Hukuki Dayanak

Anayasal Dayanak – Kısım VIII

Madde 112
[Genel Esaslar]

1. Anayasa Mahkemesi, Kosova Cumhuriyetinde Anayasa ve yasların Anayasa uygunluğunu yorumlayan nihai otoritedir.

2. Anayasa Mahkemesi sorumluluklarını yerine getirmede tamamen bağımsızdır.

Madde 113
[Yargı Yetkisi ve Yetkili Taraflar]
1. Anayasa Mahkemesi, yasal şekilde sadece yetkili makamlarca açılmış davalar hakkında karar verir.

2. Kosova Meclisi, Kosova Cumhurbaşkanı, Hükümet ve Halk Avukatı yetkili makamlar olup aşağıdaki davaları açabilir:

(1) Yasalar, Cumhurbaşkanı ve Başbakanın kararları ve Hükümet kararlarının Anayasaya uygunluğu ile ilgili konular;
(2) Belediye Yönetmeliğinin Anayasayla uygunluğu.

3. Kosova Meclisi, Kosova Cumhurbaşkanı ve Hükümet aşağıdaki davaları açmaya yetkilidir:

   (1) Kosova Meclisi, Kosova Cumhurbaşkanı ve Kosova Hükümeti arasında anayasal yetki çatışması;
   (2) Önerilen halkoylamasının anayasal uygunluğu;
   (3) Olağanüstü Hal ilanı ve Olağanüstü Hal süresince atılan adımların anayasal uygunluğu;
   (4) Bu Anayasa hakkında verilen değişiklik önergelerinin, bu Anayasaya göre onaylanan bağlayıcı    uluslararası anlaşmalara uygunluğu ve izlenen usulün anayasallığının gözden geçirilmesi;
   (5) Meclis seçimleri süresince Anayasanın ihlali durumu.

4. Belediyeler, ilgili yasa veya karardan zarar görmeleri durumunda, belediye yetkilerine zarar veren veya gelirlerini azaltan yasa veya Hükümet kararlarının anayasallığına tartışma yetkisine sahiptir.

5. Kosova Meclisinin on (10) veya daha fazla üyesi, onaylandığı günden itibaren sekiz (8) gün içerisinde Kosova Meclisinde onaylanan her türlü yasa veya karara, içerik veya usul açısından itiraz edebilirler.

6. Kosova Cumhurbaşkanının ciddi yasa ihlali işlemesi durumunda, Kosova Meclisinin otuz (30) veya daha fazla üyesi, hakkında dava açma yetkisine sahiptirler.

7. Bireyler, Anayasa ile güvence altına alınan hak ve özgürlüklerin kamu otoriteleri tarafından ihlal edilmesi durumunda, tüm kanun yolları tüketildikten sonra dava açma yetkisine sahiptirler.

8. Mahkemeler, yargı süreci süresince görülen herhangi bir davada başvurulan bir yasanın Anayasayla uyuşmazlığı gündeme geldiyse ve itiraz edilen yasanın Anayasal uyuşmazlığı konusunda mahkeme emin olmadığı zaman ve ilgili mahkemenin kararı söz konusu yasanın Anayasal uygunluğuna bağlı ise, davayı Anayasa Mahkemesine gönderme hakkına sahiptirler.

9. Kosova Meclisi Başkanı, verilen anayasal değişiklik önergelerinin Mecliste onaylanmasından önce, bu Anayasanın II. Kısmında güvenceye bağlanmış hak ve özgürlükleri kısıtlamadığını belirlemek amacıyla önergeye başvurmalıdır.

10. Ek yasama yetkisi yasalarla düzenlenir.

Madde 114
[Anayasa Mahkemesinin Yapısı ve Görev Süresi]

1. Anayasa Mahkemesi, en az on yıl (10) mesleki deneyimi olan saygın hukukçu ve yüksek ahlaki değerlere sahip dokuz (9) yargıçtan oluşur. Diğer yeterlikler yasayla düzenlenir. Cinsiyet eşitliği ilkeleri gözetilir.

2. Yargıçlar, Meclisin önerisiyle, uzatma imkânı olmayan dokuz (9) yıl süreli göreve, Kosova Cumhurbaşkanı tarafından atanırlar.

3. Yedi (7) yargıcın önerilmesi için gerekli olan karar, mevcut ve oy kullanabilen Meclis üyelerinin üçte ikisinin (2/3) oyuna bağlıdır. Geri kalan diğer iki (2) yargıcın önerilmesi kararı ise, Kosova’da çoğunluk olmayan topluluklara ayrılmış ve güvenceye bağlanmış yerlere sahip üye çoğunluğunun onayı sağlandıktan sonra, mevcut ve oy kullanabilen Meclis üyelerinin oy çoğunluğuyla alınır.

4. Normal görev süresi dolmadan yargıcın görevi biterse, yeni yargıç bu maddede öngörüldüğü şekilde, uzatma imkânı olmadan tam bir görev süresi için seçilir.

5. Anaysa Mahkemesi Başkanı ve Başkan yardımcısının seçimi, Anayasa Mahkemesi yargıçları tarafından gizli oylama ile üç yıllığına seçilir. Bu görevlere seçilme, yargıcın görev süresini uzatmaz.

Madde 115
[Anayasa Mahkemesinin Örgütlenmesi]

1. Anaysa Mahkemesi kendi iç örgütlenmesini, içtüzüğünü, karar alma süreçlerini ve diğer örgütlenme konularını, yasalara uygun şekilde kendisi belirler.

2. Anayasa Mahkemesi yıllık rapor yayımlar.

Madde 116
[Kararların Yasal Etkisi]

1. Anayasa Mahkemesi kararları, Kosova yargı kurumları, tüm bireyler ve kurumlar için bağlayıcı niteliktedir.

2. Tartışmalı fiil veya yasanın uygulanmasının tamiri olmayan zararlara neden olacağı düşünülürse, Anayasa Mahkemesinde süreç tamamlanmadan, Mahkeme tarafından karar alınıncaya kadar söz konusu fiil veya yasayı geçici olarak askıya alabilir.

3. Anayasa Mahkemesinin kararıyla başka türlü belirlenmedikçe, yasa, karar veya fiilin yürürlükten kaldırılması, Mahkeme kararı ilan edildiği günde yürürlüğe girer.

4. Anayasa Mahkemesi Kararları Resmi Gazetede ilan edilir.

Madde 117
[Dokunulmazlık]

Anayasa Mahkemesi yargıçlarının kendi görev ve sorumluluk alanlarıyla ilgili aldıkları karar, yaptıkları oylama, beyan ettikleri düşünce ve diğer fiillerle ilgili haklarında yasal kovuşturma başlatma, suç duyurusunda bulunma ve görevden alınmaya karşı dokunulmazlıkları vardır.

Madde 118
[Görevden Alma]

Anayasa Mahkemesi yargıçları, işledikleri ağır suçlardan ve görevini yerine getirmemekten dolayı, Anaysa Mahkemesi yargıçları üçte ikisinin (2/3) önerisiyle, Kosova Cumhurbaşkanı tarafından görevden alınır.