Gjykata Kushtetuese

KI74/19, Parashtrues „Suva Rechtsabteilung”, Vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit të Gjykatës Supreme të Kosovës, E. Rev. nr. 39/2018, të 8 janarit 2019

KI 74/19, Aktgjykim i 28 prillit 2021, publikuar më 22.06.2021

Fjalët kyç: Kërkesa individuale, person juridik, kërkesë e pranueshme, vendim i kontestuar në pajtim me dispozitat kushtetuese

Si pasojë e aksidentit që ishte shkaktuar nga i siguruari i kompanisë së sigurimeve EUROSIG në vitin 2010, i siguruari i parashtruesit të kërkesës M.H. pësoi dëme materiale. Parashtruesi i kërkesës i dërgoi një kërkesë EUROSIG, duke kërkuar kompensimin e dëmeve mbi bazën e regresit, të cilat u shkaktuan si rezultat i aksidentit të lartpërmendur të trafikut. Sipas kësaj kërkese, parashtruesi mori një ofertë nga EUROSIG e cila, sipas parashtruesit të kërkesës, nuk mbulonte dëmin e shkaktuar nga aksidenti i trafikut i cili ndodhi me fajin e të siguruarit të EUROSIG. Parashtruesi parashtroi padi kundër EUROSIG në Gjykatën Themelore në Prishtinë, duke kërkuar që atij t’i paguhet një shumë e caktuar të hollash, përfshirë kamatëvonesën prej 20%, nga dita e ngritjes së padisë deri më 29 korrik 2011, ndërsa nga 29 korriku 2011 deri në pagesën përfundimtare kërkoi kamatëvonesën prej 12%. Gjykata Themelore në Prishtinë nxori Aktgjykimin, përmes të cilit aprovoi padinë e parashtruesit në tërësi. Megjithatë, Gjykata e Apelit ndryshoi pjesërisht aktgjykimin e Gjykatës Themelore vetëm në pjesën që lidhet me kamatëvonesën. Gjykata Supreme vërtetoi në tërësi aktgjykimin e Gjykatës së Apelit.

Parashtruesi i kërkesës pretendoi që Aktgjykimi i Gjykatës së Apelit si dhe Aktgjykimi i Gjykatës Supreme ishin nxjerrë në shkelje të të drejtave të tij për një vendim të arsyetuar, i cili gjithashtu shkaktoi shkelje të parimit të sigurisë juridike. Sipas parashtruesit të kërkesës, këto shkelje ndodhën për faktin se Gjykata Supreme në aktgjykimin e saj nuk ofroi arsyetim të mjaftueshëm dhe adekuat për ndryshimin e qëndrimit në lidhje me llogaritjen e kamatëvonesës, qëndrim të cilin ajo vazhdimisht e kishte zbatuar në praktikën e saj gjyqësore.

Në lidhje me pretendimet për shkelje të parimit të sigurisë juridike, Gjykata konstatoi: (i) se në rastin konkret nuk ishte vërtetuar ekzistenca e dallimeve “të thella dhe afatgjata” përkitazi me konsistencën e praktikës gjyqësore të Gjykatës Supreme ; (ii) se ekziston mekanizmi për administrimin e duhur të drejtësisë dhe për shqyrtimin e dallimeve në praktikën gjyqësore (shih Ligjin për Gjykatat nr. 06/L-054, neni 14. 2.10); (iii) se Gjykata Supreme, më 1 dhjetor 2020, lëshoi ​​një “Mendim Juridik për kamatën sa i përket ligjit të aplikueshëm, lartësisë dhe periudhës së llogaritjes” në bazë të nenit 14.2.10 të Ligjit për Gjykatat; (iv) që mundësia e vendimeve kontradiktore është një tipar i qenësishëm i çdo sistemi gjyqësor të bazuar në një rrjet të gjykatave themelore dhe të apelit me autorizime brenda juridiksionit të saj territorial; (v) dhe  se cili ligj duhet të aplikohet në rrethanat e rastit konkret është prerogativë dhe detyrë e Gjykatës Supreme; dhe (vi) se roli i Gjykatës Supreme është pikërisht të zgjidhë konflikte të tilla.

Në lidhje me pretendimet për shkelje të së drejtës për një vendim të arsyetuar, Gjykata konstatoi se (i) Gjykata Supreme deklaroi bazën ligjore dhe shpjegoi pse në rastin e parashtruesit të kërkesës aplikohet norma e cila përcakton kamatëvonesën “e thjeshtë” që paguhet për mjetet e kursimeve të afatizuara për një periudhë më të gjatë se një vit pa destinim të caktuar; (ii) që aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme përmban lidhjen logjike midis bazës ligjore, arsyetimit dhe konkluzioneve të nxjerra; (iii) që, si një rrjedhë logjike midis bazës ligjore, arsyetimit dhe konkluzioneve, rezultoi që aktgjykimi i kontestuar i Gjykatës Supreme plotëson kriterin e një vendimi të arsyetuar; dhe (iv) çështja nëse parashtruesit të kërkesës i është njohur e drejta për kamatëvonesë të “kualifikuar” prej 12% ose për kamatë “të thjeshtë” e cila paguhet për mjetet e depozituara me një afat më të gjatë se një vit pa destinim të caktuar, është çështje e aplikimit dhe interpretimit të ligjit dhe diskrecionit të Gjykatës Supreme në gjykim, e cila, si e tillë, nuk është në vetvete në kundërshtim me të drejtën për një gjykim të drejtë dhe të paanshëm.

Gjykata konstaton se në rrethanat e rastit konkret nuk ka pasur shkelje të nenit 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës në lidhje me nenin 6 (1) (E drejta për një proces të rregullt) të KEDNJ-së.