Gjykata Kushtetuese

 

Prishtinë, më 15 maj​​ 2023

Nr. ref.:RK 2172/23

AKTVENDIM PËR PAPRANUESHMËRI​​ 

në

rastin nr. KI194/22

Parashtrues

Agim Trakaniqi

Vlerësim i kushtetutshmërisë

së​​ Aktvendimit​​ AC-I-21-0779-A0001 të Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës​​ të​​ 25 tetorit 2022

GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS

e përbërë nga:

Gresa Caka-Nimani, kryetare

Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar

Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare

Safet Hoxha, gjyqtar

Radomir Laban, gjyqtar​​ 

Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare​​ 

Nexhmi Rexhepi, gjyqtar dhe

Enver Peci, gjyqtar

Parashtruesi i kërkesës

• Kërkesa është​​ parashtruar​​ nga​​ Agim Trakaniqi,​​ me vendbanim​​ në Pejë​​ (në tekstin e mëtejmë: parashtruesi i kërkesës).

Vendimi i kontestuar

• Parashtruesi i kërkesës konteston​​ Aktvendimin​​ [AC-I-21-0779-A0001] të​​ 25 tetorit 2022 të​​ Kolegjit të Apelit të Dhomës së Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës​​ (në tekstin e mëtejmë:​​ Kolegji i Apelit i DHPGJSK)​​ dhe Aktvendimin [SCL-11-0017] të​​ 9 dhjetorit 2019 të​​ Shkallës së​​ Parë​​ të​​ DHPGJSK-së.

Objekti i çështjes

 ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ 

• Objekt​​ i çështjes​​ është​​ vlerësimi i kushtetutshmërisë së​​ Aktvendimeve​​ të kontestuara.​​ Megjithatë,​​ ​​ parashtruesi i​​ kërkesës​​ nuk ka​​ specifikuar​​ se cilat të drejta dhe liri themelore të garantuara me Kushtetutën e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta)​​ i janë cenuar përmes​​ akteve​​ të kontestuara.

Baza juridike

• Kërkesa bazohet në paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, në nenet 22 (Procedimi i kërkesës) dhe 47 (Kërkesa individuale) të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji) dhe në rregullin 32 (Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve) të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).​​ 

Procedura në Gjykatën Kushtetuese

• Më​​ 9 dhjetor​​ 2022,​​ Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata) pranoi kërkesën e parashtruesit të kërkesës të cilën e kishte dorëzuar në postë më​​ 7 dhjetor​​ 2022.

• Më 16 dhjetor 2022, gjyqtari Enver Peci dha betimin para Presidentes së Republikës së Kosovës, me ç’rast filloi mandati i tij në Gjykatë.

• Më​​ 20 dhjetor​​ 2022,​​ Kryetarja e Gjykatës, përmes​​ Vendimit [Nr.KSH.KI194/22]​​ caktoi​​ gjyqtarin​​ Enver​​ Peci​​ gjyqtar raportues dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët:​​ Gresa Caka-Nimani​​ (kryesuese), Bajram Ljatifi​​ dhe​​ Radomir Laban​​ (anëtarë).

• Më​​ 27​​ dhjetor 2022, Gjykata e njoftoi parashtruesin e kërkesës për regjistrimin e kërkesës. Gjykata po ashtu​​ në të njëjtën datë pranoi kopjen e kërkesës nga​​ DHPGJS.

• Më​​ 12 prill 2023, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin​​ e​​ gjyqtarit raportues dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës papranueshmërinë e kërkesës.

Përmbledhja e fakteve

• Nga shkresat e lëndës​​ rezulton​​ që​​ parashtruesi i kërkesës kishte qenë​​ i punësuar në​​ Ndërmarrjen Shoqërore “Dardania”, e cila në​​ ndërkohë​​ i ishte​​ nënshtruar​​ procesit të​​ privatizimit nga Agjencia​​ Kosovare​​ e​​ Privatizimit​​ (në​​ tekstin e​​ mëtejmë: AKP).​​ Nga shkresat e lëndës​​ po ashtu​​ rezulton se​​ në​​ një​​ datë​​ të​​ paspecifikuar,​​ parashtruesi i kërkesës te​​ Autoriteti i Likuidimit​​ të​​ Ndërmarrjes​​ Shoqërore​​ “Dardania” kishte parashtruar kërkesë​​ për kompensimin e​​ pagave të​​ papaguara.

• Më​​ 22 mars 2011,​​ Komisioni​​ Shqyrtues​​ i Autoritetit të​​ Likuidimit​​ përmes​​ Vendimit [KSHL​​ LRC/11/0015/PE]​​ refuzoi​​ kërkesën e parashtruesit të​​ kërkesës.

• ​​ Më​​ ​​ 26 prill 2011,​​ parashtruesi i kërkesës​​ kundër Vendimit të​​ lartcekur​​ të​​ Komisionit Shqyrtues të Likuidimit​​ parashtroi ankesë ​​​​ në​​ DHPGJSK.

• Më 12 nëntor 2019,​​ DHPGJSK​​ parashtruesit të​​ kërkesës i dërgoi​​ kërkesën​​ për pagesën e taksës gjyqësore, duke ia​​ tërhequr vërejtjen se në​​ rast të​​ mos pagesës​​ së​​ taksës,​​ ankesa e tjj​​ do të​​ konsiderohej e tërhequr.​​ 

• Më​​ 15 nëntor 2019,​​ parashtruesi​​ i kërkesës pranoi kërkesën e DHPGJSK​​ për pagesën e taksës gjyqësore.​​ Megjithatë,​​ parashtruesi​​ i kërkesës nuk​​ e pagoi​​ taksën e kërkuar gjyqësore në​​ DHPGJSK.​​ 

• Më 9 dhjetor 2019,​​ Shkalla e parë​​ e​​ DHPGJSK-së​​ përmes​​ Aktvendimit​​ [​​ SCL-11​​ 0017] konsideroi​​ ankesën​​ e parashtruesit të​​ kërkesës si të​​ tërhequr për shkak​​ të​​ mospagesës së​​ taksës gjyqësore.​​ 

• Më​​ 27​​ dhjetor 2019,​​ ​​ parashtruesi​​ i kërkesës kundër Aktvendimit të​​ lartcekur​​ të​​ Shkallës së​​ Parë​​ të​​ DHPGJSK-së​​ parashtroi​​ ankesë​​ në​​ Kolegjin​​ e​​ Apeli​​ të​​ DHPGJSK-së. Përmes ankesës së​​ tij, parashtruesi i​​ kërkesës​​ pretendoi​​ se ai kishte paguar taksën gjyqësore.

• Më​​ 11 shkurt 2021, Kolegji i Apelit​​ përmes Aktvendimit [AC-I-19-0230-A0001]​​ ankesën e​​ parashtruesit të​​ kërkesës e refuzoi si të​​ pabazuar. Kolegji i Apelit arsyetoi se:​​ “[...]​​ ka rishikuar të gjitha provat në shkresat e lëndës dhe nuk ka gjetur asnjë dëshmi që të jetë paguar taksa gjyqësore. Po të kishte një dëshmi të tillë, paditësi do të mund ta dëshmonte edhe në fazën e ankesës, por nuk e ka bërë një gjë të tillë, andaj ankesa është e pa bazuar.​​ [...]​​ ​​ Kolegji Apelit vëren se [parashtruesi i kërkesës]​​ me qëllim apo pa qëllim i ka ngatërruar fazat e procedurës para Dhomës së Posaçme. Kolegji i Apelit sqaron se Shkalla e Parë e ka marrë vendimin me të cilin është konsideruar ankesa e tërhequr më 09 dhjetor 2019 ​​ për shkak se nuk është paguar taksa gjyqësore në këtë fazë, ndërsa pagesa e taksës gjyqësore për të cilën pretendon [parashtruesi i kërkesës], ka të bëj ëme ankesën para Kolegji të Apelit. [...]”

• ​​ Më 24 nëntor 2021,​​ parashtruesi i kërkesës kundër​​ Aktvendimit​​ [AC-I-19-0230-A0001]​​ të Kolegjit të Apelit,​​ të​​ 11 shkurtit 2021 në​​ DHPGJSK-së​​ parashtroi parashtresë​​ përmes​​ të​​ cilës​​ pretendoi se ai e kishte​​ paguar​​ taksën​​ gjyqësore, duke ​​ e prezantuar këtë si dëshmi gjatë ushtrimit të ankesës së tij kundër Aktvendimit të Shkallës së Parë të​​ DHPGJSK-së, të 9 dhjetorit 2019.

• Më 25 tetor 2022,​​ Kolegji i Apelit përmes Aktvendimit parashtresën e parashtruesit të​​ kërkesës e hodhi poshtë​​ si të​​ papranueshme. Kolegji i Apelit,​​ në​​ thelb arsyetoi​​ se Aktvendimi i Kolegjit të​​ Apelit​​ të​​ DHPGJS-së​​ i 11 shkurtit 2021, ishte vendim​​ përfundimtar​​ dhe kundër tij​​ ​​ nuk​​ është​​ i lejuar ankesa apo ndonjë​​ mjet tjetër i jashtëzakonshëm juridik.​​ Kolegji i Apelit​​ mbështetur në​​ nenin​​ 9​​ [Aktgjykimet, Aktvendimet dhe Ankesat]​​ paragrafi 14​​ të​​ Ligjit nr. 06/L-086​​ për​​ Dhomën e Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës për çështjet​​ në​​ lidhje​​ me Agjencinë Kosovare të Privatizimit (në tekstin e mëtejmë: Ligji për Dhomën e​​ Posaçme)​​ arsyetoi​​ se:​​ “të gjitha Aktgjykimet dhe Aktvendimet e Kolegjit të Apelit janë përfundimtare dhe nuk janë subjekt i ndonjë ankimi të serishëm. Përveç kësaj,​​ [Ligji për Dhomën e​​ Posaçme]​​ dhe shtojca e tij që më herët ishin në zbatim po ashtu nuk parashohin ndonjë mjet të jashtëzakonshëm kundër aktvendimeve apo aktgjykimeve të tilla të Kolegjit të Apelit (asnjë mjet i tillë i jashtëzakonshëm nuk është paraprak as me Rregulloren e UNMIK-ut 2008/4 dhe Urdhëresën Administrative të UNMIK-ut 2008/6)”.

Pretendimet e parashtruesit të kërkesës

• Parashtruesi​​ i kërkesës në kërkesën e tij nuk ka specifikuar se cilat të drejta dhe liri të mbrojtura me Kushtetutë pretendon se i janë shkelur përmes​​ Aktvendimit të​​ kontestuar të​​ Kolegjit të Apelit.

• Parashtruesi​​ i kërkesës, në​​ thelb kërkon vlerësimin e ligjshmërisë​​ së​​ Aktvendimit​​ [AC-I-21-0779-A0001] të​​ 25 tetorit 2022​​ të​​ Kolegjit të Apelit të​​ DHPGJSK-së​​ dhe Aktvendimin [SCL-11-0017] të​​ 9 dhjetorit 2019 të​​ Shkallës së​​ Parë​​ të​​ DHPGJSK-së.

Dispozitat relevante të Ligjit dhe Rregullores së punës

Ligji

Neni 49

(Afatet)

“Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë që nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor. Në të gjitha rastet e tjera, afati fillon të ecë në ditën kur vendimi ose akti është shpallur publikisht. Nëse kërkesa është e drejtuar kundër një ligji, atëherë afati fillon të ecë që nga dita kur ligji ka hyrë në fuqi.”

Rregullorja e punës​​ 

Rregulli 39​​ 

(Kriteret e pranueshmërisë)

“(1)​​ Gjykata mund ta konsiderojë një kërkesë të pranueshme nëse:​​ 

[…]

c) kërkesa parashtrohet brenda katër (4) muajsh nga dita kur vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik i është dorëzuar parashtruesit, dhe

[…].”

Vlerësimi i pranueshmërisë​​ së​​ kërkesës

• Gjykata​​ së​​ pari​​ shqyrton​​ nëse​​ janë​​ përmbushur kriteret e pranueshmërisë,​​ të​​ përcaktuara me​​ Kushtetutë dhe të specifikuara më tej me​​ Ligj dhe​​ Rregullore të​​ punës.​​ Në këtë​​ drejtim, sipas paragrafit 1 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës,​​ Gjykata​​ vendos​​ vetëm për rastet e ngritura para Gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar. Ndërsa, sipas paragrafit 7 i të njëjtin nen të Kushtetutës, individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet e pretenduara të të drejtave dhe lirive të tyre individuale të garantuara me Kushtetutë nga autoritetet publike, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.

• Gjykata​​ më tej i referohet kritereve të pranueshmërisë, siç specifikohen më tej në Ligj. Në lidhje me këtë, sipas paragrafit 1 të nenit 47 (Kërkesa individuale), çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tij individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik. Sipas paragrafit 2 të të njëjtit nen, individi mund të ngre kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.​​ 

• Për sa i përket përmbushjes së këtyre kritereve, Gjykata fillimisht thekson se parashtruesi i kërkesës është palë e autorizuar, i cili konteston një akt të një​​ autoriteti​​ publik, përkatësisht​​ Aktvendimin​​ [AC-I-21-0779-A0001]​​ të​​ 25 tetorit 2022,​​ të​​ Kolegjit të Apelit​​ të​​ DHPGJSK,​​ pasi i ka shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.​​ 

• Megjithatë, bazuar në nenin 49 (Afatet) të Ligjit, Gjykata në vijim duhet të vlerësojë: (i) cili është “vendimi i fundit” në kuptim të nenit 113.7 të Kushtetutës në ndërlidhje me​​ rrjedhjen e afatit ligjor katër (4) mujor të përcaktuar me nenin 49 të Ligjit, përkatësisht “vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik”; dhe (ii) nëse kërkesa e tanishme është dorëzuar brenda afatit ligjor katër (4) mujor të përcaktuar me nenin 49 të Ligjit dhe rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës.

• Në këtë drejtim, Gjykata rikujton se afati 4 (katër) mujor fillon të rrjedhë nga “vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik” në procesin e shterjes së mjeteve juridike. Në këtë kontekst, parashtruesit e kërkesave duhet t’i shterojnë vetëm mjetet juridike të cilat janë efektive, përkatësisht mjetet juridike lejueshmëria e të cilave është përcaktuar me ligj. Kjo sepse parashtruesit e kërkesave nuk mund të zgjasin afatet kohore strikte të përcaktuara me Ligj dhe Rregullore të punës, duke u përpjekur të ushtrojnë mjete juridike pranë autoriteteve përkatëse e të cilat nuk kanë kompetencë ligjore që të ofrojnë mbrojtje të të drejtave dhe të lirive themelore cenimin e të cilave e pretendojnë parashtruesit e kërkesave (shih, ndër tjerash, rastet e Gjykatës,​​ KI48/21, me parashtrues​​ Xhavit R. Sadrija, Aktvendimi për papranueshmëri, i 30 qershorit 2021, paragrafi 44; dhe KI45/21, me parashtrues​​ Samedin Bytyqi, Aktvendim për papranueshmëri, i 20 majit 2021, paragrafi 35; shih gjithashtu, ndër të tjera, rastin e GJEDNJ-se:​​ Mocanu dhe të tjerët kundër Rumanisë, kërkesat nr. (10865/09,45886/07 dhe 32431/08), të 17 shtatorit 2014, paragrafi 258).​​ 

• Gjykata vëren se në rrethanat e rastit konkret, procedura ndaj parashtruesit të kërkesës e zhvilluar pranë gjykatave të rregullta në lidhje me meritat e rastit kishte përfunduar me Aktvendimin​​ ​​ [AC-I-19-0230-A0001] të​​ Kolegjit të​​ Apelit të​​ DHPGJSK-së, të​​ 11 shkurtit 2021.​​ Pas pranimit të këtij të fundit, ai ka​​ parashtruar parashtresë​​ në​​ DHPGJSK,​​ ​​ mjet ky i palejuar​​ me ligj pasi që neni​​ 9, paragrafi 14​​ i Ligjit për Dhomën e​​ Posaçme​​ përcakton që:​​ “Të gjitha aktgjykimet dhe aktvendimet e kolegjit të apelit janë të prera dhe nuk i nënshtrohen asnjë apeli tjetër.”

• Në lidhje me këtë, Gjykata vë në dukje që përmes Aktvendimit​​ [AC-I-21-0779-A0001]​​ të​​ 25 tetorit 2022,​​ të​​ Kolegjit të Apelit të​​ DHPGJSK,​​ kjo e fundit, bazuar në​​ nenin​​ 9, paragrafin​​ 14​​ të​​ Ligjit për Dhomën e​​ Posaçme, e ka hedhur poshtë kërkesën e parashtruesit të kërkesës si të palejuar, duke mos e trajtuar në merita rastin e parashtruesit të kërkesës.

• Gjykata tutje shton, se në rastin e parashtruesit të kërkesës, pas pranimit të Aktvendimit​​ [AC-I-19-0230-A0001]​​ të 11 shkurtit 2021, të​​ Kolegjit të​​ Apelit të​​ DHPGJS-së,​​ asgjë nuk e ka ndaluar atë që t’i drejtohet Gjykatës. Megjithatë,​​ ai kundër​​ vendimit përfundimtar të​​ Kolegjit të​​ Apelit, të​​ 11 shkurtit 2021​​ ka​​ parashtruar një​​ parashtresë,​​ mjet ky i cili nuk ka qenë i paraparë me ligj.

• Rrjedhimisht,​​ bazuar në nenin 49 të Ligjit dhe rregullin​​ 39 (1) (c)​​ të Rregullores së Punës, “vendimi i mjetit të fundit efektiv juridik” dhe i cili​​ është​​ përfundimtar​​ është ​​ Aktvendimi​​ ​​ [AC-I-19-0230-A0001]​​ i​​ 11 shkurtit 2021, i​​ Kolegjit të​​ Apelit të​​ DHPGJSK-së,​​ përmes të cilit ishte vërtetuar​​ Aktvendimin [SCL-11-0017] i Shkallës së Parë të DHPGJSK-së, i 9 dhjetorit 2019​​ (shih,​​ mutatis mutandis, rastin KI 120/17, me parashtrues​​ Hafiz Rizahu, Aktvendim për Papranueshmëri, i 7 dhjetorit 2017, pargrafi 36 dhe rastin e GJEDNJ-së​​ Paul dhe Audrey Edwards kundër Mbretërisë sw Bashkuar, nr. 46477/99, Vendim i 14 marsit 2002).

• Në këtë kontekst, ​​ Gjykata, më tej duhet të vlerësojë nëse parashtruesi i kërkesës e ka dorëzuar kërkesën e tij në Gjykatë,​​ në përputhje me nenin 49 të Ligjit dhe rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës.

•  ​​ ​​ ​​​​ Gjykata nga shkresat e lëndës vëren se parashtruesi i kërkesës​​ parashtresën kundër Aktvendimit​​ [AC-I-19-0230-A0001]​​ të​​ 11 shkurtit 2021​​ të​​ Kolegjit të​​ Apelit të​​ DHPGJSK-së,​​ e ka parashtruar më​​ 24 nëntor 2021, që nënkupton se​​ Aktvendimin​​ [AC-I-19-0230-A0001]​​ e​​ Kolegjit të​​ Apelit të​​ DHPGJS-së, të​​ 11 shkurtit 2021​​ si vendimin e​​ mjetit të fundit efektiv juridik, sipas përcaktimit të mësipërm të Gjykatës, e ka pranuar para datës së lartcekur, ndërsa kërkesën në Gjykatë e ka dorëzuar më​​ 7 dhjetor 2022, që do të thotë se kërkesa e parashtruesit të kërkesës është dorëzuar jashtë afatit të përcaktuar ligjor.

• Gjykata, në këtë kontekst, rikujton se qëllimi i afatit ligjor prej 4 (katër) muajve, sipas nenit 49 të Ligjit dhe sipas rregullit 39 (1) (c) të Rregullores së punës, është që të promovojë siguri juridike, duke siguruar që rastet që kanë të bëjnë me çështje kushtetuese të trajtohen brenda një periudhe të arsyeshme dhe vendimet e mëparshme të mos jenë vazhdimisht të hapura për t'u kontestuar (shih, ndër të tjera, rastet e Gjykatës KI128/21, me parashtrues​​ Shkelzen Mustafa, Aktvendimi për papranueshmëri, i 22 shtator 2021, paragrafi 40; dhe KI64/21, me parashtrues​​ Ali Gjonbalaj, Aktvendim për papranueshmëri, i 29 korrikut 2021, paragrafi 38; dhe shih, gjithashtu, ndër të tjera, rastin e GJEDNJ-se:​​ Kevin O’Loughlin dhe të tjerët, kundër Mbretërisë së Bashkuar, kërkesa nr. 23274/04, Vendim i 25 gushtit 2005).​​ 

• Si përfundim, bazuar në arsyet e shtjelluara si më sipër, Gjykata konstaton se kërkesa e parashtruesit të kërkesës nuk është dorëzuar brenda afatit ligjor të përcaktuar me nenin 49 të Ligjit dhe rregullin 39 (1) (c) të Rregullores së punës dhe rrjedhimisht, Gjykata nuk mund të shqyrtojë meritat e rastit, përkatësisht, nëse përmes Aktvendimit të kontestuar janë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të parashtruesit të kërkesës të garantuara me Kushtetutë.

PËR KËTO ARSYE

Gjykata Kushtetuese, në pajtim me nenin 113.7 të Kushtetutës,​​ nenin​​ 49 të Ligjit dhe rregullin​​ 39 (1) (c)​​ të​​ Rregullores së punës, më​​ 12 prill 2023,​​ njëzëri

VENDOS

• TË DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;

• T'UA KUMTOJË​​ këtë​​ Aktvendim palëve;

• TË PUBLIKOJË​​ këtë​​ Aktvendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit;

• Ky Aktvendim hyn në fuqi menjëherë.

Gjyqtari​​ raportues  ​​   ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​ Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese

Enver Peci    ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​  ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​ ​​​​  ​​ ​​​​ Gresa Caka-Nimani