ndërhyrë – ka ndryshuar dokumentin publik”. Gjykata rikujton se neni 262 paragrafi 1 KPP-së, në pjesën relevante thekson:

 

“Neni 262

Provat për përcaktimin e fajësisë

 

1. Gjykata nuk e shpall të akuzuarin fajtor duke u mbështetur vetëm në një dëshmi ose duke i dhënë rëndësi vendimtare një dëshmie apo një prove tjetër e cila nuk mund të kundërshtohet nga i pandehuri ose mbrojtësi përmes marrjes në pyetje gjatë ndonjë faze të procedurës penale”

 

[…]”.

 

71. Dispozita ligjore e zbatuar, neni 262, paragrafi 1 i KPP-së, dhe veprimet e ndërmarra nga parashtruesi i kërkesës dhe përfaqësuesi i tij në përputhje me të, vërtetojnë, ndër të tjera, se ata kanë pasur mundësinë, gjatë procedurës penale, të kundërshtojnë jo vetëm provat e prokurorisë, por edhe deklaratat e personave M. SH., e më pas B. S., gjë që sigurisht mbështet respektimin e parimit të kontradiktoritetit të procedurës, dhe rrjedhimisht nxjerrjen e përfundimit për klasifikimin e natyrës së veprës penale për të cilën parashtruesi i kërkesës akuzohet.

 

72. Pikërisht, çfarë konstaton më tej Gjykata në aktgjykimin [PKR. nr. 359/18], e Gjykatës Themelore, është një shtjellim i detajuar i pretendimit ankimor të përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës lidhur me cilësimin e gabuar të veprës penale, duke dhënë një arsyetim të detajuar se çfarë ndikoi dhe kontribuoi në mënyrë vendimtare që parashtruesi i kërkesës të akuzohej për kryerjen e veprës penale “falsifikim i dokumenteve nga neni 398 par.2 i KPRK-së “.

 

73. Në mbështetje të kësaj, Gjykata citon një pjesë të arsyetimit nga aktgjykimi [PKR. nr. 359/18], i Gjykatës Themelore;

 

“Gjykata gjithashtu ka vlerësuar edhe pretendimin e mbrojtjes lidhur me cilësimin juridik të veprimeve inkriminuese të mbrojturit të tij, duke aluduar se cilësimi j drejtë juridik për këto veprime do të duhej të ishte neni 398 par. 1 i KPP-së, e jo forma cilësuese e kësaj vepre penale nga par. 2 i të njëjtit nen, dhe këtë pretendim gjykata e vlerëson të pabazuar për faktin se i akuzuari Qemajl Pozhegu, ka ndërmarrë veprime ndryshimin në dokumentin publik dhe skica në të cilën ka bërë ndryshime trajtohet si dokument publik, për faktin se kjo skicë është përgatitur dhe lëshuar nga organi publik komunal – Drejtoria e urbanizmit në Komunën e Prishtinës, ndërhyrjet në dokumente të tilla, për rrjedhojë ky veprim inkriminues bie në domenin e paragrafit 2 të nenit 398 të KPRK-së“.

 

74. Nga arsyetimet e dhëna, është e qartë se Gjykata Themelore ka ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme ligjore për të respektuar parimet e barazisë së palëve në procedurë dhe të kontradiktoritetit, brenda kufijve të drejtësisë së procedurës penale të zhvilluar.

 

75. Më tej, për sa i përket çështjes nëse këto parime janë respektuar nga Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme, Gjykata, pas shqyrtimit të vendimeve të kontestuara, vlerëson se vetë veprimet e parashtruesit të kërkesës dhe veprimet e ndërmarra nga gjykatat në procedurën e apelit në mënyrë të qartë shkojnë në drejtim të respektimit të tyre. Në mbështetje të kësaj, Gjykata do të paraqesë më poshtë pretendimet e parashtruesit të kërkesës si dhe pjesë të vendimeve të Gjykatës së Apelit dhe Gjykatës Supreme, të cilat te Gjykata krijuan një pasqyrë të qartë të respektimit të parimeve të sipërpërmendura.

 

76. Duke iu rikthyer procedurës ankimore të parashtruesit të kërkesës në Gjykatën e Apelit, Gjykata vëren se në fakt ai e bazoi përsëri thelbin e pretendimeve ankimore në dy fakte, dhe ato janë i) se parashtruesi i kërkesës nuk mund të konsiderohet person përgjegjës, sepse ai nuk ka dashje të drejtpërdrejtë dhe për rrjedhojë nuk ka lidhje shkakësore ndërmjet procedurës dhe pasojave të pretenduara, dhe, ii) dokumenti (përkatësisht skica e ndryshuar) që është objekt i aktakuzës nuk është lëshuar nga i pandehuri, prandaj nuk plotësohet kushti nga paragrafi 2 dhe duhet të bëhet ri-cilësimi i veprës penale.

 

77. Në mbështetje të kësaj, Gjykata konstaton se Gjykata e Apelit, duke u marrë me themelësinë e pretendimeve të lartpërmendura ankimore, ka prekur në mënyrë specifike çështjet e “mungesës së dashjes” dhe “lidhjes së drejtpërdrejtë ndërmjet procedurës dhe pasojës”, në mbështetje të kësaj, Gjykata e Apelit nuk e përsëriti vetëm faktin se „parashtruesi i kërkesës ka pranuar se e ka ndërtuar objektin pa leje“, por ka prekur lidhjen midis skicës së paraqitur në të cilën janë bërë ndryshimet dhe objektit të ndërtuar, duke përfunduar „se objekti është ndërtuar pikërisht sipas skicës së ndryshuar”. Prandaj, mund të shtrohet pyetja, nëse parashtruesi i kërkesës, siç pretendon ai, nuk e ka ditur që ka pasur një skicë të ndryshuar, atëherë si mund të jetë e mundur të përputhet objekti i ndërtuar, përkatësisht si është e mundur të ndërtohet objekti sipas skicës së ndryshuar për të cilën ai në procedurën ankimore pretendon se nuk e dinte se ekzistonte.

 

78. Për më tepër, Gjykata vlerëson se Gjykata e Apelit ka vlerësuar edhe pretendimin e përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës në lidhje me cilësimin juridik të veprimeve inkriminuese të parashtruesit të kërkesës, duke i refuzuar si të pabazuara për arsye se „i akuzuari ka ndërmarrë veprime ndryshimin në dokumentin publik dhe skica në të cilën ka bërë ndryshime trajtohet si dokument publik, për faktin se kjo skicë është përgatitur dhe lëshuar nga organi publik komunal – Drejtoria e urbanizmit në Komunën e Prishtinës, ndërhyrjet në dokumente të tilla, për rrjedhojë ky veprim inkriminues bie në domenin e paragrafit 2 të nenit 398 të KPRK-së “.

 

79. Për më tepër, për sa i përket procedurës në Gjykatën Supreme, Gjykata konstaton se në kërkesën për mbrojtjen e ligjshmërisë, përfaqësuesi i parashtruesit të kërkesës ka deklaruar aktgjykimet janë përfshirë me shkelje esenciale të dispozitave të procedurës penale, se aktgjykimi i Gjykatës Themelore nuk është përpiluar sipas nenit 370 të KPP-së, dhe se në rastin konkret ka ardhur deri te parashkrimi i ndjekjes penale.

 

80. Gjykata Supreme refuzoi të gjitha pretendimet ankimore të përfaqësuesit të parashtruesit të kërkesës si të pabazuara, duke konstatuar;

 

1. “se të dy aktgjykimet sa i përket të njëjtit janë të përpiluara sipas dispozitave të nenit 370 të KPPK, të njëjtat kanë dhënë arsyetim ligjor mbi të gjitha faktet vendimtare mbi bazën e të cilave është marr vendim meritor sa i përket të njëjtit dhe se në arsyetim është bërë arsyetimi i të gjitha provave të administruara “.

 

1. „se i dënuari ka bërë ndryshimin e skicës së projektit me qëllim të shfrytëzimit të ati dokumenti si origjinal dhe të njëjtin e ka dorëzuar së bashku me leje ndërtimore në drejtorin e inspektoratit të Komunës së Prishtinës“

 

81. Gjykata nuk mund të mos vërë re një fakt tjetër të rëndësishëm, i cili nuk lidhet drejtpërdrejt me pretendimin për barazinë e palëve apo kontradiktoritetin, por që sigurisht shkon në favor të drejtësisë së procedurës, e kjo është, se Gjykata Supreme ka dhënë një përgjigje konkrete në aktgjykim ndaj pretendimit të parashtruesit të kërkesës në lidhje me parashkrimin e ndjekjes penale, duke konstatuar se në rastin konkret nuk ka pasur parashkrim të ndjekjes penale, sepse vepra penale është kryer në shtator të vitit 2013, ndërsa aktgjykimi i Gjykatës së Apelit është marrë më 21 qershor 2021. Pra, nga kryerja e veprës penale për të cilën është paraparë dënim me gjobë ose me burgim deri në 5 (pesë) vjet kanë kaluar 7 (shtatë) vjet e 7 (shtatë) muaj. Pra, nuk është arritur parashkrimi i ndjekjes penale.

 

82. Duke pasur parasysh të gjitha sa më sipër, Gjykata vlerëson se në procedurën në fjalë, iu dha një mundësi e arsyeshme si prokurorisë ashtu edhe mbrojtjes për të paraqitur provat e tyre. Gjatë gjithë procedurës, parashtruesi i kërkesës kishte një përfaqësues, dhe mundësinë për të kundërshtuar argumentet e prokurorisë me argumentet e tij, për të kundërshtuar deklaratat e kontestuara, për të kundërshtuar provat. Prandaj, nuk mund të konkludohet se parashtruesi i kërkesës është vendosur në ndonjë mënyrë në pozitë të pabarabartë në raport me palën paditëse dhe as që në rastin konkret ka pasur shkelje të parimit të kontradiktoritetit. Gjithashtu, Gjykata thekson se gjykatat e rregullta kanë zbatuar dispozitat përkatëse ligjore me rastin e marrjes së vendimeve të tyre.

 

83. Në lidhje me këtë, Gjykata arrin në përfundimin se pretendimet e parashtruesit të kërkesës për shkeljen e parimit të barazisë së palëve në procedurë, si dhe shkeljen e parimit të kontradiktoritetit, cilësohen si pretendime që hyjnë në kategorinë (iii) e pretendimeve “të pambështetura apo të paarsyetuara”.

 

1. c) Pretendimet e parashtruesit të kërkesës për mungesë të arsyetimit të aktgjykimeve të kontestuara në pajtim me nenin 370 paragrafi 7 të KPP-së

 

84. Sa i përket pretendimit të parashtruesit të kërkesës për vendimet e paarsyetuara gjyqësore, Gjykata konstaton se ai e ndërlidh shkeljen e pretenduar me faktin se gjykatat e rregullta kanë nxjerrë aktgjykime që nuk ishin në përputhje të plotë me detyrimet ligjore të nenit 370 (Përmbajtja dhe forma e aktgjykimit me shkrim) paragrafi 7 i KPP-së, sepse nuk përmbajnë arsyetime lidhur me vlerësimin e saktësisë së provave kundërthënëse, „në veçanti gjykata e shkallës së parë nuk e ka vlerësuar saktësinë e provave kundërthënëse“.

 

85. Së pari, Gjykata rikujton se dispozita përkatëse e nenit 370, paragrafi 7 i KPP, në pjesën relevante thekson:

 

“7. Gjykata paraqet qartë dhe në mënyrë të plotë se cilat fakte dhe për çfarë arsyesh i konsideron të vërtetuara apo të pavërtetuara. Gjykata gjithashtu, në mënyrë të veçantë vlerëson saktësinë e provave kundërthënëse, arsyet e mosmiratimit të propozimit konkret të palëve, si dhe arsyet në të cilat është bazuar me rastin e zgjidhjes së çështjeve juridike, veçanërisht me rastin e vërtetimit të ekzistimit të veprës penale dhe përgjegjësisë penale të të akuzuarit, si dhe me rastin e zbatimit të dispozitave të caktuara të ligjit penal ndaj të akuzuarit dhe veprës së tij”.

 

86. Duke pasur parasysh këtë, Gjykata vëren se neni 370, paragrafi 7 i KPP-së rregullon thelbin dhe përmbajtjen e një aktgjykimi gjyqësor, përkatësisht se çfarë duhet të ketë aktgjykimi gjyqësor në aspektin e përmbajtjes së tij, si dhe parimeve të cilave gjykatat duhet t’u përmbahen në këtë drejtim. Duke u bazuar në këtë, mund të konstatohet se parashtruesi i kërkesës e ndërlidh shkeljen e nenit 31 të Kushtetutës me faktin se të gjitha aktgjykimet e gjykatave të rregullta, me theks të veçantë në aktgjykimin [PKR. nr. 359/18], e Gjykatës Themelore, nuk janë arsyetuar në pajtim me detyrimin ligjor të nenit 370, paragrafi 7 i KPP-së, për arsye se “në veçanti gjykata e shkallës së parë nuk e ka vlerësuar saktësinë e provave kundërthënëse”.

 

87. Prandaj, duke shqyrtuar pretendimet e parashtruesit të kërkesë në kontekst të vendimeve të paarsyetuara gjyqësore, Gjykata rikujton se nuk është fakt kontestues se sipas praktikës së themeluar të GJEDNJ-së dhe Gjykatës Kushtetuese, neni 6, paragrafi 1 i KEDNJ-së i detyron gjykatat, ndër të tjera, të arsyetojnë vendimet e tyre. Ky obligim, megjithatë, nuk mund të kuptohet si detyrim që në aktgjykim të paraqiten të gjitha detajet dhe të jepen përgjigje në të gjitha pyetjet dhe argumentet e paraqitura. Masa në të cilën ekziston ky obligim varet nga natyra e vendimit (shih Aktgjykimin e GJEDNJ-së, Ruiz Torija kundër Spanjës, kërkesa nr. 18390/91 e 9 dhjetorit 1994, paragrafi 29). GJEDNJ dhe Gjykata Kushtetuese në vendimet e shumta kanë treguar se gjykatat vendore kanë një vlerësim të caktuar diskrecional në lidhje me atë se cilat argumente dhe prova do t’i pranojë në rastin e caktuar, por njëkohësisht kanë edhe obligim ta arsyetojnë vendimin e tyre, duke ofruar arsye të qarta dhe të kuptueshme mbi të cilat e kanë bazuar atë vendim (shih Aktgjykimin e GJEDNJ-së, Suominen kundër Finlandës, kërkesa nr. 37801/97, i 1 korrikut 2003).

 

88. Megjithatë, edhe pse GJEDNJ pohon se neni 6 i KEDNJ-së obligon gjykatat të japin arsyet për vendimet e tyre, ajo gjithashtu ka konstatuar se kjo nuk mund të kuptohet si kërkesë për një përgjigje të hollësishme në çdo argument (Shih: rastet e GJEDNJ-së Van de Hurk kundër Holandës, kërkesa nr. 16034/90 e 19 prillit 1994, paragrafi 61; Higgins dhe të tjerët kundër Francës, kërkesa nr. 134/1996/753/952, i 19 shkurtit 1998, paragrafi 42).

 

89. Por pavarësisht fleksibilitetit të ofruar nga GJEDNJ, kur bëhet fjalë për detyrimet për të arsyetuar aktgjykimet, Gjykata duhet të përsërisë se kur bëhet fjalë për një kërkesë konkrete, në pjesën e mëparshme të analizës së pretendimeve ankimore të parashtruesit të kërkesës, ndër të tjera, ajo preku dhe trajtoi çështjen e kontradiktoritetit të procedurës, me theks të veçantë në aktgjykimin [PKR. nr. 359/18], të Gjykatës Themelore, të cilin parashtruesi i kërkesës e konsideron si “më problematik” kur bëhet fjalë për arsyetimin e tij. Me atë rast, Gjykata konkludoi se procedura në Gjykatën Themelore është zhvilluar në përputhje me parimin e kontradiktoritetit të palëve në procedurë, sikurse edhe procedurat e zhvilluara nga Gjykata e Apelit dhe Gjykata Supreme.

 

90. Përveç kësaj, Gjykata përmendi gjithashtu faktin se edhe Gjykata Supreme ishte marrë pikërisht me pretendimin e parashtruesit të kërkesës se aktgjykimi [PKR. nr. 359/18], i Gjykatës Themelore nuk është përpiluar në përputhje me nenin 370 paragrafi 7 i KPP-së, dhe me arsyetim të hollësishëm, të cilin e mbështet edhe kjo Gjykatë, ka konstatuar se ai pretendimi i parashtruesit të kërkesës ishte i pabazuar, për arsye se “aktgjykimi përmban arsyetim ligjor mbi të gjitha faktet vendimtare mbi bazën e të cilave është marr vendim meritor sa i përket të njëjtit dhe se në arsyetim është bërë arsyetimi i të gjitha provave të administruara “.

 

91. Duke pasur parasysh këtë, Gjykata e konsideron pretendimin e parashtruesit të kërkesës se aktgjykimet e gjykatave të rregullta nuk janë arsyetuar në pajtim me kërkesat e nenit 370, paragrafi 7 i KPP-së, si pretendime që hyjnë në kategorinë (iii) e pretendimeve “të pambështetura apo të paarsyetuara”.

 

1. d) Pretendimet e parashtruesit të kërkesës në lidhje me kohëzgjatjen e procedurës

 

92. Në mbështetje të shkeljes së kohëzgjatjes së procedurës gjyqësore, Gjykata konstaton se parashtruesi i kërkesës si argument kryesor thekson se vetë fakti që “Gjykata Themelore, e Apelit dhe Gjykata Supreme dështuan t’i sigurojnë atij një gjykim të drejtë dhe të paanshëm brenda një periudhe të arsyeshme kohore solli në pikëpyetje edhe vetë kohëzgjatjen e procedurës gjyqësore”.

 

93. Megjithatë, para se të merret me argumentimin e këtij pretendimi, Gjykata dëshiron të theksojë se kohëzgjatja e procedurës nuk varet nga vetë rezultati, përkatësisht nga rezultati i procedurës gjyqësore, qoftë në dobi apo në dëm të njërës nga palët, siç pretendon parashtruesi i kërkesës, por se ekzistojnë kritere dhe parime të përcaktuara qartë të cilat përdoren me rastin e përcaktimit të kohëzgjatjes së saj.

 

94. Pikërisht si kriter i parë për vlerësimin e bazueshmërisë së pretendimeve të parashtruesit të kërkesës në lidhje me shkeljen e të drejtave dhe lirive kushtetuese përkitazi me gjykimin e rastit brenda një afati të arsyeshëm, Gjykata merr parasysh parimet dhe kushtet e vendosura nga praktika gjyqësore e GJEDNJ-së dhe të vërtetuara përmes praktikës gjyqësore të Gjykatës, gjatë shqyrtimit të pretendimeve të parashtruesit të kërkesës. Në rastin konkret, si kriter i parë, Gjykata duhet të përcaktojë, (i) kohëzgjatjen e procedurës në tërësi në institucionin kompetent.

 

• Periudha që do të merret parasysh

 

95. Gjykata, duke iu referuar praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së dhe praktikës së saj, ka vlerësuar se përllogaritja e shtrirjes në kohë të procedurave fillon në momentin kur gjykata kompetente vihet në lëvizje me kërkesë të palëve për vendosjen e një të drejte apo interesi legjitim të pretenduar (shih, rastin e GJEDNJ-së, Poiss kundër Austrisë, Aktgjykim i 23 prillit 1987, kërkesa 17/1986/115/163. paragrafi 50). Ky proces konsiderohet i përfunduar me nxjerrjen e një vendimi gjyqësor përfundimtar nga një instancë kompetente gjyqësore e fundit (shih, rastin e GJEDNJ-së Eckle kundër Republikës Federale të Gjermanisë,  Aktgjykim i 15 korrikut 1982, kërkesa nr. 8130/78, paragrafi 74, dhe rastin KI177/19, parashtrues: NNT ”Sokoli”, Aktgjykim i 16 prillit 2019, paragrafi 98).

 

96. Sa i përket rastit konkret, duke pasur parasysh se më 5 dhjetor 2018, me aktgjykimin [PAKR nr. 514/18], Gjykata e Apelit, ndër të tjera, e ka kthyer lëndën e parashtruesit të kërkesës në Gjykatën Themelore në fazën fillestare të gjykimit, periudha të cilën Gjykata mund ta marrë parasysh për të përcaktuar kohëzgjatjen e procedurës, është periudha nga 5 dhjetori 2018 deri më 20 shtator 2021, kur Gjykata Supreme nxori aktgjykimin [PML. nr. 279/2001] në procedurën e përsëritur. Në terma konkretë kjo nënkupton një periudhë prej 3 (tre) vjet, 8 (tetë) muaj dhe 15 (pesëmbëdhjetë) ditë.

 

97. Mirëpo, Gjykata konstaton se përkundër faktit se është një procedurë penale e komplikuar, me një numër të madh të personave, në të cilën janë paraqitur provat dhe janë dëgjuar dëshmitarët, gjykatat e rregullta kanë arritur të nxjerrin tri aktgjykime në një periudhë prej 3 vitesh, 8 muaj e 15 ditë, që paraqet efikasitetin e sistemit gjyqësor, gjë që sigurisht nuk e mbështet pretendimin e parashtruesit të kërkesës për kohëzgjatjen e paarsyeshme të procedurës.

 

• Parimet relevante

 

98. Gjykata para së gjithash thekson se, sipas praktikës konsistente të GJEDNJ-së, e cila pasqyrohet edhe në praktikën e Gjykatës, arsyeshmëria e kohëzgjatjes së procedurës duhet të vlerësohet në lidhje me rrethanat e rastit, duke marrë parasysh kushtet e përcaktuara në jurisprudencën e GJEDNJ-së, gjegjësisht., kushtet ndërlidhen me: (a) kompleksitetin e rastit; (b) sjelljen e palëve në procedurë; (c) sjelljen e gjykatës përkatëse ose autoriteteve të tjera publike; dhe (d) rëndësinë e asaj që është në pyetje për parashtruesin në kontest (shih rastet e GJEDNJ-së: Mikulić kundër Kroacisë, vendimi i 7 shkurtit 2002, aplikacioni nr.53179/99, paragrafi 38; Comingersoll S.A. kundër Portugalisë, Aktgjykimi e datës 6 prill 2000, aplikacioni nr.35382/97, Frydlender kundër Francës, Aktgjykimi i 27 qershorit 2000, aplikacioni nr. 30979/96 paragrafi 43, shih po ashtu rastet e Gjykatës:  KI07/15  parashtrues i kërkesës Shefki Zogiani, aktvendimi për papranueshmëri i 23 shtatorit 2016, paragrafët 53-62; KI23/16, parashtrues: Qazim Bytyqi dhe të tjerë, aktvendimi për papranueshmëri të datës 5 maj 2017, paragrafi 58).

 

 

1. Kompleksiteti i rastit

 

99. Për sa i përket kompleksitetit të rastit, Gjykata i referohet praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, dhe praktikës gjyqësore të Gjykatës, përmes të cilës thekson se kompleksiteti i rastit mund të lidhet me çështje faktike dhe juridike, por mund të lidhet edhe me përfshirjen e disa palëve në procedurë ose një numri të caktuar provash që do të shqyrtohen para gjykatave të rregullta (shih, mutatis mutandis, rastet e GJEDNJ-së: Katte Klitsche de la Grange kundër Italisë, aktgjykimi i 19 shtatorit 1994, aplikacioni nr. 21/1993/416/495, paragrafi 55; kundër Mbretërisë së Bashkuar, aktgjykimi i 8 korrikut 1987, aplikacioni nr.9580/81, paragrafi 72).

 

100. Në rastin konkret, Gjykata gjen se rasti i parashtruesit të kërkesës ka të bëjë me një procedurë penale që përfshin një numër të madh personash kundër të cilëve është zhvilluar procedura penale. Kjo nënkupton se gjatë kohëzgjatjes së procedurës është dashur të ndërmerren një numër i madh veprimesh procedurale, të dëgjohen një numër i madh i dëshmitarëve, të paraqiten prova, si për prokurorinë ashtu edhe për mbrojtjen. E gjithë kjo ndikon drejtpërdrejt në përfundimin se bëhet fjalë për një procedurë gjyqësore komplekse.

 

1. Sjellja e parashtruesit të kërkesës

 

101. Sa i përket sjelljes së parashtruesit të kërkesës në rastin konkret në procedurën para gjykatave të rregullta, Gjykata ka para vetes të gjithë aktivitetin procedural, në bazë të të cilit mund të konstatohet se parashtruesi ka pasur një rol shumë aktiv me qëllim të përfundimit të procedurave gjyqësore.

 

• Sjellja e organeve përkatëse gjyqësore

 

102. Gjykata fillimisht rikujton qëndrimin parimor të KEDNJ-së se paragrafi 1 i nenit 6 të KEDNJ-së kërkon që shtetet kontraktuese të organizojnë sistemet e tyre ligjore në mënyrë të tillë që autoritetet kompetente të përmbushin kriteret e nenit në fjalë, duke përfshirë edhe detyrimin të shqyrtojë rastet brenda një afati të arsyeshëm (shih rastet e GJEDNJ-sč: Luli dhe të tjerët kundër Shqipërisë, aktgjykimi i datës 1 prill 2014, aplikacioni nr. 64480/09,64482/09,12874/10,56935/10,3123/12,31355 /09, paragrafi 91, dhe Abdoella kundër Holandës, aktgjykimi i datës 25 nëntor 1992, kërkesa nr.12728/87, paragrafi 24, e Mishgjoni kundër Shqipërisë, aktgjykimi i datës 7 dhjetor 2010, aplikacioni nr.18381/05).

 

103. Gjykata po ashtu përmes praktikës së saj gjyqësore ka theksuar se gjykatat e rregullta kanë parasysh detyrimin kushtetues dhe ligjor që të mbyllin lëndët brenda një afati të arsyeshëm kohor për të mos krijuar konfuzion dhe paqartësi. Gjykatat e rregullta nuk mund të lejojnë kalimin e pakufizuar të lëndëve nga një instancë gjyqësore në tjetrën. Përndryshe, besimi i publikut në tërë rendin juridik do të cenohej (shih, në lidhje me këtë arsyetim të Gjykatës, lëndën: KI104/20, paragrafi 62).

 

104. Megjithatë, duke parë sjelljen e gjykatave përkatëse, mund të konkludohet se ato respektuan plotësisht kërkesat procedurale të një gjykimi të drejtë, ku rregullisht caktuan procedurat gjyqësore, dëgjuan dëshmitarët dhe analizuan provat e propozuara.

 

105. Në këtë kuptim, Gjykata konsideron se gjykatat e rregullta kanë luajtur një rol aktiv në përfundimin e procedurës penale dhe se ato nuk kanë kontribuar në zgjatjen e paarsyeshme të procedurës. Përkundrazi, vetë fakti që në një periudhë 3 (tre) vjeçare, 8 (tetë) muajsh e 15 (pesëmbëdhjetë) ditësh kanë arritur të marrin tri vendime gjyqësore në të gjitha instancat, është tregues i mjaftueshëm i efikasitetit të tyre.

 

1. Rëndësia e çështjes për parashtruesin e kërkesës në kontest

 

106. Sa i përket vetë rëndësisë së çështjes që zgjidhet në Gjykatën Themelore, Gjykata i referohet praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, e cila sqaron se një kategori e rasteve kërkon zgjidhje të posaçme ekspeditive. Sipas kësaj praktike, shembuj që kërkojnë vëmendje të veçantë dhe zgjidhje prioritare janë rastet që lidhen me statusin dhe aftësinë civile, çështjet që lidhen me kujdestarinë e fëmijëve dhe marrëdhëniet prind-fëmijë, kontestet e marrëdhënies së punës, rastet e parashtruesve që vuajnë nga një “sëmundje e pashërueshme” dhe kanë “shkurtim të pritshëm të jetëgjatësisë“, si dhe rastet për të drejtën për arsimim (shih rastet e GJEDNJ-së: Bock kundër Gjermanisë, aktgjykimi i 21 shkurtit 1989, aplikacioni nr.1/1988/145/199 paragrafi 49; Laino kundër Italisë, aktgjykimi e 18 shkurtit 1999, aplikacioni nr.33158/96, paragrafi 18: Mikulić kundër Kroacisë, cituar më lart, paragrafi 44).

 

107. Sa i përket rëndësisë së procedurës gjyqësore për parashtruesin e kërkesës, është e qartë se ajo kishte një rëndësi të madhe për të. Megjithatë, nga shkresat e lëndës del se ishte e një rëndësie të madhe edhe për gjykatat e rregullta, gjë që kontribuoi në përfundimin e saj në një periudhë relativisht të shkurtër kohore.

 

108. Rrjedhimisht, Gjykata i vlerëson pretendimet e parashtruesit të kërkesës në lidhje me kohëzgjatjen e procedurës si pretendime ii) të cilat kategorizohen me një “mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”.

 

109. Në lidhje me këtë, Gjykata konkludon se pretendimet e parashtruesit të kërkesës për shkelje të nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, të cilin ai e ndërlidh me shkeljen e parimit të “barazisë së palëve”, parimin e “kontradiktoritetit”, vendimin e paarsyetuar gjyqësor, si dhe kohëzgjatjen e procedurës, duhet të deklarohen të papranueshme si qartazi të pabazuara, në pajtim me rregullin 39 (2) të Rregullores së punës.

 

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës për shkelje të neneve 22, 53 të Kushtetutës, si dhe nenit  5 paragrafi 3 dhe 4 të KEDNJ-së

 

110. Gjykata konstaton gjithashtu se parashtruesi i kërkesës konsideron se janë shkelur neni 22, 53 i Kushtetutës, si dhe neni 5, paragrafi 3 dhe 4 i KEDNJ-së, duke mos dhënë shpjegime në mbështetje të këtyre shkeljeve të pretenduara.

 

111. Duke pasur këtë parasysh, Gjykata rikujton se sipas praktikës së themeluar gjyqësore të GJEDNJ-së, Gjykata e shpall kërkesën të papranueshme si qartazi të pabazuar në pajtim me kriterin (iii) e pretendimeve “të pambështetura apo të paarsyetuara” kur plotësohet një nga dy kushtet karakteristike, përkatësisht;

 

1. a) kur parashtruesi i kërkesës thjesht citon një ose disa dispozita të Konventës apo të Kushtetutës, pa shpjeguar mënyrën se si ato janë shkelur, përveç nëse kjo është qartazi e dukshme në bazë të fakteve dhe rrethanave të rastit (shih: në këtë drejtim, rasti i GJEDNJ-së Trofimchuk kundër Ukrainës (vendim) nr. 4241/03 i 31 majit 2005, shih gjithashtu Baillard kundër Francës (vendim) 6032/04 i 25 shtatorit 2008).

 

1. b) kur parashtruesi i kërkesës nuk paraqet ose refuzon të paraqesë provat materiale me të cilat do t’i mbështeste pretendimet e tij (kjo posaçërisht vlen për vendimet e gjykatave ose të autoriteteve të tjera të brendshme), përveç rasteve kur ekzistojnë rrethana të jashtëzakonshme që janë jashtë kontrollit të tij dhe të cilat e pengojnë ta bëjë këtë (për shembull, kur administrata e burgut refuzon t’ia paraqes Gjykatës dokumentet nga dosja e një të burgosuri për të cilin bëhet fjalë) ose nëse vet Gjykata nuk vendos ndryshe (shih rastin KI166/20, parashtrues, Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, Aktvendim për papranueshmëri, i 5 janarit 2021, paragrafi 42).

 

112. Në kontekst të rastit konkret, parashtruesi i kërkesës vetëm përmend shkeljen e neneve 22 dhe 53 të Kushtetutës si dhe të nenit 5 paragrafi 3 dhe 4 të KEDNJ-së, duke bërë pretendime që nuk arsyetojnë në mënyrë të qartë se si ka ardhur deri te shkelja e këtyre neneve. Përkitazi me këto pretendime, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës vetëm i përmend nenet relevante, por nuk shtjellon më tutje se si ka ardhur deri te shkelja e këtyre neneve relevante të Kushtetutës. Gjykata rikujton se ajo ka theksuar vazhdimisht se vetëm referimi i neneve të Kushtetutës dhe të KEDNJ-së dhe përmendja e tyre nuk është e mjaftueshme për të ndërtuar një pretendim të argumentuar për shkelje kushtetuese. Kur pretendohen shkelje të tilla të Kushtetutës, parashtruesit e kërkesës duhet të sigurojnë pretendime të arsyetuara dhe argumente bindëse (shih, në këtë kontekst, rastet KI175/20, cituar më lart, paragrafi 81, KI166/20 cituar më lart, paragrafi 52, KI 04/21 cituar më lart, paragrafët 38- 39).

 

113. Prandaj, Gjykata konstaton se përkitazi me pretendimet e parashtruesit të kërkesës për shkeljen e të drejtave të garantuara me nenet 22 dhe 53 të Kushtetutës si dhe të nenit 5 paragrafi 3 dhe 4 të KEDNJ-së, ato duhet të deklarohen të papranueshme si qartazi të pabazuara, pasi këto pretendime cilësohen si pretendime që i takojnë kategorisë (iii) së pretendimeve “të pambështetura apo të paarsyetuara” sepse parashtruesi i kërkesës thjesht citoi një ose më shumë dispozita të Konventës ose të Kushtetutës, pa shpjeguar se si ato janë shkelur.

 

Përfundim

 

114. Prandaj, Gjykata konkludon se kërkesa duhet të deklarohet e papranueshme në tërësi si qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç përcaktohet në paragrafin (2) të rregullit 39 të Rregullores së punës.

 

PËR KËTO ARSYE

 

Gjykata Kushtetuese, në pajtim me nenin 113.7 të Kushtetutës, nenin 20 të Ligjit dhe rregullin 39 (2) të Rregullores së punës, njëzëri, më 13 tetor 2022,

 

 

VENDOS

 

 

1. TA DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;

 

1. T’UA KUMTOJË këtë vendim palëve;

 

• TA PUBLIKOJË këtë vendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit; dhe

 

1. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.

Gjyqtari raportues                                      Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese

Radomir Laban                                                           Gresa Caka -Nimani