Anayasa Mahkemesi

Rastet nr. KI146/17, KI147/17, KI148/17, KI149/17 dhe KI150/17, Parashtrues: Isni Thaçi, Zeqir Demaku, Fadil Demaku, Nexhat Demaku, dhe Jahir Demaku, vlerësim i kushtetutshmërisë së Aktgjykimit të Gjykatës Supreme të Kosovës PML. KZZ. nr. 322/2016 të 19 korrikut 2017

KI146/17, KI147/17, KI148/17, KI149/17 dhe KI150/17, Aktgjykim i 30 majit 2018, publikuar më 8 qershor 2018

Fjalët kyç: kërkesë individuale, akuzë penale, përbërja e trupit gjykues, e drejta për gjykim të drejtë – e drejta për vendim të arsyetuar

 Parashtruesit e kërkesës u shpallën fajtorë nga Gjykata Themelore në Mitrovicë (Aktgjykimi P58/14) për kryerjen e veprave penale të sanksionuara me nenin 152 [Krimet e Luftës në shkelje të rëndë të nenit 3 të Përbashkët me Konventat e Gjenevës] në lidhje me nenin 31 [Bashkëkryerja] të Kodit Penal të Republikës së Kosovës (KPRK). Parashtruesit parashtruan ankesë kundër Aktgjykimit të Gjykatës Themelore duke kontestuar, ndër të tjera, përbërjen e trupit gjykues të Gjykatës Themelore dhe dëshmitë e dëshmitarëve ekspertë. Gjykata e Apelit, (Aktgjykimi PAKR nr. 456/15), i refuzoi ankesat e palëve dhe vërtetoi Aktgjykimin e Gjykatës Themelore. Parashtruesit e kërkesës parashtruan kërkesë për mbrojtjen e ligjshmërisë – kundër aktgjykimit të Gjykatës së Apelit – në Gjykatën Supreme të Kosovës, duke pretenduar, ndër të tjera, se trupi gjykues i Gjykatës Themelore ishte përbërë në kundërshtim me rregullat e aplikueshme për caktimin e gjyqtarëve në trupat gjykues.

Kërkesa për mbrojtjen e ligjshmërisë u refuzua nga Gjykata Supreme, përmes Aktgjykimit Pml. KZZ. nr. 322/2016, si e pabazuar. Gjykata Supreme arsyetoi vendimin e saj lidhur me pretendimet e parashtruesve për shkelje të rregullave për caktimin e gjyqtarëve në trupat gjykues, duke theksuar se, bazuar në Udhëzimin e EULEX-it, kryetari i gjyqtarëve të EULEX-it ka liri të plotë për t’i caktuar gjyqtarët në kolegje, pavarësisht ndonjë rregulli të veçantë të përmbajtur në Udhëzim. Gjykata Supreme, vlerësoi se edhe nëse ka pasur shkelje të rregullores së brendshme të EULEX-it atëherë do të ishte çështje e diskrecionit brenda autoriteteve administrative/disiplinore të EULEX-it.

Parashtruesit e kërkesës pretenduan në Gjykatën Kushtetuese, se duke refuzuar kërkesën e tyre për mbrojtjen e ligjshmërisë si të pabazuar, Gjykata Supreme kishte shkelur të drejtat e tyre të garantuara me nenin 31 [E Drejta për Gjykim të Drejtë dhe të Paanshëm] të Kushtetutës dhe nenin 6 (E drejta për një proces të rregullt) të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Në këtë drejtim, ata pretenduan se Gjykata Supreme nuk e trajtoi siç duhet çështjen e caktimit të gjyqtarëve në trupin gjykues të Gjykatës Themelore, sepse ai ishte bërë në kundërshtim me rregullat për caktimin e gjyqtarëve në trupat gjykues.

Në trajtimin e pretendimeve të parashtruesve të kërkesës në lidhje me përbërjen e trupit gjykues të Gjykatës Themelore, Gjykata Kushtetuese vërejti se sipas praktikës gjyqësore të Gjykatës Evropiane për të Drejta të Njeriut, e drejta për një gjykim të drejtë përfshin të drejtën për një vendim të arsyetuar. Lidhur me këtë, Gjykata Kushtetuese vlerësoi se arsyetimi i Gjykatës Supreme, gjatë shqyrtimit të pretendimeve të parashtruesve në lidhje me caktimin e gjyqtarëve në trupin gjykues të Gjykatës Themelore, kryesisht ishte i kufizuar në shkelje të mundshme të KPP-së dhe nuk ka marrë parasysh normat e tjera relevante të aplikueshme për caktimin e gjyqtarëve në trupat gjykues, përkatësisht parimet e parapara me Ligjin nr. 03/l-053 mbi Kompetencat, Përzgjedhjen e Lёndёve dhe Caktimin e Lёndёve tё Gjyqtarëve dhe Prokurorëve tё EULEX-it nё Kosovë dhe të legjislacionit që rrjedh prej tij. Gjykata Kushtetuese gjithashtu vlerësoi se, sipas praktikës së saj gjyqësore, të gjithë gjyqtarët, duke përfshirë edhe gjyqtarët e EULEX-it, kanë obligim të zbatojnë ligjet e miratuara nga Kuvendi i Republikës së Kosovës dhe rrjedhimisht, legjislacionin që rrjedh prej tij.

Prandaj, Gjykata Kushtetuese konstatoi se duke mos dhënë një vlerësim dhe justifikim të plotë lidhur me atë se a është zbatuar e tërë korniza e dispozitave të zbatueshme ligjore, duke përfshi edhe parimin e kritereve objektive të paracaktuara dhe të masave siguruese procedurale, në lidhje me caktimin e gjyqtarëve në trupin gjykues në rastin e parashtruesve të kërkesës në Gjykatën Themelore, Gjykata Supreme (Aktgjykimi PML. KZZ. nr. 322/2016 i 19 korrikut 2017), kishte shkelur të drejtën e parashtruesve të kërkesës për një vendim të arsyetuar, dhe me këtë kishte shkelur të drejtën e parashtruesve të kërkesës për një gjykim të drejtë dhe të paanshëm, siç garantohet me nenin 31 të Kushtetutës dhe nenin 6 të KEDNJ-së.

Prandaj, në pajtim me rregullin 74 (1) të Rregullores së punës, Aktgjykimi i Gjykatës Supreme PML. KZZ. nr. 322/2016 i 19 korrikut 2017, shpallet i pavlefshëm dhe çështja i kthehet Gjykatës Supreme për rishqyrtim.