Aktvendim për papranueshmëri
Prishtinë, më 15 korrik 2024
Nr. ref.: RK 2470/24
AKTVENDIM PËR PAPRANUESHMËRI
në
rastin nr. KI30/24
Parashtrues
Naser Foniqi
Vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit [AA. nr. 44/2023]
të Gjykatës Supreme të Kosovës të 19 tetorit 2023
GJYKATA KUSHTETUESE E REPUBLIKËS SË KOSOVËS
e përbërë nga:
Gresa Caka-Nimani, kryetare
Bajram Ljatifi, zëvendëskryetar
Selvete Gërxhaliu-Krasniqi, gjyqtare
Safet Hoxha, gjyqtar
Radomir Laban, gjyqtar
Remzije Istrefi-Peci, gjyqtare
Nexhmi Rexhepi, gjyqtar
Enver Peci, gjyqtar dhe
Jeton Bytyqi, gjyqtar
Parashtruesi i kërkesës
Kërkesa është dorëzuar nga Naser Foniqi nga Prishtina (në tekstin e mëtejmë: parashtruesi i kërkesës).
Vendimi i kontestuar
Parashtruesi i kërkesës konteston Aktgjykimin [AA. nr. 44/2023] të Gjykatës Supreme të Kosovës të 19 tetorit 2023, në lidhje me Vendimin [KGJK. nr. 394/2023] të Këshillit Gjyqësor të Kosovës (në tekstin e mëtejmë: KGJK) të 31 gushtit 2023.
Objekti i çështjes
Objekt i çështjes së kësaj kërkese është vlerësimi i kushtetutshmërisë së aktgjykimit të kontestuar të Gjykatës Supreme si dhe vendimeve të KGJK-së, me të cilat pretendohet se parashtruesit të kërkesës i janë shkelur të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] dhe nenin 102 [Parimet e Përgjithshme të Sistemit Gjyqësor], të Kushtetutës së Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Kushtetuta), në lidhje me nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (në tekstin e mëtejmë: KEDNJ).
Baza juridike
Kërkesa bazohet në paragrafin 4 të nenit 21 [Parimet e Përgjithshme], paragrafët 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, në nenet 22 [Procedimi i kërkesës] dhe 47 [Kërkesa individuale] të Ligjit nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Ligji), si dhe në rregullin 25 [Parashtrimi i kërkesave dhe përgjigjeve] të Rregullores së punës së Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Rregullorja e punës).
Procedura në Gjykatën Kushtetuese
Më 7 shkurt 2024, parashtruesi i kërkesës dorëzoi kërkesën në Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës (në tekstin e mëtejmë: Gjykata).
Më 12 shkurt 2024, Kryetarja e Gjykatës, përmes Vendimit [GJR. KI30/24] caktoi gjyqtarin Radomir Laban gjyqtar raportues dhe Kolegjin shqyrtues, të përbërë nga gjyqtarët: Gresa Caka Nimani (kryesuese), Bajram Ljatifi dhe Safet Hoxha (anëtarë).
Më 11 mars 2024, gjyqtari Jeton Bytyqi dha betimin para Presidentes së Republikës së Kosovës, me ç’ rast filloi mandati i tij në Gjykatë.
Më 19 mars 2024, Gjykata njoftoi parashtruesin për regjistrimin e kërkesës. Të njëjtën ditë, Gjykata i dërgoi një kopje të kërkesës Gjykatës Supreme si dhe KGJK-së.
Më 26 qershor 2024, Kolegji shqyrtues shqyrtoi raportin e gjyqtarit raportues dhe njëzëri i rekomandoi Gjykatës papranueshmërinë e kërkesës.
Përmbledhja e fakteve
Nga shkresat e lëndës, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës punon si gjyqtar në Gjykatën Themelore në Prishtinë, dhe se në procedurën e ndarjes së lëndëve atij i është caktuar edhe rasti penal [PKR nr. 190/2016]. Gjithashtu, në bazë të shkresave të lëndës, Gjykata më tutje vëren se parashtruesi i kërkesës për lëndën penale në fjalë nuk ka thirrur seancë gjyqësore në afat prej katër (4) vitesh e nëntë (9) muajsh, por ai ka thirrur seancë për lëndët tjera, të cilat janë pranuar më vonë dhe i janë caktuar atij si gjyqtarit për procedurë të mëtejshme.
Më 30 nëntor 2022, KGJK-ja inicioi procedurë disiplinore kundër parashtruesit të kërkesës për shkak të dyshimit „se ai si gjyqtar në Gjykatën Themelore në Prishtinë, është përgjegjës për shkelje disiplinore të përcaktuar në nenin 5, paragrafi 2, nën paragrafët 2.7 të Ligjit 06/L-057 për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve, dhe pikën 5.5 të Kodit të Etikës Profesionale për Gjyqtarë“.
Më 18 janar 2023, KGJK-ja nxori vendimin [KGJK nr. 11/2023] për themelimin e Panelit hetimor për të përcaktuar shkeljen e mundshme disiplinore të parashtruesit të kërkesës.
Më 12 qershor 2023, kryetari i Panelit hetimor prezantoi gjetjet e panelit në seancën e KGJK-së, duke pretenduar se “me dt.24.02.2023 është dëgjuar subjekti i hetimit në këtë rast gjyqtari Naser Foniqi, ndërsa seancë dëgjimore e radhës ishte caktuar me dt.03.03.2023 në të cilën janë dëgjuar dëshmitarët A.B, A.K dhe V.R. Kryesuesi i panelit deklaroi se parashtruesi i kërkesës „ishte ngarkuar me lëndën kontestuese PKR. nr. 190/16, me datën 10.07.2017 […] „ dhe „nga data 18.09.2017 deri më 16.11.2022, nuk kishte ndërrnarrë asnjë veprim tjetër lidhur me caktimin e seancës gjyqësore“.
Më 31 gusht 2023, KGJK-ja mori vendimin [KGJK nr. 394/2023], i cili në pikën I „parashtruesi i kërkesës është përgjegjës për shkelje disiplinore të përcaktuar në nenin 5, paragrafi 2, nën paragrafë 2.7 të Ligjit 06/L-057 për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve, dhe pikën 5.5 të Kodit të Etikës Profesionale për Gjyqtarë, ndërsa në piknë II të vendimit, KGJK-ja i shqiptoi parashtruesit të kërkesës „sanksion disiplinor vërejtje publike me shkrim“.
Në arsyetimin e vendimit [KGJK. nr. 394/2023], të KGJK-së, thuhet:
„Pas përfundimit të hetimit disiplinor dhe shqyrtimit të shkresave të lëndës PKR.nr.190116, për tí vërtetuar faktet ne këtë çështje disiplinore, Këshilli administroi dhe vlerësoi këto prova. Këshilli gjeti se, gjyqtari është i përfshirë në shkeljen disiplinore të pretenduar nga Autoriteti Kompetent për shkak të mos procedimit më tutje të lëndës penale PKR.nr.190/2016. Lëndën në fjalë gjyqtari Foniqi e kishte pranuar më 10.07.2017 seancën parë për këtë çështje penale e kishte caktuar me datat 13.09.2017, dt.06.11.2017, dt. 05.02.2018 dhe nga kjo datë deri më dt.16.11.2022 subjekti i hetimit nuk kishte ndërmarrë asnjë veprim tjetër lidhur me lëndën…“
„Këshilli vlerëson se periudha kohore prej katër (4) vite e nëntë (9) muaj në <;do rast nuk e justifikon mosveprimin e subjekti të hetimit me ç’rast me neglizhencën e treguar dhe zvarritjen e shkaktuar nga gjyqtari Foniqi, i njëjti ka bërë shkelje ligjore sipas nenit 5, paragrafi 2, nen paragrafët 2.7 të Ligjit 06/L-057 për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve, ku përcaktohet se “në vazhdimësi nuk i kryen detyrat zyrtare me kohë, siç kërkohet me ligj” dhe në dispozitën 5.5 të Kodit të Etikës Profesionale për Gjyqtarë është përcaktuar se: “gjyqtari ushtron funksionin e tij në mënyrë efikase të ligjshëm“.
“Këshilli konstatoi se sipas dispozitës ligjore të Kodit të Procedurës Penale të nenit 314 paragrafi 1. nen parg.1.1 “nëse shqyrtimi gjyqësor mbahet para gjyqtarit të vetëm gjykues, shqyrtimi gjyqësor duhet të përfundohet brenda 4 nëntëdhjetë (90) ditësh, përveç nëse gjyqtari i vetëm gjykues nxjerr aktvendim të arsyetuar për vazhdimin e kohës për shqyrtim gjyqësor për shkak të ndonjërës prej arsyeve nga paragrafit 2 i këtij neni'' dhe nën parag 1.2 “nëse shqyrtimit gjyqësor mbahet para trupit gjykues, shqyrtimi
gjyqësor duhet të përfundohet brenda njëqind e njëzet (120) ditësh përveç nëse trupi gjykues nxjerr aktvendim të arsyetuar për vazhdimin e kohës për shqyrtim gjyqësor për shkak të ndonjërës prej arsyeve nga paragrafit 2 i këtij neni. Këshilli vlerësoj se lënda e cila është subjekt i kësaj çështje do duhej të përfundonte në afat kohor prej 120 ditësh.“
Kundër vendimit [KGJK nr. 394/2023] të KGJK-së, parashtruesi i kërkesës parashtroi ankesë në Gjykatën Supreme, duke theksuar “për shkak të aplikimit të gabuar të ligjit, dhe gabimeve faktike që kane ndikuar në procedurë dhe vendimmarrje lidhur me masën disiplinore“.
KGJK-ja në përgjigje ndaj pretendimeve ankimore të parashtruesit të kërkesës deklaroi „se ankesa është e pa bazuar dhe se pretendimet ankimore nuk qëndrojnë andaj i propozon Gjykatës Supreme që ta refuzoi ankesën si të pa bazuar“.
Më 31 gusht 2023, Gjykata Supreme nxori aktgjykimin [AA nr. 44/2023], përmes të cilit refuzoi si të pabazuar ankesën e parashtruesit të kërkesës kundër vendimit [KGJK nr. 394/2023] të KGJK-së.
Në arsyetimin e aktgjykimit [AA. nr. 44/2023], Gjykata Supreme ndër të tjera theksoi:
„Këshilli Gjyqësor i Kosovës ka vepruar në përputhshmëri me dispozitat e Ligjit në fuqi për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve ka dëshmuar se është bërë shkelje disiplinore nga parashtruesja e ankesës, i ka shqiptuar masën disiplinore në përputhje me parimin e proporcionitetit dhe ka marrë parasysh edhe seriozitetin, pasojat, rrethanat në të cilat është bërë shkelja. Prandaj pretendimet e ankesës për aplikim të gabuar të së drejtës materiale janë të pa bazuara dhe si të tilla u refuzuan. janë të paqëndrueshme.“
Pretendimi se veprimet e gjyqtarit edhe nëse janë shkelje kanë ardhur si pasojë e a) mungesës së stafit mbështetës, b) shkeljeve të Kodit të Procedurës Penale në fuqi në atë periudhë, shkeljet në zbatim të rregullores së Organizimit të Brendshëm të Gjykatës, për sa i përket mirëmbajtjes së dosjeve, nuk janë të qëndrueshme për arsye se nga vështrimi i lëndëve të kryera del se një numër i madh i lëndëve të pranuara më vone janë kryer dhe varësisht edhe nga natyra janë pranuar më vonë dhe kryer më herët se rasti konkret. Në rastin konkret nuk është kryer asnjë veprim procedural për periudhën kohore prej katër (4) vite e nëntë (9) muaj në çdo rast nuk e justifikon mosveprimin e subjektit të hetimit me ç’rast me neglizhencën e treguar dhe zvarritjen e shkaktuar nga gjyqtari Foniqi, i njëjti ka bërë shkelje ligjore.
Lidhur me pretendimin ankimor për arsyetimin e vendimit të KGJK-së, Gjykata Supreme e Kosovës verën se kanë qenë edhe pretendime në shqyrtimin para Këshillit dhe arsyetimi i dhënë nga Këshilli është i qartë dhe i ligjshëm dhe edhe kjo gjykatë e mbështet arsyetimin e dhënë në këtë pjesë.
Lidhur me pretendimet ankimore për moszbatim të Rregullores së Organizimit të Brendshëm të Gjykatës. Gjykata Supreme konsideron se shkelja është e paraparë me nenin 5.2.7, të Ligjit Nr. 06/L-OS7 për Përgjegjësi Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve, i cili parasheh se Gjyqtari kryen shkelje disiplinore nëse “në vazhdimësi nuk i kryen detyrat zyrtare me kohë, siç kërkohet me ligj” dhe sanksioni disiplinor i shqiptuar është në përputhje me nenin 7 paragrafi 1 pika 1.2 të njëjtit ligj.
Lidhur me masën e shqiptuar të KGJK-së, Gjykata Supreme konsideron se masa e dhënë është në përputhje me parimin e proporcionalitetit duke marrë parasysh: seriozitetin e shkeljeve disiplinore të kryera nga gjyqtari, pasojat e shkeljes disiplinore; rrethanat në të cilat është kryer shkelja disiplinore. Ky sanksion disiplinor i shqiptuar është në përputhje me shkeljet e gjetura si në raportin e Panelit hetimor ashtu si parashihen në nenin 7 paragrafi 1.2 i Ligjit Nr.06/L-O57 për Përgjegjësi Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve”.
Pretendimet e parashtruesit të kërkesës
Parashtruesi në kërkesë thekson se me aktgjykimin e Gjykatës Supreme dhe vendimin e KGJK-së janë shkelur të drejtat e tij të garantuara me nenin 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, si dhe me nenin 102 paragrafin 3 të Kushtetutës.
Më konkretisht, parashtruesi i kërkesës shkeljen e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, e ndërton ekskluzivisht në pretendimin se „në ankesën e parashtruar në Gjykatën Supreme të Republikës së Kosovës, kam ngritur të gjitha pretendimet procedurale dhe materiale, asnjë prej të cilave nuk janë përshkruar, trajtuar dhe arsyetuar nga kjo gjykatë. Kjo mënyrë e veprimit ka shkelur të drejtën për gjykim të drejtië dhe të paanshëm sipas nenit 6 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut”.
Në lidhje me shkeljen e pretenduar të nenit 102 paragrafi 3 të Kushtetutës, parashtruesi i kërkesës nuk jep asnjë arsyetim për shkeljen e pretenduar.
Parashtruesi i kërkesës kërkon nga Gjykata; Ta deklarojë kërkesën të pranueshme; Të konstatojë se ka pasur shkelje të nenit 102, paragrafi 3 i Kushtetutës; Të shpallë të pavlefshëm aktgjykimin e Gjykatës Supreme të Kosovës, [AA nr. 44/2023] të 19 tetorit 2023, dhe të njëjtin ta kthejë në rigjykim në pajtim me aktgjykimin e kësaj gjykate.
Dispozitat përkatëse kushtetuese dhe ligjore
Neni 31
[E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm]
„Çdokujt i garantohet mbrojtje e barabartë e të drejtave në procedurë para gjykatave, organeve të tjera shtetërore dhe bartësve të kompetencave publike.
Çdokush gëzon të drejtën për shqyrtim publik të drejtë dhe të paanshëm lidhur me vendimet për të drejtat dhe obligimet ose për cilëndo akuzë penale që ngrihet kundër saj/tij brenda një afati të arsyeshëm, nga një gjykatë e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.
Gjykimi është publik, me përjashtim të rasteve kur gjykata, në rrethana të veçanta, konsideron se, në të mirë të drejtësisë, është i domosdoshëm përjashtimi i publikut, ose i përfaqësuesve të medieve, sepse prania e tyre do të përbënte rrezik për rendin publik ose sigurinë kombëtare, interesat e të miturve, ose për mbrojtjen e jetës private të palëve në proces, në mënyrën e përcaktuar me ligj.
Kapitulli VII
Sistemi i Drejtësisë
Neni 102
[Parimet e Përgjithshme të Sistemit Gjyqësor]
[...]
2. Pushteti gjyqësor është unik, i pavarur, i drejtë, apolitik e i paanshëm dhe siguron qasje të barabartë në gjykata.
Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut
Neni 6
(E drejta për një proces të rregullt)
„[…]
3. Çdo i akuzuar për një vepër penale ka të drejtat minimale të mëposhtme:
a. të informohet brenda një afati sa më të shkurtër, në një gjuhë që ai e kupton dhe në mënyrë të hollësishme, për natyrën dhe për shkakun e akuzës që ngrihet ndaj tij;
b. t’i jepet koha dhe lehtësitë e përshtatshme për përgatitjen e mbrojtjes;
c. të mbrohet vetë ose të ndihmohet nga një mbrojtës i zgjedhur prej tij, ose në qoftë se ai nuk ka mjete të mjaftueshme për të shpërblyer mbrojtësin, t’i mundësohet ndihma ligjore falas kur këtë e kërkojnë interesat e drejtësisë;
d. të pyesë ose të kërkojë që të merren në pyetje dëshmitarët e akuzës dhe të ketë të drejtën e thirrjes dhe të pyetjes të dëshmitarëve në favor të tij, në kushte të njëjta me dëshmitarët e akuzës;
e. të ndihmohet falas nga një përkthyes në qoftë se nuk kupton ose nuk flet gjuhën e përdorur në gjyq“
LIGJI Nr. 06/L-057 PËR PËRGJEGJËSINË DISIPLINORE TË GJYQTARËVE DHE PROKURORËVE
Neni 5 Shkeljet disiplinore për gjyqtarë
“Gjyqtari kryen shkelje disiplinore nëse ai ose ajo
[...]
Shkelje e detyrave të gjyqtarit, sipas këtij ligji, përfshin veprimet e mëposhtme, në qoftë se gjyqtari i kryen me dashje ose nga pakujdesia e rëndë:
[...]
në vazhdimësi nuk i kryen detyrat zyrtare me kohë, siç kërkohet me ligj;”
[...]
Neni 7 Sanksionet disiplinore
Për shkelje disiplinore, Këshillat përkatës mund t’u shqiptojnë gjyqtarëve dhe prokurorëve një ose më shumë nga sanksionet disiplinore në vijim:
[...]
vërejtje publike me shkrim;
[...]”
VERSIONI I KONSOLIDUAR I KODIT TE ETIKËS PROFESIONALE PËR GJYQTARËT
“[...]
5. Gjyqtari mban nivel të lartë të aftësive profesionale dhe ushtron funksionin e tij në mënyrë profesionale, të përgjegjshme dhe efikase.
Zbatimi:
[...]
5.5. Gjyqtari ushtron funksionin e tij në mënyrë efikase dhe të ligjshme.
[..]”
Vlerësimi i pranueshmërisë së kërkesës
Gjykata së pari shqyrton nëse kërkesa i ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë, të përcaktuara me Kushtetutë, të parapara me Ligj dhe të parashikuara më tej me Rregullore të punës.
Në këtë drejtim, Gjykata i referohet paragrafëve 1 dhe 7 të nenit 113 [Juridiksioni dhe Palët e Autorizuara] të Kushtetutës, të cilët përcaktojnë:
“1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore nga pala e autorizuar.
[...]
7. Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.
Përveç kritereve të lartcekura, Gjykata gjithashtu i referohet kritereve të pranueshmërisë, siç përcaktohen me Ligj. Në lidhje me këtë, Gjykata i referohet neneve 47 (Kërkesa individuale), 48 (Saktësimi i kërkesës) dhe 49 (Afatet) të Ligjit, të cilët përcaktojnë:
Neni 47
(Kërkesa individuale)
“1. Çdo individ ka të drejtë të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese mbrojtje juridike në rast se pretendon se të drejtat dhe liritë e tija individuale të garantuara me Kushtetutë janë shkelur nga ndonjë autoritet publik.
2. Individi mund ta ngritë kërkesën në fjalë vetëm pasi që të ketë shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj”.
Neni 48
(Saktësimi i kërkesës)
“Parashtruesi i kërkesës ka për detyrë që në kërkesën e tij të qartësoj saktësisht se cilat të drejta dhe liri pretendon se i janë cenuar dhe cili është akti konkret i autoritetit publik të cilin parashtruesi dëshiron ta kontestoj”.
“Neni 49
[Afatet]
“Kërkesa parashtrohet brenda afatit prej katër (4) muajve. Afati fillon të ecë që nga dita kur parashtruesit i është dorëzuar vendimi gjyqësor. Në të gjitha rastet e tjera, afati fillon të ecë në ditën kur vendimi ose akti është shpallur publikisht. Nëse kërkesa është e drejtuar kundër një ligji, atëherë afati fillon të ecë që nga dita kur ligji ka hyrë në fuqi.”
Sa i përket përmbushjes së kritereve të lartcekura, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës është: (i) palë e autorizuar; (ii) konteston një akt të një autoriteti publik, përkatësisht Aktgjykimin [AA. nr. 44/2023] të Gjykatës Supreme të Kosovës të 19 tetorit 2023, (iii) ka shteruar të gjitha mjetet juridike në dispozicion të tij në pajtim me ligjin; (iv) ka sqaruar të drejtat dhe liritë themelore që ai pretendon se i janë shkelur, në pajtim me nenin 48 të Ligjit; si dhe (v) e ka dorëzuar kërkesën në pajtim me afatet e përcaktuara në nenin 49 të Ligjit.
Përveç kësaj, Gjykata shqyrton nëse parashtruesi i kërkesës ka përmbushur kriteret e pranueshmërisë të parapara në rregullin 34 (Kriteret e pranueshmërisë) të Rregullores së punës. Rregulli 34 (2) i Rregullores së punës përcakton kriteret në bazë të së cilave Gjykata mund të shqyrtoj kërkesën, duke përfshirë kriterin që kërkesa të mos jetë qartazi e pabazuar, ku specifikohet se:
“(2) Gjykata mund ta konsiderojë kërkesën të papranueshme, nëse kërkesa është qartazi e pabazuar, sepse parashtruesi nuk dëshmon dhe nuk mbështetë në mënyrë të mjaftueshme pretendimin e tij.”
Rregulli i lartcekur, bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së si dhe në bazë të praktikës gjyqësore të Gjykatës, i mundëson kësaj të fundit, që të shpallë kërkesa të papranueshme për arsye që ndërlidhen me meritat e një rasti. Më saktësisht, bazuar në këtë rregull, Gjykata mund të shpallë një kërkesë të papranueshme në bazë të dhe pas vlerësimit të meritave të saj, përkatësisht nëse e njëjta vlerëson se përmbajta e kërkesës është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç përcaktohet në paragrafin (2) të rregullit 39 të Rregullores së punës (shih rastet KI04/21, parashtruese Nexhmije Makolli, Aktvendim për papranueshmëri i 12 majit 2021, paragrafi 26; dhe KI175/20, parashtruese Agjencia Kosovare e Privatizimit aktvendim për papranueshmëri i 27 prillit 2021, paragrafi 37).
Bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së por edhe të Gjykatës, një kërkesë mund të shpallet e papranueshme si “qartazi e pabazuar” në tërësinë e saj ose vetëm përkitazi me ndonjë pretendim specifik që një kërkesë mund të ngërthejë. Në këtë drejtim, është më e saktë t’iu referohet të njëjtave si “pretendime qartazi të pabazuara”. Këto të fundit, bazuar në praktikën gjyqësore të GJEDNJ-së, mund të kategorizohen në katër grupe të veçanta: (i) pretendime që kategorizohen si pretendime “të shkallës së katërt”; (ii) pretendime që kategorizohen me një “mungesë të dukshme ose evidente të shkeljes”; (iii) pretendime “të pambështetura apo të paarsyetuara”; dhe në fund, (iv) pretendime “konfuze dhe të paqarta.
Në këtë kontekst dhe në tekstin e mëtejmë, në vlerësimin e pranueshmërisë së kërkesës, përkatësisht, në vlerësimin nëse kërkesa është qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, Gjykata, fillimisht do të rikujtojë esencën e rastit që ngërthen kjo kërkesë dhe pretendimet përkatëse të parashtruesit të kërkesës. Në vlerësimin e pretendimeve të parashtruesit të kërkesës, Gjykata do të aplikojë standardet e praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, në harmoni me të cilën, në bazë të nenit 53 [Interpretimi i Dispozitave për të Drejtat e Njeriut] të Kushtetutës, ajo është e detyruar të interpretojë të drejtat dhe liritë themelore të garantuara me Kushtetutë.
Në rrethanat e këtij rasti konkret, Gjykata rikujton se parashtruesit të kërkesës me vendimin [KGJK. nr. 394/2023], të KGJK-së i është shqiptuar masa disiplinore „sanksion vërejtje publike me shkrim“, sepse siç thuhet në vendimin e KGJK-së, ai si gjyqtar “është përgjegjës për shkelje disiplinore të përcaktuar në nenin 5, paragrafi 2, nën paragrafët 2.7 të Ligjit 06/L-057 për Përgjegjësinë Disiplinore të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve, dhe pikën 5.5 të Kodit të Etikës Profesionale për Gjyqtarë“. Parashtruesi i kërkesës e kontestoi vendimin e KGJK-së në Gjykatën Supreme, duke konsideruar se ai bazohej në aplikimin e gabuar të ligjit dhe në vërtetimin e gabuar të gjendjes faktike. Gjykata Supreme i refuzoi pretendimet ankimore të parashtruesit të kërkesës në tërësi.
Pikërisht në mbështetje të kësaj, parashtruesi i kërkesës konsideron se me vendimin [KGJK nr. 394/2023], e KGJK-së, si dhe me aktgjykimin [AA nr. 44/2023] e Gjykatës Supreme janë shkelur të drejtat e tij të garantuara me nenin 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, si dhe nenin 102, paragrafi 3 të Kushtetutës.
Megjithatë, duke pasur parasysh se vendimi i KGJK-së tashmë ka qenë objekt i shqyrtimit gjyqësor, Gjykata nuk do të merret me të në vazhdim të aktvendimit, por do të shqyrtojë pretendimet e parashtruesit të kërkesës përkitazi me bazueshmërinë e pretendimeve për shkelje të neneve të lartcekura të Kushtetutës dhe të KEDNJ-së, ekskluzivisht në lidhje me aktgjykimin [AA nr. 44/2023] e Gjykatës Supreme.
Në mbështetje të kësaj, Gjykata konstaton se parashtruesi i kërkesës pretendon shkeljen e nenit 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së ekskluzivisht në lidhje me të drejtën për një vendim të arsyetuar gjyqësor dhe se, në të njëjtën kohë, ai arsyeton shkeljen e pretenduar ekskluzivisht me një fjali, e cila thotë„ në ankesën e parashtruar në Gjykatën Supreme të Republikës së Kosovës, kam ngritur të gjitha pretendimet procedurale dhe materiale, asnjë prej të cilave nuk janë përshkruar, trajtuar dhe arsyetuar nga kjo gjykatë“.
Prandaj, për Gjykatën është evidente se parashtruesi i kërkesës konsideron se shkelja e pretenduar nga Gjykata Supreme ka ndodhur për shkak se pretendimet e tij nga ankesa nuk janë shqyrtuar dhe arsyetuar në mënyrë adekuate nga gjykata, megjithatë, për Gjykatën është gjithashtu e qartë se ai në kërkesë nuk ka deklaruar se për cilat pretendime bëhej fjalë, dhe për këtë arsye Gjykata nuk mund t'i shqyrtojë ato pretendime që pretendohen si të paarsyetuara të parashtruesit në kontekstin e arsyetimit të tyre në aktgjykimin e Gjykatës Supreme, të cilin ai e konsideron të paarsyetuar.
Gjykata thekson se konstatimi i thjeshtë për shkelje të pretenduar të nenit 31 të Kushtetutës në kontekstin e vendimit të paarsyetuar të Gjykatës Supreme nuk është i mjaftueshëm në vetvete, në mënyrë që Gjykata, në rrethanat e rastit dhe pretendimeve konkrete, të mund të konkludojë se me aktgjykimin e Gjykatës Supreme është shkelur në ndonjë mënyrë neni 31 i Kushtetutës.
Prandaj, Gjykata konstaton se në kërkesë nuk është dhënë ndonjë analizë e detajuar në lidhje me pretendimet për shkeljen e të drejtave të garantuara me nenin e lartcekur të Kushtetutës apo arsyetime për pranueshmërinë dhe meritat e kërkesës. Përveç kësaj, në kërkesë përmendej vetëm neni 31 i Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, në kuptimin e mungesës së arsyetimit të aktgjykimit të Gjykatës Supreme, pa dhënë një përshkrim se cilat pretendime ankimore nuk i kishte shqyrtuar Gjykata Supreme dhe për rrjedhojë nuk i kishte arsyetuar në aktgjykim, dhe cilat pretendime konkretisht, Gjykata Supreme nuk i kishte arsyetuar dhe se si kjo do të rezultonte në shkeljen e të drejtave të garantuara me nenin 31 të Kushtetutës.
Mirëpo, përveç kësaj, për këtë Gjykatë, përmbajtja e aktgjykimit të kontestuar të Gjykatës Supreme është më se e qartë si në aspektin e vërtetimit të gjendjes faktike ashtu edhe në aspektin e së drejtës materiale të aplikuar, prandaj edhe aktgjykimi në vetvete nuk lë përshtypjen e paarsyeshmërisë as në aspekt të shkeljes disiplinore të kryer nga parashtruesi i kërkesës, as për sa i përket të drejtës materiale të aplikuar dhe as përkitazi me masën e shqiptuar disiplinore.
Më tej, Gjykata konstaton se parashtruesi në kërkesë pretendoi gjithashtu shkelje të nenit 102, paragrafi 3 të Kushtetutës, dhe në këtë rast nuk deklaroi dhe as nuk arsyetoi se si aktgjykimi i Gjykatës Supreme kishte shkelur nenin në fjalë të Kushtetutës.
Në këtë drejtim, Gjykata rikujton se sipas praktikës së konsoliduar gjyqësore të kësaj gjykate, por edhe praktikës gjyqësore të GJEDNJ-së, Gjykata e shpall kërkesën të papranueshme si qartazi të pabazuar kur pretendimet janë “të pambështetura apo të paarsyetuara” ose kur plotësohet një nga dy kushtet karakteristike, përkatësisht:
kur parashtruesi i kërkesës thjesht citon një ose disa dispozita të Konventës apo të Kushtetutës, pa shpjeguar mënyrën se si ato janë shkelur, përveç nëse kjo është qartazi e dukshme në bazë të fakteve dhe rrethanave të rastit (shih, në këtë drejtim, rasti i GJEDNJ-së: Trofimchuk kundër Ukrainës, nr. 4241/03, vendim i 31 majit 2005; dhe Baillard kundër Francës, nr. 6032/04, vendim i 25 shtatorit 2008);
kur parashtruesi i kërkesës nuk paraqet ose refuzon të paraqesë provat materiale me të cilat do t’i mbështeste pretendimet e tij (kjo posaçërisht vlen për vendimet e gjykatave ose të autoriteteve të tjera të brendshme), përveç rasteve kur ekzistojnë rrethana të jashtëzakonshme që janë jashtë kontrollit të tij dhe të cilat e pengojnë ta bëjë këtë (për shembull, kur administrata e burgut refuzon t’ia paraqes Gjykatës dokumentet nga dosja e një të burgosuri për të cilin bëhet fjalë) ose nëse Gjykata vet nuk vendos ndryshe (shih rastin e Gjykatës: KI166/20, parashtrues Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, Aktvendim për papranueshmëri, i 5 janarit 2021, paragrafi 42).
Në rastin konkret, parashtruesi i kërkesës pretendon se përmes aktgjykimit të kontestuar të Gjykatës Supreme janë cenuar të drejtat dhe liritë e garantuara me nenet e sipërpërmendura, por nuk shtjellon më tej se si dhe pse ka ndodhur shkelja e këtyre neneve përkatëse. Në lidhje me këtë, Gjykata rikujton se ajo ka theksuar vazhdimisht se referimi i thjeshtë i neneve të Kushtetutës dhe të KEDNJ-së dhe përmendja e tyre nuk është e mjaftueshme për të ndërtuar një pretendim të argumentuar për shkelje kushtetuese. Kur pretendohen shkelje të tilla të Kushtetutës, parashtruesit e kërkesës duhet të sigurojnë pretendime të arsyetuara dhe argumente bindëse (shih rastet e Gjykatës Kushtetuese: KI175/20, Parashtrues Agjencia Kosovare e Privatizimit, Aktvendim për papranueshmëri, i 27 prillit 2021, paragrafi 81; KI166/20, cituar më lart, paragrafi 52; dhe KI04/21, Parashtruese Nexhmije Makolli, cituar më lart, paragrafët 38-39).
Në lidhje me këto fakte, Gjykata vëren se parashtruesi i kërkesës nuk i ka theksuar qartë pretendimet e tij për shkeljen e të drejtave dhe lirive të garantuara me Kushtetutë dhe, rrjedhimisht, nuk ka përmbushur kushtet e përcaktuara me nenin 48 të Ligjit në lidhje me rregullin 34 (1) (d) të Rregullores së punës (shih, rastin e Gjykatës Kushtetuese: KI95/19, cituar më lart, paragrafi 33; KI157/21, cituar më lart, paragrafi 32).
Prandaj, Gjykata konkludon se parashtruesi i kërkesës në arsyetimin e pretendimeve të tij për shkeljen e të drejtave dhe lirive themelore të garantuara me nenin 31 të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 të KEDNJ-së, si dhe neni 102 paragrafi 3 i Kushtetutës nuk i ka përmbushur kërkesat e paragrafit (2) të rregullit 34 të Rregullores së punës lidhur me arsyetimin dhe argumentet e hollësishme lidhur me pranueshmërinë dhe meritat e kërkesës së tij.
Përfundim
Në fund, Gjykata konkludon se pretendimet e parashtruesit të kërkesës në lidhje me shkeljen e nenit 31 dhe 102 paragrafi 3 të Kushtetutës kualifikohen si pretendime të “shkallës së katërt” dhe të njëjtat janë qartazi të pabazuara në baza kushtetuese, prandaj kërkesa deklarohet e papranueshme si qartazi e pabazuar në baza kushtetuese, siç përcaktohet në paragrafin (2) të rregullit 34 të Rregullores së punës.
PËR KËTO ARSYE
Gjykata Kushtetuese në pajtim me nenin 113. 7 të Kushtetutës, nenet 20 dhe 47 të Ligjit dhe në pajtim me rregullin 34 (1) (d) të Rregullores së punës, më 26 qershor 2024, njëzëri,
VENDOS
TË DEKLAROJË kërkesën të papranueshme;
T’UA KUMTOJË këtë aktvendim palëve;
TË PUBLIKOJË këtë aktvendim në Gazetën Zyrtare, në pajtim me nenin 20.4 të Ligjit; dhe
Ky aktvendim hyn në fuqi në ditën e shpalljes në Gazetën Zyrtare të Republikës së Kosovës në pajtim me paragrafin 5 të nenit 20 të Ligjit.
Gjyqtari raportues Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese
Radomir Laban Gresa Caka-Nimani
Naser Foniqi
KI - Kërkesë individuale
Aktvendim për papranueshmëri
Kërkesa është qartazi e pabazuar
Civile